Εδώ και ένα χρόνο, στον άμεσο κύκλο μου
υπάρχουν 3 πιστοποιημένοι 100% άνεργοι, ένας άλλος, το αφεντικό του
οποίου κήρυξε πτώχευση και οσονούπω θα καταλογίζεται κι αυτός στους
πιστοποιημένους 100% ανέργους, κι άλλοι δυο οι οποίοι μετά βίας
διατηρούν το γραφείο τους ανοιχτό. Στην πραγματικότητα είναι κι αυτοί
χωρίς δουλειά. Τελικό σύνολο 6 άτομα. Μπορεί να πεις ότι είμαι και
γκαντέμω, κι ότι το φταίξιμο είναι δικό μου που γρουσούζεψα τους
ανθρώπους, αλλά και πάλι ας μού εξηγήσει κάποιος πώς συνέβη έτσι ξαφνικά
κι απέκτησα κακιά ενέργεια. Μάλλον κάτι άλλο θα φταίει, έξω από ‘δω κι
έξω από μας.
Γιατί φεύγουν λοιπόν οι δουλειές; Η κρίση, θα πείτε. Μα αν αυτό είναι κρίση, τότε το προηγούμενο διάστημα τι ήταν; Θα το λέγαμε «Ανάπτυξη», με την καλή την έννοια; Κατά γενική ομολογία αυτό που βιώναμε τα προηγούμενα χρόνια δεν ήταν ανάπτυξη, αλλά τζόγος, και ότι η σημερινή κατάσταση δεν είναι παρά ένα reset, μια επαναφορά της οικονομίας στις πραγματικές της διαστάσεις. Δηλαδή, το τωρινό είναι το κανονικό και το προηγούμενο το αφύσικο, το ανώμαλο. Υπάρχει καμιά αντίρρηση σ’ αυτό; Για πόσο χρόνο μπορείς να χτίζεις μια οικονομία στον αέρα και στα χρέη; Τόσο, μέχρι να εκραγεί.
Αποτελεί γενικό κανόνα ότι στις αναπτυγμένες χώρες ο ρυθμός ανάπτυξης είναι πια χαμηλός. Σε αντίθεση, υψηλοί ρυθμοί παρατηρούνται σε αναπτυσσόμενες χώρες, γι αυτό άλλωστε ονομάζονται κι έτσι. Αν παρήγαγες 10 κουβέρτες και ξαφνικά διπλασιάσεις την παραγωγή σε 20 κουβέρτες, τότε ο ρυθμός ανάπτυξης τρέχει με 100%. Αν παράγεις όμως 10 εκατομμύρια κουβέρτες, ακόμα και ν’ αυξήσεις την παραγωγή σε 20 εκατομμύρια, στο τέλος δεν θα βρίσκεις σε ποιον να τις πουλήσεις, γιατί οι περισσότεροι θα έχουν ήδη κουβέρτες στα σπίτια τους. Άρα μοιραία, θα παράγεις πολύ λιγότερες και ο ρυθμός ανάπτυξης θα είναι χαμηλός.
Οπότε έρχεται το επόμενο ερώτημα. Πώς φτιάχνονται νέες θέσεις εργασίας; Μα με την Ανάπτυξη, συμφωνούν όλοι. Πράσινη, Κίτρινη, Μπλε, οποιαδήποτε. Ανάπτυξη να είναι, κι ό,τι να ‘ναι. Μα τώρα δα είδαμε, ότι στις αναπτυγμένες χώρες οι ρυθμοί ανάπτυξης δεν μπορούν να αυξηθούν παραπάνω απ’ ότι είναι, αν θέλουμε να μιλάμε για μια πραγματική οικονομία. Μπορούν να αυξηθούν μόνο σπασμωδικά και αεριτζήδικα, στιγμιαία και εικονικά, με την κατάρρευση και το ξεφούσκωμα να είναι απ’ την αρχή προδιαγεγραμμένα.
Η ανάπτυξη στους ήδη ανεπτυγμένους είναι μια πολύ δύσκολη υπόθεση, η οποία και ολοένα θα δυσχεραίνει όσο πιο πολύ αναπτυγμένοι θα γινόμαστε. Στην ουσία, όλη μας η έννοια πια θα είναι πώς θα βγάλουμε απ’ τη μύγα ξύγκι, γιατί ό,τι κρέας ήταν να βγάλουμε, το βγάλαμε. Κι εδώ αρχίζει πια η παράνοια, η διαστροφή και η γελοιότητα, οι οποίες βρίσκονται πίσω απ’ την αδήριτη ανάγκη εφεύρεσης νέων αναγκών, νέων καινοτομιών και νέων τύπων επιχειρηματικότητας. Τέτοιες, ώστε ο καθαριστής γαρίδων να θεωρείται πλέον άξιος προς βράβευση, όπως συνέβη στην πρόσφατη έκθεση της Φρανκφούρτης.
Έχω την εντύπωση ότι οι θέσεις εργασίας όλο και θα λιγοστεύουν. Ή, για να κάνω το σενάριο λιγότερο τρομαχτικό, περίοδοι με προσφορά εργασίας, θα ακολουθούνται από μακρές περιόδους ανεργίας και φτώχειας.
