Η Μνημη το νεωτερικό ατομο και η Υπερνεωτερική Εξατομικευση

του Πέτρου Θεοδωριδη

. Η μνήμη : Στο βιβλίο του The Invention Of Memory

o Israel Rosenfield λεει ότι η ιδεα της της μνήμης όπως φυσιολογια την αντιλαμβανομαστε,είναι ανεπαρκής και παραπλανητική. Υ[ποστηρίζει ότι ‘’δεν είναι οι αμεταβλητες εικόνες αυτές πού εμπιστευόμαστε, αλλά κάποιες αναπλασεις φανταστικές εικόνες- το παρελθόν αναπλασμένο ετσι ώστε να ταιριάζςει στο παρόν’’ Ο Gerald Edelman,ονομάζει αυτα τα φαινόμενα ‘’ το ενθυμούμενο παρόν’’


Αυτή τη εννοια της μνημης αναδεικνύει και η ταινία Memento(του Κριστοφερ Νολαν) όπου o ηρωας φαινεται να πάσχει από μια σπανια ψυχική ασθενεια :την απώλεια προσφατης μνημης’

Καθημερινα ξεχνα τα προσωπα και τα πραγματα πού του συμβαινουν και τα ξαναθυμαται με υπομνηματα,με ξεθωρες φωτογραφίες και τατουαζ στο σωμα του (το σωμα απομένει η μονη βεβαιότητα) ως ντοκουμέντα της προσωπικής του ζωής .

Ετσι ο διασπαρτος , ξεχειλος χρονος της πραγματικής ζωής ανασυγκροτειται διαρκως. Η ταινία μπορεί να ιδωθεί και ως δοκιμιο πάνω στη συγχρονη εξατομικευμένη υστερη εωτεικότητα πού αναμεσα στα αλλα σημαινει και καθημερινή,προσωπική επιλογή του χρονου,όχι μόνο του παροντικού αλλά και του παρελθοντος χρονου


Ο καθένας καλείται να επιλέξει την προσωπική ιστορία του ,με τον αποκλεισμό εικόνων πού ενοχλούν και απωθουνται, να ζωγραφίσει το πορταιτο του ως Tatoo στο σωμα του ,δηλαδή ως ακινητοποίηση της στιγμής,υπομνηση της επιθυμίας για αθανασία

Ο ηρωας του MEMENTOπού ξυπνουσε κάθε πρωί και τα ξεκινουσε όλα από τήν αρχή’’. υποδηλώνει και την εκρηκτική κατευθυνση της συγχρονης εξατομίκευσης πού οδηγεί στις ακραιες της συνέπειες την εννοια του ατομου,oπως αυτή διαμορφωθηκε ιστορικά
Το ατομο στο κοσμοθεωρητικου πλαισιου του 19ου και 2ο ου αιώνα προσπαθεί να εναρμονίσει τίς αντιφασεις των επιμερους ταυτοτήτων, ιεραρχικά με μια σειρά πού μοιαζει με εκεινη του βιβλιου , του μυθιστορήματος¨: Ιεραρχία, εναρμονιση,συνθεση


Η ‘’ατομικότητα ‘’συνδεΟΤΑΝ με αυτό πού ο D Riesman ( The Lonely Crowd’)ποκάλεσε, ‘’Inner directed Man


Η εννοια της εξατομικευσης ειναι διαφορετική :

Ο εξατομικευμένος ανθρωπος -σε αντιεση με τό ατομο - ειναι αυτός πού πρεπει ξανα και ξανά να επιλεξει να αποφασισει -οχι μόνο πως θα πραξει αλλά και τί θα πραξει.

Ενμεσω μιας απειρίας επιλογών ο ξατομικευμενος ανθρωπος καλειται να διαλεξει μεσα από ενα καλειδοσκοπιο απειρων επιλογων.

Αυτή η καθημερινη ανασφαλεια καταργεί τόν ‘’κανονικό΄΄ τρόπο ζωής πού γίνεται πιά δυνητικός , ευελικτος , κατασκευάσιμος.

‘’ Τό απροσμενο μειονεκτημα της συγχρονης ζωής εγκειται στό οτι εχουμε νικήσει τη μοιρα. Από μας περιμενουν να αποφασιζουμε για πολλά , σχεδόν για ολα ‘Οι κίδυνοι πού ελλοχευουν σε τέτοιες αποφάσεις ειναι διαρκεις και πάντα παραμονευει η αποτυχία ’

Και αυτή η διαρκης αναζήτηση της ατομικής εμπειρίας δεν ειναι ατομικότητα αλλά αγωνια για την ατομικότητα αγχος στήν’’ αναζητηση της προσωπικοτητας’’ του ξεχωριστου Τό ιδιο τό σεξ θεωρειται πια ‘’μια αποκάλυψη του εαυτου’


Η ταινία ‘’Μεμεντο’’μπορεί να ιδωθεί και ως νεα αναγνωση του χρόνου:Αναγνωση πού δεν είναι πιά γραμμική και ανοδική όπως εκείνη της νεωτερικής εποχής οπου το προτυπο του χρόνου ηταν το ημερολογιο και το τυπωμένο βιβλίο αλλά πολυγραμμική, πολλές φορες αναστροφη, με προτυπο την τηλεοραση ,το κομπιουτερ και το Ιντερνετ .