O Εαυτός ως Αλλος

 Ο ΕΑΥΤΟΣ ΩΣ ΑΛΛΟΣ.                                        υποτιθεται  οτι  υφίσταται  προσκηνιο και παρασκήνιο,  οτι  άλλιως  μιλάμε  παρουσία  εκπροσωπων της εξουσίας  πιο δειλά πιο συμαζεμένα - και  αλλιώς  με οικείους    η με τον εαυτό μας ,  αλλά  αυτο δεν σημαίνει  οτι   στον δεύτερο  λόγο , τον ανεπισημο  ειμαστε  ''ο Εαυτός  μας''.                                                                             Όχι,ο εαυτός  δεν  είναι αυτό που κρύβεται στα  παρασκήνια  ο εαυτος  είναι  αυτό που αναδύεται στα  λογής λογης   ειτε προσκηνια     ειτε παρασκηνια ,   ο εαυτος  ειναι  ατελειωτοι ιριδισμοι  και αποχρωσεις ,  ειναι πολλαπλός και δεν ειναι καν δικος μας στο κάτω κάτω είναι , πάντα  άλλος  και αλλού.  Ο  Εαυτος  είναι   , πάντα , Άλλος ,

Η Αλλοτρίωση κάποτε και τώρα

 Η Αλλοτρίωση ως αφαίρεση : Από την στερεη στην Ρευστή Νεωτερικότητα .............          Διαφέρει   η άλλοτριωση όπως την αναπαρεστησε ο Τσάρλι Τσάπλιν στους Μοντέρνους καιρούς ( με την βίδα ) ,από την αλλοτρίωση που υφιστάμεθα σήμερα .Η εποχή του Τσάπλιν ήταν εποχή Στερεής Νεωτερικότητας και  η άλλοτριωση είχε  ως πηγή της τον Μαζικό χώρο της Φορντικης παραγωγής ,το εργοστάσιο .                                       Στο εργοστάσιο η καταπίεση έρχεται έξωθεν ,ως εξωτερικός καταναγκασμός(αν και τότε είχε αρχίσει μια εσωτερίκευση  μέσω της σύμβασης εργασίας που εμφανίζεται ως εθελουσία συμφωνία δύο ελεύθερων τάχα υποκειμένων του εργοδότη  και του εργαζόμενου .).                                                  Πώς βιώνεται τότε η Άλλοτριωση ;  Ας θυμηθούμε τον Μαρξισμο : στον χρόνο εργασίας του ο Εργάτης είναι αποξενωμένος τόσο από τον  χρόνο και την διαδικασία της  εργασίας του  -υπακούοντας στις εντολές του επιστάτη και την κατάτμηση της παραγωγικής διαδικασίας ( Τευλορισμος ) - όσο και από το τελικό προϊόν της εργασίας του που ανήκει ολοκληρωτικά στον καπιταλιστή .  Έτσι για 8 - 10 ώρες που βρίσκεται στο εργοστάσιο ο εργάτης δεν ελέγχει τον εαυτό του , βρίσκεται κυριολεκτικά " εκτός εαυτού"........................                                                 .Όμως ,στην εποχή του Τσάπλιν η άλλοτριωση ήταν  ακόμα ΕΞΩΤΕΡΙΚΗ .                                             Ο εργάτης στις περισσότερες χώρες της Ευρώπης - και στην Ελλάδα φυσικά -:είχε  μνήμη , ατομική η διαγενεακη,  μιας εποχής εκτός εργοστασίου. Εξάλλου υπάρχει συλλογικότητα , ο εργάτης συνομιλεί με άλλους εργάτες στον ίδιο χώρο , παραπονιέται , γκρινιάζει ανταλλασει εμπειρίες .Τρίτον η  πραγματικότητα του καπιταλισμού που τον αλλοτριωνει είναι ακόμα Υλική , χειροπιαστή ,έστω και αν τον οδηγεί στον Λουδιτισμο ο εργάτης αντιλαμβάνεται ότι γίνεται  ένα εξάρτημα της μηχανής ,όπως το γρανάζι  και η βίδα στους Μοντέρνους καιρούς του Σαρλώ........ Στην εποχή μας όμως η Άλλοτριωση απο-  υλοποιείται  οπως και ο κόσμος των εμπορευμάτων η του Χρήματος .Η Αλλοτρίωση δεν επέρχεται από Έξω αλλά από μέσα , μέσω της φαντασίωσης ότι γινόμαστε Μονάδες , Άτομα , Επιχειρηματίες του εαυτού μας ,όπως σε εκείνη την ταινία του Κεν Λοατς , " δυστυχώς απουσιάζετε " .Το " Πρέπει " της εποχής της στερεής Νεωτερικότητας και του έξωθεν καταναγκασμού γίνεται όλο και πιο πολύ " Θέλω " και " μπορώ να το κάνω " της Σύγχρονης Ρευστής νεωτερικότητας .( Βλ Μπιουγκ Τσουλ Χαν ) .        Το ρολόι του εργοστασίου και ο Συγκεντρωμενος  στον χώρο του εργοστασίου χρόνος εργασίας  ,διαλείμματος εξόδου από αυτόν κλπ έχει αντικατασταθεί από χιλιάδες ετερόκλητους χρόνους που αόρατα επιβάλλονται στον καθένα μας •ο επιστάτης πια δεν φαίνεται ,δεν έχουμε το Πανόπτικο του εργοστασίου του Τεηλορισμου αλλά το άορατο deadline  του Ίντερνετ .Εξάλλου  δουλεύουμε όλο και περισσοτερο από το σπίτι , αφεντικά αλλά και εργάτες , ΔΗΘΕΝ του εαυτού μας , υπακούοντας εσωτερικευμενα και εθελοδουλα σε αόρατους αφέντες .Με το σμαρτφον και την κατ ' οίκον εργασία   παύει να υπάρχει σύνορο ανάμεσα στο χρόνο εργασίας και στον χρόνο της σχολης , η άλλοτριωση δεν αφορά όπως παλιότερα τον χρόνο που βρίσκομαι μέσα στο εργοστάσιο , καταλαμβάνει όλον τον χρόνο .                       Εξάλλου , καθώς όλος ο κόσμος γίνεται όλο και πιο Απουλοποιημενος  η άλλοτριωση βιώνεται ως ένα αίσθημα ότι είμαστε " Άχρηστοι ".. περιττοί .. Φίλοι μου διηγήθηκαν

 το τι βιώνουν οι γέροντες γονείς τους από την αισχρή τάση των τραπεζών να ιντερνετοποιουν τις συναλλαγές : Περα από το ότι μέχρι πρόσφατα , το να πάει κάποιος ηλικιωμένος στην τράπεζα και να εισπράξει τη σύνταξη του ,σήμαινε και μια τελετουργία εξόδου από το σπίτι και  έστω και μικρής ασήμαντης - πράξης - , όλη αυτή η διαδικασία του e - banking που πια , ελέγχουν τα παιδιά η άλλοι συγγενείς του,   του εντεινουν την αίσθηση ότι Δεν ελέγχει τίποτε. Η Αλλοτρίωση του αφαιρετικου καπιταλισμού είναι ολοκληρωτική , πολύ πιο ολοκληρωτική από την του Στερεού Καπιταλισμού .Όμως το παράδοξο είναι ότι η σύγχρονη αλλοτρίωση συνοδεύεται από την Νεοφιλελεύθερη ιδεολογία της δήθεν ..." Απεριόριστης ελευθερίας που , αν το καλοσκεφτούμε είναι ΑΕΡΑΣ ΚΟΠΑΝΙΣΤΟΣ.....   Συνεχίζεται.Πετρος Θεοδωρίδης .

