Η ‘’ενορατική’’ φιλοσοφία του Bergson*
αποσπασμα απο το Πετρου Θεοδωριδη , Οι Μεταμορφωσεις της Ταυτοτητας , Εθνος Νεωτερικοτητα , Εθνικιστικός Λόγος
''Στα τέλη του 19ου αιώνα διαδίδεται στην Ευρώπη οι φιλοσοφίες της ενόρασης με κύριο εκπρόσωπο τους τον Μπέρξον .
.... Στο έργο του ‘’Η Δημιουργική εξέλιξη ‘’(1907) ο Μπερξόν αναφέρεται ολοένα και περισσότερο στον άνθρωπο και ταυτόχρονα στη ζωντανή πραγματικότητα πού τον περιβάλλει. Η εσωτερική μας ζωή είναι απρόβλεπτη και αδιάλειπτη δημιουργία. Ο ζωντανός οργανισμός είναι μια πραγματικότητα πού διαρκεί. Το ίδιο το σύμπαν υπόκειται στην δύναμη της εξέλιξης, ολόκληρη η ανθρώπινη και υπερανθρώπινη πραγματικότητα συνίσταται σε ένα αιώνιο γίγνεσθαι πού αποτελεί την ουσία της. Κάθε μορφή ζωής μετέχει σε μια πρωταρχική ζωτική ορμή (elan vital) από την οποία ξεπηδούν η ύλη και η διάνοια. και ακολουθεί τρεις αποκλίνουσες κατευθύνσεις: την κατεύθυνση της ύλης, την κατεύθυνση της ζωής των φυτών και την κατεύθυνση των ζώων.
Η ορμή, όντας πεπερασμένη, δεν μπορεί να ξαναγυρίσει στον εαυτό της. Η υλικότητα μπορεί να θεωρηθεί ‘’υπόλοιπο λογαριασμού’’(Laisse-pour-compte), ύπνος του πνεύματος, αποτελεί όμως συνάμα και το σύνολο των μηχανισμών διατήρησης πού επιτρέπουν την παραπέρα εξάπλωση του ‘’ Η ζωή είναι, πρώτα απ oλa μια τάση δράσεως πάνω στην ωμή ύλη.
* Η Ελληνική βιβλιογραφία για τον Μπερξον είναι και παλαιά και πλούσια To 1912 για πρώτη φορά ο Καζαντζάκης παρουσίασε στο ελληνικό κοινό τον Μπερξόν( Δελτίο Εκπαιδευτικού Ομίλου τομ. Β’ 1912Επίσης έχουν μεταφραστεί ‘’ Το γέλιο’’ μετ Ν. Καζαντζακη ,1915 , η ‘’διανοητική προσπάθεια’’( μετ Λαμπρίδου Ελλης 1929) και η ‘’δημιουργός εξέλιξις’’( μετ Παπαλεξάνδρου Κ. 1925) . Γιαννη Ιμβριώτη’’ η Φιλοσοφία του Μπερξόν, Θεσσαλονίκη 1939 βλ επίσης Χ. Θεοδωρίδη :Εισαγωγή στη φιλοσοφία, Εστία Αθήνα 1955Θεόδωρου Αποστολόπουλου (Μπερξον και θρησκεία. Θεσσαλονίκη χ.χ[1] Andre Canivez Ιστορία Της Φιλοσοφίας Έκδοση Μορφωτικό ίδρυμα Εθνικής Τραπέζης Αθηνά 1982 και Ερρίκου Μπερξον , Εισαγωγή στη Φιλοσοφία, Εκδ Δίφρος Αθήνα 1962
