Ο Νικόλας Σεβαστάκης για την κατά Ζίζεκ “οικολογία του φόβου”
Νικόλας Σεβαστάκης, Αυτό το πνεύμα που παραδίδει το πνεύμα, εκδόσεις Ίνδικτος, Αθήνα 2008, ISBN: 978-960-518-327-1.
Η καχυποψία του Ζίζεκ για αυτό που αποκαλεί οικολογία του φόβου είναι, σε μεγάλο βαθμό, πολιτικά δικαιολογημένη. Υφίσταται πράγματι ο κίνδυνος, η ρητορική περί ορίων και αυτοπεριορισμών σε συνδυασμό με έναν επικοινωνιακό περιβαλλοντισμό -μη ξεπερνάτε τα όρια ταχύτητας, ελαττώστε την σπατάλη ενέργειας, γίνετε υπεύθυνοι!- να αποτελέσει την ηγεμονική ιδεολογία των φωτισμένων ελίτ ενός “εξυπνότερου” -από τον σημερινό-καπιταλισμού. Ενδεχομένως μάλιστα η απαγορευτική προσέγγιση σε κάποιες από τις ακρότητες της τεχνο-επιστήμης, αλλά κυρίως η τάση για τη ρύθμιση των ατομικών συμπεριφορών, να ενισχύσει ακόμα περισσότερο την τάση των νεοφιλελεύθερων καθεστώτων για ένα πυκνότερο και πιο παράλογο νομικό-ποινικό οπλοστάσιο με αυξημένη διατρητική ισχύ σε όλο το φάσμα της καθημερινής ζωής. Όταν, ας πούμε, το πέταμα μιας γόπας στο δρόμο κοστολογείται πενήντα ευρώ, το νεοφιλελεύθερο κράτος θεωρεί ότι ασκεί εφαρμοσμένη πολιτική για την ανάπτυξη μιας περιβαλλοντικής ηθικής. Και είναι μια τέτοια λογική που διαπνέει την ορμή των κυβερνήσεων να εφευρίσκουν καθημερινά νέες κυρώσεις για ανάρμοστες χρήσεις της γλώσσας, απρεπείς (inappropriate) στάσεις ή “οχληρές” συμπεριφορές.Αλλά ο Σλοβένος φιλόσοφος υπονοεί και κάτι άλλο, μάλλον πολύ σοβαρότερο από την εδραίωση ενός θεραπευτικού κράτους το οποίο φαίνεται πως αποτελεί την απάντηση των κυρίαρχων ελίτ στη συστημική αποδιοργάνωση των παραδοσιακών θεσπίσεων του κοινωνικού κράτους. Η οικολογία του φόβου, υποψιάζεται ο Ζίζεκ, είναι το κοσμικό και μεσοαστικό αντίστοιχο των εγκυκλίων της Καθολικής Εκκλησίας καθώς ενισχύει τη δυσπιστία για κάθε μεγάλη και ανατρεπτική πράξη ‘ επανέρχεται, έτσι, ο γνωστός αντι-ουτοπισμός ο οποίος θέτει εκτός συζήτησης κάθε αληθινά ρηξικέλευθο σχέδιο, κάθε αποφασιστική βούληση ρήξης με την τάξη του κόσμου προκρίνοντας τον συμβιβασμό με το λιγότερο κακό, τη συμμόρφωση με τις διαρθρώσεις της ανισότητας και της εκμετάλλευσης.(…)
Νικόλας Σεβαστάκης, Αυτό το πνεύμα που παραδίδει το πνεύμα, σελ. 67-68.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου