Νόμοι απο Lenin Reloaded

Νόμοι

Μπορεί να πει κανείς ότι υπάρχουν τριών ειδών νόμοι:

Οι φυσικοί νόμοι, οι οικονομικοί νόμοι, και οι κοινωνικο-πολιτικοί νόμοι.

Οι φυσικοί νόμοι δεν είναι αυθαίρετοι και δεν αποτελούν ανθρώπινες επινοήσεις.

Δεν αποτελούν ανθρώπινες επινοήσεις επειδή δεν φτιάχτηκαν από ανθρώπους (όσο κι αν, απαραίτητα, ερμηνεύονται από ανθρώπους). Δεν είναι αυθαίρετοι επειδή δεν καθορίζονται από τις ιστορικές και κοινωνικές συνθήκες, τις δεσπόζουσες ιδέες και αντιλήψεις, ή τον χαρακτήρα των πολιτισμών.

Οι κοινωνικο-πολιτικοί νόμοι είναι αυθαίρετοι και αποτελούν ανθρώπινες επινοήσεις. Ο χαρακτήρας τους δηλαδή είναι ο ακριβώς αντίστροφος των φυσικών νόμων. Είναι αυθαίρετοι επειδή καθορίζονται πλήρως από τις ιστορικές και κοινωνικές συνθήκες, τις δεσπόζουσες ιδέες και αντιλήψεις και τον χαρακτήρα των πολιτισμών. Αυτός είναι ο λόγος που εκατοντάδες νόμοι παλαιότερων κοινωνιών όλου του κόσμου ("πρωτόγονων" και μη) φαντάζουν σήμερα είτε παράλογοι είτε εξαιρετικά ιδιόρρυθμοι. Είναι ανθρώπινες επινοήσεις με την σαφέστερη δυνατή έννοια του όρου: συλλαμβάνονται από ανθρώπους και διατυπώνονται από ανθρώπους. Ο ταυτόχρονα αυθαίρετος και επινοημένος χαρακτήρας των κοινωνικο-πολιτικών νόμων --του δικαιϊκού συστήματος δηλαδή-- καθιστά εφικτή και κάποιες φορές επιθυμητή την νομοθετική μεταρρύθμιση, πράγμα αδύνατο για τους νόμους της φύσης, οι οποίοι μπορούν να γνωριστούν καλύτερα από την ανθρώπινη νόηση αλλά όχι να ακυρωθούν.

Οι οικονομικοί νόμοι είναι το πιο αινιγματικό είδος νόμων. Είναι οι νόμοι που διέπουν έναν τρόπο παραγωγής. Για παράδειγμα, ο νόμος ότι η ανάπτυξη του καπιταλισμού οδηγεί σε μεγαλύτερη συγκέντρωση κεφαλαίων σε λιγότερα χέρια· ή ο νόμος ότι η ανάπτυξη του καπιταλισμού περνά μέσα από περιοδικές κρίσεις και ότι δεν νοείται καπιταλιστική ανάπτυξη χωρίς κρίση, είναι τέτοιου είδους νόμοι.

Είναι αυθαίρετοι οι οικονομικοί νόμοι; 

Όχι, διότι δεν καθορίζονται από τη μορφή ενός μεταβλητού εποικοδομήματος (ιδεολογία, θρησκεία, δεσπόζουσες κοσμοαντιλήψεις): η ιδέα, για παράδειγμα, ότι πρέπει να ανεχόμαστε όλες τις θρησκευτικές πεποιθήσεις, ή η ιδέα, αντίστροφα, ότι η κοινωνία μας πρέπει να είναι άθεη, ή η ιδέα ότι μόνο μια θρησκευτική πεποίθηση είναι αληθινή, δεν έχει ως τέτοια το παραμικρό αντίκτυπο στον νόμο περί συγκέντρωσης ή στον νόμο περί ενδογενούς χαρακτήρα της κρίσης. Στην καλύτερη περίπτωση το εποικοδόμημα μπορεί να επηρεάσει το πώς γίνονται αντιληπτοί οι οικονομικοί νόμοι, όπως άλλωστε επηρέασε και το πώς γίνονται αντιληπτοί οι φυσικοί νόμοι (ο κεραυνός, η βροχή, οι κινήσεις στο πλανητικό σύστημα, οι ιδιότητες των μετάλλων). Το μόνο πράγμα που μπορεί να αλλάξει τους οικονομικούς νόμους --εάν μπορεί να τους αλλάξει-- είναι η αλλαγή του συστήματος παραγωγής στο σύνολό του. Δηλαδή, η αλλαγή του ίδιου του πλέγματος νόμων σύστασης του οικονομικού συστήματος.

Είναι ανθρώπινες επινοήσεις οι οικονομικοί νόμοι ή καθυπαγορεύονται εκτός της ανθρώπινης σφαίρας, από κάποια ανώτερη δύναμη;

Είναι αδύνατο να απαντήσουμε πως δεν είναι ανθρώπινα παράγωγα, καθώς οι νόμοι αυτοί δεν υπαγορεύτηκαν ούτε από τη φύση ούτε από κάποιο υπέρτατο Ον, αλλά από την μορφή της εξέλιξης της παραγωγής σε ανθρώπινες κοινωνίες. Για αυτό και υπάρχει η δυνατότητα αλλαγής τους, σε αντίθεση με τους νόμους της φύσης όπως η βαρύτητα ή τα ηλεκτρομαγνητικά φαινόμενα.

Η μαρξιστική διαλεκτική οφείλει τον χαρακτήρα της σε μεγάλο βαθμό στην εσωτερικά αντιφατική φύση των οικονομικών νόμων ως ταυτόχρονα μη αυθαίρετων και επινοημένων (ή μη φυσικών).

Επειδή αντιλαμβάνεται τους οικονομικούς νόμους ως μη αυθαίρετους, η μαρξιστική διαλεκτική αποφεύγει όλες τις παγίδες στις οποίες βυθίζεται αύτανδρη κάθε "ριζοσπαστική" ανάλυση η οποία διαπράττει το θεμελιακό λάθος να τους αντιμετωπίσει με όρους εποικοδομήματος, με όρους δηλαδή "μεταρρυθμισιμότητας" κατά το δοκούν, ωσάν να ήταν νόμοι κοινωνικο-πολιτικού χαρακτήρα (διατάξεις του ποινικού ή αστικού δικαίου ή Συντάγματα). Επειδή αντιλαμβάνεται τους οικονομικούς νόμους ως επινοημένους (μη φυσικούς), η μαρξιστική διαλεκτική αποφεύγει την μοιρολατρία απέναντι στην πραγματικότητα που διέπει κάθε "συντηρητική" αποδοχή του κόσμου όπως είναι.

Για τον λόγο αυτό, η μαρξιστική διαλεκτική δεν είναι ούτε "αριστερή" ούτε "δεξιά". Με άλλα λόγια, ούτε διακηρύσσει πως οι οικονομικοί νόμοι είναι αυθαίρετοι και μη φυσικοί (ώστε να αρκεί η αφηρημένα πεφωτισμένη συνείδηση για να ανατραπούν), ούτε πως είναι μη αυθαίρετοι και φυσικοί (ώστε να είναι παράλογο να επιχειρηθεί να ανατραπούν)· αλλά αναπτύσσει όλα της τα νοητικά εργαλεία εκμεταλλευόμενη την ποιοτική αντίφαση που συγκροτεί τους οικονομικούς νόμους ως διαμεσολαβήσεις μεταξύ του χαρακτήρα των νόμων της φύσης και αυτών της δικαιϊκής τάξης της κοινωνίας.