ROBERT J. C. YOUNG( 2001 )
ΙΕΤΑΠΟΙΚΙΑΚΗ ΘΕΩΡΙΑ
ΜΙΑ ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΕΙΣΑΓΩΓΗ
ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ Γιώργος Δεμερτζίδης
ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ Βασιλική Καραγιάννη
ΠΡΟΛΟΓΟΣ Ιωάννα Λαλιώτου
ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΠΑΤΑΚΗ 2007
Σελ 467- 470
3. ΟΙ ΕΝΑΛΛΑΚΤΙΚΕΣ ΠΟΛΙΤΙΚΕΣ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΕΣ ΤΟΥ Γκάντι
3.1. Αντίσταση μέσα από το κοινωνικό φύλο
Η πολιτική του Gandhi, παραβιάζοντας τις συμβατικές πολιτικές κατηγορίες και μορφές και τις κανονιστικές διακρίσεις μεταξύ δημοσίου και ιδιωτικού χώρου διάνοιξε δυνατότητες τις οποίες ιδιοποιήθηκε σταδιακά η μεταποικιακή αριστερά.
Η τακτική της μη-βίας την οποία μέσω των οποίων τέθηκε ακολούθησε, όπως έχουν επισημάνει διάφοροι σχολιαστές, συνοδεύτηκε από μια στρατηγικής σημασίας υπέρβαση των καθιερωμένων ρόλων σε επίπεδο κοινωνικου φύλου, γεγονός που δυσκόλεψε περισσότερο την αποικιακή κυβέρνηση να αντιδράσει με τους τρόπους με τους οποίους χειριζόταν συνήθως την. αντιαποικιακη αντίσταση
Η ψυχολογία της αποικιοκρατίας, όπως έχει υποστηρίξει ο Gandhi και αργότερα ο Fanon αναπτυσσόταν μια διανοητική κατάσταση αμοιβαίας αντίδρασης μεταξύ αποiκιοκρατη και αποικιοκρατούμενου, και για τους δύο η αποικιοκρατική κουλτουρα απαιτούσε μια συγκεκριμένη διανοητική στάση, με τη δική της ιδεολογια , τους δικούς της κώδικες και κανόνες, οι οποίοι έπρεπε να περάσουν μέσω διδασκαλίας αλίας, καθώς ήταν διαφορετικοί από τις τοπικές κουλτούρες και των δύο.
Στην περίπτωση αιώνα, του βρετανικού ιμπεριαλισμού στα τέλη του δεκάτου ενάτου αιώνα το πλέγμα της αποικιοκρατικής κουλτούρας στηρίχτηκε πάνω σε μια ιδεολογία ανδρισμού.
Ο Ashis Nandy ήταν από τους πρώτους που επισήμαναν στην αντιστοιχία μεταξύ σεξουαλικής και πολιτικής κυριαρχίας, την οποία η δυτική αποικιοκρατία χρησιμοποίησε σταθερά» (Nandy 1983:4).
Με την επέκταση της αυτοκρατορίας κατά τον δέκατο όγδοο αιώνα, υπήρξε στη Βρετανία μια σαφής τάση προς την ανάπτυξη ενός συγκεκριμένου προτεσταντικού στερεότυπου ανδρισμού που θα αποτελούσε τη βάση της βρετανικής πολιτικής και κοινωνικο-οικονομικής ηγεμονίας.
Η κυριαρχία αυτή της πατριαρχικής αντίληψης, η οποία συνδέθηκε με τη δράση και τη βία της αποικιακής κατάκτησης, λειτούργησε κατά ανάλογο τρόπο, σε μια
περιοριστική ιδεολογία «μητρόπολης/αποικιών» για τις γυναίκες και τη θηλυκότητα, κάτι το οποίο οι ίδιες οι γυναίκες συχνά αμφισβήτησαν.
Η ιμπεριαλιστική κουλτούρα επίσης ενισχύθη – κατά τον δέκατο ένατο αιώνα και από διάφορες φυλετικές θεωρίες, οι οποίες παρουσίαζαν τις ευρωπαϊκές φυλές ως αρσενικες
, ενώ τις μη-ευρωπαϊκές ως θηλυκές: η λατρεία της αρσενικότητας έγινε ηγεμονική. Τα βρετανικά ιδιωτικά σχολεία, η έμφαση στον αθλητισμό, στο κυνήγι, η κήρυξη της ομοφυλοφιλίας ως παράνομης η ίδρυση του συλλόγου Προσκόπων, ακόμη και η μόδα ανδρικής περιτομής, όλα αυτά αποδεικνύουν ότι κατά την περίοδο του μιλιταριστικου ιμπεριαλισμού υπήρξε ένας στενός περιορισμός της ταυτότητας του κοινωνικού φύλου
Για το λόγο αυτό οποιοδήποτε σημάδι θηλυκότητας στους άνδρες έφτασε να θεωρείται πιο επικίνδυνο και από την τη θηλυκότητα. Μέσα από μια ανάλυση συγκεκριμένων πολιτικών διαμαχων στην Ινδία των τελών του δεκάτου ενάτου αιώνα, η Mrinalini Sinha έχει υποστηρίξει ότι τη νέα δυναμική μεταξύ αποικιοκρατικής και εθνικιστικής πολιτι κής στην Ινδία τις δεκαετίες του 1880 και 1890 αποτυπώνεται κατά τον καλύτερο δυνατό τρόπο στη λογική του αποικιοκρατικού ανδρισμού (Sinha 1995: 1)
Σύμφωνα με τον Nandy, ένας τρόπος μέσω του οποίου η Ινδία απάντησε σε αυτή τη λατρεία του ανδρισμού και του ιδεώδους του προμηθεϊκού άντρα, ήταν να δημιουργήσει έναν ιδεολογικό αντίλογο με τη θεωρία των πολεμικών φυλών (Ksatriyahood), την οποία, όπως υποστηρίζει, μπορούμε να βρούμε ακόμη και σήμερα στο μαχητικό εθνικισμό των Ινδουιστών και των Σιγ. Σταθεροποίησε επίσης και το συνωμοτικό νήμα του ινδικού στρατούς : στους αιώνες της βρετανικηε. η κυριαρχίας, η μεγάλη πλειοψηφια αυτού που αποκαλούνται «στρατός κατοχής» στην Ινδια αποτελούνταν από Ινδούς - ακολουθώντας το παράδειγμα των Ρωμαίων, η βρεττοχική αποικιοκρατική στρατηγική έτεινε πάντοτε να χρησιμοποιεί και να αναδιοχετεύει τον στρατιωτική υπηρεσία της αυτοκρατορίας, μια τακτική που ειρωνεία της ήταν πιο ορατή στη χρησιμοποίηση ιρλανδικών συνταγμάτων στην Ινδία. Στην περιπτώση της Ινδίας, η αντίσταση με ανταπόδοση της βίας στη βία υποτιμήθηκε ως στρατηγική μετά την καταστολή της εξέγερσης του 1857. Αν και από εθνικιστική άποψη, η εξέγερση του 1857, όπως πρώτος υποστήριξε ο Savarkar το 1909, ήταν ένας πόλεμος ανεξαρτησίας, γεγονός παραμένει ότι η νίκη των Βρετανών επιτεύχθηκε, όπως τόνισε ο Seeley, χάρη στη χρησιμοποίηση ινδικών στρατευμάτων (Savarkar 1947- Seeley 1971). Πέρα από την τρομοκρατική δράση, για την οποία έχουμε ήδη μιλήσει, έκτοτε η στρατιωτική αντίσταση δεν αποτέλεσε ποτέ σοβαρή απειλή για τη βρετανική κυριαρχία στην Ινδία. Ο Νανάς υποστηρίζει ότι οι Ινδοί, αντί να αντισταθούν στον κατακτητή με τουςδικούς του όρους, δηλαδή να προσπαθήσουν να μιμηθούν ή να συναγωνιστούν τα. Βρετανικά ιδεώδη περί ανδρισμού, ακολούθησαν έναν εναλλακτικό τρόπο αντίδρασης, αναπτύσσοντας ένα νέο ορισμό του ανδρισμού, ο οποίος ως ένα βαθμό
συμφωνούσε με το δυτικό στερεότυπο του εκθηλυμένου Ινδού, αλλά ο οποίος ήταν εμπνευσμένος από το πολύ ευρύτερο φάσμα του ανδρισμού, της θηλυκότητας ς και του ανδρογυνισμού, το οποίο ήταν εγγενές στην ενδουιστική παράδο
- Η αντιστροφή αυτή, που έγινε με βάση την τοπική παράδοση, συνοδεύτηκε. και από μια αλλαγή οπτικής, σύμφωνα με τηνοποία η αρσενική κουλτούρα του αποικιοκρατη άρχισε να ε Θεωρείται ως ηθικά και πολιτισμικά κατώτερη
Ο Γκάντι ήταν εκείνος που κατάφερε να ενσαρκώσει αυτή την μεταμόρφωση και να εξελίξει σε μια μορφή αντιαπικιακξς αντίστασης καλλιεργώντας μια ηθελημένη παιδική θηλυκότητα, ενώ ταυτόχρονα αντλούσε από την ε τις τις πηγές των ντόπιων πολιτισισμικων μορφών (Nandy 1983: 52-5). Ωστόσο, ακόμη σε αυτήν την περίπτωση ο Γκάντι μιμήθηκε το παράδειγμα κάποιων " ξενοοφερμένων " δυτικών , οι οποίοι εκφράστηκαν με αμφίσημο τρόπο απέναντι στην κουλτούρα και την ιδεολογία του ιμπεριαλισμού, γεγονός που θα μπορούσε να αξιοποιηθεί εναντίον του ιμπεριαλισμού.
Η έκφραση της διαφωνίας του Όσκαρ Ουάιλντ μέσω της ομοφυλοφιλίας του εγκαινίασε ένα νέο πεδίο εμφυλης πόλιτικης τις δυνατότητες της οποίας ο Γκάντι αντιλήφθηκε από την αρχή της καριέρας του, αν κρίνουμε από το ενδιαφέρον του για το έργο του .E Carpenter και R. H. Sherard (τα βιβλία τους βρίσκονται ανάμεσα στα προτεινόμενα αναγνώσματα στο τέλος του Hind Swaraj) Η υιοθέτηση από την μεριά του κάποιων μεθόδων αντίστασης που χρησιμοποίησαν οι σουφραζέτες, η υπο στήριξή του προς ορισμένους φεμινιστικούς στόχους και η δική του συνειδητή κίνηση, στην προσωπική και τη δημόσια ζωή του, να υιοθετήσει ο ίδιος,μια σχεδόν ανδρόγυνη ταυτότητα όλα αυτά υποδηλώνουν τις σχέσεις ανάμεσα στη κεντρική του θέση της μη-βίας και σε μια πολιτική με την οποία αντιστάθηκε την βρετανικό ιμπεριαλισμό υπονομεύοντας την έμφαση του τελευταίου στον υπερβολικό ανδρισμό και εκμεταλλευόμενος τις αντιδράσεις του στο θηλυκό
• Ο
Gandhi, του οποίου η αντινεωτερική στάση ήταν εξαιρετικά προβλημστικη για το φεμινισμό στην Ινδία, εκμεταλλεύτηκε και χρησιμοποίησ" θηλυκές στρατηγικές σε μια πολιτική κατάσταση της οποίας οι κανόνες ήταν κατηγορηματικά ανδρικοί, και με αυτόν τον τρόπο αναστάτωσε τα πολιτικά πράγματα χρησιμοποιώντας ως · κοινωνικό φύλο. Εισήγαγε την ψυχολογία ως όπλο των αδύναμων , με έναν πολύ πιο ριζοσπαστικό τρόπο από εκείνον του Fanon το Ειναι, ο οποίος ενδιαφερόταν πρωτίστως να αποκαλύψει την ιδεολογική βάση της δυτικής εθνο-ψυχολογίας και για τον οποίο η νευρωτική κατάσταση της αποικιοκρατίας, την οποία εξέφρασε με τόσο σθένος, μπορούσε να θεραπευ το μόνο με τη χρήση αρσενικής βίας. Με αυτή του την ενέργεια, ο Gandhi ανοιξε ς το δρόμο για