NO | Film Trailer Η πραγματική ιστορία της καμπάνιας Chile, La alegria ya viene , όπου για πρώτη φορά χρησιμοποιείται η σύγχρονη διαφήμιση στην πολιτική και μάλιστα με επιτυχία.

αναδημοσιευση κριτικής απο το

 http://www.pame-cinema.gr/2013/01/30/no-%CE%BA%CF%81%CE%B9%CF%84%CE%B9%CE%BA%CE%AE/

No – Κριτική

To 1988 μετά από πιέσεις της διεθνούς κοινότητας, ο Ογκούστο Πινοσέτ, δικτάτορας της Χιλής από το 1973 που ανέτρεψε τον Σαλβαδόρ Αλιέντε, ορίζει δημοψήφισμα καλώντας τον λαό της Χιλής να ψηφίσει ΝΑΙ αν επιθυμεί την παραμονή του στην εξουσία για άλλα οκτώ χρόνια ή ΟΧΙ αν επιθυμεί να απομακρυνθεί.

Ο Πινοσέτ, αναγκασμένος να υπακούσει στις επιταγές των ξένων που είχαν στείλει αντιπροσώπους στη Χιλή για να βεβαιώσουν πως το δημοψήφισμα θα ήταν ελεύθερο, έδωσε στην αντιπολίτευση τηλεοπτικό χρόνο για να παρουσιάσει τις απόψεις της. Έτσι, τις τελευταίες 27 ημέρες πριν το δημοψήφισμα είχε το βήμα το ΝΟ για 15 λεπτά και για άλλα τόσα η κυβέρνηση με το ΝΑΙ.

Η αντιπολίτευση, που αποτελείτο από συνασπισμό κεντρώων και αριστερών κομμάτων, αναθέτει την προεκλογική καμπάνια σε έναν νεαρό και περιζήτητο διαφημιστή, τον René Saavedra (Gael García Bernal), ο οποίος προτείνει κάτι πρωτάκουστο: Να μην δείξουν τίποτα από τα βασανιστήρια και την καταπίεση που υπέστη ο Χιλιανός λαός στη διάρκεια της δικτατορίας, αλλά να προχωρήσουν σε μια καμπάνια όπως αυτές ενός αναψυκτικού.

“Αυτό δεν πουλάει“, λέει στους αντιπροσώπους των κομμάτων ο Saaverda όταν τα κόμματα του δείχνουν τις δικές τους πολιτικές προτάσεις. Έτσι στήνει μια καμπάνια με τίτλο ‘Η ευτυχία έρχεται’, όπου δείχνει την χαρούμενη όψη της ζωής, με ένα πολύ ανάλαφρο και ‘πιασιάρικο’ τζιγκλάκι να παίζει και σήμα το ουράνιο τόξο.

Η διαφήμιση γνωρίζει απίστευτη επιτυχία, τόση που το αντίπαλο στρατόπεδο, αυτό του Πινοσέτ την καμπάνια του οποίου έχει αναλάβει το αφεντικό του Saavedra,  πανικοβάλλεται και προσπαθεί να την ανταγωνιστεί με γελοιότητες, δείχνοντας τον δικτάτορα  ντυμένο με πολιτικά να φιλάει παιδάκια σαν καλοκάγαθος παππούλης ή να παρουσιάζει την οικονομική ευρωστία της χώρας. Όσο περνάνε οι ημέρες και η καμπάνια ξεδιπλώνεται, τόσο ο κόσμος κινητοποιείται, τραγουδάει ομαδικά το τζιγκλάκι, αγοράζει μπλουζάκια με το ουράνιο τόξο και σηματάκια με το ΝΟ, ενώ παράλληλα το στρατιωτικό καθεστώς του Πινοσέτ παρακολουθεί τους διαφημιστές, προσπαθώντας να τους τρομοκρατήσει.

Η πραγματική ιστορία της καμπάνιας Chile, La alegria ya viene (δείτε απόσπασμα στο τέλος), όπου για πρώτη φορά χρησιμοποιείται η σύγχρονη διαφήμιση στην πολιτική και μάλιστα με επιτυχία. Ο διαφημιστής έχει κατανοήσει – κυνικά είναι η αλήθεια – αυτό που δεν κατανοούν οι πολιτικοί που είναι συναισθηματικά φορτισμένοι. Πως οι άνθρωποι απλά προτιμούν τις όμορφες εικόνες από τις άσχημες. Ο Πινοσέτ τους δείχνει τί κινδυνεύουν να χάσουν, με απεργίες, ουρές στα τρόφιμα, ελλείψεις και άλλα κακά από το παρελθόν αν ψηφίσουν ΟΧΙ. Ο Saaverda τους δείχνει τί έχουν να κερδίσουν με ένα όμορφο και αισιόδοξο μέλλον αν ψηφίσουν ΟΧΙ. Τελικά και οι δύο καμπάνιες είχαν για αντικείμενό τους το ΝΟ. Και κέρδισε η ελπίδα.

Ο σκηνοθέτης Pablo Larraín, έχει σαν βάση το αυθεντικό υλικό της καμπάνιας και επειδή αυτό ήταν σε χαμηλής ευκρίνειας εικόνα (αναλογική βιντεοκασέτα) χρησιμοποιεί την ίδια κάμερα στα γυρίσματα ώστε η μετάβαση από το αρχειακό υλικό στην μυθοπλασία της ταινίας να μην ξεχωρίζει, δίνοντας ύφος αυθεντικότητας και ντοκιμαντέρ. Αν και είναι λίγο κουραστικό στην αρχή, αφού πλέον έχουμε συνηθίσει την υψηλής ευκρίνειας εικόνα, ωστόσο το εικαστικό αποτέλεσμα αποζημιώνει.

Ο Gael Garcia Bernal είναι πολύ καλός στο ρόλο του νεαρού διαφημιστή, που ξεκινά ως κυνικός επαγγελματίας αλλά σταδιακά δίνεται στον αγώνα κατά της δικτατορίας, ενώ κοντά του εξίσου καλός και ο Alfredo Castro στο ρόλο του αφεντικού του Lucho Guzmán, του δεξιού που αναλαμβάνει την καμπάνια του ΝΑΙ, που όμως γνωρίζει πως σε καμιά περίπτωση δεν θα βγει χαμένος, είτε κερδίσει το ΝΑΙ είτε το ΟΧΙ. Γιατί οι business είναι business.

Με αρκετά αστεία στιγμιότυπα το NO είναι πιο πολύ μια ταινία για τη διαφήμιση και τους διαφημιστές παρά για την πολιτική, χωρίς ωστόσο να λείπουν τα προφανή πολιτικά μηνύματα.

Μια πολύ ενδιαφέρουσα λεπτομέρεια είναι πως τα πραγματικά μέλη της καμπάνιας του ΝΟ χρησιμοποιήθηκαν ως ηθοποιοί, ερμηνεύοντας τα μέλη της καμπάνιας του Ναι, σε μια ειρωνικότατη, σατυρική έμπνευση του Larrain για την ανεπιτυχή προσπάθεια του Πινοσέτ.