για την Πολιτική Απάθεια

του Πέτρου Θεοδωρίδη

Πολιτική απάθεια και γνωση
η συγχρονη –υστερη νεωτερικότητα γεννά συναισθήματα αδυναμίας και αναδίπλωσης

Συμφωνα με τον Norberto Bobbio η α-πολιτικοποιηση μπορεί να ερμηνευτεί μεσα από Τρείς ιαφορετικές στασεις

α)Τη σταση της απομακρυνσης από την πολιτική ,
 β)της παραίτησης από την πολιτική και
 γ)της αρνησης της πολιτικής

Η πρωτη βρισκει την χαρακτηριστική της πρόταση ‘’δεν είναι τα πάντα πολιτική’’

Η δευτερη σταση, εκείνη της παραίτησης ,εκφραζεται με τη πρόταση ‘’Η πολιτική δεν είναι για όλους’’

Η διαφορά αναμεσα στις δύο καταστάσεις είναι αρκετά σαφής:
 Η πρώτη αφορά τα όρια της πολιτικής δραστηριοτητας,
 η δευτερη τα όρια των υποκειμένων πού καλούνται να συμμετάσχουν σ΄αυτήν .

Μπορούμε να φαντασθούμε μια κατασταση όπου η πολιτική είναι το πάν αλλά δεν είναι για όλους, όπως εκείνη του ολοκληρωτικού κρατους

ή στο αντίθετο ακρο μια κατασταση όπου η πολιτική δεν είναι το πάν αλλά είναι για όλους πού αντιστοιχεί στο δημοκρατικό -φιλελευθερο κρατος .

Η Τρίτη σταση ‘’αρνηση της πολιτικής προΰποθέτει πάντα μια αξιολογική κριση για την

πολιτική ως κατι κακό συνολικά...

Η συγχρονη πολιτική απάθεια δεν αφορά μονο στο μαζικό ή μή της συμμετοχής αλλά στον τρόπο τηςσυμμετοχής. 
Οχι στο πόσοι συμμετέχουν στην πολιτική 
αλλά τό τί αναμένουν από αυτήν.

Η πολιτική απάθεια μπορεί να σημαινει την αρνηση των πολλών να συμμετάσχουν στην πολιτική ή μπορεί να σημαινει ότι συμμετέχουν στην πολιτική με τρόπό αδιαφορο. Δηλαδή να αντιλαμβάνται την πολιτική ως κατι τό οριστικά αδιαφορο με τον ιδιο τρόπο πού αντιλαμβάνονται και την ζωή τους: ως κατι τό οριστικά αδιαφορο στο οποιο όμως ουτως ή αλλως συμμέτέχουν ,.

Αυτή η απαθής συμμετοχή φανερώνει μια παραίτηση, πού δεν γινεται πλήρης. Η απάθεια δεν γινεται αντιπάθεια ωστε να μπορουσαμε να μιλάμε για νεες μορφές αντι-πολιτικής συμμετοχής ή αρνησης.

Η πολιτική απάθής συμπεριφορά ειναι συμμετοχή στην πολιτική και θεαση ταυτοχρονα της συμμετοχής:παρακολουθώ τον εαυτό μου να πράττει την ιδια διαρκώς επαναλαμβανόμενη κίνηση δηλαδή ξέρω εκ των προτέρων το τελος. Δεν συμμετεχω πληρως,υποκρίνομαι όμως την συμμετοχή μου , καμώνομαι πως τίποτε δεν εχει αλλάξει ,παρόλο πού αυτό πού εχει αλλάξει ειναι η η ιδια ή πίστη στην πολιτική: Η πολιτική απάθεια ειναι πολιτική χωρίς πίστη. Ετσι η πολιτική απάθεια γινεται μια ειρωνική συμπεριφορά.

Η παρατήρηση μου εδώ αφορά σε μια σχεση μεταξύ υποκρισιας αφενός καοι πρωτης νεωτερικότητας (αυτής πού ο Κονδύλης αποκαλεί εποχή της σύνθεσης) και ειρωνίας και κυνισμου ως χαρακτηριστικού της δευτερης ή ανακλαστικής νεωτερικότητας υπάρχει μια αντιστοιχία μεταξυ των διαφορετικών αντιλήψεων τουχρονου και ηθικών στασεων; Η υποκρισια αντιστοιχούσε στον μοντερνο ευθυγραμμο ανοδικό χρονο, ,η συνταξη των επιχειρηματων ηταν ιεραρχική, η επικληση των καλώς προφασεων συγκάλυπτε την κολαση των προθεσεων.Στη νεα πολυπρισματική κατανόησητου χρονου αντιστοιχεί ο ειρωνία’ως υποκρισία με υπερβολική μετριοφροσύνη, κατά τον Πλάτωνα,,ως ‘’λεπτό χαμηλοτονο τρόπο για να κοροιδευει κανείς τους ανθρώπους’’συμφωνα με τον Αριστοτέλη *και ο κυνισμός ως ‘’αυτοεξυμνουμενη πανουργία’’οπου τα επιχειρηματα παρατασσονται αποιρεαρχημένα, σκωπτικά,ασυντονιστα σε ένα ειδος λόγου πού περισσοτερο αποκαλύπτει παρα συγκαλύπτει**

Η Ειρωνια του θεατή στο θεατρο στηρίζεται στή γνωση του γιαυτο πού πού συμβαινει στη σκηνή και πού οι ηθοποιοι δείχνουν να μήν τό ξερουν. Η ειρωνία στηρίζεται στη γνωση της αντίφασης του αλλου. Και ειρωνία σημαινει είσης αδυναμία,παρατήρηση, θεαση.’’ Γνωρίζω τίς αντιφασεις μα δεν μπορώ να κανω τίποτε γιαυτό’’ειναι η ειρωνική σταση και ακόμα:‘’Ακριβώς επειδή γνωρίζω δεν μπορώ να δρασω’’.Συνεπώς η πολτική απάθεια σνδεεται και με μια ορισμένη διασταση της Γνωσης. Η γνωση δεν σημαινει πιά κατι το αισιοδοξο , δεν απότελει πιά τη σημαια για την αλαγή του κόσμυ . Δεν ισχύει πιά το ‘’γνωρίζω αρα προβλέπω αρα μπορώ ‘’ του Α Κοντ αλλά το ''γνωρίζω, προβλέπω , δεν δυναμαι’’

* Κοντά στην ειρωνία‘’ο υποκριτής θα ‘θελε να ξεφύγει από το σκαναδαλο για το οποιο αισθανεται ντροπή, αφού ξερει πως είναι φορεας του. Ο ειρωνας τον διώκει κατά πόδας κι αποκαλύπτει την υποκριση κάθε στιγμη: καποτε βάζει μπροστά του απλώς έναν καθρεπτη, ωστςε να ερυθρια για το απατηλό του πρόσωπο. Αλλοτε προφέρει ο ιδιος,και υψηλοφώνως τα ψευδή λόγια της υποκρισίας, με την ελπίδα πώς αυτή ακουγοντας τα από το στόμα ενός αλλου,θα συνειδητοποιήσει τη διπλότητα τους.( Jankelevitch )