να αξιοποιηθεί η ψυχολογία στο σύνολό της ως μέσο αντιαποικιαμης ς πολιτικής πρακτικής, η οποία έχει πλήρως αναπτυχθεί στις μετααποικιοακες ιστορικές επανεκτιμήσεις των μορφών και των μέσων της αντιαποικιακης αντίστασης. Ήταν επίσης από τους πρώτους που μίλησαν για τις πολιτικες δυνατότητες εναλλακτικών μορφών αντίστασης, όπως αυτής που θα μπορούσε να χαρακτηρισθεί ως μια πολιτική μορφή ανταρτοπόλεμου εκφραζοντας αυτό που οι καταπιεσμένοι, γυναίκες, άντρες και παιδιά έκαναν τόσον καιρό
Ο Γκάντι πήγε πιο μακριά από τον Φανούν χρησιμοποιώντας τις ταυτότητες του κοινωνικού φύλου ως τμήμα των αντιαποικιακων του κινήσεων ( στην περίπτωσή του, η χρήση τους επεκτάθηκε και στην ευρύτερη κοινωνική του πολιτική
Ενώ ο Fanon αντέδρασε σττην εχθήλυνση του θύματος της αποικιοκρατίας επιββάλλοντας έναν βίαιο υπερ-ανδρισμο ο Γκάντι απλά επιδόθηκε σε να περιπλο παιχνίδι ανάμεσα στα δύο με την ιδέα της satyagraha ή μιας προφανως θηλυκής» παθητικής αντίστασης· η «δύναμη της ψυχής», η shakti, ήταν επίσης μια θηλυκή αρχή. Επικαλούμενος το θηλυκό στοιχείο σε μια πολιτική κατάσταση της οποίας οι κανόνες ήταν αρσενικοί, ο Gandhi αναστάτωσε σε ταυτόχρονα τόσο την έμφυλη όσο και την αποικιακή πολιτική πραγματικό τητα. Ενώ στα μάτια των δυτικών ο Gandhi έκανε τον εαυτό του πιο θηλυκό, για τους Ινδούς απέκτησε το πολιτισμικά αναγνωρίσιμο χαρακτηριστικό του ανδρόγυνου.
Στον τόπο του ο Gandhi μάλλον αυτοευνουχίστηκε παρά εκθηλυνθηκε: ένας από τους λόγους της μυστικιστικής του γοητείας στο λαό ήταν η δημόσια αποκήρυξη των σεξουαλικών σχέσεων με τη σύζυγό του.
Ό Gandhi ενθάρρυνε επίσης ενεργά τη συμμετοχή των γυναικών στην πολιτική, ενστερνίστηκε πολλούς από τους φεμινιστικούς στόχους και αναγνώρισε τις δυνατότητες των φεμινιστικών πολιτικών στρατη γικών.
Ο Gandhi και η πολιτική του ενδύματος
Μια χαρακτηριστική στρατηγική της «αντι-πολιτικής» του Gandhi αφορούσε την πολιτική του ενδύματος. Παρά την έμφαση που έδωσε στον κόσμο του πνεύματος, στην πραγματικότητα ο Gandhi πρόβαλε το σώμα του όσο κανένας άλλες ηγέτης αντιαποικιακού αγώνα. Οι ενδυματολογικές του μεταμορφώσεις, τις οποίες έχει καταγράψει με εντυπωσιακό τρόπο η Emma Tarlo, από την Πρωιμασία ενός λυγερόκορμου Άγγλου τζέντλεμαν των ανώτερων τάξεων το 188 στη λαϊκή εκδοχή της περιβολής Kathiawadia ενός χωρικού Guharati ήταν γεμάτες σημασία. Ο Gandhi ήταν άριστος γνώστης της ενδυματολογικης σημειωτικής, την οποία και χειρίστηκε πιο αποτελεσματικά από το ξίφος η τι όπλο.
ΕΝΩ πρόβαλε ένα μη - υλιστικό τρόπο ζωής ελάχιστοι ελάχιστοι πολίτικοι φροντίδα. τόσο πολύ τον τρόπο με τον οποίο ντύνονταν ή κατέγραψαν της διεξοδικά το πώς θα έπρεπε να ερμηνευθεί το ντυσιμο τους
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου