Λόγος: Ηλίας Πετρόπουλος, περί πορνείας στο Βυζάντιο... Αναδημοσιευση απο το (εξαιρετικό ) μπλογκ των Ροίδη - Λασκαράτου

Λόγος: Ηλίας Πετρόπουλος, περί πορνείας στο Βυζάντιο

12/01/2013 από Po

Μικρό ενδεικτικό απόσπασμα από «Το Μπουρδέλο», εκδόσεις Γράμματα
[…]

Πριν τριάντα χρόνια τό Institut Francais d’ Athenes έδημοσίευσε, κλιμακωτά, τήν πολύτομη εργασία τού Φαίδωνος Κουκουλέ βυζαντινών βίος καί πολιτισμός. Πρόκειται γιά μιά μελέτη-τοιχογραφία. Άν καί πολλά μέρη αυτής τής μελέτης είναι ξεπερασμένα, άν καί ό γέρο-Κουκουλές χρησιμοποιεί μιάν άσχημη γραφή, καί, συγχρόνως, επαναλαμβάνει καί κόντρα-έπαναλαμθάνει (συχνά στήν ϊδια παράγραφο) τίς πληροφορίες του, είμαστε υποχρεωμένοι νά δεχτούμε αυτό τό βυζαντινολογικό / κοινωνιολογικό / ίστοριοδιφικό / γλωσολογικό / λαογραφικό σύγγραμα σάν βασική πηγή. καί, συχνά, νά τό ακολουθούμε σάν οδηγό.
Στήν τωρινή περίπτωση μας, θέλω νά προσθέσω πώς ό κρυπτοτολμηρός Φαίδων Κουκούλες, μέ ουσιαστική γεναιότητα, έχωσε στόν δεύτερο τόμο τής εργασίας του τό κεφάλαιον ΑΊ πάνδημοι γυναίκες.
Οί εισαγγελείς έκαναν πώς, τάχα, δέν κατάλαβαν τό χτύπημα ήταν αδύνατο νά ζητήσουν τήν ποινική δίωξη ενός καθηγητή καί ενός ξένου ιδρύματος. Όμως, ό Φαίδων Κουκούλες δέν έσταμάτησε έδώ. Στό τέλος τού τελευταίου τόμου του. αμόλησε μιάν άλλη μπόμπα τό κεφάλαιον Τά ου φωνητά τών Βυζαντινών. Βέβαια, ό παμπόνηρος Κουκούλες προτάσει λίγες ηθικολογικές αράδες:

—–Εις τήν δημοσίευσιν τής παρούσης μελέτης μέ ώθησεν ουχί βεβαίως ή πρόθεσις νά σκανδαλίσω τούς άναγνώστας μου άναπτύσσων θέματα τάς ταπεινότερος ορμάς ύποδαυλίζοντα, άλλ’ ή επιθυμία μου νά γνωσθή μία ακόμη, ελάχιστα γνωστή, πλευρά τοΰ βίου τών Βυζαντινών προγόνων μας εις τά ήθη καί τόν πολιτισμόν αυτών αναφερομένη.
—–Ό σκοπός μου είναι μόνον επιστημονικός, ή δέ μελέτη συνέχεια καί συμπλήρωσις παρομοίων διατριβών εις τά σεξουαλικά τών αρχαίων Ελλήνων αναφερομένων. Προτού εισέλθω εις τό θέμα μου. επιθυμώ νά τονίσω ότι, όσα κατωτέρω θα είπω, άποτελοϋσιν έκτροπάς διεστραμμένων ατόμων σφόδρα ψεγομένας, έπ” ούδενί δέ λόγω ανταποκρίνονται πρός τάς συνήθειας τής μεγίστης πλειονότητος τού εγκρατούς Βυζαντινού λαού.
—–Όταν τά γράφει αυτά ό Κουκούλες ξέρει πολύ καλά ότι οί βυζαντινοί δέν ήσανε καθόλου εγκρατείς, καί, καθόλου προγονοί μας. Άλλα, έπρεπε νά τηρηθούν τά προσχήματα. Είναι δύσκολη καί άχαρη εργασία τό νά θές νά συμπληρώσεις έναν Κουκουλέ. Σ’ αυτό τό βιβλιαράκι μου θά παραθέσω πολλά καί εκτενή αποσπάσματα άπό τά δύο προαναφερθέντα κεφάλαια τού συγγράματός του. Καί, όπου χρειαστεί, θά προσθέσω κάμποσα στοιχεία πούαναφέρονται στά νεότατα χρόνια. Ό Κουκούλες γράφει, λοιπόν, τά έξης γιά τήν πορνεία τής λεγόμενης βυζαντινής εποχής:
—–Τοιαύτα περί παρθενίας φρονούντες οί Βυζαντινοί εννοείται δτι έθεώρουν τήν πορνείαν ώς αμάρτημα, τής εκκλησίας αρνούμενης έπί ώρισμένον χρόνον τήν θείαν κοινωνίαν εις τούς οπωσδήποτε πορνεύοντας, καί ώς μίαν τών βαρύτατων ύβρεων διά γυναίκα V άποκληθή αϋτη πόρνη ή κόρη πόρνης ή πολιτική ή π ρ ο ε σ τ ώ σ α , ϋβρις, δυστυχώς, ήτις άπηυθΰνετο συχνά ού μόνον εις τάς έξ επαγγέλματος εταίρας, αλλά καί Οπό τών οικοδεσποινών εις τάςδούλας αυτών.
—–Σύμφωνον δέ πρός τήν άντίληψιν ταύτην είναι δτι αί έταιρικόν διάγουσαι βίον συχνά καλούνται τ α π ε ι ν ο ί , ά τ ι μ ο ι , ο ί κ τ ρ α ί , ε υ τ ε λ ε ί ς , χαμηλαΐ καί τό δτι οί Βυζαντινοί νόμοι άνεγνώριζον μέν δτι υπόκειται τή περί ύβρεως αγωγή ό προσβάλλων γυναίκα ένδεδυμένην σχήμα πόρνης, παρεδέχοντο όμως συγχρόνως ότι ούτος «ήττον άμαρτάνει».
Τήν περιφρόνησιν δέ πρός τάς τοιαύτας γυναίκας (πόρνας, σκηνικός, εργαστηριαρχίσσας, καπηλίσσας) καί τήν κακήν περί αυτών γνώμην τής κοινωνίας δεικνύει τό ότι οί συγκλητικοί καί οί άρχοντες δέν έπετρέπετο να συζευχθώσιν αύτάς καί ότι τουναντίον, πρός τιμωρίαν, οί νόμοι έπέτρεπον, ίνα ή κόρη συγκλητικού, ήτις διά τοΰ σώματος κέρδος έποίησεν, ατιμωρητί συνάψη έπίψογον γάμον μετ’ απελεύθερου, άφ’ ού, ώς λέγουσι, δέν διατηρείται τιμή είς έκείνην, ήτις ήγαγεν έαυτήν μέχρι τοσούτου αϊσχους.
Σημειωτέον πρός τούτοις δτι άφ’ ενός μέν εις έταίραν δέν έπετρέπετο να μαρτυρή κατά κατηγορουμένου, ότι ή παρουσία πόρνης εις συγκεντρώσεις σεμνών γυναικών προσήπτεν άτιμίαν είς αϋτάς. ότι ό μοιχεύων τήν προϊσταμένην εργαστηρίου έμενεν ατιμώρητος «τών γάρ ευυπόληπτων γυναικών συφρονεϊν οί νόμοι προενοήσαντο, τών δέ ευτελών καί χαμηλών καταπεφρονήκασιν». Τέλος τήν πορνεύουσαν θυγατέρα ήδύνατο ελευθέρως ν’ άποκληρώση ό πατήρ. Καί ή εκκλησία δέ τών πορνών τάς προσφοράς δέν έδέχετο. Άφ’ έτερου δέν ήδύνατο νά γίνη τις επίσκοπος, πρεσβύτερος, διάκονος ήτοΰ εκκλησιαστικού καθ’ όλου καταλόγου, άν συνεζεύγνυτο έταίραν, ό δε προσβάλλων τήν ιερότητα τού παλατιού καί εΐσάγων είς αυτό πόρνην και συζών μετ’ αυτής, άνακαλυπτόμενος, έδιδε τήν έσχάτην δίκην.

—–Μετά τά ανωτέρω, θά εϋρη τις πολύ φυσικά τά παράπονα τών πατέρων της Εκκλησίας κατά τών νόμων, οϊτινες δέν έπήνουν μέν τήν πορνείαν, μή θεωροΰντες όμως αυτήν πονηράν καί κολάσεως άξίαν. δέν τήν άπηγόρευον, ως «εΰκολίαν» χαρακτηρίζοντες τήν άσκησιν τού εταιρικού επαγγέλματος. Εν γένει, έν φ παρ’ άρχαίοις δέν εθεωρείτο έπίψογον τό νά συναναστρέφεται τις μετά πόρνης, παρά τοις Χριστιανοΐς, ώς εϊρηται, εθεωρείτο τούτο μέγα αμάρτημα, ή δέ πορνεία έργον τοΰ δαίμονος, τόν όποιον μάλιστα τά αγιολογικά κείμενα περιγράφουσιν ώς «όμοιον χοίρω, βεβορβορωμένον, κεχρισμένον ανθρωπεία κόπρω» ή «ώς Αιθίοπα, χειλάν, μή έχοντα τρίχας έν τη κεφαλή ειμή κόπρον μετά τέφρας μεμιγμένην, τούς οφθαλμούς έχοντα ως αλώπεκος καί οίκτρόν κόμμα ράκους έπί τοΰ ώμου φέροντα». Διά τούτο ή εκκλησία έκώλυε τών αγιασμάτων έπί έπτά ή εννέα έτη τήν πόρνην τήν μη παυομένην ν’ άσκή το επάγγελμα της, τό αυτό δέ έπραττε καί διά τούς ηθοποιούς, άφορίζουσα τούς εκτρέφοντας πόρνας καί έπιβάλλουσα καθαίρεσιν είς τούς έξ αυτών κληρικούς.
“Ομοίως έπέβαλλεν είς τούς έξομολόγους νά έρωτώσι τόν έξομολογούμενον, έάν έφθάρη ή παρθενία αυτού διά πορνείας καί μετά πόσων καί τίνων πορνών ούτος μέχρι τής ώρας εκείνης εϊχε συγκοιμηθή καί νά συμβουλεύουν έπειτα τά δέοντα, άπό τού τής πορνείας αμαρτήματος άποτρέποντες.
—–Ώς γνωστόν, παρ’ άρχαίοις, ή ελευθερίων ηθών γυνή έχαρακτηρίζετο ως ε τ α ί ρ α , π ό ρ ν η , κ ο ι ν ή γ υ ν ή , δημίακαί δ η μ ο σ ί α . Εκ τών ονομάτων τούτων τό κατ’ ευφημισμόν κείμενον πρώτον ώς κοί τό έπίθετον εταιρικός πολλάκις μεταχειρίζονται οί Βυζαντινοί συγγραφείς, δε φαίνεται όμως νά ήτο τούτο δημώδες.
Τήν κοινήν γυναίκα ό Βυζαντινός λαός έκάλει π ρ ο ι σ τ α μ έ ν η ν π ό ρ ν η ν (κοινώς) δ η μ ο σ ί α ν , δημοσίαν π ό ρ ν η ν , κ ο ι ν ή ν γ υ ν α ί κ α , κοινήν π ο λ ι τ ι κ ή ν -καί έπί τό εύφημότερον κόρην ή κ ο ρ ά σ ι ο ν ,  κ ο ύ ρ β α ν, κατά τούς τελευταίους δ’ αιώνας ά μ α ρ τ ω λ ή ν , κακήν γ υ ν α ί κ α, γ υ ν α ί κ α τών πάντων καί μέ τήν ξενικήν λέξιν π ο υ τ ά ν α ν. Τέλος αί κοιναί γυναίκες, ουχί βεβαίως δημωδώς, καλοΰνται γύναια άσεμνα, ύπό δέ τοΰ Βαλσαμώνος «εσχάτως περιπεσοΰσαι». Κατά τήν άρχαίαν έποχήν έν Ελλάδι, καί δή έν Αθήναις, ήτο εΰκολον να διακρίνη τις τήν κοινήν τής σεμνής γυναικός, διότι εκείνη έφερε φορέματα άνθινα, κεκοσμημένα δήλα δή μέ διάφορα ένυφασμένα άνθη. τετραγωνίδια καί άλλα πολύχρωμα σχήματα, τό αυτό δέ συνέβαινε καί είς τήν άρχαίαν Ρώμην, ένθα α’ι μέν σεμναί οΐκοδέσποιναι (matrona?) έφόρουν τήν stolam, έσθήτα δήλα δή μακράν σφιγγομένην είς τήν μέσην καί διήκουσαν μέχρι των ποδών, πρός δέ καί τήν institam, ταινίαν πλατεΐαν κοσμούσαν τήν stolam, αί δέ έταΐραι έφόρουν βραχύν χιτώνα (tunicam), άνευ instita, άνωθεν δέ μελανού χρώματος τήβεννον όμοίαν πρός τήν τών ανδρών.

“Ο.τι έγίνετο παρά τοις άρχαίοις Έλλησιν. έφ’ όσον μάλιστα ισχύον οί νόμοι τού Σόλωνος, καί παρά Ρωμαίοις. έφηρμόζετο καί παρά τοϊς Βυζαντινοΐς. Και κατά τούς Βυζαντινούς δήλα δή χρόνους αί πόρναι έφερον στολήν διαφέρουσαν τής τών εντίμων γυναικών, άγνωστον όμως οποίαν ακριβώς. Οί νόμοι τουλάχιστον όμιλούσι περί τοΰ προσβάλλοντος γυναίκα «ένδεδυμένην σχήμα πόρνης», αί διαταγαί τών Αποστόλων περί τοΰ συναντώντος «γυναίκα είδος έχουσαν πορνικόν» καί ό Σελευκείας Βασίλειος αντιπαραβάλλει τά συνειθισμένα γυναικεία φορέματα πρός τά τών πορνών, ό δέ Άρισταίνετος έν ταίς έπιστολα’ις του, περιγράφων τήν μετανοήσασαν έταίραν, λέγει δτι αϋτη «μετήλλαχε προσηγορίαν άμα καί σχήμα». Είπον ότι τό φόρεμα τών Βυζαντινών δημοσίων γυναικών δέν μας είναι ακριβώς γνωστόν πάντως γνωρίζομεν λεπτομέρειας τινάς περί τού εταιρικού σχήματος. Ούτως είναι γνωστόν ότι αί Βυζαντινοί δημόσιοι γυναίκες, ουχί βεβαίως αί φαυλότεροι, έκαλλωπίζοντο, έφόρουν φορέματα όλοσήρικα, άλιπορφυρά καί καθόλου πολυτελή καί φαιδρά ιμάτια καί χρυσά κοσμήματα και δακτυλίους και μαργαρίτας καί άλλους πολύτιμους λίθους. Πρός τούτοις μετεχειρίζοντο περιέργους τρόπους κομμώσεως φαιδρύνουσαι τάς χείρας και κόπτουσσι «ακίδα ονύχων», δέν είχον κεκαλυμμένον τό πρόσωπον διά τοΰ π ρ ο σ ω π ι δ ί ο υ , ώς αί σεμναί γυναίκες, ουδέ τήν κεφαλήν κεκαλυμμένην με μ α φ ό ρ ι ο ν (καλύπτραν), άλλ’ έβάδιζον μέ γυμνόν πρόσωπον καί άνακεκαλυμμένην τήν κεφαλήν, όπερ εθεωρείτο τότε κατ’ εξοχήν δείγμα άσεμνου γυναικός. Τήν άκρίβειαν τούτου μαρτυρούσι καί άλλοι καί ό Άρισταίνετος περιστών τήν άλλοτε σκηνικήν Μελισσάριον μεταβαλούσαν τρόπον βίου και έχουσαν «κόμην αφελώς πεπλοκισμένην καί καλύπτραν εύ μόλα σεμνήν», πρός δέ καί ό Μιχαήλ Ψελλός βέβαιων ότι έταιρίς μεταμεληθεϊσα καί τιμία γενομένη «τήν κεφαλήν είχεν ύπό καλύπτραν», ώς καί τά γραφόμενα έν το κατά τόν θ’ μ.Χ. αιώνα γραφέντι όνειροκριτικό τού Αχμέτ, ένθα λέγεται ότι, έάν γυνή ‘ίδη καθ’ ύπνους δτι απώλεσε τό μαφόριον αυτής καί είναι ακάλυπτος ενώπιον τού λαού τό πάθος έσται έκ πορνείας καί θεστρισθήσεται και αίσχυνθήσεται». Κατά τούς διωγμούς, οί θέλοντες νά ύβρίσωσι τάς χριστιανός διέτασσον «τήν τής κεφαλής καλύπτραν άφαιρεΐσθαι».

Βυζαντινό μωσαϊκό 500-550 μ.Χ.

‘Ετέρα συνήθεια τών κοινών γυναικών κατά τούς Βυζαντινούς χρόνους ήτο νά βάφωσι τό πρόσωπον καί τάς όφρϋς καί τάς βλεφαρίδας, τούθ’ όπερ, δυστυχώς, συνείθιζον καί αϊ έντιμοι γυναίκες καί κόραι, τάς διαμαρτυρίας οΰτω τών πατέρων τής εκκλησίας προκαλούσαι, οιτινες έτόνιζον ότι ταύτα μόνον εις πόρνας έμπρέπουσιν.
Αύται βαφόμεναι έφόρουν. τουλάχιστον κατά τούς παλαιοτέρους αιώνας, περίεργα υποδήματα «υποδήσεις έπί τό ύπάγεσθαι τούς εις τά τοιαύτα παγιδευομένους», εις τά πέλματα των οποίων έχάραττον πρόσωπα ερωτικώς άλληλαάσπαζόμενα, ίνα τό έταιρικόν του φρονήματος καί έπί τοϋ εδάφους έναποτυπώσωσι, παλαιοτέραν, πιθανώτατα, συνήθειαν άκολουθοϋσαι, άφ’ ού έχομεν νϋν άγγεϊον άρχαϊον έν σχήματι υποδήματος φέρον έπί τοϋ καττύματος τήν λέξιν ΑΚΟΛΟΥΘΙ.
Ότι δ’ αϊ κοιναί Βυζαντινοί γυναϊκες. μηδόλως είς τήν σεμνότητα των τρόπων καί τών σχημάτων άποθλέπουσαι, καί έλυγίζοντο. καί άκόσμως έβάδιζον και τήδε κάκεϊσε άπρεπώς τάς χείρας καί τήν κεφαλήν έκίνουν καί άναιδώς έγέλων καί τάς κόρας διέστρεφον καί μετ’ αναίδειας πρός ιούς έντυχάνοντας ώμίλουν καί πιθανόν είναι καί μαρτυρεϊται.
Εϊπον ανωτέρω ότι αί πόρναι εφερον Ίδιαιτέραν στολήν ενίοτε αύται εϊτε μεταμφιεννύμεναι κατά τάς έορτάς τών Καλανδών, είτε τήν προσοχήν της αρχής άποφεύγουσαι. έφόρουν φορέματα μοναστριών καί άσκητριών, πράγμα, όπερ επέσυρε καί τών νόμων τήν προσοχήν. οϊτινες άπηγόρευον εις τε τάς εταίρας καί τάς σκηνικός νά μεταχειρίζωνται μοναχικόν σχήμα, ή διακονίσσης. έπί ποινή σωματικής τιμωρίας καί εξορίας, αναθέτοντες τήν πιστήν έφαρμογήν έπί τών κελευομένων εις τούς κατά τόπους επισκόπους καί τους στρατιωτικούς άρχοντας.

Αί τό πορνικόν έπάγελμα άσκούσαι διακριτέαι είς τάς έξης τάξεις.

α) Εις τάς έπί δημοσίου ή ιδιωτικού οικήματος προϊστάμενος.
θ) Εις τάς σκηνικός.
γ) Εις τάς αύλητρίδας καί όρχηστρίδας.
δ) Εϊς τάς έν καπηλείοις. πανδοχείοις καί βαλανείοις υπηρετούσας, έκ παραλλήλου όμως καί τήν ώραν πωλούσας.

—–Στήν αρχαία Αθήνα οί ιερόδουλες ήταν ταξινομημένες σέ τρεΊς κατηγορίες: στίς δικτηριάδες (τοϋ δημόσιου πορνείου, τοϋ δικτηρίου). στις αύλητρίδες. καί, στίς εταίρες. Σά νά λέμε, ήσανε χωρισμένες σέ κοινές (τού οϊκου ανοχής), σέ κρυφές (καλυμένες πίσω άπό ένα καλλιτεχνικών επάγγελμα), καί, σε άκριβοπουτάνες.

—–Γιά τά μεσαιωνικά χρόνια είμαι αναγκασμένος νά επικαλεσθώ τον Κουκουλέ, πού αφηγείται τά εξής:
Ώμίλησα ανωτέρω περί τής πληθύος τών έταιρών καί εταιρειών έν τφ Βυζαντινά) κράτει, καί μάλιστα έν τή Κωνσταντινουπόλει, καί τό πράγμα εντως ούτως έχει. Ό Κλήμης έπί παραδείγματι έν τφ Παιδαγωγφ του μετά παραπόνου πιστοποιεί ότι «·τό λάγνον πάν έπικέχυται ταϊς πόλεσι, νόμος γενόμενον» και ότι «έπί τέγους έστάσι παρ” αΰτοϊς (τοις Άλεξανδρεύσι) τήν σάρκα τών εαυτών εις ϋβρις ηδονής πιπράσκουσαι γυναίκες»». Ο Λιβάνιος. μετά ταύτα ομιλών διά τούς έν Αθήναις σπουδαστάς. αναφέρει «εταίρας μελωδούσας, αϊ πολλούς έξέδυσαν», ό αυτός δ’ έπαινε! τών έταιρών τό κάλλος. Καί περί τών έταιρών δέ τής Βηρυττοϋ γίνεται λόγος, αϊτινες τούς νέους σπουδαστάς προσείλκυον πίνουσαι και διασκεδάζουσαι μετ’ αυτών. Και ό Χρυσόστομος δε ομιλεί διά τάς «έπί τοϋ τέγους πορνευομένας γυναίκας», δι’ εταίρας παρακολουθούσας τούς ιπποδρομικούς αγώνας καί «περί τών άδεώς Talc πόρναις συγγιγνομένων», διά τούς καταναλίσκοντας τήν περιουσίαν των είς χαμαιτυπεϊα, «διά τά πορνών καταγώγια» καί περί «πεπορνευμένων γυναικών» και περί αποφυγής αυτών ύπό τών αθλητών, “ίνα μή ούτοι χάσωσι τήν δύναμιν αυτών, ό δέ Γρηγόριος ό Θεολόγος περί των αναίσχυντων πορνών, ό Μ. Βασίλειος, δι’ έταίραν «πάντας πρός τήν άμαρτίαν συμφλέγουσαν» καί διά πόρνος έν Έδέσση καί Νεοκαισαρεία διαβιούσας Γρηγόριος ό Νύσσης. Ό Συνέσιος ομιλεί περί πορνοβοσκοΰ Χείλα πασίγνωστου κατά τούς χρόνους του φάλαγγα όλην κοινών γυναικών συγκεντρώσαντος, ό Ισίδωρος δέ Πηλουσιώτης άφ’ έτερου παραπονείται ότι ή πορνεία υπερέβη τά μέτρα του Νόμου.
Κατά τόν Ε’ αιώνα ό Άμασείας Άστέριος, πιθανώτατα διά τήν πόλιν ταύτη ν’αναφέρει «πόρνας ώνιον παρέχουσας τφ δήμω τό σώμα» καί βαφομένας, ϊνα προσελκύσωσι τούς έραστάς καί ό Σελευκείας δέ Βασίλειος «τάς έπί τέγους γυναίκας», ό Νεμέσιος Έμέσης πόρνην διά του κάλλους της πρός άκολασίαν παρασύρουσαν. Καί έν Έδέσση δέ ύπήρχον έταΐραι, κατά μάρτυρα τόν Προκόπιον καί τά αγιολογικά κείμενα αύται μάλιστα, όταν ό Χοσρόης ήθελε να πωλήση τούς συλληφθέντος αιχμαλώτους Άντιοχεϊς καί οί Έδεσσηνοί προς άπελευθέρωσιν αυτών προσέφερον δ,τι είχον «τόν κόσμον άφελούσαι όσος αύταϊς έν τω σώματι ήν. ενταύθα (έν τφ ίερφ) έρρίπτουν».
“Ας προστεθή ότι ύπήρχον πόρναι αϊτινες. έκ τοϋ χρυσίου τής πορνείας αυτών, ήλευθέρουν δούλους καί ότι γυνή κοινή μεταμεληθεϊσα διά τήν έκ της ευθείας όδοϋ έκτροπήν, έπί τριάκοντα όλα έτη περιεποιήθη λωβους. Συνεχίζοντες λέγομεν ότι έπί Αναστασίου αναφέρονται καί «έπί των οικημάτων γυναίκες όνειδος άναγκαϊον λαχοϋσαι θίον». Τέλος ό Ιωάννης Δαμασκηνός συνίστα εγκαίρως νά ύπανδρεύωνται οί νέοι «πρίν διαφθαρώσιν είς εταίρας».
—–Οταν έν ταϊς Νεαραΐς του ό Ιουστινιανός, ομιλών περί πορνοβοσκών, βέβαιοι ότι «πολλοί κατ* αυτών τοϊς πρώην βεβασιλευκόσι εγράφησαν νόμοι», βεβαίως πιστοποιεί ότι πρό αύτοΰ οΰκ ολίγα ήσαν τών προαγωγών τά οίκήματα καί τό αυτό προσεπιμαρτυρεΐ, όταν πάλιν όμολογή ότι έπί τής βασιλείας του «πολλά τοιαύτα κατά τήν μεγάλην ήμαρτάνοντο πόλιν». Σαφέστερος είναι λέγων ότι ύπήρχον σεμνεΐα «έν πάση σχεδόν τή βασιλίδι ταύτη καί έν τοϊς περάμασιν αυτής… καί νυν αυτήν τε καί τά περί αυτήν άπαντα μεστά τών τοιούτων γενέσθαι κακών».
—–Τήν ΰπαρξιν μεγάλης πληθύος πορνών έν τή βασιλευούση έπί Ιουστινιανού πιστοποιεί τό γεγονός ότι ή Θεοδώρα, επιθυμούσα εις τόν έντιμον βίον να έπαναφέρη τάς αμαρτωλός, συνεκέντρωσεν απέναντι τής βασιλευούσης έπί τής Ασιατικής ακτής καί κατφκισεν είς οίκον τών Μ ε τ α ν ο ί α ς πλέον ή πεντακόσιας τών έν μέση τή .άγορφ τής Κωνσταντινουπόλεως άντί μισθού πωλουσων τήν ώραν. Περί καταγωγίου δέ πορνικού έν Κωνσταντινουπόλει λόγον ποιείται καί Μακάριος ό Αιγύπτιος, καί έν τοις άνεκδότοις του ό Προκόπιος.
—–Τέλος τήν μεγάλην πληθύν τών άνά τό κράτος πλέον πορνείων πιστοποιεί ό Ιουστινιανός όταν λέγη ότι θέλει νά έκδιώξη τήν πορνοβοσκίαν ου μόνον έκ τής Κωνσταντινουπόλεως καί τών περιχώρων, «ουδέν δέ ήττον καί έν τοις έξω τόποις άπασι τοις τε έξ αρχής τής ημετέρας ουσι πολιτείας, τοΊς τε νύν παρά τοΰ δεσπότου θεού δεδωρημένοις ήμϊν». Κατά τόν Ζ’ αιώνα ό όσιος Βιτάλιος αναφέρεται ότι άνέγραψεν, “ίνα τάς έπισκεφθή καί τάς σώση, «όλας τάς έν Αλεξάνδρεια προϊστάμενος». Έπ’ ‘ίσης έχομεν μνείαν πορνείων έν Ίεριχοϊ καί Ίεροσολύμοις, ώς καί έν Άτταλεία. Τήν έν ταϊς πόλεοιν ϋπαρξιν πολλών πορνείων βέβαιοι καί ή έν τφ βίω Ανδρέου τοΰ κατά Χριστόν σαλού πληροφορία, καθ’ ήν νέοι, άφ’ ού έμέθυσαν, «βουλευσάμενοι απέρχονται εις τά μιμαρεϊα».
—–Ό “Αχμέτ κατά τόν Θ’ αίώνα, καί κατ’ αυτόν τά όνειροκριτικά. επανειλημμένως ποιούνται μνείαν πορνών. περί τοΰ Μιχαήλ λέγεται ότι έκ βάθρων ήγειρεν ίδρυμα μετανοίας, κατά τόν Γ αίώνα έν Σπάρτη αναφέρονται γυναίκες μαχλώσαι καί μαινάδες, κατά δέ τόν ΙΑ’ αιώνα ό Μιχαήλ Ψελλός βέβαιοι ότι «πολύ τι κατά τήν πόλιν (= Κωνσταντινούπολη) πλήθος τών έταιριζουσών έπικέχυται γυναικών», ομιλών συγχρόνως περί «πολλού εσμού τών έπί του τέγους γυναικών» καί ψέγων συγχρονόν του άσκητήν τινα Ήλίαν όστις έγνώριζεν «όπόσα έν τή πόλει χαμαιτυπεΐα καί πόσαι μέν τών έταιριζουσών γυναικών ακριβώς τήν τέχνην ήσκήκασι, πόσαι δέ ούκ ακριβώς τφ πράγματι ήρμοσαν… έποιείτο δέ καί κατάλογον όπόσαι μέν εις προύπτον στρατεύοιντο, όπόσαι δέ λοχίζουσι καί κεκρΰφαται». Καί ό Βουλγαρίας δέ Θεοφύλακτος ομιλεί περί συγχρόνων του πορνείων «μνημεία κακίας» ταύτα άποκαλών.
——Πορνοβοσκεϊα καί πορνοβοσκούς κατά τούς χρόνους του αναφέρει ό Θ. Βάλσαμων, κατά τόν αυτόν δέ αιώνα ό Θεσσαλονίκης Ευστάθιος, περιγράφων την άλωσιν τής Θεσσαλονίκης ύπό τών Νορμαννών, ομιλεί περί πορνών «αίς μόναις άνέλαμπε κάλλος Ιματισμού». Ό Νικήτας Χωνιάτης μετά ταύτα μνείαν ποιείται «χορού έταιρίδων» μεθ’ ών διεσκέδαζεν ό Ανδρόνικος Κομνηνός και πορνικών δέ γυναίων άσχημονούντων έν το ναό τής αγίας Σοφίας κατά την ύπό τών Φράγκων άλωσιν της Κωνσταντινουπόλεως. Καί.ό Νικηφόρος δέ Γρήγορος αναφέρει έπί τών χρόνων του αύλητρίδας καί όρχηστρίδας πινούσας έν τοις χαμαιτυπείοις καί περί τών έν χαμαιτυπείοις αναστρεφόμενων, Νεαρά
δ’ Ανδρόνικου τού Γέροντος ομιλεί διά γύναια φαύλα μετά τήν δύσιν του ηλίου πίνοντα μετά των εραστών έν καπηλείοις. Εϊδομεν δ’ ανωτέρω ότι διάταγμα τού Δουκός τής Κρήτης τού 1369 άπηγόρευε νά ανοίγεται πορνεΐον είς οιονδήποτε μέρος τού Χάνδακος. Καί ό μεμψίμοιρος δέ Ιωσήφ Βρυέννιος κατά τούς περί τήν άλωσιν χρόνους παραπονείται ότι «αΐ παρθένοι υπέρ τάς πόρνας άνίσχυντοι».

[…]

***