Η ΣΠΗΛΙΑ ΤΟΥ ΜΟΝΤΕΧΡΗΣΤΟΥ : Αντιγόνη και Σιν: η συνειδητοποίηση της επιθυμίας ..ΑΠΟΣΠΑΣΜΑΤΑ ΑΠΟZupancic , A. (2003.) Ethics and tragedy in Lacan, p. 173-190. Στο The Cambridge Companion to Lacan. Ed. Rabate, J-M. Cambridge University Press./ΑΝΑΔΗΜΟΣΙΕΥΣΗ ΑΠΟ ΤΟ Στο ντιβάνι με το Λακάν

Δευτέρα 5 Νοεμβρίου 2012

Αντιγόνη και Σιν: η συνειδητοποίηση της επιθυμίας ..ΑΠΟΣΠΑΣΜΑΤΑ ΑΠΟZupancic , A. (2003.) Ethics and tragedy in Lacan, p. 173-190. Στο The Cambridge Companion to Lacan. Ed. Rabate, J-M. Cambridge University Press./ΑΝΑΔΗΜΟΣΙΕΥΣΗ ΑΠΟ ΤΟ Στο ντιβάνι με το Λακάν

Αντιγόνη και Σιν: η συνειδητοποίηση της επιθυμίας

ΠΗΓΗ : http://stodivanimetolacan.blogspot.gr/2012/11/blog-post.html#comment-form

Zupancic Alenka

Παρά το ότι η Αντιγόνη και η Σιν ντε Κουφονταίν , η ηρωίδα του έργου του Κλωντέλ, Ο όμηρος, βρίσκονται σε πολλή διαφορετικές καταστάσεις , έχουν ένα ουσιώδες κοινό: συνειδητοποιούν την επιθυμία τους.

Τι ακριβώς σημαίνει συνειδητοποίηση της επιθυμίας για τη λακανική θεωρία; Όπως δείξαμε αλλού, δεν σημαίνει την ικανοποίηση της επιθυμίας. Δεν σημαίνει την συνειδητοποίηση του τι επιθυμεί το υποκείμενο. Στη λακανική θεωρία δεν υπάρχει αντικείμενο της επιθυμίας. Υπάρχει το αντικείμενο του αιτήματος και το αντικείμενο-αίτιο . το οποίο μην έχοντας κάποιο θετικό περιεχόμενο, αναφέρεται σε αυτό που παίρνουμε αν αφαιρέσουμε την ικανοποίηση που βρίσκουμε σε ένα αντικείμενο από το αίτημα που έχουμε για αυτό το αντικείμενο. Η επιθυμία ουσιωδώς συνδεδεμένη με αυτή τη λογική της αφαίρεσης που προκαλεί μια απεριόριστη μετωνυμία της επιθυμίας, δεν είναι παρά αυτή που εισάγει στο σύμπαν του υποκειμένου ένα «μέτρο απροσμέτρητο (incommensurable) ή άπειρο» όπως το θέτει ο Λακάν. Η επιθυμία δεν είναι τίποτα άλλο από αυτό το «άπειρο μέτρο» ή για να δανειστούμε την έκφραση του Καντ, ένα αρνητικό μέγεθος. Από αυτή την άποψη το να συνειδητοποιείς την επιθυμία σου σημαίνει να συνειδητοποιείς , να «μετράς» αυτό το άπειρο. Είπαμε προηγουμένως ότι η συνειδητοποίηση της επιθυμίας δεν σημαίνει συνειδητοποίηση του τι επιθυμεί το υποκείμενο. Δεν σημαίνει να συνειδητοποιείς την ύπαρξη ενός αντικειμένου που υπήρχε προηγουμένως. Το μόνο υπάρχον αντικείμενο της επιθυμίας είναι το κενό που διατηρεί την μετωνυμία του. Από αυτή την άποψη η συνειδητοποίηση της επιθυμίας σημαίνει ένα πράγμα: την παραγωγή ή δημιουργία του αντικειμένου της επιθυμίας. Το αντικείμενο της επιθυμίας , ως αντικείμενο είναι το αποτέλεσμα αυτής της πράξης (της συνειδητοποίησης της επιθυμίας). Το να παράγεις το αντικείμενο της επιθυμίας σημαίνει το να διακρίνεις ένα αντικείμενο από το άπειρο μέτρημα της επιθυμίας.

Η συνειδητοποίηση της επιθυμίας σημαίνει ότι το κενό το οποίο γίνεται αντιληπτό ως αποτυχία των σημαινόντων να αναπαραστήσουν το Πράγμα, αποκτά τη δική του αναπαράσταση. Αυτό δεν σημαίνει ότι το Πράγμα βρίσκει το σημαίνον του: δεν υπάρχει σημαίνον του πράγματος αλλά υπάρχει η δυνατότητα ένα αντικείμενο να αναπαραστήσει αυτή την έλλειψη σημαίνοντος. Και είναι ακριβώς ένα τέτοιο αντικείμενο που μπορεί να λειτουργήσει ως ενσάρκωση του Πράγματος .(Αργότερα στη διδασκαλία του, ο Λακάν συνέλαβε αυτού του είδους το αντικείμενο με όρους σημαίνοντος: ένα μοναδικό σημαίνον χωρίς σημαινόμενο). Η διαφορά μεταξύ της μετωνυμίας της επιθυμίας και της συνειδητοποίησης της επιθυμίας είναι η διαφορά μεταξύ του κενού που είναι παρόν σε κάθε αναπαράσταση χωρίς να αναπαρίσταται το ίδιο και στο κενό που αναπαρίσταται το ίδιο. Το τοπολογικό παράδειγμα του Λακάν ενός αντικειμένου που μπορεί να αναπαραστήσει το Πράγμα, είναι το παράδειγμα του βάζου. Ένα βάζο είναι «μια τρύπα με κάτι τριγύρω της». Ένα βάζο είναι κάτι που αναπαριστά το κενό στο κέντρο του. Κάνει το κενό να εμφανιστεί ως κάτι. Η συνειδητοποίηση του κενού είναι το να θεωρήσεις το τίποτα αναπαριστούμενο ως κάτι.

Εάν κάποιος ορίσει τη συνειδητοποίηση της επιθυμίας με τους όρους δημιουργίας ενός μοναδικού αντικειμένου που ενσαρκώνει το κενό που εμπλέκεται στη μετωνυμική κίνηση της επιθυμίας, μπορεί κανείς να καταλάβει ευκολότερα πως αυτό σχετίζεται με την ιστορία της Αντιγόνης. Η Αντιγόνη στην πραγματικότητα αποτελεί ένα από τα πιο εξαίσια «βάζα» που έχουν παραχθεί στην ιστορία της λογοτεχνίας. Για την Αντιγόνη μια συγκεκριμένη πράξη έρχεται να αναπαραστήσει το Πράγμα. Αυτό δεν σημαίνει ότι η πράξη είναι το Πράγμα ή ότι ταφή του Πολυνίκη είναι η «συνειδητοποίηση της επιθυμίας της Αντιγόνης». Το Πράγμα δεν είναι τίποτε άλλο από το κενό που υλοποιεί η Αντιγόνη μέσα από τις πράξεις της και η συνειδητοποίηση της επιθυμίας δεν είναι τίποτε άλλο από αυτό που κάνει αυτό το κενό να εμφανίζεται ως τέτοιο. Στην Αντιγόνη το Πράγμα αναπαριστάται στο Άλλο πράγμα που είναι η ταφή του Πολυνίκη ή για την ακρίβεια αναπαριστάται σε αυτό που η Αντιγόνη υπόκειται για την επιμονή της για αυτό το Άλλο πράγμα. Το Πράγμα αναπαρίσταται στη φιγούρα της Αντιγόνης, ενσαρκώνει το κενό στον πυρήνα της επιθυμίας. Το γεγονός ότι θα πεθάνει εξαιτίας της επιμονής της, έχει σημαντικό ρόλο στην συνειδητοποίηση της επιθυμίας. Ποιος ο ρόλος του θανάτου σε αυτή τη διαπίστωση; Ο θάνατος εξαιτίας αυτού που εισάγεται από την συμβολική τάξη, δεν είναι αυτό που θα μας συμβεί αργά ή γρήγορα αλλά μπορεί να γίνει ένα ρίσκο ή ένα στοίχημα στην συμβολική τάξη. Όταν κάποιος λέει : «Καλύτερα να πέθαινα παρά να…» αυτό ακριβώς συμβαίνει. Το να αποσπαστεί κάποιος από την συμβολική τάξη γίνεται μια δυνατότητα μέσα στη συμβολική τάξη, κάτι που μπορεί συμβολικά να αναπαρασταθεί ως τέτοια. Αποτελεί την κατάρρευση της συμβολικής τάξης όπως παρουσιάζεται μέσα στη συμβολική τάξη. Στην Αντιγόνη αντιμετωπίζουμε ακριβώς το ίδιο πράγμα: την αναπαράσταση της κατάρρευσης μέσα στην ίδια την τάξη της αναπαράστασης.
ΒΛ
ΚΙΕΔΩ:

∞ Α π ε ι ρ 8

Αντιγόνη και Σιν: η συνειδητοποίηση της επιθυμίας
δειτε και