| | «Ο Μαρξ», γράφει η Αρεντ, «είχε επίγνωση του ρόλου της βίας στην
ιστορία, αλλά γι’ αυτόν ο ρόλος ήταν δευτερεύων· δεν είναι η βία που
επέφερε το τέλος της παλιάς κοινωνίας, αλλά οι εγγενείς αντιφάσεις της.
Τα ξεσπάσματα βίας προηγούνται της ανάδυσης μιας νέας κοινωνίας, αλλά
δεν την προκαλούσαν, γι’ αυτό και ο Μαρξ τα παρομοίαζε με τις ωδίνες του
τοκετού, οι οποίες προηγούνται μεν του γεγονότος της οργανικής
γέννησης, αλλά φυσικά δεν το προκαλούν». Γι’ αυτό και ο Φρίντριχ Ενγκελς
έγραφε το 1847: «Οτι όλες οι συνωμοσίες δεν είναι μόνο άχρηστες, αλλά
και επιζήμιες. (Η Αριστερά ήξερε) πολύ καλά ότι οι επαναστάσεις δεν
γίνονται εκ προθέσεως και αυθαίρετα, αλλά ότι ήσαν παντού και πάντοτε το
αναγκαίο αποτέλεσμα συγκυριών εντελώς ανεξάρτητων από τη θέληση και την
καθοδήγηση συγκεκριμένων κομμάτων και ολόκληρων τάξεων». |
| | | | | | | | | | | |
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου