Αναγνώστες

Σάββατο 8 Δεκεμβρίου 2012

M ε αφορμη την επιγραφή μιας Πρωτοβουλγαρικης στηλης: Μερικά σχόλια για την σχεση ελληνικοτητα και Βυζαντιου

Πηγη : Οι μεταμορφωσεις της ταυτοτητας  του Π &Α ΣΧ. 957 κ.ε
http://pontosandaristera.wordpress.com/2007/11/13/5-11-2007/#comment-24075


    1. Παρότι είναι διαδεδομένη η άποψη ότι κατά τον 9ο μ.χ. αιώνα δεν υπάρχουν εθνικά Έλληνες αλλά θρησκευτικά ελληνόφωνοι Ρωμιοί, εν τούτοις φαίνεται ότι οι “άλλοι” τους αναγνωρίζουν ως Γραικούς. Βρήκα αυτό που έχει ενδιαφέρον:
      Ο μογγόλος φύλαρχος Ομουρτάγ (γιος του Κρούμου, απόγονος του μυθικού Ασπαρούχ της δυναστείας που αναφέρεται και με το όνομα Dulo ή Kubrat) ήταν ένας από τους θεμελιωτές του πρώτου μεσαιωνικού βουλγαρικού κράτος μέσα στα εδάφη της Ανατολικής Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας. Οι τουρανικής καταγωγής Βούλγαροι σύμφωνα με την επίσημη εκδοχή υπέταξαν του Σλάβους της περιοχής της Θράκης, αποδέχθηκαν τη γλώσσα τους και αποτέλεσαν το μεσαιωνικό Βουλγαρικό έθνος.
      Στην στήλη της Πλίσκας πρώτης πρωτεύουσάς τους μιλούν για Γραικούς και Σκλάβους πρώην κατοίκους της περιοχής τους. Η στήλη του 822μ.Χ. (ύψους 6,15μ και πλάτους 75 έως 54εκ) βρίσκεται στο μουσείο της πόλης και είναι στα ελληνικά. Φαίνονται τα εξής:
      (O) ΚΑΝ ΑCΥΒΙΓΙ ΟΜΟΥΡΤΑΓ IC ΤΙΗ ΓΙΝ ΟΠΟΥ ΕΓΕΝΙΘΙΝ ΕΚ ΘΕΟΥ ΑΡΧΟΝ ΕCTIN. IC TIC ΠΛCΚΑC ΤΟΝ ΚΑΝΠΟΝ ΜΕΝΟΝΤΑ ΕΠΥΙCΕΝ ΔΥΛΙΝ ΙC ΤΙΝ ΤΟΥ ΤΣΑΝΚΕ ΤΙΝ ΔΥΝΑΜΙΝ ΤΟΥ…. ΓΡΙΚΟΥC ΚΕ CΚΛΑΒΟΥC ΚΕ ΤΕΧΝΕ ΟC ΕΠΥΙCΕΝ ΓΕΦΥΡΑ ΙC ΤΙΝ ΤΟΥ ΤΖΑΝ ΜΕΤΟΝ…. ΚΕ ΕCΤΙΝ … Κ ΑΥΤΟΣ… CΤΥΛΟΥ ΤΕCΑΡΙC ΚΕ…. CΤΥΛΟΝ ΕC ΤΙC ΕΝ ΛΕΟΝ..Τ ΔΥΟ Ο ΘΕΟC ΑΧΙΟCΙ ΤΟΝ ΕΚ ΘΕΟΥ ΑΡΧΟΝΤΑΝ ΜΕ ΤΟΝ ΠΟΔΑΝ ΑΥΤΟΥ ΤΟΝ ΒΑCΙΛΕΑ ΚΑ.. ΧΙΝΤΟΥ ΤΖΑΚΕ ΟC ΤΟΥC ΠΟΛΟΥC ΒΟΥΛΓΑΡΟΥC ΕΠΕ ΤΟΥCΕΧΘΡΟΥC ΑΥΤΟΥ ΥΠΟΤΑCΟΝΤΑ ΧΕΡΟΝΤΑ ΚΕ ΑΓΑΛΙΟΜΕΝΟC ΖΙCΙΝ ΕΤΙ ΕΚΑΤΟΝ. ΙΤΟ ΔΕ Ο ΚΕΡΟC ΟΤΑΝ ΕΚΤΙCΤΙΝ ΒΟΥΛΓΑΡΙCΤΙ ΙCΙΓΟΡΕΛΕΜ ΓΡΙΚΙCΤΙ ΙΝΔΙΚΤΙΟΝΟC ΙΕ.
      Η επίσημη Βουλγαρική μετάφραση έχει ως εξής:
      «Ο Χαν CΥΒΙΓΙ, ο Μουρτάκ ο οποίος από τον Θεό είναι άρχοντας της Γης, στην οποία γεννήθηκε, ίδρυσε την Πλίσκα και έφτιαξε μικρή Στάνη στον ποταμό Τίτσα και μετέφερε εκεί το στρατό του εναντίον των Γραικών και των Σλάβων. Έφτιαξε γεφύρι στον ποταμό Τίτσα μαζί με μικρή Στάνη και έβαλε στη Στάνη 4 κολώνες και πάνω στις δύο κολώνες 2 λιοντάρια. Ας ευλογίσει ο Θεός τον άρχοντα, ο οποίος ποδοπάτησε ή θα ποδοπατήσει τον ιμπεράτορα μέχρι όσο τρέχει ο ποταμός Τίτσα ή βασιλεύει πάνω σε πολλούς Βουλγάρους και προστάζει τους εχθρούς του, ας ζήσει με χαρά και γλέντι 100 χρόνια. Ο καιρός όταν κτίστηκε αυτό ήταν στα βουλγάρικα SITOR ELEM και στα ελληνικά 15 Ινδικτιόνος.»
      Σχόλιο από Πόντος και Αριστερά | Σεπτεμβρίου 13, 2009

    2. ”Παρότι είναι διαδεδομένη η άποψη ότι κατά τον 9ο μ.χ. αιώνα δεν υπάρχουν εθνικά Έλληνες αλλά θρησκευτικά ελληνόφωνοι Ρωμιοί, εν τούτοις φαίνεται ότι οι “άλλοι” τους αναγνωρίζουν ως Γραικούς.”
      Ανεξαρτητα απο το συγκεκριμμενο παραδειγμα να σημειωσω το εξής:
      Σε εκεινη την περιοδο παιζεται ενα παιχνιδι με την Ρωμαική Οικουμενη…
      Οι Δυτικοι και αλλοι (Πρωτοβουλγαροι κλπ ) ονομαζοντας Γραικους τους Βυζαντινους αναφερονται σε μια γενικευμενα Υποτιμητική εννοια ..(εμμεσα,
      δεν τους αναγνωριζουν ως Ρωμαιους δηλαδή ως κληρονομους της Ρωμαικής Οικουμένης )
      Αντιστοιχα οι Βυζαντινοι αναφερονται εξισου Υποτιμητικά τοσο στις προσπαθειες Γερμανων Αυτοκρατορων να αναγνωριστουν ως ”Ρωμαιοι ” αυτοκρατορες ”’ αναφερομενοι σ’αυτους ως ”Ρηγες ”
      και ακομα περισσοτερο στις μετεπειτα προσπαθειες των βουλγαρων χανων να αναγνωριστουν ως ισοτιμοι συνομιλητες ..
      Η Λεξη Ρωμιος Ρωμαιος κλπ ειχε μια σημασια κατα τον Μεσαιωνα που δεν ηταν ουτε Εθνική Ουτε ομως και καθαρά θρησκευτική ..
      Σημαινε κατι παραπάνω και διαφορετικό απο την τρχουσα εμπειρια ..Σημαιινε μέλος-νομιμο μελος ή κληρονομο μιας Οικουμένης ..Της Ρωμαικής(ορθοδοξης ) Οικουμενης …
      (αν λοιπόν τους ονομαζαν Ρωμιους οι Αλλοι θα ηταν σαν να αναγνωριζουν τα σκηπτρα του Βυζαντιου )
      —–
      Αυτό-το ξαναλέω -ανεξαρτητα απο την αξιολογηση της συγκεκριμμένης αναφοράς η οποια μπορει να εχει και αλλη ερμηνεια ..
      Σχόλιο από Nοσφερατος | Σεπτεμβρίου 13, 2009

    3. Δάσκαλε, πώς θα μπορούσα εγώ ο ταπεινός, μικρός Ομέρ να αμφισβητήσω τα λεγόμενά σου;
      Αλλά νομίζω ότι το σχήμα που αναπτύσσεις ισχύει στις σχέσεις των Βυζαντινών με τους Δυτικούς. Οι κατακτητές της Δυτικής Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας, οι Φράγκοι, σαφώς θέλουν να απαλλάξουν τους Βυζαντινούς από κάθε ρωμαϊκότητα και τους αποκαλούν “Έλληνες” ή καλύτερα “Γραικούς”.
      Όμως αυτός ο κανόνας δεν ισχύει με τα νέα “βάρβαρα” έθνη που κατακλύζουν την Ανατολή. Ο Ομουρτάγ, ο πρωτοβούλγαρος τουρανός δεν είχε κανένα λόγο να αμφισβητήσει τη ρωμαϊκότητα των ελληνόφωνων Ρωμαίων. Απλώς περιέγραφε τη φυσική κατάσταση όπως την έβλεπε. Και περιγράφει “Γραικούς”, “Σκλάβους” και “Βούλγαρους”.
      Νομίζω ότι σε απλοϊκές κοινότητες, τα προνεωτερικά παιχνίδια ήταν μάλλον άγνωστα.
      Αλλά πάλι, ούτε μεσαιωνολόγος είμαι, ούτε ειδικός επί των εθνικισμών!
      Ομέρ
      Σχόλιο από Πόντος και Αριστερά | Σεπτεμβρίου 14, 2009

    4. ”Παρότι είναι διαδεδομένη η άποψη ότι κατά τον 9ο μ.χ. αιώνα δεν υπάρχουν εθνικά Έλληνες αλλά θρησκευτικά ελληνόφωνοι Ρωμιοί, εν τούτοις φαίνεται ότι οι “άλλοι” τους αναγνωρίζουν ως Γραικούς.”
      Οτι εγραψα παρπάνω εχει να κανει με τον ορο ”θρησκευτικά ελληνόφωνοι Ρωμιοί,”
      Ε ακριβώς αυτό το Ρωμιοι και οχι το ”ελληνες” ή ελληνοφωνοι” ή Γραικοι ..
      ειναι που αποτελει το Μηλον της εριδος και το ζηλευτο αντικειμενο του Πόθου της αμφισβητησης, η του Φθόνου
      Τοσο για τους Δυτικους οσο και -πολύ γρηγορα και για τους Βουλγαρους που πολύ γρηγορα θελεουν να γινουν κι αυτοι ..’Ρωμιοι”
      Το να ονομασει ενας Αλλος τους Ρωμιους Τοτε ”ελληνες ” ή Γραικους ” δεν σημαινε οτι τους ειχε και σε εκτιμηση ..Ισα ισα
      το αντιθετο …
      Αυτό θελω να πώ Ομερ .. Οσο για το κειμενο που παραθετεις το παιρνω απλώς ως αφορμή ..Το ειπα δυο φορες το λεω και τριτη ..Για να μη παρεξηγουμεθα
      Σχόλιο από Nοσφερατος | Σεπτεμβρίου 14, 2009

    5. Ας ξαναδουμε λοιπόν αυτη τη στηλη
       Ας ευλογίσει ο Θεός τον άρχοντα, ο οποίος ποδοπάτησε ή θα ποδοπατήσει τον ιμπεράτορα”
      Ε οπως Βλεπεις Ομερ
      .ηδη η επιθυμια ,ο φθονος , Υπάρχει .
      Λες ΄΄Απλώς περιέγραφε τη φυσική κατάσταση όπως την έβλεπε. Και περιγράφει “Γραικούς”, “Σκλάβους” και “Βούλγαρους”.
      Νομίζω ότι σε απλοϊκές κοινότητες, τα προνεωτερικά παιχνίδια ήταν μάλλον άγνωστα.”
      Αγνωστο μεν αλλα ετοιμαζεται ο Τυπάκος να μπει στο παιχνιδι ..
      Εξαρχής δηλωνει οτι θελει να ποδοπατησει τον Ιμπερατορα ..Αναγνωριζει το εδαφος ..Ψαχνει να βρει αδυνατα σημεια .. Ολο το κειμενο χαρακτηριζεται απο μια διαθεση Προκλησης , τσαμπουκα .. ”θα δεις ποιος ειμαι γώ ”
      Λιγο -πολύ λίγο αργοτερα- (θα το ψαξω αργοτερα Οι Βουλαγαροι ”χανοι” διεκδικουν τον τιτλο του Ρωμαιου ΄΄
      Ολο το παιχνιδ στην περιοχή (ειτε απο Βουλγαρους ειτε απο Σερβους κλπ ) παιχτηκε γυρω αποο θεματα Κυρους συμπλεγματα Κατωτεροτητας /ανωτεροτητας κλπ
      δεν ειναι εθνη κρατη που ανταγωνιζονται οπως π.χ στην Δυτική Ευρωπη τον 16ο αιωνα και μετα ..Γιατι τα εθνη κρατη της Δυσης προυπέθεταν μια κατασταση ισοτητας
      Ειναι Οικουμένη -Αυτοκρατορια -Πολιτισμένος Κοσμος – Ανωτεροτητα – Υπεροψια
      vs
      Αποκλεισμένους που επιδιωκουν α)να ενταχθουν στην ‘Οικουμένη χωρις ομως β) να ταπεινωθουν αλλά να ταπεινωσουν
      Αν δεις Πολύ αργοτερα (μεσα του 18ου αιωνα την γεννηση του βουλγαρικου Πρωτο εθνικισμου μεσα απ την Σλαβοβουλγαρικη Ιστορια ενος μοναχου του Αγιου ορους – ο οποιος αισθανεται ταπεινωμένος επειδή οι Βουλαγαρικης καταγωγής υφιστανται ταπεινωσεις απο τους Ελληνοφωνους μοναχους και το Αντιστρεφει – προσπαθωντας να αποδωσει Περηφανια στους Βουλγαρους – θα δεις κατ’ αναλογια την Ιδια ιστορια :
      Ταπεινωση – προκληση – περηφανεια .
      Σχόλιο από Nοσφερατος | Σεπτεμβρίου 14, 2009

    6. Φυσικά τότε οι ανθρώπινες ομάδες δεν συγκροτούνταν με το σύγχρονο τρόπο, αλλά φαίνεται ότι υπήρχαν αναγνωρίσιμες οντότητες βασισμένες σε εθνικά και όχι μόνο θρησκευτικά χαρακτηριστικά.
      Η παραπάνω στήλη αναφέρεται σε τρεις οντότητες: στους Έλληνες, τους Σλάβους και τους Βούλγαρους. Σαφώς τα κριτήρια διαφοροποίησης δεν ήταν θρησκευτικά. Το δεδομένο ότι οι Βούλγαροι εκχριστιανίστηκαν 40 χρόνια μετά τη γραφή της στήλης αυτής, συνηγορεί στην άποψη ότι τα κριτήρια κατάταξης δεν ήταν θρησκευτικά. Φαίνεται ότι ακόμα υπήρχαν στην περιοχή τρεις διαφορετικές γλωσσικά ομάδες: οι ελληνόφωνοι (Έλληνες), οι σλαβόφωνοι (Σλάβοι) και οι τουρκόφωνοι (Βούλγαροι).
      Το πιθανότερο είναι ότι τα κριτήρια υπακούουν σ’ αυτή τη διαφορετική πολιτισμική κατάσταση, η οποία σίγουρα είχε και κοινωνικά χαρακτηριστικά που διαφοροποιούσα πολύ τη μια ομάδα από την άλλη.
      Μ-π
      Σχόλιο από Πόντος και Αριστερά | Σεπτεμβρίου 14, 2009

    7. ”’ότι υπήρχαν αναγνωρίσιμες οντότητες βασισμένες σε εθνικά…”
      Η λεξη – σημαινον εθνος ή εθνοτητα, οι γλωσσικές διαφοροποιησεις κλπ που αφαλώς υπήρχαν απο τοτε και παλιοτερα
      (ας μην ξεχναμε οτι τα Ελληνικά ηταν α) επισημη γλωσσα της Ορθοδοξιας στο βυζαντιο β) Οτι τα ελληνικά ηταν επίσης η Lingua Franca της περιοχής απο πολύ παλιοτερα γ) Οτι τα Λατινικά ομως ηταν η γλωσσα της αυτοκρατοριας, του κρατους, των νομων (οπως φαινεται και στο κειμενο))
      τα σημαινοντα του ”εθνους ” Τοτε δεν ειχαν καμμια απολυτως σχεση (απολύτως) με τα σημερινά σημαινομενα..
      - σημερα – εν πολλοις η εννοια του εθνους
      α)- πολλές φορες συνδεεται με την εννοια της Γλωσσας..β) το εθνος θεωρειται η κυριαρχη πηγη του κρατους- νομιμοποιησης ..
      Για την εποχή που μιλάμε Και τα δυο (γλωσσα ως στοιχειο του εθνους και εθνος ως πηγη νομιμοποιησης θεωρουνταν εντελώς αδιαφορα…)
      ( Το Βυζαντιο δεν ειχε Κανενα προβλημα να διαδωσει τον χριστιανισμό στις τοτε Σλαβικές γλώσσες ..Ισα Ισα ..
      Δεν ειχε τιποτε να φοβηθει απο εκει ..)
      Αντιθατα στον αιωνα των Εθνικισμών ο Βουλγαρικος εθνικισμός θα πάρει την μορφη της εξαρχιας
      Δηλαδή της Γλωωσικής διαφοροποιησης στις εκκλησιες )
      Δεν ειναι Η γλώσσα η η εθνοτητα που οδηγει στον εθνικισμό(με την ευρεια εννοια )
      αντιθετα ειναι ο εθνικισμός ως ιδεολογια που δινει ειδική σημασια στην Γλωσσα και στην εθνοτητα: Τα ανασυρει , τα ανάγει σε κεντρικά σημαινοντα και τα τοποθετει στο Βαθρο της πολιτικής νομιμοποιησης : ”Καθε εθνος δικο του κρατος” ..
      Σχόλιο από Nοσφερατος | Σεπτεμβρίου 14, 2009

    8. Μ-π ισως ανοιξουμε αλλον κυκλο συζτησεων
      Για να δουμε αυτή την προταση
      ”Φυσικά τότε οι ανθρώπινες ομάδες δεν συγκροτούνταν με το σύγχρονο τρόπο, αλλά φαίνεται ότι υπήρχαν αναγνωρίσιμες οντότητες βασισμένες σε εθνικά”
      εκεινο που καταλαβαινω εγώ ειναι οτι αυτή ειναι μια Σοβαρή και Υπαρκτη αντιρηση (που δεν γλιστρα στις γελοιοτητες περι ”προαιωνιας υπαρξης” των εθνων απο την μια
      απο την αλλη εκφραζει τις ευλογες αντιρησεις ιστορικών στις ”κοστραξιονιστικές θεωρησεις ” που λένε οτι το εθνος ειναι απλώς δημιουργημα της νεωτερικοτητας ..περιπου εκ του Μηδεινος ..Η καπως ετσι..
      Λοιπόν
      ας σκεφτουμε την Ειδική περιπτωση των Ελληνικών του Βυζαντιου
      εχουν λοιπόν κατι που τα ξεχωριζει
      και α) απο τις Διαλεχτους διαφορων Φύλων του Μεσαιωνα οπως πχ των Πρωτοβουλγαρων
      β) και απο την σημερινή τους χρηση ως γλώσσα του ελληνικιου
      εθνους
      ———
      Με λιγα λόγια τα εληνικά τοτε
      α) Ηταν ηδη Μια Λινγκουα Φρανκα που ειχε τεραστια παραδοση στην περιοχή – παραδοση 1000 ετων και βάλε ως Λιγκουα Φρανγκα και οχι ως γλώσσα μιας ιδιαιτερης φυλής, εθνοτητας κλπ
      β) ηταν η γλώσσα του ευαγγελιου δηλαδη μια Ιερή γλώσσα με ειδική σημασια στο τελετουργικό
      γ) Ηγλώσσα που μαζί με τα Λατινικά (κρατος,δικαιο κλπ ) συμπυκνωνε(και ως ”λειψανο” φετιχ ) την εννοια της Οικουμενης (τις κατα καποιο τροπο Κιβωτου μιας αναμνησης ..μιας αυτοκρατοριας , ενος ”πολιτισμένου΄” κοσμου σε αντιπαραθεση συγκρουση αλλά και συνυπαρξη /αφομοιωτική σχεση με τους ”βαρβαρους”’
      (θα συνεχίσω ισως αργοτερα )
      Σχόλιο από Nοσφερατος | Σεπτεμβρίου 14, 2009

    9. Νοσφεράτε
      (σχ. 958)
      Λες «Οι Δυτικοι και αλλοι (Πρωτοβουλγαροι κλπ ) ονομαζοντας Γραικους τους Βυζαντινους αναφερονται σε μια γενικευμενα Υποτιμητική εννοια ..(εμμεσα,
      δεν τους αναγνωριζουν ως Ρωμαιους δηλαδή ως κληρονομους της Ρωμαικής Οικουμένης )»
      Αυτό δεν ισχύει. Απλώς οι δυτικοί από ένα σημείο και έπειτα έδωσαν στο Γραικός και υποτιμητική έννοια, ενώ πριν το θεωρούσαν εθνικό όνομα. Για τους πρωτοβούλγαρους σαφέστατα δεν ισχύει, γιατί αυτοί απλώς έμαθαν εξαρχής ότι το κράτος λέγεται Γραιακία. Αλλά δεν είναι μόνο οι Δυτικοί, είναι όλοι οι άλλοι λαοί που ονομάζουν τους Βυζαντινούς Γραικούς, και όχι με υποτιμητική διάθεση. Οι Άραβες για παράδειγμα κάθε άλλο παρά υποτιμητική διάθεση έχουν, αλλά πολλές φορές αποκαλούν τους Βυζαντινούς Γραικούς. Το Γραικός για τον μεσαίωνα, ως υποτιμητικό, είναι μία μόνο, μερική ερμηνεία. Γενικότερα, για τον μεσαίωνα, είναι ένα εθνικό όνομα.
      Μάλιστα, παρ’ όλο που οι τριγύρω λαοί, εχθρικά ή φιλικά διακείμενοι προς το Βυζάντιο, γνωρίζουν πολύ καλά την πολυεθνικότητά του, το αποκαλούν Γραικία, σαν, κατά κάποιο τρόπο να το αντιμετώπιζαν ως ένα εθνικό κράτος με διάφορες μειονότητες ή σημαντικές αλλά περιθωριακές μη ελληνικές εθνότητες σε αυτό.
      Και (σχ. 960)
      «Το να ονομασει ενας Αλλος τους Ρωμιους Τοτε ”ελληνες ” ή Γραικους ” δεν σημαινε οτι τους ειχε και σε εκτιμηση ..Ισα ισα
      το αντιθετο …»
      Το παράδειγμα των Αράβων δείχνει ότι κάτι τέτοιο δεν ισχύει.
      Και (σχ. 961)
      «Ειναι Οικουμένη -Αυτοκρατορια -Πολιτισμένος Κοσμος – Ανωτεροτητα – Υπεροψια
      vs
      Αποκλεισμένους που επιδιωκουν α)να ενταχθουν στην ‘Οικουμένη χωρις ομως β) να ταπεινωθουν αλλά να ταπεινωσουν» και «Οι Βουλαγαροι ”χανοι” διεκδικουν τον τιτλο του Ρωμαιου»

      Οι Βούλγαροι βασιλείς ονομάζονταν Τσάροι Βουλγάρων και Αυτοκράτορες Ρωμαίων. Ούτε πίστεψαν ούτε θέλησαν να γίνουν «Ρωμαίοι», ούτε μπορούσαν. Τα σχετικά με την ταπείνωση αληθεύουν, όπως και η απουσία προσπάθειας για μονοεθνικό κράτος, αλλά η διάκριση Βούλγαρος-Ρωμαίος δεν μπορούσε να καταλυθεί. Στη Δύση, βέβαια, είχε καταλυθεί το δυτικό ρωμαϊκό κράτος, οπότε ο σφετερισμός από τους Φράγγους-Γερμανούς ήταν εύκολος. Όχι όμως ότι πίστευε κανείς ότι οι Φράγγοι-Γερμανοί ήταν Ρωμαίοι/Λατίνοι.
      Και
      (σχ. 963)
      «τα Ελληνικά ηταν α) επισημη γλωσσα της Ορθοδοξιας στο βυζαντιο β) Οτι τα ελληνικά ηταν επίσης η Lingua Franca της περιοχής απο πολύ παλιοτερα»Ναι, αλλά γιατί ήταν τα ελληνικά η επίσημη γλώσσα στο Βυζάντιο και η lingua franca; Διότι, απλούστατα, στο Βυζάντιο επικρατούσαν οι Έλληνες, τόσο φυσικά όσο στην αυτοκρατορική Ρώμη επικρατούσαν οι Λατίνοι. Το επιχείρημα της επισημότητας κατά της ύπαρξης εκεί ενός διακριτού έθνους, θα είχε νόημα για την ιβηρική χερσόνησο ή για την Μεσοποταμία αντίστοιχα.Αλλά μιλάμε για το Βυζάντιο του 8ου- 9ου αι., μετά την αραβική κατάκτηση της Μ. Ανατολής, δηλαδή για περιοχές κατοικούμενες από Έλληνες και εξελληνισμένους, όπου η ελληνική δεν ήταν lingua franca, ήταν η «μητρική», η «εθνική» γλώσσα. Όχι για την Μ. Ανατολή.
      Και
      «Το Βυζαντιο δεν ειχε Κανενα προβλημα να διαδωσει τον χριστιανισμό στις τοτε Σλαβικές γλώσσες ..Ισα Ισα ..
      Δεν ειχε τιποτε να φοβηθει απο εκει ..)»
      Ε, γι’ αυτό ακριβώς δεν ισχύει ότι τα ελληνικά ήταν η επίσημη ορθόδοξη γλώσσα κατ’ αντιστοιχία των λατινικών στην Καθολική Εκκλησία. Αλλά, πρόσεξε, οι Βυζαντινοί επιτρέπουν τα σλαβικά στις βόρειες βαλκανικές χώρες και τα απαγορεύουν στις ελληνικές χώρες, στις οποίες εξελληνίζουν τους κατοίκους είτε απευθείας είτε μέσω εποίκων από τη Μ. Ασία είτε μέσω μεταφοράς των Σλάβων της σημερινής Ελλάδας στην ελληνόφωνη Μ. Ασία.
      Και (σχ. 964)
      «Με λιγα λόγια τα εληνικά τοτε
      α) Ηταν ηδη Μια Λινγκουα Φρανκα που ειχε τεραστια παραδοση στην περιοχή – παραδοση 1000 ετων και βάλε ως Λιγκουα Φρανγκα και οχι ως γλώσσα μιας ιδιαιτερης φυλής, εθνοτητας κλπ
      β) ηταν η γλώσσα του ευαγγελιου δηλαδη μια Ιερή γλώσσα με ειδική σημασια στο τελετουργικό»

      Στην μεσαιωνική Ορθόδοξη Εκκλησία, σε αντίθεση με την μεσαιωνική Καθολική δεν υπήρχε η έννοια της Ιερής γλώσσας. Οι αναλογίες που θεωρείς ότι υπάρχουν μεταξύ λατινικών και ελληνικών δεν ισχύουν.
      Στο Βυζάντιο υπήρχαν δυο τάσεις. Και αυτή της θεώρησης της ελληνικής ως ανώτερης (π.χ. χλευάζανε εξελληνισμένο Σλάβο πατριάρχη για τα ελληνικά του), η οποία είναι η «ελληνική», αλλά και εκείνη της ισότητας των γλωσσών, η «χριστιανική». Στον θρησκευτικό τομέα η χριστιανική θεώρηση επικράτησε, στους υπόλοιπους όμως όχι.
      Αδμινίστορες, γιατί αργεί τόσο ώσπου να γράψω; Αναγκάστηκα να γράψω στο γορδ. Το μέγεθος φταίει ή το ψ (πσ) μου;
      Σχόλιο από Γιάννης | Σεπτεμβρίου 14, 2009

    10. Γιαννη κατ’ αρχήν ευχαριστώ για το σχόλιο..
      Οσα έγραψα παράπνω –κατ αρχήν ειναι ελεύθερες πρωτες σκεψεις .Ακριβώς για να δωσω έναυσμα ώστε να ξαναγίνει- ισως- μια σε καποιο βάθος – αλλά και ελεύθερη συζήτηση.
      Σε οτι γραφεις σε αλλα συμφωνώ –κατ’ αρχην – αλλα δεν τα γνωριζω και θελω να τα μάθω – και σε αλλα θαθελα να συνεχισουμε αυτή τη συζητηση εμβαθυνοντας την …
      Ομως κιεγώ Δεν μπορω να γραψω πιά κατευθειαν ..Γραφω τωρα στο Word. Αυτό όμως μ’εμποδιζει να εχω μπροστα μου ολη τη συνεχεια τηςσυζητησης ..
      Υποθετω ότι οφειλεται στο ότι τα σχόλια είναι πολλά και μεγαλα..
      Ισως θα επρεπε να σπασει και ξαναξεκινησει σ’αυτό το σημειο ..
      Το άλλο που σκεφτομαι είναι να μεταφερω τα τελευταια σχόλια στο Μπλογκ μου και να συνεχισουμε εκει ..
      Παντως θαθελα (σε βαθος χρόνου) να συζητησουμε οσο γινεται ακριβώς αυτό το ζητημα
      Καληνυχτα προς το παρον
      Σχόλιο από Nοσφερατος | Σεπτεμβρίου 15, 2009





1 σχόλιο:

doctor είπε...

Απολαυστικός διάλογος, όπως πάντα.
Νηφάλιες και ψύχραιμες τοποθετήσεις.
Είμαι 80% Νοσφεράτος και 20% Γιάννης.
Ο Γιάννης υπερεκτιμά κάποια γραπτά λογίων, θεωρώντας ότι αυτά απηχούν όλη την κοινωνική ομάδα που "διεκδικείται" εθνικά (τους ελληνόφωνους χριστιανούς εν προκειμένω), ενώ κάτι τέτοιο δεν ισχύει.
Μέχρι και την Ανταλλαγή των πληθυσμών η συντριπτική πλειονότητα των ελληνοφώνων χριστιανών της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας είχε μια βαθιά χριστιανική συνείδηση, αγνοώντας ή αδιαφορώντας για τις εθνικές κατηγοριοποιήσεις και έριδες των ελλήνων με τους βούλγαρους.

Μόνο η εκπαίδευση, η εθνική εκκλησία (δεν απεσπάσθησαν αναιτίως οι εκκλησίες των νεοσύστατων βαλκανικών κρατών από το Πατριαρχείο), ο στρατός και γενικά ο κρατικός μηχανισμός ήταν αυτός που μετέδωσε στην μάζα την εθνική ιδεολογία.
Μέχρι τότε, ο χριστιανός ήταν αδελφός ανεξαρτήτως της γλώσσας που μιλούσε και ο μουσουλμάνος ήταν ο εχθρός, ο δυνάστης ο οποίος μιλούσε και ελληνικά πολλές φορές!

Από το Μοντέρνο στο Μεταμοντερνο -Στη τέχνη και στη Κοινωνία. Πέτρος Θεοδωρίδης

  Πέτρος Θεοδωρίδης (τμήμα κινηματογράφου Α.Π.Θ ) Από το Μοντέρνο στο Μεταμοντερνο Στη τέχνη και στη Κοινωνία   Α. :Μοντερνισμός   ...