Η Ελλάδα και η Ευρώπη
Συνέντευξη στο γερμανικό περιοδικό Lettre International, 95 (Winter 2011)
Eλληνική μετάφραση: Ιστότοπος Ανύτη
αποσπασματα
. Πώς επηρεάστηκε η
Ελλάδα από την αλλαγή του ρόλου της στο διεθνή καταμερισμό εργασίας;, θετικά ή
αρνητικά; Ποιές είναι οι επιπτώσεις του
εξευρωπαϊσμού, της παγκοσμιοποίησης και της ανάπτυξης του world wide web (www.) στον
οικονομικό τομέα;
Βρισκόμαστε σε μια κρίση που ξεκίνησε το 2008 στις Ηνωμένες
Πολιτείες. Μια παγκόσμια κρίση. Ωστόσο αυτή η κρίση έχει, σε σύγκριση με
προηγούμενες, κάποιες ιδιαιτερότητες. Δεν ευθύνεται μόνο η διόγκωση του χρηματοπιστωτικού
τομέα, δηλαδή η τεράστια φούσκα αξιών. Αυτή η κρίση βρίσκεται στην κορυφή
τριών, αμοιβαία επικαλυπτόμενων κρίσεων. Η μία αφορά ένα νέο τρόπο
αντιμετώπισης της οικονομίας και της κοινωνίας, το ρόλο του κράτους, κλπ.
Υπάρχει ένα νέο μοντέλο πολιτικής, το οποίο αντικαθιστά εκείνο του
κεϋνσιανισμού και του κράτους πρόνοιας. Οι συλλογικές δαπάνες της κοινωνίας
αυξάνονται χωρίς αντίστοιχη βελτίωση και αύξηση των υπηρεσιών προς τους πολίτες,
ενώ στους πολίτες επιβάλλεται, ταυτόχρονα, αύξηση του κόστους ζωής. Φτωχότερες,
λιγότερες και πιο δαπανηρές υπηρεσίες.
..................................
Η δεύτερη κρίση αφορά τη μετατόπιση του κέντρου βάρους του
κόσμου από τα δυτικά προς τα ανατολικά, από τις παλαιές στις νέες αγορές. Σε
αυτές, όπως η Κίνα και η Ινδία, το κόστος εργασίας είναι πολύ χαμηλό, με
αποτέλεσμα να ασκείται μια ισχυρότερη πίεση στη Δύση να αυξήσει την
ανταγωνιστικότητά της με το να μειώνει το βιοτικό επίπεδο της εργατικής τάξης.
Οι χώρες, που το βιώνουν αυτό με πιο έντονο τρόπο είναι οι χώρες της νότιας
Ευρώπης. Οι διαβόητες από την Τρόικα της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, της
Ευρωπαϊκής Επιτροπής και του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου επιβαλλόμενες
μεταρρυθμίσεις σημαίνουν μια Κοινωνική Μηχανική, της οποίας το βιοτικό επίπεδο
των κοινωνιών αλλά και το επίπεδο του
τρόπου λειτουργίας τους, θα μειωθεί με βάναυσο τρόπο. Η κρίση είναι ένα μέσο
για την αλλαγή των κοινωνιών.
Το τρίτο κύμα, στο οποίο βασίζεται η κρίση είναι η σχέση
μεταξύ οικονομίας και οικολογίας. Οι υπάρχουσες δεξαμενές ενέργειας, οι οποίες
ευνόησαν την βιομηχανική ανάπτυξη, θα συρρικνωθούν στο εγγύς μέλλον, το κόστος
της ενέργειας θα αυξάνεται, όπως επίσης και το κόστος των ζημιών στο
περιβάλλον. Το φαινόμενο του θερμοκηπίου έχει μειώσει σε ορισμένες χώρες τις
καλλιεργήσιμες εκτάσεις έως και κατά 20%, γεγονός που πυροδότησε το
μεταναστευτικό ρεύμα, με τις γνωστές του συνέπειες. Αυτό είναι το υπόστρωμα της
κρίσης. Αν δεν το κατανοήσουμε ως ένα παγκόσμιο φαινόμενο, τότε, φοβάμαι, ότι ομφαλοσκοπούμε.
Βρισκόμαστε σε μια παγκόσμια εποχή, ωστόσο, αντιλαμβανόμαστε την κρίση με τον
ίδιο τρόπο που κρίνουμε τους γείτονες, οι οποίοι έχουν αφήσει τα σκουπίδια τους
στον κήπο. Μια πολύ επαρχιώτικη αντιμετώπιση.
-Μία τόσο ισχυρή
εξάρτηση από την Ευρώπη πληγώνει τα συναισθήματα της ελληνικής αυτογνωσίας και
της ελληνικής υπερηφάνειας;
Τί σημαίνει «εξάρτηση από την Ευρώπη"; Θα θέταμε το
ερώτημα με τον ίδιο τρόπο στη Γερμανία; Μερικά κράτη, ίσως, πιστεύουν ότι
εκπροσωπούν την Ευρώπη, ενώ άλλα όχι; Και ποιός κρίνει τον ευρωπαϊσμό;
Πρόκειται για μια παλιά συζήτηση. Ευρώπη
είναι μόνο τα κράτη της Δυτικής και Κεντρικής Ευρώπης, ή μήπως ανήκουν σ’ αυτή
και τα κράτη της Νότιας και Ανατολικής Κεντρικής Ευρώπης; Η συζήτηση μας οδηγεί
σε ένα είδος "Κανόνα" όσον αφορά το τί είναι η Ευρώπη και τί δεν
είναι. Μια παλιά συζήτηση, που καταλήγει σε μία Ευρώπη ρατσιστική της
ευρωπαϊκής ξανθιάς Αρείας φυλής με τα
γνωστά, τραγικά αποτελέσματα. Ωστόσο, μόλις το σκεφτούμε, ότι δηλαδή η Ευρώπη
αγκαλιάζει το σύνολο της εμπειρίας των ανθρώπων της, ότι είναι, ταυτόχρονα, η
Ευρώπη του Διαφωτισμού και του Άουσβιτς, τότε ποιά σημασία οφείλει να έχει αυτή
η ερώτηση; Σε αντίθεση με την περίοδο του Ψυχρού Πολέμου, δεν υπάρχει, πλέον,
καμία πολιτική συνείδηση ως εναλλακτική
λύση παρά ο ευρωπαϊσμός. Η ευρωπαϊκή ταυτότητα περιλαμβάνει επίσης τους
Τούρκους στη Γερμανία, Βορειοαφρικανούς στη Γαλλία, τους Πακιστανούς στη
Βρετανία, και φυσικά τους Έλληνες, τους Βούλγαρους, τους Ρουμάνους, κλπ. Πρέπει,
εν συνεχεία, να αποφασίσουμε μεταξύ των πολιτικών και πολιτισμικών συνόρων της
Ευρώπης. Η ευρωπαϊκή ταυτότητα είναι πολύπλευρη και περίπλοκη. Σε αυτήν ανήκουν,
φυσικά, ο Van Rompey και οι ευρωπαϊστές των Βρυξελλών, αλλά και οι νέοι,
ενάντιοι της παγκοσμιοποίησης, όπως επίσης και τα νέα κοινωνικά κινήματα
διαμαρτυρίας κατά των μέτρων λιτότητας που καθιερώνονται σε ολόκληρη την
Ευρώπη. Η απάντησή μου είναι ότι οι κάτοικοι της γεωγραφικής Ευρώπης σήμερα δε
μπορούν να είναι τίποτα άλλο παρά Ευρωπαίοι. Είτε κάποιος είναι υπερήφανος για
την ταυτότητα αυτή είτε όχι, εξαρτάται από το αν βλέπει με κριτική ματιά την
ευρωπαϊκή ιστορία ή πιστεύει στους μύθους που επικρατούν, οι οποίοι ωραιοποιούν
την ιστορία της Ευρώπης, στην οποία κρύβονται σκοτεινές και δυσάρεστες πλευρές.
.............................................................................................
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου