Πόλεμος και κινηματογράφος

 134- 136 

 / ΠΟΛΕΜΟΣ ΚΑΙ ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟΣ

 Το 1943, με το που τελειώνει η Διάσκεψη της Καζαμπλάνκα, ο Roosevelt

γέρος πια και καταβεβλημένος από την αρρώστια που σε λίγο θα τον νικήσει, κηρύσσει εξ αμελείας τον γενικευμένο πόλεμο. 

Ο συμμαχικός αεροπορικός στόλος μπορεί στο εξής να θέσει σε εφαρμογή μια νέα στρατηγική: το βομβαρδισμό ζώνης, που αποσκοπεί πλέον στην ισοπέδωση όχι πια συγκεκριμένων στόχων, αλλά ολόκληρων περιοχών:

 θα έχουμε την επιχειρηση «Γόμορρα», που μέσα σ' έναν καταιγισμό πυρός καταστρέφει το Αμβούργο, το βομβαρδισμό της Ρουρ και τον ανεπανάληπτο κατακλυσμό της... 

Αυτή τη φορά, η μάζα των γερμανών κομπάρσων-επιζώντων ορμάει σ' έναν παν-κινηματογράφο, σ' έναν κινηματογράφο τόσο γενικευμένο όσο και ο ίδιος ο πόλεμος...

. Κατά τρόπο παράδοξο, 

τα πλήθη ζητούν απ' τον συγκεκριμένο πόλεμο να είναι ένα θέαμα όλο και πιο μεγαλειώδες, 

ικανό γι' άλλη μια φορά να ανταγωνιστεί τις χολιγουντιανές υπερπαραγωγές και τους μεγαλεπήβολους βιβλικούς κατακλυσμούς του, κι είναι αποφασισμέ νοι να μην φεισθούν προσπαθειών, να δουλεύουν και δεκαέξι ώρες την ημέρα, αν έτσι διατάξει ο Φίρερ.

Η 18η Φεβρουαρίου 1943 είναι μια ιστορική ημερομηνία, η ημερομηνία κατά την οποία εκφωνήθηκε ο λόγος του γενικευμένου πολέμου, όπως ονο μάστηκε. 

Ο Speer και ο Goebbels, ο αρχιτέκτονας των ερειπίων και ο υπουργός προπαγάνδας, αποφάσισαν σε αγαστή συνεργασία να αντιπαρέλθουν τις αντιρρήσεις των στελεχών του κόμματος που αντιτίθενται όπως ο Hitler, στην όξυνση της κατάστασης.

Ο Goebbels, απευθυνόμενος στους συμμετέχοντες στη συνάντηση του Κλειστού Σταδίου του Βερολίνου, ρωτάει ολόκληρη τη γερμανική κοινωνία: 

«Οι Άγγλοι ισχυρίζονται ότι ο γερμανικός λαός δεν επιθυμεί τον γενικεύ μένο πόλεμο, αλλά τη συνθηκολόγηση. 

Σας ρωτάω: “Επιθυμείτε τον γενικευμένο πόλεμο; Επιθυμείτε να γενικευτεί, να οξυνθεί ο πόλεμος περισσότερο απ' ό,τι μπορούμε να φανταστούμε σήμερα;"».

Μετά την τραγική επιδοκιμασία της ενθουσιώδους συνέλευσης, ο δρό μος είναι ανοικτός, και ο «Γκαουλάιτερ» καταλήγει: «Εντάξει, λοιπόν λαε 

ας ξεσπάσει η θύελλα!». 

Στο εξής, ο πόλεμος δεν εξαπλώνεται πια μόνο στο χώρο και τις διαστάσεις του, αλλά σε ολόκληρη την πραγματικότητα, χωρίς όρια και σκοπό.

Σελ135 

Στη διάρκεια του τρομερού χειμώνα του 1942-1943, η νι στρατιά του Paulus περικυκλώνεται και καταστρέφεται στο Στάλινγκραντ είναι μια από- φασιστική νίκη, που σηματοδοτεί την αρχή της μεγάλης σοβιετικής αντέ πίθεσης...

 Στα τέλη του 1943, το Βερολίνο ισοπεδώνεται από τις βόμβες των Συμμάχων. 

Στο εξής, πολλοί από τους γερμανούς ηγέτες έχουν πεισθεί ότι η ήττα είναι αναπόφευκτη.

Καθώς οι άμεσες επιτυχίες σπανίζουν όλο και περισσότερο, ο Hitler αποφασίζει να προσφέρει στην κοινή γνώμη ένα φλασμπάκ με τις νίκες που είχαν καταγάγει στις αρχές της σύρραξης. 

Δίνει διαταγή στο σκηνοθέτη Veit Harlan να γυρίσει στη Νορβηγία μια ιστορική ταινία για τις βίαιες μάχες των Γερμανών με τους Συμμάχους στο Ναρβίκ, τρία χρόνια νωρίτερα. 

Από την άλλη, ζητά από το στρατηγό Dietl να υποδυθεί τον εαυτό του στην αναπαράσταση της κατάληψης και της κατοχής της πόλης. 

Ο Veit Harlan φτάνει, λοιπόν, στο φιόρδ του Ναρβίκ, όπου ξεπροβάλλουν ακόμη τα σκουριασμένα σκαριά των γερμανικών αντιτορπιλικών και τα βυθισμένα αγγλικά πλοία.

 Η ίδια η πόλη είναι ένα ερειπωμένο στρατόπεδο, όπου οι στρατιώτες του Ράιχ επιβιώνουν κακήν κακώς. 

Οι Άγγλοι, αμέσως πληροφορούνται το μεγαλεπήβολο κινηματογραφικό σχέδιο του Hitler. Στο Λονδίνο μαθαίνουν ότι ο Φίρερ έχει αποφασίσει να μετακινήσει και να θέσει στη διάθεση του Veit Harlan πολλά πολεμικά πλοία και εκατό αεροπλάνα, από τα οποία πρόκειται να πέσουν χιλιάδες αλεξιπτωτιστές. Τ

ο Ναρβίκ, λοιπόν, που υπήρξε μια τσουχτερή ήττα κι ένα πλήγμα στο κύρος των Βρετανών, επρόκειτο χάρη στον κινηματογράφο, να γίνει και πάλι ένας εξαιρετικά ενδιαφέρων στόχος: γιατί να μην συμμετάσχουν και οι Άγγλοι στο ριμέικ, και να είναι αυτή τη φορά στο τέλος Οι νικητές;

Σπεύδουν, λοιπόν, ν' αναγγείλουν στο ραδιόφωνο ότι, αν ο Veit Harlan πέλει να κινηματογραφήσει τη μάχη, θα παρουσιάσουν, με τη συνδρομή του «Home Fleet», μπροστά στις κάμερές του εικόνες εξαιρετικά ρεαλιστικές και αιματηρές. 

Σελ 36

Οι γερμανοί στρατιώτες από την άλλη, παρά την αφο σίωσή τους στον Hitler, εξέφραζαν ελάχιστο ενθουσιασμό:

«Τους φαινόταν πιο λογικό να πεθάνουν για την πατρίδα, παρά για τον κινηματογράφο» διαπιστώνει ο Veit Harlan.

 «Οι ναύαρχοι Raeder και Dönitz μεσολάβησαν, όπως φαίνεται, στον Hitler, το ίδιο και ο Goering, και τα κατάφεραν: το σχέδιο που με τόσες τυμπανοκρουσίες είχε αναγγείλει ο ίδιος ο Hitler, ξεχάστηκε».

Ο Goebbels από την άλλη έδειξε τρομερά απογοητευμένος. Εκμυ-στηρεύτηκε στο σκηνοθέτη ότι απ' όλα αυτά θα μπορούσαν να αποκομίσουν ορισμένα συγκλονιστικά ντοκουμέντα. Πράγματι, στην περίπτωση που θα επενέβαιναν οι Άγγλοι, είχε κανονίσει να στείλει επιτόπου πολ λούς ρεπόρτερ...

Λίγο μετά, ο Hitler διατάζει να γυριστεί η ταινία Kolberg, το πρώτο γύρι σμα της οποίας πραγματοποιείται στις 28 Οκτωβρίου 1943. 

Ενώ η γερμανική στρατιά υποχωρεί σε όλα τα μέτωπα, ο Φίρερ γι' άλλη μια φορά απαι τεί να τεθεί ο στρατός στη διάθεση των σκηνοθετών: είναι στρατιωτική διαταγή.

Τη στιγμή που υπάρχουν φοβερές ελλείψεις, έξι χιλιάδες άλογα και περίπου διακόσιες χιλιάδες άντρες συμμετέχουν στις σκηνές της μάχης, ενώ καταφθάνουν βαγόνια ολόκληρα φορτωμένα με αλάτι, για να αναπα- ρασταθεί το χιόνι που, υποτίθεται, κάλυπτε το λιμάνι.

 Ολόκληρες συνοικίες της πόλης Κόλμπεργκ ανακατασκευάζονται κοντά στο Βερολίνο για να τις βομβαρδίσουν τα «κανόνια του Ναπολέοντα», ενώ η πόλη συντρίβεται πραγματικά από τις βόμβες.

Έξι κάμερες, εκ των οποίων μία στημένη σε καράβι και μια άλλη στο καλάθι ενός αερόστατου, κινηματογραφούν ταυτοχρόνως την πτώση της πόλης, τριάντα πυροτεχνουργοί προκαλούν άπειρες εκρήξεις μέχρι που δημιουργούν πλημμύρα, αλλάζοντας τη ροή ενός ποταμού μ' ένα σωρό ειδικά φτιαγμένα κανάλια, ενώ πυρομαχικά κρυμμένα κάτω απ' το νερό πυροδοτούνται μ' ένα ηλεκτρικό σύστημα τηλεχειρισμού. 

Όταν, τον Ιανουάριο του 1945, η ταινία είναι έτοιμη να προβληθεί, οι αίθουσες πρώτης προ βολής του Βερολίνου είναι πια σωροί ερειπίων.