ο έρωτας ως «ιπποτικός έρωτας»: Octavio Paz (η Διπλή φλόγα)

Octavio Paz (η Διπλή φλόγα)

βιβλιοπαρουσιαση απο τον Πέτρο Θεοδωριδη . Περιοδικο ΕΝΕΚΕΝ ——————————————-

ΑΠΟΣΠΑΣΜΑ

Σύμφωνα με τον Octavio Paz (η Διπλή φλόγα) ο έρωτας

Η ιστορία του έρωτα είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με την ιστορία της ελευθερίας της γυναίκας .Η εμφάνιση του ιπποτικού έρωτα δεν θα μπορούσε να εξηγηθεί χωρίς να ληφθεί υπόψη η εξέλιξη της θέσης της γυναίκας στην κοινωνία. Οι γυναίκες της αριστοκρατίας, κατά τον 12ο αιώνα στη Νότια Γαλλία απολάμβαναν πολύ μεγαλύτερης ελευθερίας από ο,τι οι προγιαγιάδες τους Ποια ήταν η μορφή του ιπποτικού έρωτα;

 Οι ποιητές χρησιμοποίησαν την έκφραση Fin amors που σημαίνει έρωτας εξαγνισμένος, εκλεπτυσμένος.

Οι προβηγκιανοί ποιητές υιοθέτησαν δυο αραβοαναδαλουσιανές ποιητικές λαϊκές φόρμες(το zejel και τη jarcha): Στην μουσουλμανική σπανία οι εμίρηδες και οι μεγάλοι άρχοντες δηλώνουν ότι είναι υπηρέτες και σκλάβοι των ερωμένων τους.

Οι Προβηγκιανοί ποιητές υιοθετούν το αραβικό έθιμο, αντιστρέφουν την παραδοσιακή σχέση των φύλων, αποκαλούν τη γυναίκα δέσποινα τους και δηλώνουν υπηρέτες της. Η αλλαγή αυτή υπήρξε μια πραγματική επανάσταση Ανέστρεψε την παραδοσιακή εικόνα του άντρα και της γυναίκας, επηρέασε τις συνήθειες, άλλαξε το λεξιλόγιο και , μέσω της γλώσσας, μετέτρεψε την όψη του κόσμου.

 Ακολουθώντας τους ποιητές του Αλ Ανταλούς, που αποκαλούσαν τις ερωμένες τους sayyidi (άρχοντα μου) και mawlanga(κυριε μου)οι Προβηγκιανοί ονόμαζαν τις αγαπημένες τους midons (από το meus dominus(κύριε μου).Η συνήθεια αυτή έφτασε μέχρι τις μέρες μας. Η χρησιμοποίηση αρσενικού λεξιλογίου όταν απευθύνονταν στις δέσποινες τους επιδίωκε να τονίσει την αλλαγή στην ιεραρχία των φύλων.

Η γυναίκα κατείχε την ανώτερη θέση και ο εραστής τη θέση του υποτελούς. Ετσι ο(ιπποτικός) έρωτας έχει ανατρεπτικό χαρακτήρα Ο Fin amors είναι μύηση, ενέχει χαρακτηριστικά «υπηρεσίας» με τρεις βαθμίδες»:μνηστήρας, ικέτης και δόκιμος. Όπως ο υποτελής τον αφέντη του, ετσι και ο εραστής υπηρετεί την αγαπημένη του. Η «υπηρεσία » έχει διάφορα στάδια. Αρχίζει με την ενατένιση του σώματος και του προσώπου της αγαπημένης και συνεχίζει, ακολουθώντας ένα τελετουργικό μηνυμάτων, ποιημάτων και συναντήσεων. Ο Octavio Paz μας θυμίζει ότι σχεδόν πάντοτε οι ποιητές ήταν χαμηλότερης κοινωνικής τάξης απ ο,τι οι αρχόντισσες για τις οποίες συνέθεταν τα τραγούδια τους. Ήταν λοιπόν επόμενο να επιταθεί ο ιδανικός χαρακτήρας της ερωτικής σχέσης, η οποία ωστόσο παρέμενε συνδεδεμένη με το πρόσωπο της δέσποινας. Το πρόσωπο, δηλαδή τη ψυχή και το σώμα της. Ο τελικός σκοπός του Fin amors είναι η joy, η ευτυχία που προκύπτει από την ένωση της ηδονής και της ενατένισης, του υλικού και του πνευματικού κόσμου
Εκτός από «υπηρεσία» ο Fin amors επίσης είναι και ένα είδος δοκιμασίας. Πριν από τη σωματική ολοκλήρωση υπήρχε ένα ενδιάμεσο στάδιο που ονομαζόταν assag ή assai, δηλαδή δοκιμασία του έρωτα:

Η δοκιμασία περιλάμβανε διάφορες βαθμίδες:ο εραστής έπρεπε να παρασταθεί στην έγερση και την κατάκλιση της αγαπημένης του. Να την ατενίσει γυμνή. τέλος, να πλαγιάσει στην κλίνη μαζί της και να επιδοθεί σε διάφορες περιπτύξεις ,δίχως να φτάσει στην τελευταία (coitus interruptus Όλες αυτές οι διαφορές συνέκλιναν σε μια μεγαλύτερη, την ύψωση της γυναίκας που από υποτελής γινόταν αρχόντισσα. Ο «ιπποτικός έρωτας» έδινε στις δέσποινες την πιο πολύτιμη δεσποτεία ,την δεσποτεία του σώματος και της ψυχής τους……………