Δεν ξέρω, αλλά όλο αυτό το παραμύθι μου φαίνεται σα μια επιταχυνόμενη και αδιέξοδη κούρσα. Κάποια στιγμή, δεν θα έχουμε τίποτε άλλο ν’ αναπτύξουμε, θα χτυπήσουμε τοίχο και θα φάμε τα μούτρα όλοι μας.
Γιατί φεύγουν λοιπόν οι δουλειές; Η κρίση, θα πείτε. Μα αν αυτό είναι κρίση, τότε το προηγούμενο διάστημα τι ήταν; Θα το λέγαμε «Ανάπτυξη», με την καλή την έννοια; Κατά γενική ομολογία αυτό που βιώναμε τα προηγούμενα χρόνια δεν ήταν ανάπτυξη, αλλά τζόγος, και ότι η σημερινή κατάσταση δεν είναι παρά ένα reset, μια επαναφορά της οικονομίας στις πραγματικές της διαστάσεις. Δηλαδή, το τωρινό είναι το κανονικό και το προηγούμενο το αφύσικο, το ανώμαλο. Υπάρχει καμιά αντίρρηση σ’ αυτό; Για πόσο χρόνο μπορείς να χτίζεις μια οικονομία στον αέρα και στα χρέη; Τόσο, μέχρι να εκραγεί.
Αποτελεί γενικό κανόνα ότι στις αναπτυγμένες χώρες ο ρυθμός ανάπτυξης είναι πια χαμηλός. Σε αντίθεση, υψηλοί ρυθμοί παρατηρούνται σε αναπτυσσόμενες χώρες, γι αυτό άλλωστε ονομάζονται κι έτσι. Αν παρήγαγες 10 κουβέρτες και ξαφνικά διπλασιάσεις την παραγωγή σε 20 κουβέρτες, τότε ο ρυθμός ανάπτυξης τρέχει με 100%. Αν παράγεις όμως 10 εκατομμύρια κουβέρτες, ακόμα και ν’ αυξήσεις την παραγωγή σε 20 εκατομμύρια, στο τέλος δεν θα βρίσκεις σε ποιον να τις πουλήσεις, γιατί οι περισσότεροι θα έχουν ήδη κουβέρτες στα σπίτια τους. Άρα μοιραία, θα παράγεις πολύ λιγότερες και ο ρυθμός ανάπτυξης θα είναι χαμηλός.
Οπότε έρχεται το επόμενο ερώτημα. Πώς φτιάχνονται νέες θέσεις εργασίας; Μα με την Ανάπτυξη, συμφωνούν όλοι. Πράσινη, Κίτρινη, Μπλε, οποιαδήποτε. Ανάπτυξη να είναι, κι ό,τι να ‘ναι. Μα τώρα δα είδαμε, ότι στις αναπτυγμένες χώρες οι ρυθμοί ανάπτυξης δεν μπορούν να αυξηθούν παραπάνω απ’ ότι είναι, αν θέλουμε να μιλάμε για μια πραγματική οικονομία. Μπορούν να αυξηθούν μόνο σπασμωδικά και αεριτζήδικα, στιγμιαία και εικονικά, με την κατάρρευση και το ξεφούσκωμα να είναι απ’ την αρχή προδιαγεγραμμένα.
Η ανάπτυξη στους ήδη ανεπτυγμένους είναι μια πολύ δύσκολη υπόθεση, η οποία και ολοένα θα δυσχεραίνει όσο πιο πολύ αναπτυγμένοι θα γινόμαστε. Στην ουσία, όλη μας η έννοια πια θα είναι πώς θα βγάλουμε απ’ τη μύγα ξύγκι, γιατί ό,τι κρέας ήταν να βγάλουμε, το βγάλαμε. Κι εδώ αρχίζει πια η παράνοια, η διαστροφή και η γελοιότητα, οι οποίες βρίσκονται πίσω απ’ την αδήριτη ανάγκη εφεύρεσης νέων αναγκών, νέων καινοτομιών και νέων τύπων επιχειρηματικότητας. Τέτοιες, ώστε ο καθαριστής γαρίδων να θεωρείται πλέον άξιος προς βράβευση, όπως συνέβη στην πρόσφατη έκθεση της Φρανκφούρτης.
Έχω την εντύπωση ότι οι θέσεις εργασίας όλο και θα λιγοστεύουν. Ή, για να κάνω το σενάριο λιγότερο τρομαχτικό, περίοδοι με προσφορά εργασίας, θα ακολουθούνται από μακρές περιόδους ανεργίας και φτώχειας.
Δεν ξέρω, αλλά όλο αυτό το παραμύθι μου φαίνεται σα μια επιταχυνόμενη και αδιέξοδη κούρσα. Κάποια στιγμή, δεν θα έχουμε τίποτε άλλο ν’ αναπτύξουμε, θα χτυπήσουμε τοίχο και θα φάμε τα μούτρα όλοι μας.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου