Ρατσισμός :''Οι νεγροι''

o Ο Οθέλος του Σαίξπηρ , ήταν όπως ξέρουμε μαύρος παρόλα αυτά κατείχε και μια υψηλότατη θέση στο διοικητικό σύστημα της Βενετίας ,ως κυβερνήτης της Κύπρου .Η «βιολογικά »θεμελιωμένη κατώτερη θέση του μαύρου στην ιεραρχία των φυλών υπήρξε και αυτή προϊόν της νεωτερικοτητας .

Το 1753 ο Σκωτσέζος διαφώτισης φιλόσοφος Ντειβιντ Χιουμ έγραφε

«Έχω την υποψία ότι οι Νέγροι είναι φύσει κατώτεροι από τους Λευκούς . […]Είναι αλήθεια ότι στην Τζαμάικα μιλούν για ένα Νέγρο ως ιδιοφυή και μορφωμένο άνθρωπο αλλά είναι πιθανό αυτός να θαυμάζεται για ισχνές επιδόσεις , όπως ένας παπαγάλος που μιλεί καθαρά μερικές λέξεις» 1

Που οφειλόταν αυτός ο βίαιος υποβιβασμός της κοινωνικής θέσης των Νέγρων

Ο (μαρξιστής κοινωνιολόγος) Αλεξ Καλλινικος δεν δέχεται ότι η χρησιμοποίηση των Αφρικανών σκλάβων στηρίχθηκε στον ήδη προϋπάρχοντα ρατσισμό. αντίθετα όπως γράφει «ο ρατσισμός υπήρξε συνέπεια της δουλείας» Σύμφωνα με τον Καλλινικος, ο ρατσισμός αναπτύχθηκε στο έδαφος που δημιούργησε η συστηματική δουλεία στο Νέο κόσμο: Η ιδέα ότι οι αφρικανοί ήταν βιολογικά κατώτεροι από τους λευκούς δικαιολογούσε τη στέρηση από τα δικαιώματα και την μετατροπή τους σε δούλους

Αρχικά στον Νέο κόσμο δούλεψαν σαν σκλάβοι μιγάδες ,λευκοί, μαύροι κίτρινοι , καθολικοί, προτεστάντες και ειδωλολάτρες. Η οικονομία των φυτειών αρχικά στηρίζονταν στην εργασία λευκών΄, που συμφωνούσαν εργασθούν σε κάποιον συγκεκριμένο αφέντη ως δούλοι για τρία ως πέντε χρόνια με αντάλλαγμα την δωρεάν μεταφορά τους από την Ευρώπη. «Περίπου 350.ΟΟΟ υπηρέτες μεταφέρθηκαν στις Βρετανικές αποικίες μέχρι τα 1770. Οι αφέντες μπορούσαν να τους πωλούν σαν ζώα , να τους απαγάγουν , να τους κλέβουν, να τους βάζουν σαν στοιχήματα σε χαρτοπαίγνια… »

Τον μόνο εξευτελισμό που γλίτωναν οι λευκοί υπηρέτες ήταν «ότι δεν τους μετέτρεπαν και τυπικά σε σκλάβους και ότι δεν μπορούσαν να διαιωνίζουν την κατάσταση τους » και αυτό γιατί «για μετατρέψουν τους υπηρέτες μαζικά σε σκλάβους θα έπρεπε να εξασκήσουν τεράστια βία, ένα πολύ επικίνδυνο εγχείρημα, αν σκεφτούμε ότι οι υπηρέτες ήταν καλά οπλισμένοι''

Η λύση στο πρόβλημα των γαιοκτημόνων δόθηκε με την μορφή της «εισαγωγής Αφρικανικής εργατικής δύνης σε ολοένα και μεγαλύτερους αριθμούς και ετσι έγινε δυνατή η εξασφάλιση επαρκούς εργασίας στις φυτείες, χωρίς να δημιουργηθεί το πρόβλημα των εξαγριωμένων Άγγλων υπηρετών.»

Γιατί ήταν αναγκαίος ο ρατσισμός για να δικαιολογηθεί η δουλεία; Η φύση της εκμεταλλεύσεις στις προνεωτερικές κοινωνίες΄- γράφει ο Καλλίνικος-είχε την αντανάκλαση της στην ιεραρχική ΄οργάνωση και τη διαίρεση του πληθυσμού σε νομικά άνισες ομάδες(τους πολίτες και τους σκλάβους στην κλασσική αρχαιότητα) ή τις μεσαιωνικές (νομοκατεστημένες τάξεις )στην Ευρώπη.

Σε τόσο ιεραρχημένες κοινωνίες η δουλεία ήταν απλώς πλευρά των άνισων κοινωνικών καταστάσεων «Δεν ισχύει το ίδιο στην καπιταλιστική κοινωνία . ….Οι εργάτες είναι απόλυτα ελεύθεροι να μην πουλήσουν την εργατική τους δύναμη..»

Ετσι . «…Η στήριξη του καπιταλισμού στην εργασία των δούλων εμφανιζόταν σαν μια ανωμαλία που αιτούσε ιδεολογική στήριξη. Ήταν σε αυτό το πλαίσιο που άρχιζε να κερδίζει έδαφος η ιδέα ότι οι μαύροι ήταν κατώτεροι άνθρωποι και γι αυτό δεν άξιζαν τα αντίστοιχα δικαιώματα που ολοένα και περισσότερο αναγνωρίζονταν στα ανθρώπινα όντα »

Βέβαια η ιδεολογική εκλογίκευση-φυσικοποιηση της κατωτερότητας των μαύρων βρίσκει την επεξεργασία της σε μεγάλο βαθμό και μέσα από τις ψευδό βιολογικές θεωρίες. που κατακλύζουν την Ευρώπη και Αμερική σε όλη σχεδόν τη διάρκεια του 19ος αιώνα και ένα μεγάλο μέρος του 20ου Σύμφωνα με αυτόν υπάρχει μια υποτιθέμενη ιεραρχία φυλών, ράτσες που όλως τυχαίως αντιστοιχούσαν στον τότε παγκόσμιο καταμερισμό εργασίας.
Στην κορυφή βρισκόταν οι λευκοί αποικιοκράτες. Στον βυθό της ιεραρχίας, οι έγχρωμοι, οι μαύροι. Παραδόξως οι πρώτοι, οι λευκοί διέθεταν και εκείνα τα χαρακτηριστικά που σύμφωνα με την ψευδοεπιστήμη της εποχής, την φυσιογνωμική ,σημαδεύουν τους βιολογικά ανώτερους ανθρώπους . Πχ μεγάλο μέτωπο , λεπτό πηγούνι κ.λ.π Αντίθετα στους μαύρους αποδίδονταν βιολογικά χαρακτηριστικά που τους τοποθετούσαν ΄πάλι σύμφωνα με την ψευδοεπιστήμη αυτή κοντά στο επίπεδο του ζώου. Οι παραστάσεις των μαύρων της εποχής ,λίγο διέφεραν από εκείνες των πιθήκων Παράλληλα βέβαια τους αποδίδονταν και εκείνο που αποτελούσε και τον μεγάλο υπόκωφο τρόμο της βικτοριανής αποικιοκρατικής ηθικής δηλ η «αχαλίνωτη σεξουαλικότητα»

(Αποσπασμα απο αρθρο του Πετρου Θεοδωριδη που δημοσιευτηκε στο περιοδικό ΕΝΕΚΕΝ (ΚΑΛΟΚΑΙΡΙ 2006)ΜΕ ΤΙΤΛΟ: ΤΑΥΤΟΤΗΤΕς ΚΑΙ ΞΕΝΟΙ

1) David Hume , Δοκίμια μτφ Ε. Π. Παπανουτσου ,Εκδόσεις Παπαζήση , 1979,

Δυστυχώς ο Έλληνας αναγνώστης νιώθει ένα δυσάρεστο συναίσθημα όταν διαβάζει την γνώμη του μεγάλου φιλοσόφου για τους σύγχρονους του έλληνες «Η ακεραιότητα , η σοβαρότητα και η ανδρεία των Τούρκων αποτελούν ακριβή αντίθεση με την κατεργαριά την ελαφρότητα και τη δειλία των Νεοελλήνων στο ιδιο σ 156
2)Αλεξ Καλλινικος Ρατσισμός , Τι ειναι και πως παλευεται, εκδ Εργατική Δημοκρατία Αθηνα 1993 σ26 κ.ε
3)Mosse George L., Toward The Final Solution , A History of European Racism, Wisconsin Press ,New York ,1978