Κρίστοφερ Λας, Λιμάνι σ΄έναν άκαρδο κόσμο, Η οικογένεια υπό πολιορκίαν, Μτφ Βασίλης Τομανάς ,Εκδοσεις Νησιδες ,(1979), 2007

Κρίστοφερ Λας, Λιμάνι σ΄έναν άκαρδο κόσμο, Η οικογένεια υπό πολιορκίαν, Μτφ Βασίλης Τομανάς ,Εκδοσεις Νησιδες ,(1979), 2007




· Ο Κρίστοφερ Λας (αμερικανός ιστορικός και κοινωνιολόγος )(1932-1994)
 
 στο βιβλιο του αυτό ερευνά σε βάθος τα αίτια της κρίσης στην Οικογενειακή ζωή στην Αμερική και κατ’ επέκταση σε όλο τον Δυτικό Κοσμο
 
Γιατί έχει γίνει η οικογενειακή ζωή τόσο οδυνηρή, ο γάμος τόσο εύθραυστος, οι σχέσεις γονέων και παιδιών τόσο δύσκολες;.
 
 Για τον Λας είναι οι ίδιες οι δυνάμεις που έχουν πτωχυνει την εργασία και τη ζωή του πολίτη, που εισβάλλουν στην ιδιωτική σφαίρα και στο τελευταίο της προπύργιο την οικογένεια .
 

.... Η εργασιακή ηθική που την έτρεφε η πυρηνική οικογένεια , παραχωρεί τη θέση της σε μια ηθική της επιβίωσης και της άμεσης εκπλήρωσης των επιθυμιών . Καθώς ο ανταγωνισμός εστιάζεται πιο πολύ στην επιβίωση παρά στην επίτευξη, ο ναρκισσιστής αντικαθιστά τον κυνηγό της επιτυχίας και του κοινωνικού κύρους .

· Ο Λας εξετάζει κριτικά αυτό το φαινόμενο της εισβολής στην αμερικάνικη οικογένεια των ειδικών της κοινωνικής και ψυχικής παθολογίας. Επικαλείται μάλιστα τον Φρόυντ, ο οποίος υποστήριζε ότι η αυτονομία εδράζεται στην έντονη συναισθηματική ταύτιση με τους γονείς και έρχεται έπειτα από τρομερούς αγώνες για να ξεπεράσουμε την κατωτερότητα και την εξάρτηση. Η ένωση αγάπης και πειθαρχίας στα ίδια πρόσωπα, μητέρα και πατέρα δημιουργεί ένα πολύ φορτισμένο περιβάλλον στο οποίο το παιδί παίρνει μαθήματα που ποτέ δεν θα ξεπεράσει. Αναπτύσσει μια ασυνείδητη προδιάθεση να ενεργεί με ορισμένους τρόπους και να αναδημιουργεί τις πιο πρώιμες εμπειρίες του στη μετέπειτα ζωή του, στις σχέσεις του με ερωτικούς συντρόφους και εξουσίες

Η εξασθένηση της οικογενειακής φροντίδας, συμπεραίνει ο Λας, ακριβώς επειδή έχει αμβλύνει τη σύγκρουση πατέρων και γιων, καθιστά πολύ πιο δύσκολο για το παιδί να γίνει αυτόνομος ενήλικος. Αν η αναπαραγωγή της κουλτούρας ήταν απλώς ζήτημα τυπικής εκπαίδευσης και πειθαρχίας θα είχε ανατεθεί στα σχολεία . Αλλά απαιτεί να και να μπολιάζεται, να μπήγεται η κουλτούρα στην προσωπικότητα . Η οικογένεια είναι ο παράγοντας στον οποίο η κοινωνία εμπιστεύεται αυτό το περίπλοκο έργο .

· Ο Λας μας θυμίζει ότι ο νεωτερικός πολιτισμός απαιτούσε μεταξύ άλλων και έναν βαθύ μετασχηματισμό της προσωπικότητας. Η αποκήρυξη των μοναστικών αρετών της φτώχειας και της αγνείας από την προτεσταντική ηθική συμβάδισαν με την αξία που αποδόθηκε στην συσσώρευση του κεφαλαίου .
Το αστικό μυαλό είδε τα παιδιά ως ομήρους του μέλλοντος και αφιερώθηκε με πρωτοφανή επιμέλεια στην ανατροφή τους .

 Το νέο στυλ οικιακής ζωής δημιούργησε ψυχολογικές συνθήκες ευνοϊκές για την ανάδυση ενός νέου τύπου ενδοστρεφους αυταρκους προσωπικότητας – την βαθύτερη συνεισφορά της οικογένειας στις ανάγκες μιας κοινωνίας της αγοράς που εδράζεται στον ανταγωνισμό, στον ατομικισμό, στην αναβολή της ικανοποίησης , στην ορθολογική προνοητικότητα και στη συσσώρευση εγκοσμίων αγαθών

Περί τα τέλη του 18ου αιώνα τα κυρία χαρακτηριστικά του αστικού οικογενειακού συστήματος είχαν στέρεα εδραιωθεί στην Δυτική Ευρώπη και τις ΗΠΑ :

 Ο γάμος γινόταν σε σχετικά μεγάλη ηλικία και πολλοί άνθρωποι έμεναν άγαμοι. Ο γάμος έτεινε να κανονίζ εται από τους μέλλοντες συζύγους και όχι από τους γονείς και τους πρεσβυτερους..Οι πρεσβύτεροι επέτρεπαν στα νεαρά ζευγάρια να φλερτάρουν καταλαβαίνοντας ότι η αυτοσυγκράτηση των νέων θα έπαιρνε τη θέση της επιτήρησης από τους ενηλίκους.

Συγχρόνως άνδρες και γυναίκες δεν εγκατέλειπαν εύκολα στο γάμο τις συνήθειες της επιφυλακτικότητας που είχαν αποκτήσει κατά τη περίοδο του φλερτ .

 Εν τελει το Δυτικό σύστημα γάμου γέννησε μεγάλη σεξουαλική ένταση και κακή προσαρμογή,που έγινε πιο έντονα αισθητή από όσο θα γινόταν αλλού επειδή ο γάμος , ιδεατά , βασιζόταν στην οικειότητα και στην αγάπη. Η ανατροπή του γάμου του προσχεδιασμένου από άλλους επηλθε στο όνομα της ρομαντικής αγάπης και μιας νέας σύλληψης της οικογένειας ως καταφύγιου από τον πολύ ανταγωνιστικό κόσμο της αγοράς . : Οι δυο σύζυγοι έμελλε να βρουν παρηγοριά και πνευματική ανανέωση ο ένας στη συντροφιά του άλλου. Ειδικότερα η γυναίκα έμελλε να χρησιμεύσει, σύμφωνα με μία διάσημη ρήση του 19ου αιώνα ως ‘’Άγγελος της παρηγοριάς’’

......................................................................................................
Αποσπασμα απο βιβλιοπαρουσιαση του Πέτρου Θεοδωριδη στο περιοδικο ΕΝΕΚΕΝ