Αναγνώστες

Τρίτη 22 Ιανουαρίου 2013

Περι ταυτοτητων στην Προνεωτερική και στη Συγχρονη εποχή (και Η εννοια:οικουμενη)

Γιαννη
- Στα πολλά και ενδιαφεροντα που θετεις
απαντω εν μερει διαλεγοντας να διευκρινίσω καπως το ”Φυσικη” ταυτότητα…
Την βαζω σε εισαγωγικά … Ειναι σχημα λόγου….. Και υποσχομαι να στειλω σε ιδιατερο ποστ περισσοτερες διευκρινίσεις για τον λόγο που θεωρώ τις Προνεωτερικές ταυτότητες να μοιαζουν ”φυσικές” - και οχι ”αφυσικές ”οσο σημερα..

Παντως επί του θεματος

Ε λοιπόν υπαρχει μια Ριζική διαφορά στο θεμα των ταυτοτητων Τοτε και σημερα
Τοτε Προνεωτερικά:

…Υπηρχε η μεγαλη , η συντριπτική πλειοψηφια των Χωρικών που Ζουσαν στον δικό τους Αγροτικό-κυκλικό-εποχικό Χρονο και υιοθετουσαν το πολύ τοπικές ταυτότητες (το χωριο μου) συγγενικες(το σοι ) ή το πολύ πολύ Θρησκευτικέςμε μια πολύ αοριστη εννοια

Και Μια Πολύ πολύ λεπτη φετα Αρχοντων που ενεχει οχι κυκλικό αλλά Γραμμικό-εγγραμματο χρόνο χρόνο (διαδοχή-εξουσια )
Αυτή η τελευταια στο Βυζαντιο αλλά και στους κυκλους των Ηγεμονων Βουλγαρων , Σερβων κ.λ.π ασχολειται με τη Οικουμενη

Η Χριστανική Οικουμενη δεν εχει τιποτε απολυτως να την συγχεει με την σημερινη Παγκοσμιοποιηση
Ειναι δυο τελειως Διαφορετικά Πραγματα


Η χριστιανική οικουμενη ειχε να κανει με το τότε Συμβολικό συμπαν και την εσωτερική ιεραρχια των συμβολων του

εκει , στο εσωτερικό εκείνου του συμπαντος λόγου και συμβολων παιζονται και οι αναζητησεις ταυτοτητας (Ελληνας ή Ρωμαιος) τιτλων κ.λ.π.
Ε Οικουμενη (κόσμος αρχοντων -εγγραμματων - ιερεων )
και Κόσμος των αγροτων

Αποτελουσαν για το προνεωτερικό Βυζαντιο και Οχι μόνο
Δυο Παραλληλους κοσμους που ελαχιστη επικοινωνια ειχαν

Οι αναζητησεις των μεν σπανια αγγιζουν τους δε

Αντιθετα:
οι σημερινες Εθνικές κοινωνιες μας αγγιζουν ολους
Ειναι Ενας κόσμος , χωρις διαχωριστικές ταφρους
Και το κρατος μπαινει εξαρχής μεσα στην διαμορφωση της ταυτοτητας μας Εθνικής και προσωπικής …
Απο πολύ τρυφερή ηλικία ..Μεσα απο τους μηχανισμους εκαπιδευσης π.χ
Καθολικής εκπαιδευσης ….γιατί οι συγχρονες κοινωνιες
ειναι πανω απόλα κοινωνιες Εγγραμματων -συμβατων μεταξύ τους ανθρωπων - που αποκτουν μια ομοιομορφη πανω κατω εκπαιδευση απο το Δημοτικό μεχρι το Λύκειο τουλαχιστον
Αυτό γινεται τα τελαυταια διακοσια χρονια περιπου σε ολες τις εθνικες κοινωνιες

Κοινή Συστηματική -Εθνική- Εκπαιδευση… Αρα κοινή Εθνική ταυτότητα

Κατι που δεν γινοταν Σε καμμια Προνεωτερική Κοινωνια … Ουτε στο Βυζαντιο …

εκει κατ’ αρχας η εκπαιδευση αφορουσε λίγους …και δεν ηταν συγχρονισμενη -οπως σημερα (με ηλικιες ταξεις ημερολογια διακοπές κλ.π.Π)

Συνεπως οι συγχρονες εθνικές κοινωνιες εχουν απειρως πιο βαθεια ομοιογενεια- συμβατοτητα και ενσταλαγμενη ταυτότητα (μεσω εκπαιδευσης αλλά και αλλων μηχανσισμών π.χ Στρατευση )

Απο τους Παραλληλους κόσμους της Προνεωτερικής εποχής ….




