Ο κίνδυνος της βλακείας προέρχεται από τον βλάκα που δεν ξέρει ότι είναι
βλάκας. Αυτό δίνει μεγαλύτερη δύναμη και αποτελεσματικότητα στην
καταστρεπτική δράση της. Σε κλινικό επίπεδο, η βλακεία είναι η χειρότερη
ασθένεια, γιατί είναι αθεράπευτη. Ο βλάκας έχει την τάση να
επαναλαμβάνει πάντα την ίδια συμπεριφορά, γιατί δεν είναι σε θέση να
αντιληφθεί τη ζημιά που προκαλεί και συνεπώς δεν μπορεί να
αυτοδιορθωθεί. Ο βλάκας είναι σαν τα διαμάντια: παντοτινός.
Η
βλακεία είναι μεταδοτική. Το πλήθος, δηλαδή, συμπεριφέρεται με
περισσότερο βλακώδη τρόπο από τα μεμονωμένα άτομα που το συνθέτουν. Αυτό
εξηγεί γιατί ολόκληροι λαοί (όπως η ναζιστική Γερμανία και η φασιστική
Ιταλία) μπορούν εύκολα να χειραγωγηθούν, ώστε να επιδιώκουν τρελούς
σκοπούς.
Εκτός από το πλήθος, υπάρχει και ένας άλλος παράγοντας που
γιγαντώνει τη βλακεία: η εξουσία. «Η εξουσία αποβλακώνει», έγραψε ο
Γερμανός φιλόσοφος Φρίντριχ Νίτσε. Τα άτομα που έχουν εξουσία τείνουν να
πιστεύουν ότι, ακριβώς επειδή έχουν εξουσία, είναι οι καλύτεροι, οι πιο
ικανοί, οι πιο έξυπνοι, οι πιο σοφοί από όλη την ανθρωπότητα. Εξάλλου,
περιστοιχίζονται από αυλικούς, οπαδούς και κερδοσκόπους, που ενισχύουν
διαρκώς αυτή την ψευδαίσθηση. Με αυτό τον τρόπο όποιος βρίσκεται στην
εξουσία καταλήγει να διαπράττει κατά γενική ομολογία τις μεγαλύτερες
ανοησίες. Άλλωστε η εξουσία (πολιτική, οικονομική ή γραφειοκρατική)
αυξάνει το βλαπτικό δυναμικό ενός βλάκα.
Δεδομένου ότι το
χαρακτηριστικό του βλάκα είναι ότι δε γνωρίζει πως είναι βλάκας, αν
πιστεύουμε ότι δεν είμαστε βλάκες, δεν μπορούμε να αποκλείσουμε ότι δεν
είμαστε. Τουλάχιστον κάποιες φορές ή σε κάποιες περιπτώσεις. Η βλακεία,
λοιπόν, μας επιτρέπει να κάνουμε λάθη, και από την εμπειρία του λάθους
έρχεται πάντα η πρόοδος της γνώσης. Συνεπώς ένα σημείο-κλειδί για να
εξαλείψουμε τη βλακεία είναι να αναγνωρίσουμε τα λάθη μας και να
διορθωθούμε. Όπως έλεγε ο Γάλλος συγγραφέας Πολ Βαλερί: "Υπάρχει ένας
βλάκας μέσα μου. Πρέπει να επωφεληθώ από τα λάθη του".
Carlo M. Cipolla / Δοκίμιο περί ανθρώπινης βλακείας
Εγγραφή σε:
Σχόλια ανάρτησης (Atom)
-
όταν μας επισκέπτεται η Θεια Ακηδία καμιά φορά Βυθίζομαι σε τρυφερή ανία και καταργείται μέσ...
2 σχόλια:
1. Στις 11 Μαρτίου του 1937 ο Ρομπερτ Μούζιλ παρουσίασε το δοκίμιό του “Περί βλακείας” σε μια διάλεξη στη Αυστριακή Εργατική Ένωση με τόση επιτυχία ώστε η διάλεξη να επαναληφθεί στις 17 του ίδιου μήνα.”
http://www.scribd.com/doc/73783136/Musil-Robert-%CE%A0%CE%B5%CF%81%CE%AF-%CE%B2%CE%BB%CE%B1%CE%BA%CE%B5%CE%AF%CE%B1%CF%82
2. Επισης ο Ευαγγελος Λεμπεσης,1941 βλ. λινκ)
http://users.uoa.gr/~nektar/arts/prose/evangelos_lempesis_idiots.htm
ΥΓ 1 “…δεν υπάρχει καμία σημαντική σκέψη, την οποία η βλακεία δεν θα ήξερε πως να χρησιμοποιήσει: είναι ευκίνητη προς όλες τις κατευθύνσεις και μπορεί να φορέσει όλα τα φορέματα της αλήθειας. Η αλήθεια αντιθέτως έχει μόνο ένα φόρεμα και έναν δρόμο για κάθε περίπτωση και βρίσκεται πάντοτε σε μειονεκτική θέση… Αν η βλακεία δεν έμοιαζε σχεδόν απαράλλαχτα με την πρόοδο, το ταλέντο… κανείς δεν θα ήθελε να είναι βλαξ” γράφει ο Ρόμπερτ Μούζιλ το 1931 όταν προσπαθούσε να ορίσει τη βλακεία μέσα από μικρά αφοριστικά κείμενα, πριν ακόμη δώσει σ’ αυτά τη μορφή δοκιμίου που τελικά επέλεξε. Εγχείρημα εξαιρετικά δύσκολο, άλλωστε, αφού οι σχέσεις βλακείας-εξυπνάδας και οι μορφές τους είναι συνήθως πολύ συγκεχυμένες.
Αφώτιστος Φιλέλλην
εξαιρετιά τα δυο δοκιμια που ανεφερες.. Αν θες μπες στην ετικετα Περι βλακειας
Δημοσίευση σχολίου