Απάντηση για το γράμμα Ν (και επικουρικά για το Σ)
Αναρτήθηκε από τον/την sarant στο 4 Ιανουαρίου, 2013
Στις αρχές Δεκεμβρίου είχα σχολιάσει επικριτικά ένα άρθρο
στο οποίο υποστηριζόταν, μεταξύ άλλων, ότι το γράμμα Ν οξυγονώνει τον
εγκέφαλο όταν το προφέρουμε και ότι η θέση του στο αλφάβητο δεν είναι
τυχαία. Ο συγγραφέας του άρθρου, ο εκπαιδευτικός κ. Σπύρος Μάρκου από τη
Λάρισα, επίτιμος σχολικός συμβουλος, μού έστειλε εκτενή απαντητική
επιστολή, οπότε θεωρώ σωστό να την παραθέσω σε αυτοτελές άρθρο και όχι
ως σχόλιο στο προηγούμενο άρθρο μου.
Θα παραθέσω παρακάτω αυτούσιο το κείμενο του κυρίου Μάρκου, αν και
παρατηρώ ότι τα βασικά στοιχεία της τοποθέτησής του είχαν ήδη
παρουσιαστεί στο προηγούμενο άρθρο -και φυσικά δεν μπορώ να συμφωνήσω
μαζί τους. Η βασική θέση του κ. Μάρκου είναι ότι η ελληνική γλώσσα δεν
είναι συμβατική, ότι δηλαδή για την ελληνική γλώσσα δεν ισχύει η
αποδεκτή από όλους τους γλωσσολόγους αρχή του Σοσίρ (Saussure) για την
αυθαιρεσία του γλωσσικού σημείου. Τα επιχειρήματά του ο κ. Μάρκου τα
αντλεί από τον… Πλάτωνα, και μάλιστα ο κ. Μάρκου είναι πλατωνικότερος
του Πλάτωνα, διότι ο αρχαίος φιλόσοφος λέει ρητά ότι τα ονόματα έχουν
την ίδια «ορθότητα» και στην ελληνική γλώσσα και στις ξένες, ενώ ο κ.
Μάρκου τη μεν ελληνική γλώσσα τη θεωρεί ξεχωριστή ενώ τις ξένες,
μεγαλόψυχα, τις χαρίζει στον Σοσίρ, δέχεται ότι εκείνες μπορεί να είναι
συμβατικές, αλλά η ελληνική όχι!
Μέγας φιλόσοφος μπορεί να ήταν ο Πλάτωνας, αλλά γλωσσολόγος δεν ήταν
και οι απόψεις του για τη γλώσσα είναι, με όλο το θάρρος, αφελείς.
Αφελείς βρίσκω και τις απόψεις που υποστηρίζονται στο άρθρο που
ακολουθεί, διότι προϋποθέτουν α) ότι ο γραπτός λόγος υπάρχει ανεξάρτητα
από τον προφορικό, και μάλιστα προϋπάρχει, β) ότι οι λέξεις μιας γλώσσας
(ή, μάλλον, της ελληνικής γλώσσας) υπάρχουν ανεξάρτητα από τους
ομιλητές τους, ότι βρίσκονται κατατεθειμένες σε κάποιο θεϊκό ταμείο όπου
τις έχουν καταχωρήσει οι Ονοματοθέτες (ασφαλώς κάποιες θεόμορφες
προσωπικότητες), γ) ότι η γραφή κάθε λέξης δίνει κωδικοποιημένες πληροφορίες για την ιδιότητα του πράγματος που δηλώνει η λέξη.
Ο κ. Μάρκου μάλιστα μας δίνει ένα δείγμα “αποκωδικοποίησης” των
πληροφοριών, που ίσως σας πείσει, αλλά εγώ το βρίσκω κωμικό. Παραθέτω: Ένα
μόνον παράδειγμα με την αρχαιώτατη λέξη ΥΔΩΡ:Υ (υγρόν στοιχείον), Δ
(από το Δάσος) Ω (στον ωκεανό ή άπειρο χώρο) Ρ (ρέει) , σχεδόν είναι
αρκτικόλεξο! Τέτοιες προσπάθειες εξήγησης μού θυμίζουν τις
προβλέψεις των αστρολόγων ή τις ερμηνείες των οπαδών της λεξαριθμητικής.
Δεδομένου όμως ότι τα γράμματα είναι μετρημένα, πώς άραγε να
ερμηνεύσουμε την επίσης πανάρχαια λέξη ΔΟΡΥ, που έχει τρία από τα
τέσσερα γράμματά της ίδια; Δ = Από το Δάσος; Εντάξει, ας δεχτούμε πως τα
πρώτα δόρατα ήταν ξύλινα. Αλλά Ρ = Ρέει; και Υ = Υγρό στοιχείο; Και
έχουν τάχα σημασία και οι καταλήξεις των λέξεων, μεταφέρουν κι αυτές
πληροφορίες; Και η δασεία, που γραφόταν και ακουγόταν στα αρχαία; δεν
μετέφερε κωδικοποιημένες πληροφορίες;
Στη συνέχεια, ο κ. Μάρκου περνάει στο κυρίως θέμα, την εξαιρετική
θέση του Ν που, κατ’ αυτόν, δεν βρίσκεται τυχαία στη μέση του αλφαβήτου
(προσθέτει και μερικά έξτρα γράμματα για να το φέρει ακριβώς στη μέση,
διότι στο σημερινό αλφάβητο το Μ έχει ίσα δικαιώματα κεντρικότητας),
αλλά για το θέμα αυτό δεν θα γράψω περισσότερα, έχω πει αρκετά στο
παλιότερο άρθρο.
Τέλος, προσπαθεί να εξηγήσει το νόημα της παροιμιακής φράσης “με το
νι και με το σίγμα”. Εδώ θα ήθελα να σχολιάσω τις απόψεις του. Καταρχάς,
η φράση αυτή ασφαλώς δεν λέγεται «εδώ και χιλιάδες χρόνια» όπως
διατείνεται ο κ. Μάρκου (χωρίς να το τεκμηριώνει). Αν λεγόταν θα είχε
καταγραφεί κάπου, όπως έχουν καταγραφεί τόσες άλλες αρχαιες φράσεις
(π.χ. τα σύκα σύκα και τη σκάφη σκάφη). Μάλιστα, είμαστε μάλλον βέβαιοι
ότι η φράση αυτή γεννήθηκε στα μεσαιωνικά και τα νεότερα χρόνια, πιθανώς
δε στα νεότατα (δεν έχει καταγραφεί νωρίτερα από τον 19ο αιώνα). Όταν ο
λαός σταμάτησε να προφέρει το νι και το σίγμα στο τέλος των λέξεων
(παιδί αντί παιδίν/παιδίον, η πόλη αντί “η πόλις”), τα τελικά ν και ς
ταυτίστηκαν με τη γλώσσα της εκκλησίας και των μορφωμένων, με τη λόγια
γλώσσα των αριστοκρατών, που είχε αυξημένο γόητρο και εθεωρείτο
επισημότερη, κομψότερη. Μιλάει με το νι και με το σίγμα σήμαινε “μιλάει
όπως οι μορφωμένοι” και μετά πήρε τη σημασία “με κάθε λεπτομέρεια, χωρίς
να παραλείψει τίποτα”. Η φράση δηλαδή έχει να κάνει με το αυξημένο
κοινωνικό γόητρο της λόγιας/καθαρεύουσας γλώσσας και όχι με τις
οξυγονωτικές ιδιότητες του Ν ή τις ψυχωφελείς ιδιότητες του Σ. Και το
λέω αυτό παρόλο που προσωπικά, ως Ν.Σ. που είμαι, θα με κολάκευε μια
τέτοια ερμηνεία!
Κλείνοντας, αναρωτιέμαι. Θα μπορούσε να βγει ένας σχολικός σύμβουλος
και να πει, ας πούμε, ότι δεν ισχύει η θεωρία του Μεντελέγιεφ για το
περιοδικό σύστημα διότι, σύμφωνα με τους αρχαίους, τα πάντα είναι
σύνθεση τεσσάρων στοιχείων (γη, νερό, αέρας και φωτιά) ή να υποστηρίξει
ότι η Γη είναι επίπεδη και ο ήλιος περιστρέφεται γύρω της, διότι έτσι
διδάσκουν οι πατέρες της Εκκλησίας; Προφανώς όχι, αλλά γιατί άραγε
κάνουμε εξαίρεση για τη γλώσσα; Και αναρωτιέμαι, αν ένας εκπαιδευτικός
διδάξει στην τάξη του τις επιστημονικές θεωρίες της γλωσσολογίας, αυτές
που διδάχτηκε στο πανεπιστήμιο, ας πούμε σχετικά με την ινδοευρωπαϊκή
θεωρία, πώς θα αξιολογηθεί από τους προϊσταμένους του;
Αλλά είπα πολλά και σταματώ εδώ και δίνω τον λόγο στον κ. Μάρκου.
Απάντηση στον Κύριον Σαραντάκο, σχετικά με το γράμμα Νι
Από Σπύρο Μάρκου, Επίτιμο Σχολικό Σύμβουλο, τ. Διευθυντή 3ου Δημοτικού Σχολείου Λάρισας.
ΙΟΥΣΤΙΝΙΑΝΟΥ 68- ΛΑΡΙΣΑ 412 23 , Τηλ.2410/287.642, κιν.: 6973/35.40.48
E-mail:spmarkou@sch.gr Λάρισα, 24/12/2012
«….Μονάχη έγνοια η γλώσσα μου στις αμμουδιές του Ομήρου…»
Οδυσσέας Ελύτης, «Το Άξιον Εστί»
Κύριε Σαραντάκο,
Παρακαλώ να δημοσιεύσετε την παρούσα απάντησή μου, στα όσα επικριτικά
σχόλια δημοσιεύτηκαν στην ιστοσελίδα σας, από 5/12/12 και μετά,
σχετικά με το γράμμα Νι στο άρθρο μου, με Θέμα: «Ελληνική
Γλώσσα και σκέψη. Το μεγαλειωδέστερο έργο του ανθρώπου», το οποίο έχει
καταχωρηθεί στα Πρακτικά Πανελληνίου Επιστημονικού Συνεδρίου για την
Ελληνική Γλώσσα, τον Μάιο 2008.
-Κατ’ αρχήν δεν με ενδιαφέρουν οι θεωρίες συνωμοσίας, ούτε ανήκω σε
ομάδες «Ελλαδεμπόρων», όπως, αυθαιρέτως, με κατέταξαν κάποιοι, χωρίς
αυτό να συμβαίνει στην πραγματικότητα.
Όμως με ενδιαφέρουν οι λεπτομέρειες στα πάντα καθώς και η
επιστημονική θεμελίωση και ακρίβεια στα όσα ισχυρίζομαι ή δίδασκα, είτε
στους μαθητές μου στο Δημοτικό, είτε στους φοιτητές και σπουδαστές μου
(Καθηγητής στο Πανεπιστήμιο (PAEDAGOGISCHE HOCHSCHULE) του
LUDWIGSBURG της Γερμανίας την 3-ετία 1994-1997, στο Τμήμα
Μετεκπαίδευσης, αλλά και στους Εκπαιδευτικούς μας, στα Τμήματα
Επιμόρφωσης καθηγητών και δασκάλων-ΠΕΚ- στον Βόλο, στην Λάρισα, στην
Λαμία, στα Τρίκαλα, με την ιδιότητα του Διευθυντή ή Σχολικού
Συμβούλου, 2005-2012).
- Έχω την άποψη και πάντα λέω ότι η «λεπτομέρεια» κρατάει τον
…Παρθενώνα! Έτσι και στην περίπτωσή μας, με την δομή και λειτουργία του
Ελληνικού Αλφαβήτου και, βεβαίως, την ιστορία της Γλώσσας μας.
Επειδή, όμως, επί της ουσίας του άρθρου μου, δεν αναφέρθηκε κανένα
σχόλιο, παρά μόνον ρηχά και ανούσια λόγια, απαντώ, όσο το δυνατόν
συντομότερα, ως εξής:
- Η Ελληνική Γλώσσα δεν είναι γλώσσα συμβατική. Είναι μία φυσική γλώσσα, με μαθηματική δομή και γεωμετρική απεικόνιση. Ισχύει δηλ. η αρχή του Σημαίνοντος και Σημαινομένου, του Αιτίου και Αιτιατού, στην καθιέρωση των συλλαβών, και στην συνέχεια των λέξεων, εννοιών ή όρων.
Ο ήχος κάθε φθόγγου, αλλά και το σχήμα του αντίστοιχου γράμματος
έχουν παρθεί από την φύση και γι’ αυτό έχουν γενική ισχύ, ευλυγισία,
ευκολία σχηματισμού εκατομμυρίων λέξεων και λεκτικών τύπων,
ευρηματικότητα, ακρίβεια στην διατύπωση κλπ.
Κάθε γράμμα δεν τέθηκε τυχαία στην σειρά που έχει τεθεί και βεβαίως
εκπέμπει ένα μήνυμα, ήχο και εικόνα. Οι φθόγγοι με τους ήχους, τα
γράμματα με το σχήμα τους,, οι συλλαβές και οι λέξεις δεν έγιναν από την
μία ημέρα στην άλλη.
Χρειάστηκαν αιώνες, από τους ΟΝΟΜΑΤΟΘΕΤΕΣ, πριν φθάσομε στον περίφημο «Κρατύλο» του Πλάτωνος,
στην εποχή δηλ. όπου έγινε και η τελευταία σπουδαία Μεταρρύθμιση για
το Αλφάβητό μας (403 π.Χ.), όπου δίδει, ο Πλάτων, όλες τις απαντήσεις
για την δημιουργία του Αλφαβήτου, των συλλαβών και λέξεων.
Το θέμα, βεβαίως, είναι τεράστιο και δεν μας παίρνει ο χώρος εδώ να
το αναλύσομε λεπτομερώς. Αλλά και σοβαροί ξένοι ερευνητές,
επιβεβαιώνουν αυτή μου την θέση.
- Όμως αναφέρομαι, εν συντομία, στα εξής :
Ο Απολλώνιος ο Τυανεύς γράφει: « Παλαμήδης εύρε γράμματα ουχ υπέρ
του γράφειν μόνον, αλλά και υπέρ του γιγνώσκειν ά δει μη γράφειν. (Δίκη
φωνηέντων, 88 ). Δηλαδή, τα γράμματα του Ελληνικού αλφαβήτου δεν
προορίζονται μόνον για να γράφονται απλώς, αλλά και να μεταδώσουν την
κωδικοποιημένη πληροφορία που εσωκλείεται σε αυτά.
Επίσης: «…αλλά ορθότητα τινά των ονομάτων πεφυκέναι και Έλλησι και βαρβάροις την αυτήν άπασιν» , Πλάτωνος, «Κρατύλος», 383,β.
Στην σημερινή γλώσσα: « …Η ορθότητα των ονομάτων είναι δεδομένη από
την φύση και για τους Έλληνες και για τους βαρβάρους ( ενν. τους
Αλλόγλωσσους).
-Καταπληκτική απάντηση σε όσους ισχυρίζονται –όπως η Κατεστημένη
Γλωσσολογία στην χώρα μας- ότι ισχύει η «Συμβατικότητα» σε όλες,
ανεξαιρέτως τις γλώσσες του κόσμου, σύμφωνα με την γνωστή θεωρία του
«Ιδρυτή» της Γλωσσολογίας, Γαλλο-Ελβετού Ferdinand De Saussure, 1916, ο
οποίος απλά λέει ότι οι ονομασίες των λέξεων δόθηκαν τυχαία, και άρα ,
σύμφωνα με την θεωρία του, την λέξη π.χ. «Άνθρωπος» θα μπορούσαμε να
την πούμε …«Αήρ», την λέξη «Βοή» θα την λέγαμε «ύδωρ», την λέξη «κύμα»
θα την λέγαμε «όρος» κ.ο.κ.
Η «Συμβατικότητα», όμως, του Σεσσύρ, ΔΕΝ ΙΣΧΥΕΙ ΓΙΑ ΤΗΝ ΓΛΩΣΣΑ ΜΑΣ !
- Το γράμμα Ν, λοιπόν, τέθηκε, επί τούτου, και όχι τυχαία, βεβαίως, μετά το γράμμα Μ = ΜΗΤΡΑ, ΜΑΤΕΡ, ΜΗΤΗΡ, ΜΑΘΗΣΙΣ κλπ., στο Αλφάβητο, διότι έχει
σχέση με την Νέα ζωή που γεννάει η Μήτρα, την νέα ΠΝΟΗ δηλαδή.
-(Βεβαίως γνώριζα, πριν την μελέτη των Γερμανών Ειδικών (1996), ότι
το Νι αναζωογονεί τον εγκέφαλο. Έγραψα, απλώς, επιβεβαιωτικά για την
μελέτη αυτή ).
Η Άννα Νοταρά (Βενετία, 1499) γράφει στο « Ετυμολογικόν το Μέγα» :
«Το Νυ είναι σχετικόν με: Αναπνοήν, ανάσα, ρίνες, ρώθωνες, ναι,
νη, νόησης, νους, νοώ…κλπ. Η εκφώνησις τούτου διεγείρει το ένδον και το
εντός…».
Ο δε Πλάτων, μεταξύ άλλων, γράφει για το Νι:
|«του δ’ αυ Νυ το είσω αισθόμενος της φωνής, τα ένδον και τα «εντός» ωνόμασεν, ως αφομοιών τοις γράμμασι τα έργα», «Κρατύλος», 427, γ , δηλαδή:
«Του δε γράμματος Ν πάλι, αισθανθείς τον εκ των έσω σχηματισμόν του φθόγγου,
δι’ αυτού τα «μέσα» και τα εντός ονόμασε, ως μιμούμενος δια των
γραμμάτων τα πράγματα-ενέργειες..»|. Αυτό σημαίνει άμεση σχέση αιτίας
και αιτιατού ! Άρα όχι τυχαιότητα !
Επιπλέον δε το Νι έχει την ιδιότητα να παράγει αυθορμήτως ήχον στον άνθρωπο και να τον δραστηριοποιεί. Και εδώ «αυθορμήτως» σημαίνει παραγωγή αυτόματου ήχου με την αναπνοή του ανθρώπου, άρα και την οξυγόνωση του εγκεφάλου του …
Τί σημαίνει, επιπλέον, αυθόρμητη και αυτόματη παραγωγή ήχου;
Η λέξη ΝΙΝΙΟΝ ή Νιννίον (με 4 Νι !), αλλά και Νανίον σημαίνει Νέα Ζωή ( Νήπιον, Νέος, Νεανίας, Νεανίσκος, Νεαρός, Νεολαίος κλπ.) και κάποιοι φίλοι που ειρωνεύτηκαν ( είσαι Νινί κλπ.) τους ερωτώ πρώτα και τους ενημερώνω ταυτοχρόνως,:
-Γιατί, όλοι οι άνθρωποι σε όλα τα μήκη και πλάτη του κόσμου,
ευθύς ως βγαίνομε από την Νυδήν, δηλ. την κοιλιά της μάνας μας ,
αρχίζομε αμέσως, το ΝΗΝΥΡΙΖΕΙΝ, δηλ. να κλαίμε;
-Διότι, νηνυρίζοντας, μόλις βγούμε από την ΜΗΤΡΑ και παίρνοντας αυτομάτως Αναπνοήν, σημαίνει ότι :
- Διοχετεύομε ΑΜΕΣΩΣ ΟΞΥΓΟΝΟ ΣΤΟΝ ΕΓΚΕΦΑΛΟ !!
Αλλιώς θα πάθομε ΑΝΟΞΙΑ ΤΟΥ ΕΓΚΕΦΑΛΟΥ, δηλ. έλλειψη οξυγόνου, με
συνέπειες : Βαρειά Νοητική Καθυστέρηση ή Τετραπληγία ή και τα δύο μαζί,
ή, το χειρότερο, θάνατο…
-Το Νι, επομένως, εμπλέκεται, στον Άνθρωπο, από την πρώτη στιγμή της γεννήσεώς του:
- Αν , πάλι, αντιστρέψομε το Ν κατά 90 μοίρες δεξιά, θα μας δώσει το Ζ, δηλ. Ζωή !
Φυσικά το Νι επεκτείνεται και σε άλλα θέματα, όπως : ναίω=κατοικώ,
Νόμος, νομή, νήπιον, νέμω, νέος, νόησις και πολλά άλλα ενδιαφέροντα,
αλλά δεν είναι του θέματος.
Και για να συνεχίσω, λίγο ακόμη, στο Νι, είναι το μοναδικό γράμμα
με την μεγαλύτερη δυνατή «γλωσσολογική ευλυγισία», στην Γλώσσα μας,
διότι:
1.γίνεται γ, πριν τα κ, γ, χ και ξ –συγγενής, εγκαίρως, εγχώριος, ελέγξω
2.γίνεται μ, πριν τα π, β, φ και ψ- συμπράττω, συμβάλλω, συμφωνώ, συμψηφίζω
3.γίνεται λ, πριν το λ—ελλειπής κλπ.
4.γίνεται ρ, πριν το ρ- συρράπτω…
5.γίνεται σ, πριν το σ- συσσίτιον , συσσώρευση κλπ. κλπ.
