Αναγνώστες

Δευτέρα 7 Ιανουαρίου 2013

Ροβεσπιερος:Αρετή και τρομοκρατία .Με προλογο Σλαβόι Ζιζεκ


Ροβεσπιέρος
ΑΡΕΤΗ ΚΑΙ ΤΡΟΜΟΚΡΑΤΙΑ
ΛΟΓΟΙ ΑΠΟ ΤΗΝΓΑΛΛΙΚΗ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ
ΕΙΣΑΓ. ΣΛΑΒΟΪ ΖΙΖΕΚ ΕΠΙΛ. ΚΕΙΜΕΝΩΝΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ- ΓΛΩΣΣΑΡΙ: ΖΑΝ ΝΤΙΚΑΝΖ ΜΤΦ. ΘΑΝΟΣ ΣΑΜΑΡΤΖΗΣ ΕΚΔ. ΤΟΥ ΕΙΚΟΣΤΟΥ ΠΡΩΤΟΥ, 2008




''«Ντεκαφεϊνέ» και «γνήσιες» επαναστάσεις''
Sunday 16 November 2008, by
Πάσχος Μανδραβέλης

Αποσπασμα :

''η συζήτηση εκείνης της εποχής παραμένει ζωντανή κι επαναλαμβάνεται σε κάθε γύρισμα της ανθρώπινης ιστορίας. Το ερώτημα είναι: πόση αλλαγή χρειάζεται για να θεωρηθεί κάτι ως επανάσταση και πόση επανάσταση απαιτείται για να επικυρωθεί κάτι ως αλλαγή; Η συζήτηση έγινε έντονη (και είχε πολύ αίμα) στα πρώτα βήματα της ρωσικής επανάστασης, συνεχίστηκε μέσα στο κομμουνιστικό κίνημα μεταξύ ρεφορμιστών και σταλινικών, μεταξύ της «γνήσιας Αριστεράς» και της Σοσιαλδημοκρατίας, ενώ ο απόηχός της ζει στο δίλημμα για το φαινόμενο Ομπάμα: είναι γνήσια η αλλαγή που φέρνει ο Αφροαμερικανός πολιτικός ή είναι ένα κόλπο του κατεστημένου ώστε να μην υπάρξει Αλλαγή (με το Α κεφαλαίο); Από ’κει και πέρα το δίλημμα εμφανίζεται (έστω πιο απονευρωμένο) σε κάθε πολιτική απόφαση: πόσο ριζοσπαστική πρέπει να είναι μια αλλαγή ώστε να μην αποξενώσει τις μάζες, και πόσο συντηρητική ώστε να είναι πραγματική αλλαγή και όχι ανακύκλωση της καθεστηκυίας τάξης;
Για τον Σλοβένο φιλόσοφο Σλάβοϊ Ζίζεκ αυτό είναι ένα ψευτοδίλημμα που υιοθέτησε η ανθρωπότητα στα τέλη του 20ού αιώνα (σ.σ.: πιθανώς γιατί έζησε δύο ολοκληρωτισμούς, αναρίθμητες επαναστάσεις που έπνιγαν τις διαφωνίες στο αίμα, σφαγές και πολέμους για την κυριαρχία της μιας και μόνης ορθής ιδεολογίας, η οποία θα έφερνε την ευημερία στους πολλούς και τον τρόμο στους λίγους).

Για τον Ζίζεκ το δίλημμα «ανθρωπισμός ή τρομοκρατία πρέπει να αντικατασταθεί από την κατάφαση «ανθρωπισμός με τρομοκρατία. Κατά τον ίδιο (όπως σημείωσε ο Πέτρος Παπακωνσταντίνου στην «Κ» στις 12/7/2008) «Ο τυπικός φιλελεύθερος υιοθετεί διαφορετική στάση: η δική του λύση είναι το 1789 χωρίς το 1793 (σ.σ. δηλαδή, χωρίς τη ριζοσπαστική εποχή των Γιακωβίνων). Εν ολίγοις, αυτό που θέλει ο ευαίσθητος φιλελεύθερος είναι μια ντεκαφεϊνέ επανάσταση, μια επανάσταση που να μην έχει το άρωμα της επανάστασης».Ο Μαξιμιλιανός Ροβεσπιέρος το έθεσε πιο ωμά: «Αν ελατήριο της λαϊκής κυβέρνησης σε κατάσταση ειρήνης είναι η αρετή, ελατήριο της λαϊκής κυβέρνησης σε επαναστατική κατάσταση είναι συγχρόνως η αρετή και ο τρόμος: η αρετή δίχως την οποία ο τρόμος είναι ολέθριος, ο τρόμος δίχως τον οποίο η αρετή είναι ανίσχυρη. Ο τρόμος δεν είναι άλλο πράγμα από την καίρια, αυστηρή και άτεγκτη δικαιοσύνη».Το πρόβλημα όμως που πρώτος επεσήμανε ο Εντμουντ Μπερκ (τέσσερα χρόνια πριν ο Ροβεσπιέρος εκφωνήσει στη γαλλική Εθνοσυνέλευση αυτή την ομιλία) ήταν η ασάφεια και η θολούρα των αιτημάτων της Γαλλικής Επανάστασης. Γι’ αυτό έγινε σφοδρός πολέμιός της, σε αντίθεση με την αμερικανική επανάσταση, της οποίας υπήρξε φλογερός υποστηρικτής: Ποια ακριβώς «αρετή» θα υπηρετούσε η Γαλλική Επανάσταση; Η αμερικανική επανάσταση είχε συγκεκριμένες προτεραιότητες που εκτενώς παρουσιάστηκαν στη «Διακήρυξη της Ανεξαρτησίας». Η Γαλλική προέτασσε τις ευγενείς αλλά και εξαιρετικά ασαφείς προθέσεις περί «ελευθερίας, ισότητας, αδελφότητας». Ομως: η «ελευθερία» ήταν το τσάκισμα της βασιλικής απολυταρχίας ή εκτεινόταν σ’ αυτό που αργότερα έγινε σοσιαλιστικό αίτημα για «ελευθερία και από τις οικονομικές ανάγκες των ανθρώπων»; Πόση «ισότητα» και πόση «αδελφότητα» έφερνε τη ροβεσπιέρια «αρετή»; Από τη στιγμή που δεν οριοθετούνται με σαφήνεια τα αιτήματα, τότε η «λαϊκή κυβέρνηση» δεν βρίσκεται ποτέ σε κατάσταση ειρήνης ώστε να υπάρχει μόνο η «αρετή». Αντιθέτως, βρίσκεται διαρκώς σε «επαναστατική κατάσταση» και γι’ αυτό πάντα θα βασίζεται στον «τρόμο». Η ειρωνεία είναι ότι αυτό το έζησαν στον λαιμό τους οι Γιακωβίνοι. Ο Ροβεσπιέρος, αφού διέταξε την καρατόμηση χιλιάδων «εχθρών του λαού», προχώρησε στην καρατόμηση συντρόφων του (όπως του Δαντών) για «δεξιά απόκλιση», για να καρατομηθεί στο τέλος ο ίδιος και οι στενοί συνεργάτες του με διαταγή της Γαλλικής Εθνοσυνέλευσης.''

2. πηγή:


αποσπασμα:

ΑΝ ΕΛΑΤΗΡΙΟ ΤΗΣ ΛΑΪΚΗΣ ΚΥΒΕΡΝΗΣΗΣ ΣΕ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΕΙΡΗΝΗΣ ΕΙΝΑΙ Η ΑΡΕΤΗ, ΕΛΑΤΗΡΙΟ ΤΗΣ ΛΑΪΚΗΣ ΚΥΒΕΡΝΗΣΗΣ ΣΕ ΕΠΑΝΑΣΤΑΤΙΚΗ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΕΙΝΑΙ ΣΥΓΧΡΟΝΩΣ Η ΑΡΕΤΗ ΚΑΙ Ο ΤΡΟΜΟΣ: Η ΑΡΕΤΗ, ΔΙΧΩΣ ΤΗΝ ΟΠΟΙΑ Ο ΤΡΟΜΟΣ ΕΙΝΑΙ ΟΛΕΘΡΙΟΣ, Ο ΤΡΟΜΟΣ, ΔΙΧΩΣ ΤΟΝ ΟΠΟΙΟ Η ΑΡΕΤΗ ΕΙΝΑΙ ΑΝΙΣΧΥΡΗ. Ο ΤΡΟΜΟΣ ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ ΑΛΛΟ ΠΡΑΓΜΑ ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΑΙΡΙΑ, ΑΥΣΤΗΡΗ ΚΑΙ ΑΤΕΓΚΤΗ ΔΙΚΑΙΟΣΥΝΗ. ΕΙΝΑΙ ΑΠΟΡΡΟΙΑ ΤΗΣ ΑΡΕΤΗΣ» Αυτή η ανατριχιαστική και ταυτόχρονα εξόχως αποκαλυπτική συνηγορία του τρόμου εκφωνείται από τον Μαξιμιλιανό Ροβεσπιέρο τον Φεβρουάριο του 1794, στην καρδιά της δεκατετράμηνης διαβόητης περιόδου που έμελλε να μείνει στην Ιστορία ως περίοδος της Τρομοκρατίας, μόλις έξι μήνες προτού οδηγηθεί και ο ίδιος ο Ροβεσπιέρος στο ικρίωμα, σε ηλικία 36 χρόνων.



Για Ροβεσπιερο:
Απο βικιπαιδεια

Μαξιμιλιανός Φραγκίσκος Μάριος Ισίδωρος Ροβεσπιέρος (Maximilien François Marie Isidore de Robespierre) (1758 - 1794) ήταν αμφιλεγόμενος Γάλλος πολιτικός της Γαλλικής Επανάστασης του 1789.
Γεννήθηκε στην πόλη
Αράς στις 6 Μαΐου 1758 και καρατομήθηκε στο Παρίσι στις 28 Ιουλίου 1794). Έζησε πολύ δύσκολα και φτωχικά παιδικά χρόνια, κατόρθωσε όμως να σπουδάσει Νομικά στο Παρίσι και επανερχόμενος στη γενέτειρά του δικηγόρησε επιδιδόμενος συγχρόνως στη ποίηση, στη φιλολογία και στη μουσική εκλεγείς μέλος της Ακαδημίας του Αράς. Το 1789 εξελέγη αντιπρόσωπος στη Συνέλευση των Τάξεων στην οποία δεν έτυχε καμίας διάκρισης. Ο Μιραμπώ μόνο που παρακολουθούσε τις σχολαστικές αγορεύσεις του Ροβεσπιέρου είπε ότι: "αυτός ο νέος θα πάει μπροστά γιατί πιστεύει σε όσα λέει". Τότε ο Ροβεσπιέρος ήταν ακόμη μετριοπαθής και υπέρ της βασιλείας, είχε δε προτείνει και την κατάργηση της θανατικής ποινής.Μετά τη κατεδάφιση της Βαστίλλης, το 1790 ετέθη επικεφαλής (έγινε Πρόεδρος), των Ιακωβίνων. Όταν οι Ορεινοί κατέλαβαν την εξουσία το 1793 ο Ροβεσπιέρος έγινε ουσιαστικός αρχηγός. Ετέθη επι κεφαλής της Κομμούνας και στην Συμβατική Συνέλευση εισήλθε ως αντιπρόσωπος του λαού του Παρισιού. Ψήφισε τον θάνατο του Λουδοβίκου ΙΣΤ΄ και υπέρ της κατάργησης της Βασιλείας.Για να στερεώσει την εξουσία του απέκρουσε τις κατηγοριες των Γιρονδίνων ότι επεδίωκε δικτατορία. Εισερχόμενος δε στην (δήθεν) Επιτροπή της Κοινής Σωτηρίας και διευθύνοντας πλέον την δημόσια Aσφάλεια και την Δικαιοσύνη προχώρησε σε προγραφές εναντίον των Γιρονδίνων κατά των οποίων πέτυχε να τεθούν εκτός νόμου, τους δε αρχηγούς τους, αλλά και των ίδιων του των συντρόφων, όπως του Νταντόν, το 1794, να τους στείλει στη λαιμητόμο, όπως επίσης στη συνέχεια και τους Εμπερτιστές.Στη περίοδο της κυριαρχίας του Ροβεσπιέρου επικρατούσε απόλυτη Τρομοκρατία στηριζόμενη στα Επαναστατικά Δικαστήρια και στην περίφημη (δήθεν) Επιτροπή Κοινής Σωτηρίας. Παρότι, λόγω της προσωπικής του εντιμότητας, του ανεπίληπτου ιδιωτικού του βίου και του αδέκαστου χαρακτήρα του, που είχε επωνομασθεί από τους ομοΐδεάτες του "αδιάφθορος", για την εδραίωση του καθεστώτος του, έστελνε καθημερινά δια του Επαναστατικού Δικαστηρίου στη λαιμητόμο κατά δεκάδες και εκατοντάδες Γάλλους πολίτες αντιφρονούντες, βασιλόφρονες, μετριοπαθείς, αναρχικούς, κλέφτες, ύποπτους, άνδρες, γυναίκες, και παιδιά ακόμη καταδικαζόμενους με συνοπτικές διαδικασίες.
Παράλληλα, προσπάθησε να επαναφέρει ως σύσταση του κράτους το πρότυπο των αρχαίων ελληνικών πόλεων (πολιτειών) με ιθύνουσα αρχή την ενότητα και την αρετή, προχωρώντας σε αλλαγές στο ημερολόγιο και με θρησκεία, καθιερώνοντας τη λατρεία του
Υπέρτατου Όντος ως εκπροσώπηση του Λόγου του οποίου ανακηρύχθηκε Μέγας Ποντίφικας σε γενόμενη λαμπρή τελετή (16 Νοεμβρίου 1793).
Η Τρομοκρατία, όπως αποκλήθηκε η θηριώδης αυτή περίοδος, τελείωσε με το πραξικόπημα της 9ης του Θερμιντόρ (27 Ιουλίου 1794) που έγινε από τους ίδιους τους συντρόφους του όταν συνασπισθέντες οι εχθροί τους στη Συνέλευση εισήγαγαν ψήφισμα όπως κηρυχθεί αυτός και οι φίλοι του εκτός νόμου. Και ενώ συνελήφθη και μεταφέρονταν από την Εθνοσυνέλευση στις φυλακές του Λουξεμβούργου, οπαδοί του τον απελευθέρωσαν και ο Ροβεσπιέρος έσπευσε ως θριαμβευτής στο Δημαρχείο προσπαθώντας να εξεγείρη τον λαό σε στάση. Τον πρόλαβαν όμως οι εχθροί του και τον πολιόρκησαν. Τραυματισμένος ο Ροβεσπιέρος προσπάθησε ν΄ αυτοκτονήσει. Συνελήφθη όμως μαζί με τον αδελφό του Αυγουστίνο, τον Σαιν Ζύστ, τον Κουτόν και άλλους οπαδούς του. Την επομένη ημέρα (28 Ιουλίου), ο Ροβεσπιέρος οδηγήθηκε στη λαιμητόμο χωρίς δίκη. Μαζί του εκτελέστηκαν οι στενοί του συνεργάτες,
Σαιν Ζιστ και Κουτόν, αλλά και ο αδερφός του, Αυγουστίνος, υπό τα χειροκροτήματα του λαού του Παρισιού του οποίου και προηγουμένως υπήρξε είδωλο.Την εκτέλεση του Ροβεσπιέρου ακολούθησαν εκτελέσεις 120 περίπου Ιακωβίνων και η διάλυση της λέσχης τους το Νοέμβριο της ίδιας χρονιάς.

ΜΑΞΙΜΙΛΙΑΝΟΣ ΡΟΒΕΣΠΙΕΡΟΣ
(1758 - 1794)

1 σχόλιο:

Γιάννης είπε...

πολύ ωραίο.
αλλά το "Από τη στιγμή που δεν οριοθετούνται με σαφήνεια τα αιτήματα, τότε η «λαϊκή κυβέρνηση» δεν βρίσκεται ποτέ σε κατάσταση ειρήνης ώστε να υπάρχει μόνο η «αρετή». Αντιθέτως, βρίσκεται διαρκώς σε «επαναστατική κατάσταση» και γι’ αυτό πάντα θα βασίζεται στον «τρόμο»." του ζίζεκ είναι κι αυτό γενικό αν και επίσης σωστό.

μάλλον η χρυσή τομή δεν υπήρξε ποτέ για πολύ διάστημα. σαν να περπατάς πάνω στο σχοινί, είτε θα γείρεις προς την τρομοκρατία είτε προς τον συντηρητισμό. το ζήτημα είναι για πόσο θα περπατάς πάνω στο σχοινί.

άλλο θέμα είναι επίσης η αποξένωση των μαζών. στην αρχή όλοι είναι αδελφωμένοι επαναστάτες, έπειτα διορίζεται κάποιος και οι άλλοι παν στο σπίτι τους και είτε καρατομούνται είτε δηλώνουν πιστοί οπαδοί των ιδεών του διορισμένου μεγάλου ποντίφικα.

ο δικός μας ο κοραής είχε δει και την τρομοκρατία και τον ναπολέοντα, γι'αυτό μετά ζήταγε να έχωμε πολίτευμα σαν των αγγλοαμερικανών