Σχόλιο από Νοσφεράτος | Νοέμβριος 15, 2007

5 σχόλια:

Νοσφεράτος είπε...

και ας πώ εδώ το εξής \
Καμμια ''ταυτοτητα'' Φυσικά δεν ειναι Φυσική
------
ολες ειναι πολιτισμικά κατασκευασμένες ..Ολες

- Ομως υπάρχει μια τεραστια διαφορά στον Τροπο με τον οποιο κατασκευαζονταν Τοτε (προνεωτερικότητα )
και Σημερα
Τοτε οι ταυτοτητες ειχαν κατι το Χειροπίαστό : Πατριαρχικό, συγκεκριμμένο (το χωριο μου , , το σοι...)

Αντιθετα εκεινο που τις Χαρακτηιζει σημερα ειναι κατι το -ολο και πιο ακραια - Αφαιρετικό

( γιαυτό και λέω τοτε εμοιαζαν πολύ περισσοτερο ..΄''φυσικές''

Γιάννης είπε...

Νοσφεράτε,
έχω να παρατηρήσω τα εξής
1. κατ' αρχάς ασφαλώς υπάρχει διαφορά ανάμεσα σε προνεωτερικές και νεωτερικές κοινωνίες. αν δεν υπήρχε, απλούστατα θα ήταν και θα φαίνονταν ίδιες με τις σημερινές. τη διαφορά όμως την εντοπίζω περισσότερο στον οικονομικό τομέα και στην κοσμοθεώρηση, παρά στον τρόπο παραγωγής ιδεολογίας. κατά τα άλλα υπάρχει μια ομοιότητα στη δομή με την οποία συγκροτούνται και η προνεωτερική και η νεωτερική. δηλαδή

2. υπάρχει μια ομοιότητα νεωτερικών-προνεωτερικών αναφορικά με το θέμα της μόρφωσης. τότε η διάκριση ήταν μορφωμένοι/αναλφάβητοι, σήμερα η διάκριση είναι διανοούμενοι/απόφοιτοι λυκείου ή αει: απλώς ανέβηκαν και οι δυο μεριές ένα σκαλοπάτι παραπάνω, οι εγγράμματοι μορφωμένοι έγιναν διανοούμενοι, παραγωγοί ιδεολογιών, οι αγράμματοι απέκτησαν κάποιες στοιχειώδεις γνώσεις λυκείου (κατά τα άλλα όμως ούτε μια αίτηση μπορούν να συμπληρώσουν)

3. η αγραμματοσύνη των προνεωτερικών δεν είχε την επίπτωση που λες αναφορικά με την αντίληψή τους ότι είχαν μια υπερτοπική εθνική/πολιτισμική ταυτότητα. οι αθηναίοι ή οι ρωμαίοι (λατίνοι) ήταν κατά βάση αγράμματοι (τουλάχιστον οι δεύτεροι), αυτό δεν τους εμπόδιζε να έχουν ταυτότητα μη τοπική.

4. όπως λες και σε άλλη ανάρητηση, η σημερινή ρουτίνα είναι το αντίστοιχο της παλαιότερης παράδοσης. όπως και η σημερινή τηλεόραση/δίκτυο είναι τα αντίστοιχα του προνεωτερικού παπά. και σαν κι αυτές τις αντιστοιχίες δεν υπάρχουν μόνο αυτές οι δυο.

5. όπως παλαιότερα τα θρησκευτικά δόγματα δεν ήταν γενικότερα κατανοητά από τους ειλικρινά χριστιανικούς πληθυσμούς (εκτός από εξαιρέσεις για ορισμένα βασικά θέματα) έτσι και σήμερα οι νεωτερικοί δεν έχουν καν γνώση του τι συνέβη σε διάφορες σημαντικές ημερομηνίες της εθνικής ιστορίας, παρά το ότι διδάσκονται 1 και 2 φορές την ιστορία από την α' δημοτικού.

6. το θέμα των αρχόντων και του λαού. πράγματι δεν υπήρχε η δημοκρατία ή αντίληψη πολιτικών δικαιωμάτων, υπήρχε όμως μια φαντασιακή αντίληψη ότι όλοι είναι ίσοι μπροστά στο θεό ή (στην προχριστιανική αρχαιότητα) ότι όλοι είναι θνητοί. και, ασφαλώς, η κοινωνική κινητικότητα δεν ήταν ίδιας ποιότητας και μεγέθους, υπήρχε όμως η κινητικότητα που επέτρεπε πχ. στο βυζάντιο σε ένα παιδί γεωργού να γίνει αυτοκράτορας ή πατριάρχης.

7. η απουσία, ιδεολογικά, ιεραρχίας, είναι σημαντική διαφορά της σημερινής με την προνεωτερική εποχή. αλλά ο νεοφιλελευθερισμός είναι ακριβώς κυρίαρχη ιδεολογία της εκλογίκευσης της ιεραρχίας μεταξύ των ανθρώπων. δηλαδή (το έχουμε συζητήσει παλιά) σήμερα όλοι είναι πολίτες, αλλά η έννοια αυτή έχασε τη σημασία της, αφού η διάκριση ανώτερος/κατώτερος μετατοπίστηκε στο πλούσιος/φτωχότερος.

9. όσον αφορά την πνευματική επικοινωνία μεταξύ λαού και ελίτ, και μόνο το ότι οι χριστιανοί αυτοκράτορες ήταν εξίσου παθιασμένοι με τον αμόρφωτο λαό για θεολογικά ζητήματα δείχνει ότι υπήρχε ένα κοινό πλαίσιο συνάντησης των δύο κόσμων. όπως λέει κάπου ο γρηγόριος ο θεολόγος "περπατώ στην αγορά και ζητώ ψωμί κι ο φούρναρης μου απαντά: ο υιός είναι θεός". αντιστοιχία υπάρχει στο θέμα των ανθρώπινων δικαιωμάτων, της πολιτικής, των ταξικών αγώνων, με τη σημερινή εποχή.

10. σήμερα οι ταυτότητες ασφαλώς και (πέρα από τον ταχύτατο καθημερινό πολλαπλασιασμό τους - όπου όντως διαφέρει από την προνεωτερικότητα) επιβάλλονται πιο ομοιόμορφα, μεθοδικά και σε βάθος χρόνου. αλλά ο ιδεολογικός καταναγκασμός του σχολείου, της τηλεόρασης κλπ δε διαφέρει από τον ιδεολογικό καταναγκασμό του παπά, του χωριού, ή της αρχαίας πόλης-κράτους. μέσα σε 1-2 γενιές ιδιωτικής τηλεόρασης εξαμερικανίζονται εκατοντάδες χιλιάδες άτομα. μέσα σε 1-2 γενιές εξισλαμισμένων π.χ. στη μ. ασία βλέπουμε επίσης την μετακίνηση από τον ελληνικό στον αραβικό πνευματικό κόσμο.

Γιάννης είπε...

επίσης, οι ταυτότητες τότε ασφαλώς και δεν κατασκευάζονταν από την τηλεόραση. αλλά πάντα υπήρχε μια ηγετική τάξη η οποία αν δεν καθόριζε την ιδεολογία πάντως απαγόρευε τις αποκλίσεις από τα επιτρεπτά όρια.
μπορεί να πει κανείς ότι τώρα είναι πιο παθητική η αποδοχή των ταυτοτήτων επειδή προσφέρονται απλόχερα και εν μέρει πειθαναγκαστικά ("μόδα") από τα μμε, ενώ ταυτόχρονα η ελευθερία συνείδησης είναι - παραδοξως - μεγαλύτερη από την προνεωτερική εποχή.
η ένταση της επιβολής από την άρχουσα τάξη και η ταχύτητα επιβολής διαφέρουν, σίγουρα. π.χ. οι εκχριστιανισμένοι εξακολουθούσαν να έχουν για χιλιετίες προχριστιανικά έθιμα, παρά τις χλιαρές απαγορεύσεις.
αν το πούμε το αποτέλεσμα τέτοιας διάδοσης
"προς τα κάτω" ως φυσικότερη ταυτότητα, έχεις δίκαιο. εκεί που διαφωνώ είναι στο ότι η ταυτότητα δεν ήταν μόνο τοπική ή μόνο θρησκευτική.

Νοσφεράτος είπε...

Γιαννη ας ξεκινησουμε απο το 2

''2. υπάρχει μια ομοιότητα νεωτερικών-προνεωτερικών αναφορικά με το θέμα της μόρφωσης. τότε η διάκριση ήταν μορφωμένοι/αναλφάβητοι, σήμερα η διάκριση είναι διανοούμενοι/απόφοιτοι λυκείου ή αει: απλώς ανέβηκαν και οι δυο μεριές ένα σκαλοπάτι παραπάνω, οι εγγράμματοι μορφωμένοι έγιναν διανοούμενοι, παραγωγοί ιδεολογιών, οι αγράμματοι απέκτησαν κάποιες στοιχειώδεις γνώσεις λυκείου (κατά τα άλλα όμως ούτε μια αίτηση μπορούν να συμπληρώσουν)''

Η ενσταση μου : Η διαφορά μεταξύ Προνεωτερικής και Νεωτερικής εκαπαιδευσης
Η προνεωτερική : Για πολλά χρόνια προσπαθουσε διαχωρισει τους ανθρωπους ..Π.χ Ο Γυιος ή παραγυιος του του παπουτση σε μια συντεχνια..Επι χρόνια μαθαινει τα μυστικά της Τεχνης του..Που δεν ηταν συμβατά με τα μυστικά της Τεχνης του Γραφεα , του αρωματοποιου κλπ

Η προνεωτερική λοιπόν εκπαιδευση π.χ του Μεσαιωνα κατασκευαζε ταφρους και Χασματα

Αντιθετα η Νεωτερική : Μεχρι το Λύκειο και στα Πλαισια του Εθνους
Προσπαθει να κανει τους ανθρωπους μελη του εθνους - Συμβατους και Ομοιογενεις - Τυποποιημενους και αρα με αναταλλαξιμες Γνωσεις ..

Να μαθουν τηνΙδια τυποποιημένη Γλωσσα Γραμματική , Συντακτικόκλπ την ιδια Αριθμητική κλπ

Η εξειδικευση ερχεται στο Πανεπιστημιο
(ενω κατα τον Μεσαιωνα η ''εξειδικευση ξεκινά Πολύ πολύ νωριας : Ο Γυιος του αγροτη μαθαινει απο μικρός τα του αγροτη ., ο γυιος του Τεχνιτη τα μυστικά της τεχνης κλπ )

Ετσι ωστε να εχουν - Στην Νεωτερικοτητα )μια Πιστοποιηση
ομοιογενιας αναταλλαξιμότητας συμβατοτητας : Απολυτηριο Λυκειου κλπ

Η προνεωτερικότητα λοιπόν στηριζεται αστην Ανομοιογενεια Ανισοτητα των Ταυτοτητων και απο αποψη Δομησης τους

Αντιθετα στην Νεωτερικότητα ενυπάρχει Εξαρχής ενα Αιτημα Ισοτητας , Ομοιογενειας Συμβατοτητας

Οπως τα Προιοντα : Καθε προιον ενός τεχνιτη στην Προνεωτερικότητα ειναι σχεδόν Κατ ' Αρχήν διαφορετικό απο τ'αλλα
Ενώ αντιθετα στην Βιομηχανική Νεωτερικοτητα καθε προιον περπει να ειναι Ιδιο με τα αλλα ..Η διαφορετικοτητα συνιστά ελαττωμα

------------
Ελπίζω να συνεχιστει η κουβεντα ..
Φευγω για κανα δυο μερες ..Αν βρω ευκαιρια εκει που θα πάω θα συνεχισω

Γιάννης είπε...

Νοσφεράτε,
άλλο όμως η τέχνη (τσαγκάρης) κι άλλο η παιδεία (τα γράμματα). τέχνες μαθαίνουν και σήμερα, αλλά γράμματα δε μάθαιναν στην προνεωτερικότητα.

είναι αλήθεια ότι η εξειδίκευση τώρα αρχίζει πολύ αργότερα, μετά το λύκειο. αλλά όπως με το θέμα της παιδείας ή του πολίτη, υπάρχει μια μετατόπιση, ένα σκαλί παραπάνω και στο θέμα της εξειδίκευσης.
και τώρα όποιος σπουδάσει φιλόλογος ποτέ δε θα μπορέσει να κατανοήσει τον κόσμο του μηχανολόγου.
ότι η εξισωτική τάση -μέσω της υποχρεωτικής εκπαίδευσης- είναι εμφανέστερη και υλικότερη (δεν αφορά το θάνατο ή την ισότητα μπροστα στο θεό) είναι μια σημαντική διαφορά. δεν οδηγεί ομως εν τέλει και η σημερινή εξειδίκευση στην ανισότητα πλούτου (αφού αλλιώς αμοίβεται κάθε δουλειά);

η νεωτερική τυποποίηση των προϊόντων της εργασίας επίσης δεν υπάρχει προνεωτερικά. μπορεί να ιδωθεί σε συνάφεια με τον εξισωτισμό αν και δεν είναι αποτέλεσμά του.



καλό ταξίδι και τα λέμε

Από το Μοντέρνο στο Μεταμοντερνο -Στη τέχνη και στη Κοινωνία. Πέτρος Θεοδωρίδης

  Πέτρος Θεοδωρίδης (τμήμα κινηματογράφου Α.Π.Θ ) Από το Μοντέρνο στο Μεταμοντερνο Στη τέχνη και στη Κοινωνία   Α. :Μοντερνισμός   ...