Τέλος ούτε το Α τέθηκε τυχαία στην 1η θέση του Αλφαβήτου, ούτε το Ω στην τελευταία, αλλά αυτά όμως δεν είναι του παρόντος…
- Ισχυρίζομαι, λοιπόν, στην Μελέτη μου, ότι «διώκτες» του Νι στην χώρα μας έχουν γίνει οι εκπρόσωποι του επίσημου κράτους, οι «νεωτεριστές» του Παιδαγωγικού Ινστιτούτου και του υπουργείου Παιδείας, οι οποίοι στα επίσημα εγχειρίδια που διδάσκονται οι μαθητές μας στην Πρωτοβάθμια και Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση διαβάζουν στα βιβλία, π.χ. των Μαθηματικών (ΟΕΔΒ,2006): το εμβαδό (!), ενώ τα βοηθητικά που κυκλοφορούν στο εμπόριο διατηρούν το Νι: το εμβαδόΝ. Γιατί;
Και έχω κάνει υπομνήματα, κατά καιρούς, επισήμως στο ΥΠΕΠΘ,
ευθαρσώς και επωνύμως και όχι μόνον, βέβαια, για το θέμα αυτό. Διότι
υπάρχουν και πολλά άλλα παραδείγματα κακοποίησης της γλώσσας μας, αλλά
δεν υπάρχει εδώ χώρος.
Βεβαίως δεν εννοώ, με την κατάργηση του Νι, ότι πρέπει να γίνει επαναφορά της Καθαρεύουσας! Εννοώ ότι το Νι «κόβεται» αυθαιρέτως, εκεί όπου δεν ΠΡΕΠΕΙ !
-Έγραφα στο άρθρο μου ότι η Γλώσσα μας έχει φθάσει σε τέτοια
πληρότητα πλέον, που δεν έχει ανάγκη από άλλες ακρότητες. Ούτε
αποδέχτηκε, τελικά, και μερικές ακρότητες του Ψυχάρη, όπως π.χ. το
διάστημα = η τοποσιά, η διάλεκτος =ντοπιολαλιά κλπ. Και έχω την άποψη
ότι το Γλωσσικό Ζήτημα, πριν 100 χρόνια, που δίχασε τον Ελληνικό λαό,
τότε, ΔΕΝ ΕΠΡΕΠΕ ΝΑ ΕΙΧΕ ΥΠΑΡΞΕΙ ! Οι Γερμανοί που έχουν κάνει πολλές
και σοβαρές μελέτες για την Γλώσσα μας, ονομάζουν την δική μας περίφημη
«Καθαρεύουσα»=Reine Sprache, κατά λέξιν= Καθαρή Γλώσσα. Πράγματι, χάριν
της Καθαρεύουσας, «καθαρίστηκαν» οι ξενικής προέλευσης λέξεις στην
Γλώσσα μας, μετά την Απελευθέρωση και έτσι δεν λέμε σήμερα ο Μινίστρος(
από το Minister), αλλά ο Υπουργός, το Σπιτάλι (από το Hospital) =το
Νοσοκομείον, κ.ο.κ, χιλιάδες λέξεις, λοιπόν, τουρκογενείς,
λατινογενείς, σλαβογενείς κλπ., μεταφέρθηκαν στην Ελληνική. Ταυτόχρονα
δημιουργήθηκαν άλλες νέες λέξεις, όπως : Λεωφορείον, ποδήλατο,
πολυκατοικία κ.ο.κ. Και οι οπαδοί της Καθαρεύουσας, βεβαίως, προέβαιναν
σε ακρότητες, κυρίως στην διδασκαλία της Γλώσσας. Αυτά όμως είναι
γνωστά πράγματα.
-Γι’ αυτό, επομένως πρέπει να είμαστε με τον Αριστοτέλη, που έλεγε « η
Μεσότης», δηλ. ΟΧΙ στα άκρα, αλλά ν’ ακολουθούμε την μέση οδό σε όλα τα
ζητήματα στη ζωή.
Η Γλώσσα μας, λοιπόν, έχει ανάγκην σεβασμού, κάθε μέρα και σε όλα τα επίπεδα.
-Γιατί να περικόπτεται, αυθαίρετα, ένα οργανικό στοιχείο, όπως εδώ το
Νι, στην προαναφερθείσα λέξη «Εμβαδόν»; Και όχι μόνον σε αυτή την
λέξη. Όταν οι πολιτικοί μας απαριθμούν π.χ. τα επιχειρήματά τους και
λένε στις ομιλίες τους: Πρώτο…(!), Δεύτερο,… Τρίτο…κλπ, ενώ το σωστόν
είναι να λένε: Πρώτον, Δεύτερον, Τρίτον κ.ο.κ. Σε τι ωφελεί το κόψιμο
του Νι;
Είναι μόδα, εξυπνάδα ή βλακεία; Οι Γάλλοι π.χ. γράφουν PariS, ενώ
προφέρουν: Παρί. Δηλαδή γράφουν τα σύμφωνά στους στο τέλος των λέξεων
κι’ ας μη τα προφέρουν.
-Άλλο παράδειγμα, κακοποίησης της Γλώσσας μας , από την επίσημη
πολιτεία: οι επίσημοι γραμματικοί κανόνες που διδάσκονται τα παιδιά
μας στα σχολεία, από το 1976 και στη συνέχεια 1982, είναι αυθαίρετοι,
σε σχέση με το Νι και όχι μόνον.
Διατηρούσαν το Νι, εάν ακολουθούσε φωνήεν, ή τα σύμφωνα: κ, π, τ, κλπ…
Π.χ. «Χθες συνάντησα στηΝ κεντρική πλατεία το (!) φίλο μου, το (!)
δήμαρχο, το(!) σύμβουλο, το(!) Στέργιο, το(!) Σπύρο κλπ. ».
Διαστρέβλωση της Γλώσσας!
Η φυσική ροή της Γλώσσας θέλει το Νι σε τέτοιες περιπτώσεις. Και ερωτώ πάλι:
- Γιατί το καταργούν εκεί που ΔΕΝ ΠΡΕΠΕΙ; Γιατί ΔΕΝ σέβονται την ακεραιότητα και ομορφιά της Γλώσσας μας;
-Απάντηση υπάρχει, κατ’ εμέ : Πρόκειται, προφανώς, για βλακεία,
ανευθυνότητα των «υπευθύνων» και τα γνωστά στην χώρα αυτή. Δεν πιστεύω
σε συνομωσίες και άλλες ανοησίες! ‘Όμως υπάρχουν ανεύθυνοι άνθρωποι,
αγράμματοι, άσχετοι, ανεξέλεγκτοι και κάνουν ό,τι θέλουν, όπως και σε
άλλα επίπεδα, βεβαίως, της κοινωνικής, οικονομικής, πολιτικής και
πολιτιστικής μας ζωής.
Και εγώ έχω το δικαίωμα, επομένως, ως πνευματικός άνθρωπος- και ως
Σχολικός Σύμβουλος ανήκω, σύμφωνα με τον Νόμο, στην πνευματική ηγεσία
αυτού του τόπου – αλλά έχω και το θάρρος και την τόλμη, να συγκρούομαι
με τους σκοταδιστές και διώκτες κάθε πνευματικής δημιουργίας σε αυτόν
τον τόπο και να αντιπαλεύω για το ορθόν.
-Διότι με την λογική όσων αυθαιρετούν σε βάρος της γλώσσας μας, και κόβουν
ό,τι, όπου και όποτε τους αρέσει, ας πάμε, αύριο το πρωί, να κόψομε
όλοι μας, από ένα κομμάτι μάρμαρο του Παρθενώνα! Θα είναι σωστό και
δίκαιο αυτό;
-Αυτή είναι η μεγάλη και συνεχής παρανομία και απρέπεια, πρωτίστως,
των «υπευθύνων», διαχρονικά, δηλ. της πολιτικής εξουσίας, που νομοθετεί
σε αυτήν την χώρα…..
Τέλος και κάτι γελοίο που συνέβη με το ΥΠΕΠΘ και δεν ξέρω, εάν το προσέξατε εσείς.
-Εγώ, όμως, το πρόσεξα, διότι με ενδιαφέρει κάθε λεπτομέρεια και διότι εργάστηκα σε αυτό, επί 5-ετίαν (1985-89 και 1993-94):
-Το 2005, επί υπουργίας Μαρ. Γιαννάκου, έγινε η μεταφορά του
ΥΠΕΠΘ, από την Μητροπόλεως 15, στο Κέντρο Τύπου, στο Μαρούσι, ΑΝΔΡΕΑ
ΠΑΠΑΝΔΡΕΟΥ 37.
Στην μεγάλη επιγραφή, πάνω από την Κεντρική είσοδο, έγραφε : ΥΠΟΥΡΓΕΙΟΝ
ΕΘΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΚΑΙ ΘΡΗΣΚΕΥΜΑΤΩΝ . Το Ν, λοιπόν, υπήρχε στην λέξη
ΥΠΟΥΡΓΕΙΟΝ και είναι σωστό αυτό, αφού ακολουθεί φωνήεν (το Ε).
-Όταν, όμως, τον Οκτ. 2009, ανέλαβε η Α. Διαμαντοπούλου και έγινε η
«μετονομασία» του ΥΠΕΠΘ, η επιγραφή άλλαξε και έγραφε: ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ (!)
ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΔΙΑ ΒΙΟΥ ΜΑΘΗΣΗΣ ΚΑΙ ΘΡΗΣΚΕΥΜΑΤΩΝ. Το Νι δηλ. κόπηκε από την
λέξη ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ. Επομένως, επιβεβαιώνεται η άποψή μου ότι «διώκτης» της
Γλώσσας μας, κυρίως, είναι το επίσημον κράτος, δηλ. ράβε-ξήλωνε !
Είναι σοβαρά πράγματα αυτά; Σε ποια σοβαρή χώρα θα συνέβαινε κάτι τέτοιο; Απολύτως σε καμμία !
- Ερωτώ και πάλι απλώς κάθε λογικά σκεπτόμενο άνθρωπο σε αυτόν τον τόπο:
-Είμαι «συνομωσιολόγος» όταν διαμαρτύρομαι για την βάναυση και
συνεχή κακοποίηση της γλώσσας μου; Κακοποίηση διαρκής και στα απλά
πράγματα !
-Δεν σας ενοχλεί εσάς η άλλη αυθαίρετη βλακεία, στην μεταφορά ονομάτων στις ξένες γλώσσες; : AGGELOS, ή στις πινακίδες των Εθνικών οδών: EVAGGELISMOS;
-Το σωστό, βεβαίως, είναι: ANGELOS, EVANGELISMOS. Αυθαιρεσίας το μεγαλείον!
Βλέπετε ότι στην ξένη γλώσσα το Νι διατηρείται, διότι έτσι είναι το σωστό….
Θα ήταν αδιανόητο στις ευρωπαϊκές χώρες να υπάρχει τέτοια αυθαιρεσία,
εκ μέρους της πολιτείας. Προσέχουν και σέβονται και την παραμικρή
λεπτομέρεια στην Γλώσσα τους. Και δεν επιτρέπουν, ακόμα και στον κάθε
ιδιώτη να γράφει, σε δημόσιες πινακίδες ή φίρμες, λανθασμένα τις
λέξεις, όπως, προανέφερα, π.χ. . AGGELOS. Και αυτό είναι ένα μόνον παράδειγμα, διότι υπάρχουν πολλά άλλα, σε αυτήν την χώρα.
-Σεβασμός στον Πολιτισμό σου σημαίνει να προσέχεις και την παραμικρή λεπτομέρεια!
-Έζησα επί 18 έτη, κατά διαστήματα, στην Γερμανία. Από Μεταπτυχιακός
φοιτητής το 1974 έως Μετακλητός Διπλωμάτης στην Πρεσβεία στο Βερολίνο,
το 2002.
Στο διάστημα αυτό έγινε και εκεί-όπως και στην Γαλλία- μία μεγάλη
γλωσσική μεταρρύθμιση. Επί μίαν 10-ετία διαφωνούσαν οι Ειδικοί για ένα
ενδιάμεσο σίγμα (s) στην σύνθετη λέξη : VORORTSBAHNHOF, δηλ.
Προαστιακός Σταθμός ή κατ’ άλλους VORORTBAHNHOF. Τελικά με Νόμο της
Βουλής διατηρήθηκε το ενδιάμεσο (S) στην λέξη αυτή και αυτό γίνεται
σεβαστό απ’ όλους. Η Βουλή ασχολήθηκε με ένα γράμμα (με έναν φθόγγο, για
την ακρίβεια) σε μία λέξη !
-Με την ευκαιρία να προσθέσω ότι στο διάστημα των τελευταίων 30-35
ετών η γερμανική γλώσσα εμπλουτίστηκε με χιλιάδες όρους από την Αρχαία
Ελληνική, που δεν υπήρχαν πριν, ενώ υπήρχαν άλλες χιλιάδες λέξεις, όπως
: Epagoge ( επαγωγή ) , Epanalepse (επανάληψις), Epanodos , Epexegese
(επεξήγησις) κ.ο.κ. και φυσικά πολλοί ιατρικοί όροι, όπως Erethismus
=Ερεθισμός κλπ. Και φυσικά συνεχίζει να παίρνει και άλλους όρους, ακόμη
και στην Βιομηχανία , όχι μόνον στις Επιστήμες!
-Γιατί όμως συμβαίνει αυτό;
-Θα απαντήσω με τα λόγια της μεγάλης Ελληνίστριας Γαλλίδας: Ζαγκλίν ντε Ρομιγύ, που είπε το 2004, λίγα χρόνια πριν πεθάνει:
-« Όλοι ανατρέχουν στα Ελληνικά για να ονομάσουν τις σύγχρονες
ανακαλύψεις και εφευρέσεις. Από την «ευθανασία» μέχρι τον «μεταβολισμό».
Αναπνέομε τον αέρα της Ελλάδας κάθε στιγμή, χωρίς να το ξέρομε..».
-Μήπως και η Ντε Ρομιγύ ανήκει στους «Ελλαδέμπορους ; » !
-Έχω επίσης γράψει ότι, εκτός του Νι, επιχειρείται, τα τελευταία
χρόνια, και ο εξοβελισμός του τελικού Σίγμα (ς), κυρίως στον προφορικό
λόγο.
Μερικοί δημοσιογράφοι, αναλυτές, πολιτικοί κλπ. λένε ήδη στον δημόσιο λόγο τους:
η σύνοδο(!), η μέθοδο(!), η επαρκή(!) διευκρίνιση, η πλήρη (!) εικόνα κ.τ.ό.
Για ποιον λόγο συμβαίνει αυτό; Γιατί διαστρεβλώνουν, κακοποιούν και
ΦΤΟΧΩΠΟΙΟΥΝ ΤΗΝ ΓΛΩΣΣΑ , κατ’ αυτόν τον τρόπο; Πάλι για λόγους
βλακείας-κατά την γνώμη μου- και ελλείψεως σεβασμού στους ισχύοντες
κανόνες της Γλώσσας μας…
-Έχει άδικο ο Ρίτσος που λέει: «.. Και οι λέξεις φλέβες είναι . Μέσα τους αίμα κυλάει; » (!!)
-Και, φυσικά, στο άρθρο μου, δεν εννοώ την γλώσσα των ποιητών, που
εκφράζουν τον λαό και μπορούν «ποιητική αδεία» να γράψουν ό,τι θέλουν
και καλώς γράφουν…
Αν είναι δυνατόν! Αυτά είναι γνωστά και αυτονόητα πράγματα !
Και ο Διον. Σολωμός , π.χ. της Ζάκυνθος, ο Καβάφης κ.ά.
(Όμως ο Οδυσσέας Ελύτης, ως μεγάλος Ποιητής, είναι γνωστό ότι
αντέδρασε στην αυθαίρετη και κακόγουστη (κατ ’ εμέ) αφαίρεση του τελικού
Ν, σε πολλές επιγραφές, μετά το 1976 και έγραψε εκείνο το ωραίο: « Για
μίαν οπτικήν του ήχου» , όπου μιλάει για «σφαγή» του …Ηρώδη στο γράμμα
Ν… κλπ. κλπ. ).
Εννοώ την επίσημη, δημόσια γλώσσα των Σχολείων μας, των Πανεπιστημίων, των πολιτικών, των δημοσιογράφων ή Αναλυτών .
-Δυστυχώς, όμως, και στα πανεπιστήμιά μας οι φοιτητές διδάσκονται
ΨΕΥΔΗ ΓΝΩΣΗ και ανακρίβειες, π.χ. στο μάθημα της Γλωσσολογίας, την
γνωστή θεωρία του Ferdinand De Saussure -1916- που προανέφερα. Ακόμη
και σε «ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΣΠΟΥΔΩΝ», 2005, Ελληνικού Πανεπιστημίου,
που έχω μπροστά μου, αναγράφει :
« Τα γλωσσικά σημεία αποτελούν συμβατικό συνδυασμό ορισμένης μορφής
(σειράς ήχων/φθόγγων) με ορισμένο περιεχόμενο (σημασία/έννοια).
Αυτό σημαίνει ότι δεν υπάρχει κανενός είδους αιτιατή σχέση που να
συνδέει τη φωνητική (ηχητική) μορφή μίας λέξης με τη σημασία της…»!
-Αυτές, όμως, οι δύο σειρές, αποτελούν μέγα ψέμα! Για την
Ελληνική γλώσσα ΔΕΝ ΙΣΧΥΕΙ Η ΣΥΜΒΑΤΙΚΟΤΗΤΑ του SAUSSURE. Μπορεί να
ισχύει για άλλες γλώσσες, όχι όμως για την Ελληνική.
Στην Γλώσσα μας ισχύει η Άμεση Σχέση Σημαίνοντος και Σημαινομένου.
(Ένα μόνον παράδειγμα με την αρχαιώτατη λέξη ΥΔΩΡ:Υ (υγρόν
στοιχείον), Δ (από το Δάσος) Ω (στον ωκεανό ή άπειρο χώρο) Ρ (ρέει) ,
σχεδόν είναι αρκτικόλεξο.! )
Ο δε Πλάτων, στον «Κρατύλο» απορρίπτει a priori την θεωρία του
Γαλλο-Ελβετού Σεσύρ, διότι εδώ και 2.500 χρόνια τα έχει πει όλα και,
λογικά, θα έπρεπε αυτός να ήταν ο πατέρας της Γλωσσολογίας, καθότι:
«… Έτσι και εμείς θα βάλουμε τα στοιχεία στα πράγματα ή ένα-ένα
όπου νομίζουμε ότι χρειάζεται, ή πολλά μαζί φτιάχνοντας αυτό που
ονομάζεται συλλαβή, στη συνέχεια με την σύνθεση των συλλαβών, απ’ όπου
προέρχονται οι λέξεις και οι εκφράσεις…Από τις λέξεις και τις εκφράσεις
μετά θα φτιάξομε κάτι μεγάλο, ωραίο και ενιαίο, όπως στην Ζωγραφική
απεικονίζεται το ζώον, εμείς με την Τέχνη της Ονοματοδοσίας ή της
Ρητορικής , θα φτιάξομε τον λόγο». Πλάτωνος «Κρατύλος, 424. ε – 425».
Υπάρχει μεγαλύτερη σαφήνεια και αποστομωτική απάντηση από τον λόγο αυτόν του Πλάτωνα;
Κλείνοντας να τονίσω ότι, ενώ στο άρθρο μου ανέφερα και άλλα πολύ
σημαντικά πράγματα, όπως την Παγκόσμια επιρροή που έχει ασκήσει/ασκεί
το Ελληνικόν Αλφάβητον, εδώ και χιλιάδες χρόνια, με την καθιέρωση των 5
γνωστών φωνημάτων ( α, ε, ι, ο, ου), δεν έγινε κάποια αναφορά σε αυτό
το θέμα…
Τέλος έχω διατυπώσει την δική μου, πρωτότυπη, θεωρία για τα γράμματα
(Νι ) και Σίγμα (Σ), σε σχέση με την γνωστή φράση που λέγεται σε αυτόν
τον τόπο εδώ και χιλιάδες χρόνια: «Τα είπε με Νι και με το Σίγμα», η
οποία δεν έχει «αντικρουσθεί» ακόμη με επιστημονικά επιχειρήματα, αφού
έχομε και άλλες καταλήξεις στην Γλώσσα μας, πλην των Νι και Σίγμα.
Με δύο λόγια μόνον:
Το Νι ενεργοποιεί τον εγκέφαλο, με την διοχέτευση οξυγόνου, όπως
απέδειξα παραπάνω, ο Νους γίνεται διαυγής και καθαρός. Μιλάει κανείς
με ακρίβεια, αυτοσυγκέντρωση, χωρίς οργή, αλλά με επιχειρήματα, χωρίς να
παραλείψει κάτι, και στο τέλος με το Σίγμα (Σ) ηρεμεί ο ψυχισμός του,
διότι έπραξε το καθήκον του και μίλησε υπεύθυνα, στον Δημόσιο Λόγο του.
Δηλαδή είπε όλα, όσα ΕΠΡΕΠΕ: ΤΑ ΕΙΠΕ ΜΕ ΤΟ ΝΙ ΚΑΙ ΜΕ ΤΟ ΣΙΓΜΑ !
( Είναι ευνόητο, ότι δεν έκανα στο άρθρο μου την σαφή διάκριση των
όρων «φθόγγος-γράμμα», σε μερικά σημεία, απλώς για διευκόλυνση του μέσου
αναγνώστη, στο να κατανοήσει δηλ. τί ακριβώς εννοούσα…).
Τέλος είναι βαθύς και ο συμβολισμός, για την σπουδαιότητα αυτών των
δύο φθόγγων- και γραμμάτων- στην Γλώσσα μας, που εμπεριέχεται στην
φράση αυτή.
Σας ευχαριστώ για την ανταπόκρισή σας
Μετά τιμής
Σπύρος Μάρκου
Επίτιμος Σχολικός Σύμβουλος
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου