βιβλιοπαρουσίαση: Πέτρος Θεοδωρίδης :John Weiss. Συντηρητισμός και Ριζοσπαστική Δεξιά Παραδοσιοκρατία Αντίδραση και αντεπανάσταση στην Ευρώπη 1770-1945, (1977) ,εκδόσεις Θύραθεν Μτφ Σπύρος Μαρκέτος 2009

-->

-->

βιβλιοπαρουσίαση: Πέτρος Θεοδωρίδης

John Weiss.

Συντηρητισμός και Ριζοσπαστική Δεξιά

Παραδοσιοκρατία Αντίδραση και αντεπανάσταση στην Ευρώπη 1770-1945, (1977) ,εκδόσεις Θύραθεν Μτφ Σπύρος Μαρκέτος 2009 .Δημοσιευτηκε στο περιοδικο ΕΠΙΣΤΗΜΗ  ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΑ

αποσπασμα:

...........................................................................

Ο Weiss αναλύει με επιμέλεια, την εξέλιξη του Συντηρητισμού στη Γαλλία της Τρίτης Δημοκρατίας:της συντριβή της Κομμούνας το 1871 ,της ήττας της Γαλλίας από την Γερμανία ,την απώλειας της Αλσατίας και της Λορένης. Ο στρατηγός Boulanger. επιχειρεί ένα πραξικόπημα το 1889 αλλά την τελευταία στιγμή χάνει το κουράγιο του. Το κίνημα των ‘’μπουλανζιστών’’ διαλύεται όμως στην επόμενη δεκαετία, πολλοί από αυτούς θα επανεμφανισθούν ως υπερασπιστές του Στρατού στην υπόθεση Dreyfus. Σε αυτό το κλίμα ανατρέφεται η σκέψη ορισμένων συγγραφέων της δεξιάς όπως ο M. Barres και ο Ch. Μaurass .Παρατηρείται η άνοδος της «ριζοσπαστικής δεξιάς» που στηριζόταν στον«επαναστατικό» δυναμισμό των υπερπατριωτών και βασιλοφρόνων, με την πιο σημαντική ομάδα .ανάμεσα τους, την Γαλλική Δράση:Ιδρύθηκε το 1899, και σύντομα πέρασε κάτω από την ηγεσία του Ch. Μaurass και M. Barres. Σκοπός του «ακέραιου εθνικισμού» της Γαλλική Δράσης («nationalisme integral»)[1]ήταν να εντείνει όσο μπορούσε περισσότερο τα πάθη και τα μίση που γεννούσε ο λαϊκός εθνικισμός,στρέφοντας τον προς τον υπερσυντηρητισμό .Οι Γάλλοι, υποστήριζε ο Barres ,(στο μυθιστόρημα του«Leς Deracines») θα έπρεπε να καταδυθούν στα έγκατα των ένστικτων τους:τότε θα δρούσαν με τρόπους παρόμοιους με κείνους των προγόνων τους .Δεν υφίσταται οικουμενικό κριτήριο αλήθειας παρά μόνο γαλλική αλήθεια ,γαλλική λογική και δικαιοσύνη. Ο Ντρέιφους δεν είχε γαλλικές ρίζες:κι αν ακόμα δεν ήταν προδότης εύκολα θα γινόταν. Από τον Barres η Γαλλική δράση έμαθε να χρησιμοποιεί τις τότε νέες θεωρίες που τόνιζαν τις άλογες δυνάμεις του ενστίκτου,της διαίσθησης και του ασυνείδητου.Οι Ch. Μaurass και M. Barres προτιμούσαν να ρίχνουν το φταίξιμο για τις αλλεπάλληλες οικονομικές κρίσεις που γνώριζε η Γαλλία ,στα ξένα συμφέροντα, τους μετανάστες εργάτες, τους εβραίους τραπεζίτες. Ετσι ο ρατσιστικός εθνικισμός επέτρεψε στη «ριζοσπαστική δεξιά» να συμμαχήσει με τα επιχειρηματικά συμφέροντα, να αντικρούσει τα αιτήματα κοινωνικής μεταρρύθμισης και να στρέψει την κοινωνική δυσαρέσκεια στους κάθε λογής «ξένους».

Ο Weiss στη συνέχεια του βιβλίου του αναλύει ενδελεχώς την πορεία της ανόδου της « Ριζοσπαστικής δεξιάς» στην υπόλοιπη Ευρώπη και της μετεξέλιξης της στον Φασισμό και Ναζισμό:Την περίπτωση του Αυστριακού Γκεοργκ φον Σαίνερερ ,που το 1885 ίδρυσε το Παγγερμανικό κόμμα και αργότερα το Παγγερμανικό κίνημα, (σ 157,κ.ε),του Καρλ Λούγκερ ,δημάρχου της Βιέννης,(σ159,κ.ε)του πολιτικού κλίματος στην Γαλλία μετά το 1918 ,την μετεξέλιξη της Ριζοσπαστικής δεξιάς στον Ναζισμό, στην Αυστρία και Γερμανία του 1918-1945(σ 193,κ.ε).

Το βιβλίο του Weiss σύντομο, καλογραμμένο, με στρωτή μετάφραση από τον Σ.Μαρκετο, μαζί με το εξαιρετικό βιβλίο του Zeev Sternhell «o Αντιδιαφωτισμός» που πρόσφατα εκδόθηκε στα Ελληνικά από τις εκδόσεις «Πόλις »(μτφ Άννας Καρακατσούλη, επιμ Α.Κιούπκολη ), μπορεί να ανοίξει τον δρόμο για μια σοβαρή μελέτη της πορείας και εξέλιξης των συντηρητικών ιδεών και της « ριζοσπαστικής »ή «επαναστατικής » δεξιάς και στη χώρα μας

---

[1] βλ και μετάφραση του όρου «nationalisme integral »ως «ολοκληρωτικός εθνικισμός » στο Πετρος Θεοδωριδης,Οι Μεταμορφώσεις της ταυτότητας Έθνος Νεωτερικότητα, εθνικιστικός λόγος ,  σ 75 κ.ε.