Παρασκευή, 02 Απριλίου 2010
Περι Ουτοπίας και Νοσταλγίας
Άποψη μου είναι οτι η ουτοπική μάτια γεφυρώνει ,εξαφανίζει τή διαφορά.
Και εννοώ εδώ ως διαφορά, όχι τόσο την εν γένει αλλότητα, όχι την
εχθρότητα απέναντι στόν Αλλο-ατομικό ήεθνικό, αλλά εκείνες τις διαφορές
πού ενυπάρχουν σε κάθε συλλόγικό ή αν θέλετε εθνικό εμείς. Διαφορές
χρωματος ,καταγωγής, ταξικές και αλλές ‘διαφορές πού σημαδευουν την
συλλογική πραγματικότητα με την ατέλεια, κηλίδες , τά χασματα και τις
συγκρούσεις. Διαφορές πού παραπέμπουν σέ αντιστοιχες ελλείψεις ‘
και πού υπονοούν εν τέλει την απολυτη ελλειψη,τη γευση του φθαρτού των
πραγματων, τον φοβο του θανατου.
· Αυτά τα χασματα,αυτή την ελλειψη η ουτοπική σκέψη προσπαθεί να καλύψει Σαν σκηνικό θεατρου η ουτοπία ντύνει την πραγματικότητα, της δίδει νόημα σκοπό,τελος Η την απλοποιει ,την φτωχαίνει , την διαστρεφει. Η ουτοπία γίνεται ονειρική σαν έργο τεχνης και ταυτόχρονα συνειδητή απιαστη και φευγαλέα αλλά και οικεία καθώς αποτελέι εκδήλωση του ναρκισσισμού μας. . Η ακομα σκηνοθετείται ως η ουτοπία του παρόντος: Εξωραισμένος πίνακας του εθνικού εαυτού μας, , πού συγκαλύπτει τα κενα, πού δειχνει την αιώνια ομορφιά και κρύβει την αρωστια, τον φοβο του θανατου, την ελλειψη.·
· Η ίδια η έννοια της ουτοπίας μετασχηματίζεται ιστορικάΣτήν αρχαιότητα και στην αναγέννηση χαρακτηρίζεται από την απουσία ιστορικότητας :Ηταν τοποθετημένη στόν χώρο. σε κάποια ουράνια πολιτεία ή σε φανταστικά νησιά· Η ιστορικότητα αντίθετα χαρακτηρίζει την νεωτερική εκδοχή της ουτοπίας.· Στόν 18 και 19ο αιωνα η Ιστορία εμφανίζεται ως νάχει ενα τέλος ,εντελέχεια. Η ουτοπία ενσωματτώνεται σε αυτήν την διαλεκτική της ιστορίας ως δυνατότητα,ως προεκταση του παρόντος . Στο κοινωνικό-ιστορικό παρόν ανευρίσκεται η ουτοπική δυνατότητα’ η αρνηση του παροντος δεν ειναι πληρης αρνηση: ειναι απάρνηση των ασχημων πλευρών και εντοπισμός των δυνατοτητων στον παρόν για την πραγματοπoίηση της .
· Πλαι στίς θετικές νεωτερικές ουτοπίες αυτου του ειδους (π.χ τίς σοσιαλιστικές ουτοπίες του 19ου αιώνα ) θα ανευρουμε επίσης και τίς , επίσης νεωτερικες, αρνητικές, νοσταλγικές ρομαντικές ουτοπίες. Εκείνο πού χαρακτηρίζει εντονα τίς τελευταίες εναι η Νοσταλγία, τό αισθημα της ελλειψης εστίας και της μοναξιάς. Νοσταλγία πού κινει την απατηλή φυγή πρός την Ουτοπία, τό παραμυθι , τό φανταστικό, τό αλλοκοτο και τό μυστηριώδες, λαχταρα για την παιδική ηλικία και τη φύση, τα ονειρα και τήν παραφροσύνη.
· Αυτά τα χασματα,αυτή την ελλειψη η ουτοπική σκέψη προσπαθεί να καλύψει Σαν σκηνικό θεατρου η ουτοπία ντύνει την πραγματικότητα, της δίδει νόημα σκοπό,τελος Η την απλοποιει ,την φτωχαίνει , την διαστρεφει. Η ουτοπία γίνεται ονειρική σαν έργο τεχνης και ταυτόχρονα συνειδητή απιαστη και φευγαλέα αλλά και οικεία καθώς αποτελέι εκδήλωση του ναρκισσισμού μας. . Η ακομα σκηνοθετείται ως η ουτοπία του παρόντος: Εξωραισμένος πίνακας του εθνικού εαυτού μας, , πού συγκαλύπτει τα κενα, πού δειχνει την αιώνια ομορφιά και κρύβει την αρωστια, τον φοβο του θανατου, την ελλειψη.·
· Η ίδια η έννοια της ουτοπίας μετασχηματίζεται ιστορικάΣτήν αρχαιότητα και στην αναγέννηση χαρακτηρίζεται από την απουσία ιστορικότητας :Ηταν τοποθετημένη στόν χώρο. σε κάποια ουράνια πολιτεία ή σε φανταστικά νησιά· Η ιστορικότητα αντίθετα χαρακτηρίζει την νεωτερική εκδοχή της ουτοπίας.· Στόν 18 και 19ο αιωνα η Ιστορία εμφανίζεται ως νάχει ενα τέλος ,εντελέχεια. Η ουτοπία ενσωματτώνεται σε αυτήν την διαλεκτική της ιστορίας ως δυνατότητα,ως προεκταση του παρόντος . Στο κοινωνικό-ιστορικό παρόν ανευρίσκεται η ουτοπική δυνατότητα’ η αρνηση του παροντος δεν ειναι πληρης αρνηση: ειναι απάρνηση των ασχημων πλευρών και εντοπισμός των δυνατοτητων στον παρόν για την πραγματοπoίηση της .
· Πλαι στίς θετικές νεωτερικές ουτοπίες αυτου του ειδους (π.χ τίς σοσιαλιστικές ουτοπίες του 19ου αιώνα ) θα ανευρουμε επίσης και τίς , επίσης νεωτερικες, αρνητικές, νοσταλγικές ρομαντικές ουτοπίες. Εκείνο πού χαρακτηρίζει εντονα τίς τελευταίες εναι η Νοσταλγία, τό αισθημα της ελλειψης εστίας και της μοναξιάς. Νοσταλγία πού κινει την απατηλή φυγή πρός την Ουτοπία, τό παραμυθι , τό φανταστικό, τό αλλοκοτο και τό μυστηριώδες, λαχταρα για την παιδική ηλικία και τη φύση, τα ονειρα και τήν παραφροσύνη.
Αποσπασματα απο το Βιβλιο του Πέτρου Θεοδωριδη : ''Οι Μεταμορφώσεις της
Ταυτότητας. ''
καθώς και απ ο το αρθρο του Π. Θεοδωριδη : ''Η Αισθητική ουτοπία του
Εθνους ,
τευχ . 1 περιοδικου ΕΝΕΚΕΝ
Πέμπτη, 01 Απριλίου 2010
τύψεις και ενοχή
οι τύψεις η η μεταμέλεια έχουν στόχο τη συμπεριφορά , ενώ η ενοχή τον
εαυτό....
«Ο ασθενής παρσουσιαζει τον εαυτό του ως αναξιο ανίκανο να πετυχει
και ηθικά επιλήψιμο. Θα πρεπει να εχει δικιο κατά κάποιον τροπο και να
περιγραφει κάτι ετσι όπως φαινεται στον ιδιο. ....Απλά ειναι πολύ πιο
ανοικτός στην αλήθεια απ ο.οτι πολοι αλλοι ανθρωποι που δεν ειναι
μελαγχολικοι. Όταν στην εντονη αυτοκριτική του περιγραφει τον εαυτό του
σαν αχρηστο , εγωιστή, ανέντιμο, ανελεύθερο,σαν καποιο που εχει ως
μοναδικό σκοπό να κρυψει τις ατελειες του αυτό που μπορεί να συμβανει,
απόσο ξερουμε, ειναι να εχει φτασει πολύ κοντα στην αυτοκατανόηση του
εαυτου του. Αναρωτιόμαστε μόνο γιατί ενας ανθρωπος θα πρεπει να εναι
αρρωστος, εφοσον μπορεί να προσεγγιζει τόσο πολύ μια τετοιου είδους
αλήθεια''
Φρόυντ ., Mourning and Melancholia,
''Ο φιλοσοφικός πυρήνας της ψυχανάλυσης αντιλαμβάνεται την ψυχική
ασθένεια ως φθορά ενός ειδικά ανθρώπινου τρόπου ύπαρξης. Την κατανοεί ως
απώλεια ελευθερίας για την οποία ευθύνεται ο ίδιος ο ασθενής, αφού μέσω
των συμπτωμάτων του απλώς και μόνο αναπληρώνει μιαν οδύνη που έγινε
ασυνείδητη, μιαν οδύνη από την οποία ξεφεύγει κρυβόμενος από τον εαυτό
του . Ως σκοπό της θεραπείας θεωρεί μιαν αυτογνωσια,η οποία συχνά δεν
είναι παρά η μετατροπή της ασθένειας σε οδύνη , σε μια οδύνη όμως που
αυξάνει το κύρος του Homo sapiens γιατί δεν εκμηδενίζει την ελευθερία
του''
Jurgen Habermas. Το μέλλον τη
ανθρώπινης φύσης . Πίστη και γνώση Κυριακή, 28 Μαρτίου 2010
Στενο -χωρία
Το στένεμα των τοίχων κάνει την ατμόσφαιρα αποπνικτική και «όσο
πασχίζουν οι άνθρωποι να αναπνεύσουν σ¨ αυτές τις συνθήκες , τόσο
αποπνικτικότερος γίνεται ο αέρας»
RAOUL VANEIGEM ,
RAOUL VANEIGEM ,
Περι ερωτικής ζηλειας και προδοσιας
Ο Aldo Carotenuto βλέπει την (ερωτική) ζήλια ως παγίδα ,που μας αιχμαλωτίζει στο αγαπημένο πρόσωπο
Η Ζήλια αναπόφευκτα βγαίνει στην πολυτάραχη σκηνή της προδοσίας. Η συμπεριφορά και η ικανότητα των ανθρώπου για τη δημιουργία σχέσεων, που ως εκείνη τη στιγμή δεν γνώριζαν τη ζήλια, ξαφνικά μεταμορφώνονται.
Ίσως γι αυτό -λέει ο Κωστή Παπαγιωργης η ζήλια του απατημένου είναι τόσο άγρια. Δεν αφορά μόνο τον καταπατημένο εγωισμό, ο οποίος μπορεί να αντιδρά βιαία και σε άλλες , άσχετες προσβολές . Πέρα από αυτό, στην περίπτωση της απάτης, όταν το πάθος έχει όντως κορώσει και ξεπεράσει κάθε περιθώριο συμβιβασμού , ο εραστής νιώθει το κορμί της γυναίκας (του) στα ξένα χέρια σαν βιασμό του δικού του κορμιού Ο ζηλιάρης , δηλαδή ο άνθρωπος του ίμερου , το μόνο που μπορεί να πει στη γυναίκα είναι ένα απλό
«Δώσε μου πίσω την ψυχή μου»
«Η Επιθυμία μου-λέει μια περίφημη φράση του Λακαν είναι η επιθυμία του Άλλου,»
O εραστής λέει:«Την αγαπώ τόσο πολύ ,ώστε το θέλω της είναι και δικό μου ».
Και πράγματι αυτό ισχύει -γράφει ο Κωστής Παπαγιωργης- όσο η επιθυμία στρέφεται σε πράγματα ή σε ακίνδυνα (ερωτικώς ) πρόσωπα .Μόλις όμως εμφανισθεί ο κίνδυνος, η πιθανότητα ότι ο εραστής είναι αντικαταστάσιμος ,αρχίζει το αληθινό δράμα […]Η αρχική φράση τώρα μετατρέπεται « Ήθελα να μη ποθεί εκείνο που ήθελε να ποθεί» […] Είναι η στιγμή που ο εραστής , με τη φαιά στολή του ζηλότυπου , θα μισήσει ότι λάτρεψε […] Κατά κάποιον τρόπο βέβαια αυτή η προδοσία βαραίνει και τον ίδιο. Αυτός την έχει προετοιμάσει. Αυτός άραγε δεν είναι που δίδαξε (και διδάχτηκε) φθόγγο φθόγγο την παράδοση στην αχαλίνωτη κραιπάλη ;Αυτός δεν συναίνεσε να παραδοθούν χωρίς φραγμό στην οχεία, αναζητώντας την ηδονή των ηδονών; Αλλά αυτό το τάλαντο φαίνεται πως είναι κοινοκτητο, όπως τα κορμιά και η τοπογραφία τους. Άλλοι τώρα μιλούν με τη φωνή του και η ακρόαση δείχνει το ίδιο γοητευτική.
Η συνήθης λογική, ο αυτοέλεγχος και η αξιοπρέπεια σαρώνονται από την
έκρηξη βίαιων αισθημάτων. Η διάσταση του φλογερού έρωτα, τόσο τέλειου
που φαντάζει εξωπραγματικός, ξαφνικά ανατρέπεται ,γίνεται προδοσία και
μας παγιδεύει στον πόνο της μοναξιάς μας Δεν έχει σημασία αν η ζήλια
είναι ή όχι αντικειμενικά δικαιολογημένη , γιατί ξέρουμε εκ των πρότερων
ότι υπάρχει πεισματική αντίσταση εναντίον κάθε αναίρεσης διάψευσης ή
αναθεώρησης Κατασκοπεύουμε τις κινήσεις του αλλού για να επιβεβαιώσουμε
τις υποψίες μας ,παρότι , σε συνειδητό επίπεδο, δεν θέλουμε αυτή την
επιβεβαίωση. Γινόμαστε συναισθηματικά ανίσχυροι, στερημένοι κάθε
εξουσίας, αχρηστεμένοι , σκλάβοι της υποψίας. Κυριολεκτικά βρισκόμαστε
στο έλεος καταδιωκτικών φαντασιώσεων και αισθημάτων αυτοπεριφρόνησης.
«Άλλο ένα
ερπετό που τον δάκνει(τον ζηλιαρει) είναι ότι η ζήλια αλλάζει ριζικά το
πρόσωπο της γυναίκας του . Εκεί που αναγνώριζε την οικειότητα και τη
φιλική όσο και ένοχη αποδοχή, τώρα συναντά μια χλευαστική ψυχρότητα.
Κάτι βάναυσο τον αψηφά. Τα καινά δαιμόνια έχουν εγκατασταθεί μέσα στο
σπίτι του και μέσα στη ψυχή του»
Κωστή Παπαγιωργη Ίμερος και Κλινοπάλη , έβδομη έκδοση , εκδόσεις Καστανιώτη Αθήνα 1992
Το Αισθημα της Οικειοτητας
Μαξ Σελερ: μνησικακία
Μαξ Σελερ : Ο Μνησίκακος Άνθρωπος , Μτφ Κωστή Παπαγιώργη ,εκδ Ινδικτος Αθήνα 2002 σ 14
ντροπή κι εμπιστοσύνη.
ντροπή κι εμπιστοσύνη.·
Η ντροπή προκαλείται-ως ένα βαθμό- από την απώλεια της θεμελιακής εμπιστοσύνης:στους σημαντικούς άλλους και στον εαυτό
Η ντροπή προκαλείται-ως ένα βαθμό- από την απώλεια της θεμελιακής εμπιστοσύνης:στους σημαντικούς άλλους και στον εαυτό
Στη νουβέλα του Στεφαν Τσβαιχ , Καυτό μυστικό ενα δωδεκάχρονο
αγόρι βιώνει με οδυνηρό τρόπο τη μετάβαση από την παιδική ηλικία στην
ενηλικίωση καθώς γίνεται μάρτυρας της ερωτικής περιπέτειας της μητέρας
του με ένα νεαρό βαρόνο. Γεμάτος πικρία και αγανάκτηση προσπαθεί να
ανακαλύψει ποιο είναι το Καυτό μυστικό που οι μεγάλοι το κρύβουν
επιμελώς:το μυστικό της σεξουαλικότητας Η εμπιστοσύνη προς τους μεγάλους
κλονίζεται.
Η απώλεια της θεμελιακής εμπιστοσύνης ισοδυναμεί με «βιασμό της
ψυχής»,με «κλοπή της ψυχής» και αποτελεί για τους σαμάνους θεραπευτές
την πιο διαδεδομένη και επιβλαβή αιτία ασθένειας. Λόγω της απώλειας
σημαντικών τμημάτων της ψυχής τους οι άνθρωποι οδηγούνται σε καταστάσεις
πνευματικής αβεβαιότητας. Στη σαμανιστική ιατρική ,δεδομένου ότι η
ασθένεια αποδίδεται στην ψυχή που παραστράτησε, εκλάπη ή κατά κάποιο
τόπο παρέλυσε, οι διάφορες θεραπείες προσπαθούν να την αιχμαλωτίσουν ή
να την υποχρεώσουν να ξαναπάρει τη θέση της στο σώμα του ασθενή » Μόνο
ένας σαμάνος, «βλέπει »τα πνεύματα και γνωρίζει πως να τα εξορκίσει.
«Μόνο αυτός αναγνωρίζει ότι η ψυχή το έχει σκάσει και μόνο αυτός είναι
ικανός εκστασιαζόμενος, να την προλάβει και να την επαναφέρει στο σώμα
της ».
Ο Eliade περιγράφει έναν σαμάνο Toleut που καλεί πίσω την ψυχή ενός
αρρώστου παιδιού:
«Έλα πίσω στη χώρα σου , στους ανθρώπους σου…. Στη Γιουρτα , κοντά
στη ζωηρή φωτιά!... Έλα πίσω στον πατέρα σου, στη μητερα
σου…».Ουσιαστικά ,η σαμανιστική θεραπεία ,προ(σ)καλεί τον ασθενή στην
ανάκτηση της «Θεμελιακής εμπιστοσύνης »·
Για την ανάπτυξη μιας ''θεμελιακής εμπιστοσύνης'' αναγκαίας για την
ανάπτυξη μιας αίσθησης ταυτότητας είναι απαραίτητος- σύμφωνα με τον
Winnicott και τον Eric Eriksson ) ένας ''ενδιάμεσος οικείος χώρος '' που
τον συνθέτουν άνθρωποι (γονείς, φίλοι , συγγενείς) και
πράγματα(φωτογραφίες και ημερολόγια) πού περιβάλλουν τον εαυτό με
εμπιστοσύνη και οικειότητα.
Η (θεμελιακή) εμπιστοσύνη εγκαθιδρύεται στο παιδί ως μέρος της βίωσης
ενός κόσμου που έχει συνοχή, συνέχεια κα αξιοπιστία.
Όταν τέτοιες προσδοκίες διαψεύδονται, η εμπιστοσύνη χάνεται, όχι μόνο
σε αλλά πρόσωπα αλλά και στην συνοχή του αντικειμενικού κόσμου : «
γινόμαστε ξένοι σε ένα κόσμο όπου νομίζαμε ότι είμαστε σπίτι μας.
Βιώνουμε αγωνία συνειδητοποιώντας ότι δεν μπορούμε να εμπιστευτούμε
απαντήσεις στα ερωτήματα: Ποιος είμαι; που ανήκω; (...)}γινόμαστε ξανά
παιδιά, αβέβαια για τους εαυτούς μας σε ένα αποξενωμένο κόσμο ...·
Απο αρθρο του Πετρου Θεοδωριδη στο περιοδικό ΕΝΕΚΕΝ (Τ. 5-6 Φθινοπωρο
2006 με τιτλο η ΝΤΡΟΠΗ )
ΒΛ ΕΠΊΣΗΣ στο Ποντος και Αριστερά: ΤΙΤΛΟΣ ΝΤΡΟΠΗ ΚΑΙ ΕΝΟΧΗ
http://pontosandaristera.wordpress.com/2008/04/24/1713/
ΒΛ ΕΠΊΣΗΣ στο Ποντος και Αριστερά: ΤΙΤΛΟΣ ΝΤΡΟΠΗ ΚΑΙ ΕΝΟΧΗ
http://pontosandaristera.wordpress.com/2008/04/24/1713/
Σάββατο, 27 Μαρτίου 2010
Πολιτική Εμπιστοσύνη... Ενα αξιοπροσεκτο ποστ απο το πολύ ενδιαφερον Μπλογκ : ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΚΟΙΝΩΝΙΟΛΟΓΙΑ
αποσπασμα
''Το ότι η
εμπιστοσύνη
στους θεσμούς βρίσκεται στο ναδίρ, είναι αποτέλεσμα της
εξακολουθητικής διάψευσης προσδοκιών και υποσχέσεων που βιώνει η
κοινωνία. Η εμπιστοσύνη είναι, όμως, πάντοτε συνυφασμένη με τον βαθμό
διακινδύνευσης και την αβεβαιότητα που υπάρχει σε ένα κοινωνικό
πλαίσιο. Εν μέσω παγκόσμιας ύφεσης είμαστε ενώπιον ενός τέτοιου
πλαισίου. Δεν είναι τυχαίο ότι από αυτήν την κατακρήμνιση εμπιστοσύνης,
σχεδόν οι μόνοι θεσμοί που διασώζονται με ικανοποιητικό ή και υψηλό
δείκτη εμπιστοσύνης είναι οι δημόσιοι θεσμοί: Πυροσβεστική, ΟΤΕ,
Ολυμπιακή(!), πανεπιστήμια, Συνήγορος του Πολίτη συγκροτούν μέρη ενός
δημόσιου χώρου που γίνεται καταφύγιο του φόβου των πολιτών από τον
κίνδυνο της ανεργίας, της κοινωνικής ανασφάλειας και της αυθαιρεσίας της
γραφειοκρατίας.''
You might also like:
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου