Κρίση, σθένος και ισχύς/ αναδημοσιευση απο το danger.few!!! /αποσπασματα απο το Ι. Κ. Τσέγκος, Οι μεταμφιέσεις του ψυχοθεραπευτού (2002, εκδ. ΣΤΙΓΜΗ)..

Κρίση, σθένος και ισχύς

«Ισχύς είναι το συναίσθημα που διαρκεί όσο διάστημα διατηρούμε έναν ισχυρό ρόλο, ενώ Σθένος είναι το συναίσθημα το οποίο μας διακατέχει όταν, μετά την καθ’ οιονδήποτε τρόπο απώλεια της Ισχύος (Εξουσίας), δεν καταρρέουμε εν τούτοις συναισθηματικώς. […]

Σθένος είναι αυτό που παραμένει όταν χαθεί η Ισχύς. […]

 

Όσον αφορά στη διαδικασία του σχετίζεσθαι, αυτή καθίσταται περισσότερο ενδιαφέρουσα όταν περιλαμβάνει ευκαιρίες για επικοινωνία και σχέσεις διαφόρων συμβολικών επιπέδων (με ‘ενηλίκους’, ‘συνομηλίκους’ και ‘ανηλίκους’), παράγοντες οι οποίοι καθιστούν τη διαδικασία πιο ανάγλυφη, ζωηρόχρωμη και προπαντός σθεναροποιητική, καθώς παρέχονται ευκαιρίες για την απομυθοποίηση της Ισχύος (Εξουσίας, Power), διαφοροποιώντας την από το Σθένος (Strenght). […]

Μια άλλη σθεναροποιητική διαδικασία είναι η ικανότητα της διακρίσεως μεταξύ του καθοδηγείν (leading) και του συντονίζειν (co-ordinating), καθώς επίσης και μεταξύ της Θέσεως (ή βαθμού, status) και Ρόλου, και κατά συνέπειαν η δυνατότητα διακρίσεως μεταξύ των εννοιών του Αυταρχικού (Authoritarian) και του Αυθεντικού (Authoritative). […]

Το Σθένος δεν χρειάζεται να δημιουργήσει αισθήματα ενοχής με σκοπό να διατηρήσει μια σχέση. Όσον αφορά στην Ισχύ, αυτή μπορεί να ασκείται επίσης μέσω και της ανάληψης των ρόλων του αδυνάτου (ασθενής, σπουδαστής, ή απρόθυμος γενικά, κ.τλ.). Γενικώς η Ισχύς (Εξουσία) τρέφεται και διαιωνίζεται με τη δημιουργία ενοχών στους εξουσιαζομένους, αφού αυτού του είδους οι σχέσεις μπορούν να διατηρηθούν μέσω μιας διαρκούς ενοχοποιήσεως, η οποία καλλιεργείται εν ονόματι του ενδιαφέροντος και του αλτρουϊσμού. […]

Προσωπείο-Persona-«Ρόλος» (Προσωποποίηση-Αλλοτρίωση)	Πρόσωπο (Προσέγγιση Εαυτού, Ανάδειξη της Αυθεντικότητας)	Κοινοτικοί παράγοντες αποσκοπούντες στη διάκριση της Ισχύος από το Σθένος
Άτομο	Πρόσωπο ή Υποκείμενο Ελευθερία εν Υπευθυνότητι	Πολίτης
Παλινδρόμηση	Πρόοδος, Προδρόμηση	Έκθεση σε κοινή θέα
Επίγνωση (Εναισθησία) Εαυτοαποκάλυψη	Σχέση, Διϋποκειμενική εμπειρία Θέαση και Παρουσία	Ενδιαφέρον
Αναγωγική (As if) Αναλυτική προσέγγιση της σχέσης (Reductio)	Πραγματική αναδημιουρική προσέγγιση (μέσω σχέσεων)	Σχέσεις σε: - ενήλικο επίπεδο - συνομήλικο επίπεδο - ανήλικο επίπεδο
Ιδεολογικοποίηση των μεταβιβαστικών στοιχείων	Ενοποίηση του Εαυτού δι’ ενσωματώσεως της ομάδας και της κοινότητας	Εξοικείωση με το «άρχειν και άρχεσθαι»
Νοησιαρχική οικογενειακή αναθέσπιση	Φαντασιακή αναθέσπιση της οικογένειας καθώς και των μεταγενέστερων ομαδικών	Κοινοτική αναθέσπιση
Ατομική ουδετερότητα Ιδεολογικοποίηση της Αδυναμίας και της Παντοδυναμίας	Προσωπική ετερότης Αποφενακισμός της Αδυναμίας και της Παντοδυναμίας	Διάκριση μεταξύ: Άρχειν-Συντονίζειν Ιδιότητος-Ρόλου Αυθεντικού-Απολυταρχικού
Ισχύς (Εξουσία) Ιδεολογικοποίηση των ενοχών Ιδεολογικοποίηση της λύπης	Σθένος Απενοχοποίηση της ντροπής και της χαράς Αποδοχή και επιδοκιμασία του Χιούμορ και της Ευστροφίας	Ρεαλιστική ανταποδοτική συμμετοχή σε πρακτικές δραστηριότητες περί «των αναγκαίων και των συμφερόντων» (Αριστοτέλους, Πολιτικά, Α1254a)
Καλλιέργεια του Φόβου και των ενοχών «Αποχή» (επιβολή δια του εκφοβισμού) ↓ Ευσεβιστικές οργανώσεις Ολοκληρωτικά κόμματα Ψυχανάλυση	Αυθεντικός και αμοιβαίος σεβασμός και καταπίεση παντός είδους καταπιεστικού υλικού	Συμμετοχή σε Εορτασμούς Σημασιοδότηση-αξιοποίηση του Τελετουργικού Κοινωνικός προσανατολισμός

[…] Έχει μεγάλη σημασία να υπογραμμίσουμε τη διαφορά μεταξύ των εννοιών ‘πρόσωπον’ (person) και ‘άτομο’ (individual), διότι το ‘άτομο’ εξυπονοεί μια οντότητα, η οποία δεν μπορεί να διαιρεθεί περαιτέρω και η οποία εμφανίζεται είτε ως προσωπείο είτε ως person. Με άλλα λόγια, κάποιες στιγμές αυτός ή αυτή θεωρείται ως άτομο και κάποιες άλλες υιοθετεί ένα προσωπείο (ρόλο), ή εμφανίζεται ως ένα πραγματικό person (π.χ. ο εαυτός του/της). […]

Οι εξουσίες, γενικώς, προτιμούν το προσωπείο ή ρόλο […] Η χρήση των διαφόρων ρόλων είναι βεβαίως ‘νόμιμη’ και αναγκαία όταν επιβάλλεται από τις περιστάσεις και δεν αποτελεί μόνιμη κατάσταση. Οι άνθρωποι δεν αλληλεπιδρούν και δεν επικοινωνούν ολοκληρωμένα με τους άλλους, σε ισότιμο δηλαδή επίπεδο, όταν είναι προσκολλημένοι σε έναν ρόλο και σε ενός είδους συμπεριφορά, παραμένοντας διαρκώς αμετάβλητοι.

Η έννοια του προσώπου προϋποθέτει την παρουσία των άλλων και εμπεριέχει μία πραγματική συνάντηση δυο ή περισσότερων ανθρώπων χωρίς σημασιολογικές ενοχοποιήσεις ή παραπλανητικούς υπαινιγμούς ρόλων. Το πρόσωπον χρησιμοποιεί κριτικούς, διανοητικούς και αφηρημένους τρόπους έκφρασης του εαυτού του, και ιδιαιτέρως διαίσθηση καθώς και συναισθηματική αλλά και αισθητηριακή έκφραση […]».

Ι. Κ. Τσέγκος, Οι μεταμφιέσεις του ψυχοθεραπευτού (2002, εκδ. ΣΤΙΓΜΗ)

 

Σημ. του H.S. Σε συνέχεια, ας πούμε, προβληματισμών που κατατέθηκαν εδώ κι εδώ, έρχεται αυτή η ανάρτηση να φωτίσει, καλύτερα ελπίζω, το τοπίο από τη δική μου πλευρά. Είναι ξεκάθαρο ότι η κρίση αποτελεί συνάμα μια στιγμή απώλειας Ισχύος τόσο σε επίπεδο κοινωνίας όσο και σε ατομικό επίπεδο. Κι αυτό γίνεται αισθητό, όχι μόνο μέσα από τα αισθήματα αδυναμίας και κατάθλιψης που τείνουν να στερεωθούν, αλλά και μέσα από την οξεία συναίσθηση της αναξιοπιστίας των «δεδομένων» απαντήσεων και της απουσίας «γνωστών» λύσεων. Επομένως, η στιγμή που ζούμε είναι μια στιγμή «ανοικτή» στην ανάδειξη και την καλλιέργεια του Σθένους, και πάλι σε κοινωνικό και ατομικό επίπεδο. Πάνω σε αυτό το έδαφος θα ανθίσουν οι προσπάθειες υπέρβασης, που ήδη δοκιμάζονται εδώ κι εκεί. Αλλιώς, δεν γίνεται. Ό,τι μας βοηθάει να το συνειδητοποιήσουμε, λοιπόν, να το φιλοξενήσουμε εντός μας και να χαρτογραφήσουμε την πολυδαίδαλη χώρα του, είναι πολύτιμο.