Τι να κάνουμε στη Παιδεία

 ΤΙ ΝΑ ΚΑΝΟΥΜΕ ΣΤΗ ΠΑΙΔΕΙΑ  ( ΜΙΑ ΠΡΟΣΠΑΘΕΙΑ ΓΙΑ ΝΑ ΑΝΟΙΞΕΙ ΜΙΑ ΣΥΖΗΤΗΣΗ ΜΕΤΑΞΥ ΤΩΝ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΚΩΝ ΚΟΜΜΑΤΩΝ  ( ΣΥΡΙΖΑ - ΚΙΝΑΛ - ΜΕΡΑ  ΚΚΕ   ΑΝΤΑΡΣΥΑ  κ.α )                        ΠΡΟΣΟΧΗ.ΑΚΟΛΟΥΘΕΙ  ΣΕΝΤΟΝΙ                                                                          Σε συνέχεια προηγούμενου σχολίου μου για την αναγκαιοτητα τόσο του ΣΥΡΙΖΑ όσο και των άλλων κομμάτων της δημοκρατικής  Αντιπολιτευσης  να  συμπεριλάβουν  ευθαρσώς στο πρόγραμμα τους τα μαθήματα κοινωνικών και πολιτικών επιστημών που εξόντωσε από το Λύκειο η κυβερνώσα Ακροδεξιά ,έχω να προσθέσω μερικές ακόμα παρατηρήσεις ( μετά από  συζητήσεις με φίλους  )

 1ον η επιστροφή των Κοινωνικών επιστημών είναι το πρώτο αναγκαίο βήμα και όχι πανάκεια  Απαραίτητη αλλά ,φυσικά ,δεν φτάνει .                 2ον  χρειάζεται αλλαγή δομική σε όλο τον προσανατολισμό του Λυκείου .Το Λύκειο δεν είναι προθάλαμος των πανεπιστημίων  ούτε παράρτημα  των φροντιστηριων - άρα οι κοινωνικές επιστήμες στο Λύκειο Δεν αφόρουν μόνο στις Εισαγωγικές στο Πανεπιστήμιο.Στο  Λύκειο  παράγονται και μεταδίδονται οι βασικές γνώσεις , δεξιότητες , κριτικές ικανότητες που οφείλει να έχει ο μέσος Έλληνας πολίτης . Το μεγαλύτερο εκπαιδευτικό πρόβλημα σήμερα Δεν είναι το πρόβλημα της εισαγωγής στα Πανεπιστήμια .Είναι η Σχολική Διαρροή , το ότι έχουμε ένα όλο και μεγαλύτερο  αριθμό εφήβων που ΕΓΚΑΤΑΛΕΙΠΟΥΝ  το σχολείο - η μαραζώνουν μέσα από αυτό.                                                                         3ον Επομένως , και μιας και το Λύκειο οφείλει  προσαρμόζεται στις ανάγκες των εφήβων και όχι στην προσαρμογή των  εφήβων σε ένα άκαμπτο και μη ανθρωπινο σύστημα , πειθάρχησης ,απόρριψης και επιλογής χρειάζεται η Επιστροφή των Κοινωνικών , νομικών και πολιτικών επιστημών  να συνοδεύεται και με μια αλλαγή στις μεθόδους διδασκαλίας , δομής σχολικών βιβλίων  και  " δόμησης του αισθήματος " μέσα στη τάξη  .Χρειάζεται ,οι σχεδιαστές της εκπαιδευτικής πολιτικής να μη κοιτούν το πρόβλημα της Μέσης Παιδείας ΑΠΟ ΠΑΝΩ  ( δηλαδή ως Πανεπιστημιακοί που τα ξέρουν - υποτίθεται όλα και σχεδιάζουν την Μέση παιδεία σύμφωνα με τις ανάγκες των εισαγωγικων στα Πανεπιστήμια , ) αλλά από Μέσα . Δηλαδή χρειάζεται , μια τεράστια  Έρευνα Μέσα στη Παιδεία ,- Πάλι με τις μεθόδους των Κοινωνικών Επιστημών - όπου θα ερωτωνται κυρίως  οι ίδιοι οι Εκπαιδευτικοί της Μέσης. παιδείας και - γιατί όχι - και οι  μαθητές.                                            Πρέπει  να σας πω ότι έχω ανάμνηση μιας πολύ μεγάλης - σε έκταση αλλά και σε βάθος συζήτησης ( και πολύ πολύ γόνιμης εμπειρίας ) που έγινε το σχολικό έτος 1986 - 1987  επί υπουργείας Τρίτση ., Για μια εβδομάδα , σε όλη τη παιδεία Καθηγητές και μαθητές συζητούσαμε και καταγράψαμε ,- μέσα στην τάξη και μέσα στον σύλλογο διδασκόντων - προβλήματα μεθόδων  Διδασκαλίας , σχολικών βιβλίων ,μεθόδων διδασκαλίας...Βέβαια η προσπάθεια δεν είχε συνέχεια , όπως όλες οι ωραίες προσπάθειες στην Ελλάδα .Αλλά η ώθηση που άφησε η εμπειρία αυτή στη σχέση μας με τους μαθητές και τους συναδέλφους  ως εμπειρία παιδείας και συλλογικότητας ήταν μεγάλη ....                             4ον   Η αλλαγή στη Δομή της παιδείας: Τι σημαίνει να γίνει η παιδεία μας από Δασκαλοκεντρικη σε Μαθητοκεντρικη ; Σημαίνει ότι δίδεται έμφαση στο " Ακούω " .Καθώς ζουμε σε μια Κοινωνία πλέον ακραίας εξατομίκευσης και μοναξιάς και κουλτούρας Ναρκισσισμού  τα παιδια και οι Δάσκαλοι πρέπει να ξεμαθουνννα μιλάνε και να  αρχίσουν να μαθαίνουν να ΑΚΟΥΝΕ τον λόγο του άλλου .  Όσο ήμουν ενεργός εκπαιδευτικός έκανα  συχνά με τα παιδιά   ιδίως σε μικρές τάξεις  ένα "μάθημα "  που ονομάσαμε " Γραμματική των συναισθημάτων" Ένα μέρος του αφιερωνοταν στο να ακούει ο ένας μαθητής ,προσεκτικά , την  Αφήγηση του διπλανού του και μετά να την επαναλαμβάνει μέσα στη τάξη " ..........                 5ον   Ένα πολύ πολύ σημαντικό ζήτημα είναι το ζήτημα των σχολικων βιβλίων .Ποτέ μου δεν κατάλαβα γιατί πρέπει να αλλάζουν τα σχολικά βιβλία και να αποσυρονται κάποια πετυχημένα για αλλα που χρειάζονται μερικά χρόνια δοκιμασίας και μετά αποσύρονται για ..αλλα κ.ο.κ    Θα αναφερθώ γιαυτο στα σχόλια.Παντως είναι κριμα που ,ενώ υπάρχουν μεταφρασμένα εξαιρετικά βιβλία π.χ Κοινωνιολογίας-  πρόχειρα αναφέρω το Εισαγωγή στην Κοινωνιολογία του Πέτερ Μπέργκερ  η τα βιβλία του Α.Γκιντενς - στην Κοινωνιολογία - επιμένουμε να συγγράφονται εγχώρια καινούρια , μη διδακτικά τα περισσότερα ,τα οποια προκαλούν στους μαθητές βαρεμαρα , η και απέχθεια  .Εδώ να προσθέσω πως το κυριότερο προσόν ενός σχολικού βιβλίου δεν είναι τόσο η επιστημονικη ακρίβεια και το τι λέει αλλά το Πώς το λέει , το αν είναι Διδακτικό.   6ον.  Ποιο είναι το κύριο ζήτημα που βιώνουν τα παιδια , οι έφηβοι της Ελλάδας σήμερα ; Το κύριο ζήτημα είναι ότι ,σε μια ατμόσφαιρα διαρκούς κρίσης - οικονομικής ,πολιτισμικής,αξιών κλπ  που κρατάει από το 2008 τουλάχιστον - τα παιδιά ,ελληνόπουλα και  μεταναστοπουλα νιώθουν Ξένα και μόνα και παραπεταμένα . Το κύριο πρόβλημα είναι κοινωνιοψυχολογικοτι ότι δεν βρίσκουν Νόημα σε αυτό που κάνουν μέσα στο σχολείο . Επομένως οι καθηγητές τους , τα σχολικά βιβλία ,  η όλη δομή του σχολείου ,του Λυκείου οφείλει να προσανατολιστεί σε αυτό , στο να προσδώσει Νόημα . Στη γαλλική ταινία " Ανάμεσα στους τοίχους " που αναφερόταν στις φιλότιμες οσο και μάταιες προσπάθειες ενός δασκάλου να διδάξει Γαλλικά σε παιδιά μεταναστών κυρίως από την Αφρική , μια μαθήτρια τον πλησιάζει  στο τέλος του μαθήματος και τον ρωτάει με Απόγνωση " Κύριε ,τι κάνουμε " ;   Σκεφτείτε λοιπόν : πως θα νιώσουν τα παιδιά σήμερα ότι το σχολείο έχει Νόημα ; Το νόημα βέβαια μπορεί να παραχθεί απέξω ,από πάνω ως  Νοσταλγία  μιας. Ελλάδας που δεν υπάρχει πια : στροφή στα Αρχαία και Λατινικά ( ήδη τα παιδιά στη Γ Λυκείου θεωρητικής τα παιδιά κάνουν 12 ώρες Αρχαία και Λατινικά ,στο θεό σας !!)

 στο ανάμασημα έτοιμων ιδεών στην έκθεση κλπ .Ο κίνδυνος με την επιβολή ενός τέτοιου άνωθεν νοήματος είναι η Κοινοτοπία του Κακού , ο μαρασμός της σκέψης : Μια τέτοια παιδεία όπου το νόημα αναζητείται σε περασμένα μεγαλεία και στην επιβολή στερεοτύπων και κοινοτοπιων μπορεί πολύ εύκολα να οδηγήσει στον Μεταφασισμο . Το νόημα που πρέπει να μεταδίδει το σχολείο είναι ένα νόημα που παράγεται ΑΠΟ ΜΕΣΑ από την συναισθηματική συλλογική νοημοσύνη της τάξης ,από την ροή του μαθήματος από την ελλογή αγάπη που προκύπτει όταν υπάρχει συντονισμός και συμμετοχή και learning by doing .. Μη φαντάζεστε κάτι εξαιρετικά δυσκολο ,είναι αντίθετα απλό: Πολλές έβαζα τους μαθητές μου να διδάξουν οι ίδιοι το μάθημα της ημέρας και μάλιστα στα γρήγορα : διαβάστε την επόμενη παράγραφο και παρουσιαστεί την σε 10 λεπτά με παραδείγματα κλπ.Το αποτέλεσμα ήταν εκπληκτικό : η απόλαυση της μάθησης.                                                               7ον   Επομενως , από τα προηγούμενα προκύπτει και το μοντέλο του καθηγητή  Λυκείου: Μέχρι τώρα ο Καθηγητής Λυκείου  - έχω την εντύπωση - πως  εναρμονίζεται  με το μοντέλο του Πανεπιστημιακού - σε χαμηλότερη κλίμακα ..Δηλαδή απαιτείται ( θεωρητικά βέβαια ) από αυτον η Ειδίκευση και επιστημοσύνη σε ένα Γνωστικό πεδίο : Μαθηματικά , Αρχαία η Λατινικά κλπ. Αυτή η απαίτηση υπερειδικευσγς σχετίζεται και με μια αντίληψη του Λυκειου ως προθαλάμου του πανεπιστημίου . Αν το μοντέλο είναι το Φροντιστήριο τότε ο καθηγητής Λυκείου  γίνεται αντιληπτός ως Φροντιστής , εξειδικευμένος. Υπερβολικά στη Χημεία λ.χ. Ομως.αυτη η πρόσληψη του μοντέλου του εκπαιδευτικού  οδηγεί την μέση Εκπαίδευση  σε  ακόμα περισσότερη Αλλοτρίωση , αποξένωση από τους μαθητές ενώ αυτό που επιζητείται είναι η άρση της.  Το κύριο προσόν που οφείλει  να διαθέτει ένας δάσκαλος στη Μέση εκπαίδευση είναι η Συναισθηματική νοημοσύνη , η ικανότητα να αντιλαμβάνεται το τι συμβαινει με τα παιδια στην Τάξη , να είναι ένας " Αδαής Δάσκαλος ": όπως  ονομαζε  ο Ρανσιέρ  τον δάσκαλο  που ΑΚΟΥΕΙ ... Αυτό βέβαια , με τη σειρά του προϋποθέτει ότι ο καθηγητής του Λυκείου έχει πολλές ώρες στη  τάξη με τα Ίδια παιδιά , ότι έχει λίγα παιδιά στη τάξη και τα γνωρίζει σε βάθος - όχι ότι περιφέρεται σε τρία , τέσσερα η και πέντε σχολεία μη προφταινοντας να γνωρίσει τίποτε .Προϋποθέτει επίσης ότι ο καθηγητής έχει όχι μία αλλά δύο  η και παραπάνω ειδικότητες ( χωρίς αυτό να προϋποθέτει  διαφορετικά πτυχία : Ας πούμε ότι ειδικεύεται στην κοινωνιολογία και Ιστορία  η Δικαιο και Ιστορία όπως εγώ για χρόνια ) και αυτές τις ειδικότητες τις ασκεί στην ίδια τάξη - όπου του δίνεται η δυνατότητα να γνωρίσει καλύτερα τα παιδιά και να παρεμβη σε ένα εξατομικευμένο παιδαγωγικό επίπεδο .. ΣΥΝΕΧΙΖΕΤΑΙ.