Πως προέκυψε η συναινεση στον Ναζισμό στην Μεσοπολεμική Γερμανια .. ; ΑΠΌΣΠΑΣΜΑ ΑΠΟ ΤΟ Fritzsche, Peter, Ζωή και θάνατος στο Τρίτο Ράιχ, Εκδόσεις ΘΥΡΑΘΕΝ, Θεσσαλονίκη 2013

 

 Fritzsche, Peter, Ζωή και θάνατος στο Τρίτο Ράιχ, Εκδόσεις ΘΥΡΑΘΕΝ, Θεσσαλονίκη 2013

Όλη η συζήτηση γύρω από τους Ναζί αποκαλύπτει και κάτι ακόμα: την προσπάθεια που έκανε ο κάθε Γερμανός να υπερασπίσει τις θέσεις του και να δικαιολογήσει τις πράξεις του. Εκατομμύρια άνθρωποι απέκτησαν νέο λεξιλόγιο, μπήκαν σε ναζιστικές οργανώσεις, και πάλεψαν να γίνουν καλύτεροι εθνικοσοσιαλιστές. Αυτό που καταγράφεται στα ημερολόγια και τις επιστολές δεν είναι απλώς ο μεγάλος αριθμός προσήλυτων φίλων και συγγενών αλλά η ατομική προσπάθειά τους να γίνουν ναζιστές. Τον Απρίλιο του 1933 η Elisabeth Gebensleben, για παράδειγμα, ένιωσε την ανάγκη να εξηγήσει το μποϋκοτάζ που επέβαλαν οι Ναζί στα εβραϊκά καταστήματα, παρ' όλο που ζητήματα που είχαν σχέση με Εβραίους ποτέ πριν δεν τα είχε αναφέρει στην αλληλογραφία της. Αυτή η ιδεολογική διεργασία δεν ήταν πάντα εύκολη ή ευπρόσδεκτη, και οι νέες ναζιστικές ταυτότητες παρέμεναν ανολοκλήρωτες, όμως στην πλειονότητά τους οι Γερμανοί πάσχισαν να μεταστραφούν με τον ένα ή τον άλλο τρόπο. Αυτή η μεγάλη προσπάθεια του πληθυσμού να προσαρμοστεί στον δημόσιο βίο το 1933, στις νέες ρατσιστικές διατάξεις που αφορούσαν τους Εβραίους αργότερα στη δεκαετία του '30, και στις απαιτήσεις του ολοκληρωτικού πολέμου μετά το 1941, ήταν που συνεχώς ενδυνάμωνε και ριζοσπαστικοποιούσε το ναζιστικό καθεστώς. Έστω κι έτσι, ο προσηλυτισμός ήταν μια συνεχής διεργασία γεμάτη αμφιβολία, και όχι απλώς ένας μοναδικός τελικός προορισμός.

Πάμπολλοι Γερμανοί μεταστράφηκαν στον εθνικοσοσιαλισμό από φόβο και για το θεαθήναι. Είναι αλήθεια πως όλα τα ημερολόγια μιλούν για στρατόπεδα συγκέντρωσης, για συλλήψεις και άλλες βιαιοπραγίες. Επιπλέον, η πίεση για συμμόρφωση στις ναζιστικές προσδοκίες συνεχιζόταν αμείωτη, γεγονός που ο πατέρας του Karl προσπάθησε να τονίσει. Όπως ο πεθερός του Karl, οι Γερμανοί μεταστράφηκαν επίσης επειδή πείστηκαν τελικά ότι ο ναζισμός αντιπροσώπευε μια «νέα κατεύθυνση» που πρόσφερε ευκαιρίες, στην οποία οι πολίτες δεν είχαν παρά να προσαρμοστούν. Επιπλέον, υπήρχαν αμέτρητοι άνθρωποι που δεν εμπιστεύονταν τους Ναζί, δεν καταλάβαιναν τον ρατσισμό τους και απεχθάνονταν την εχθρότητά τους προς τις εκκλησίες, αλλά υποστήριξαν παρ' όλα αυτά την «εθνική επανάσταση» του Ιανουαρίου 1933 και τον πολιτικό συμβιβασμό που φαινόταν να επιτυγχάνει. Κατά κάποιο τρόπο, ο Erich Ebermayer ανήκει σε αυτή την κατηγορία. Και τέλος, οι Γερμανοί προσηλυτίστηκαν επειδή έλκονταν πραγματικά από το κοινωνικοπολιτικό όραμα του εθνικοσοσιαλισμού, και ιδιαίτερα από την επαγγελία της λαϊκής κοινότητας. Όπως οι Dόrkefδlden και οι Gebensleben, οι περισσότεροι Γερμανοί πίστεψαν ότι ο εθνικοσοσιαλισμός είχε γιατρέψει την Γερμανική Ιστορία. Φαινόταν να τους προσφέρει μια καινούργια, βελτιωμένη εθνική ζωή. Η πλειονότητα των Γερμανών προτιμούσε το ναζιστικό μέλλον από το βαϊμαρικό παρελθόν. Αυτή η πλειοψηφία δεν ταυτίστηκε με όλες τις πτυχές της ναζιστικής πολιτικής _σίγουρα όχι με τον εκτοπισμό και τη δολοφονία των Γερμανοεβραίων_, όμως εκατομμύρια Γερμανοί πρόθυμα κατανάλωναν τις εικόνες της εθνικής ενότητας, και ταύτισαν τις δικές τους προσδοκίες για μια καλύτερη και πλουσιότερη ζωή με τις τύχες της νέας τάξης| η προσωπική ευτυχία κατέληξε να είναι βαθιά συνυφασμένη με την προκοπή του Τρίτου Ράιχ. Ακόμη και μετά τον πόλεμο, περισσότεροι άνθρωποι ταυτίζονταν με το γενικό πρόγραμμα του εθνικοσοσιαλισμού παρά με τον ίδιο τον Χίτλερ.

Οι ιστορικοί έχουν θορυβηθεί από την θέση ότι οι περισσότεροι Γερμανοί επιθυμούσαν τους Ναζί. Με το δίκιο τους παραμένουν σκεπτικιστές και διστάζουν να αποφανθούν για ολόκληρα έθνη που αποτελούνται από λογής-λογής ανθρώπους. Όπως επιβεβαιώνουν τα ημερολόγια και οι επιστολές, οι Γερμανοί συχνά έβλεπαν τις ναζιστικές πολιτικές με ανησυχία. Όταν ακολουθούσαν τη γραμμή του κόμματος ή συμμετείχαν στις οργανώσεις του δεν το έκαναν πάντα εκ πεποιθήσεως. Κοινωνικές τριβές εξακολουθούσαν να διαψεύδουν τους ισχυρισμούς των Ναζί περί νέας λαϊκής κοινότητας. Οι Ναζί δεν εξάλειψαν τους παλιούς ιστορικούς συναισθηματικούς δεσμούς των Γερμανών με τις παραδοσιακές συντηρητικές αξίες ή την Σοσιαλδημοκρατία ή την εκκλησία. Το πιστοποιούν αυτό οι Karl Dόrkefδlden και Erich Ebermayer. Οι επιφυλάξεις είναι σημαντικές, αλλά υπάρχει κίνδυνος να παραβλεφθεί έτσι η καταπληκτική επιτυχία των Ναζί, το γεγονός ότι προσέλκυσαν προσήλυτους από όλες τις πολιτικές παρατάξεις, και δημιούργησαν και εκμεταλλεύτηκαν την λαχτάρα για αναζωογόνηση της γερμανικής ζωής. Τούτη η εμπειρία της μεταστροφής, που απομόνωσε ανθρώπους όπως οι Karl Dόrkefδlden και Erich Ebermayer, ήταν κάτι καινούργιο. Αυτή ήταν που παρείχε στο Τρίτο Ράιχ ενέργεια και νομιμότητα. Αυτή είναι που χρειάζεται να εξηγηθεί.