Ημερομηνία δημοσίευσης: 14/12/2012
Αφορμή για μια σε βάθος συζήτηση, χωρίς προκαταλήψεις, πάνω
στους λόγους οι οποίοι παράγονται από τη διαχωριστική τομή
μνημονίου/αντιμνημονίου στάθηκε η χθεσινή παρουσίαση, στο βιβλιοπωλείο
Ιανός, της σύντομης μελέτης Λαϊκισμός, αντιλαϊκισμός και κρίση, των Νικόλα Σεβαστάκη και Γιάννη Σταυρακάκη, που μόλις κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις Νεφέλη.
Παρουσιάστηκε χθες το βιβλίο των Ν. Σεβαστάκη - Γ. Σταυρακάκη "Λαϊκισμός, αντιλαϊκισμός και κρίση"
Τονίζοντας
ότι η μελέτη των δύο επιστημόνων εντάσσεται σε μια σειρά ολιγοσέλιδων
βιβλίων που στόχο έχουν να λειτουργήσουν ως πολιτικές παρεμβάσεις, ο
ιστορικός Αντώνης Λιάκος σημείωσε ότι η κρίση δεν είναι μονάχα
οικονομική ή πολιτική αλλά και διανοητική: η έννοια του "λαϊκισμού"
αποτελεί μια γλωσσική επένδυση που επιδιώκει να αποκρύψει τη στοχοθεσία
όσων την εκτοξεύουν ως κατηγορία, δηλαδή όχι την επανόρθωση της
οικονομίας αλλά τη ριζική μεταβολή της ελληνικής και της ευρωπαϊκής
κοινωνίας με βάση χρηματοπιστωτικές ανάγκες.
Δεν είναι τυχαίο ότι η χρήση της έννοιας του "λαϊκισμού" εξαφάνισε
την κάποτε συνώνυμή της "δημαγωγία", τόνισε ο Α. Λιάκος, καθώς μέσα από
την έννοια του "λαϊκισμού" εκφράζεται η πλήρης απαξίωση της πολιτικής ως
πολιτικής του δήμου, του λαού. Οι δύο συγγραφείς αναλύουν στις σελίδες
τους διεξοδικά το πώς ο μνημονιακός λόγος ταυτίζει κάθε πολιτική
κινητοποίηση με τον "λαϊκισμό" κι αυτόν με την έννοια της παθογένειας.
"Ζούμε τη μετάλλαξη λέξεων όπως η μεταρρύθμιση ή ο λαϊκισμός", τόνισε ο
Α. Λιάκος, για να καταλήξει πως είναι ανάγκη να ξηλώσουμε το αφήγημα της
κρίσης και αυτό επιχειρούν οι δύο συγγραφείς: μια διανοητική
αντεπίθεση. "Σήμερα είναι εποχές μάχης, όχι εφησυχασμού", ολοκλήρωσε την
παρουσίασή του ο ιστορικός.
Στην ανάδυση νέων μορφών κυριαρχίας μέσα από την κρίση αναφέρθηκε ο
δημοσιογράφος Νίκος Ξυδάκης, σημειώνοντας ότι ο "αντιλαϊκιστικός" λόγος
δύσκολα κρύβει την απέχθειά του για τον λαό και τη λατρεία των
"τεχνοκρατών". Μέσα από τον περιορισμό της εθνικής και λαϊκής
κυριαρχίας, σημείωσε, τη συρρίκνωση του κοινωνικού κράτους, την
υπονόμευση του κοινωνικού συμβολαίου και την αναστολή των όποιων
μηχανισμών αναδιανομής, αναδύεται με σφοδρότητα μία νέα ταξική πόλωση.
Το πρόβλημα δεν είναι τόσο η αντιπαράθεση λαϊκισμού και αντιλαϊκισμού
όσο η επαναφορά της πολιτικής στο προσκήνιο.
Από τη μεριά του, ο καθηγητής Νίκος Δεμερτζής, αφού σημείωσε ότι σε
μια συγκυρία αποσυνάρθρωσης "οι λέξεις δεν είναι αθώες", χαρακτήρισε το
βιβλίο των Σεβαστάκη - Σταυρακάκη ως "πρώτη οργανωμένη παρέμβαση στον
πόλεμο των λέξεων". Αυτό που απαιτείται είναι η συγκρότηση της κριτικής
στον αντιλαϊκιστικό λόγο της κυβερνώσας ελίτ, μέσα στον οποίο εγγράφεται
η "ηθικοποίηση" της πολιτικής και η μετα-δημοκρατία που καταλήγει σε
αντι-δημοκρατία. Αφού αναρωτήθηκε αν έχει νόημα η διατήρηση της έννοιας
του λαϊκισμού ή αυτός πρέπει να εγκαταλειφθεί χάριν μιας άλλης που δεν
θα κινδυνεύει να δώσει άλλοθι στις παθογένειες του ελληνικού πολιτικού
συστήματος, δεν παρέλειψε να επισημάνει ότι στην πρωτόφαντη σημερινή
συγκυρία το πλήθος μπορεί να γίνει λαός, μπορεί όμως να γίνει και όχλος.
Είναι καθήκον, λοιπόν, να αντιπαλέψουμε τον λαϊκισμό της ολιγαρχικής
ελίτ, αλλά και εκείνον της Χρυσής Αυγής, κατέληξε.
Ευχαριστώντας τους ομιλητές, ο Γιάννης Σταυρακάκης σημείωσε ότι η
κριτική σκέψη συνίσταται στην καχυποψία για κάθε τι δεδομένο, μέσα από
κρίση όμως κινδυνεύουμε να χάσουμε την ίδια την ελευθερία της σκέψης: η
αποδοχή του "ορθολογισμού" των μέτρων ισοδυναμεί με λοβοτομή. Από τη
μεριά του, ο Νικόλας Σεβαστάκης, αφού τόνισε ότι ο μνημονιακός λόγος
ξεκίνησε με ηθικά επιχειρήματα, σημείωσε ότι έτσι σφετερίστηκε μια
αυτοκριτική χωρίς τιμωρητικό χαρακτήρα, η οποία θα μπορούσε να θέσει
ζητήματα μετασχηματισμού, καθώς και ότι ο λαϊκισμός μετατράπηκε σε
συνώνυμο του μηδενισμού, για να καταλήξει λέγοντας ότι "μέσα στις
αντιθέσεις της συγκυρίας θυσιάζονται οι αποχρώσεις".
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου