ΜΗΤΑΦΙΔΗΣ ΤΡΙΑΝΤΑΦΥΛΛΟΣ :ΚΕΙΜΕΝΟ ΟΜΙΛΙΑΣ ΣΤΗΝ ΕΚΔΗΛΩΣΗ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΠΕΛΕΥΘΕΡΩΣΗ ΤΗΣ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΠΟ ΤΟΥΣ ΝΑΖΙ ΤΗΣ 30-10-2013 «Η ιστορία γράφεται με ανυπακοή»

ΚΕΙΜΕΝΟ ΟΜΙΛΙΑΣ ΣΤΗΝ ΕΚΔΗΛΩΣΗ ΤΗΣ 30-10-2013

«Η ιστορία γράφεται με ανυπακοή»

[«Αδέρφια, συμπολίτες, το σύνθημά μας “θάνατος στον φασισμό, λευτεριά στον λαό” έγινε πραγματικότητα. Η περίφημη πόλη μας, που επί τέσσερα χρόνια στέναζε κάτω από τη φασιστική μπότα, μα ποτέ δεν έπαψε να αντιστέκεται, είναι επιτέλους ελεύθερη. Ζήτω η ελεύθερη Ελλάδα! Ζήτω η λευτεριά! Ζήτω η αδούλωτη Θεσσαλονίκη! Ζήτω οι απελευθερωτές του ΕΛΑΣ! Για την ευτυχισμένη και πολυπόθητη αυτή μέρα έχυσαν το αίμα τους και θυσιάστηκαν τα πιο ακριβά παλικάρια και κορίτσια της πόλης μας. Δεν θα ξεχάσουμε ποτέ τους τολμηρούς και ανδρειωμένους που με τη ζωή τους μας έδειξαν τον δρόμο της λευτεριάς, αιώνια τιμή και δόξα στους ήρωές μας…» (Στέλιου Γεωργιάδη, Θεσσαλονίκη ανυπότακτη πόλη, 1995, σελ. 292).]

         Το  χαρμόσυνο αυτό μήνυμα που μόλις ακούσατε έστειλαν με το χωνί τους τα ξημερώματα της 30ης Οκτωβρίου 1944 στους ξαγρυπνισμένους κατοίκους της μαρτυρικής αλλά ανυπότακτης Θεσσαλονίκης δύο ΕΠΟΝίτισες σκαρφαλωμένες στη στέγη ενός σπιτιού στην Άνω Πόλη,.

Τα μεγάλα γεγονότα της ιστορίας, έγραφε το 1843 ο Μαρξ, αποτελούν πρόκληση «για στοχασμό και συσπείρωση της σκεπτόμενης και βασανισμένης ανθρωπότητας», τονίζοντας παράλληλα ότι, «για να εργαστούμε θετικά για τη διαμόρφωση του καινούργιου κόσμου,  πρέπει να ρίξουμε άπλετο φως στον παλιό». Σ’ αυτό φιλοδοξεί να συμβάλει με τη σημερινή της εκδήλωση η δημοτική μας κίνηση, αγαπητοί/ές συμπολίτες/σες και σεβαστοί/ές αγωνιστές/τριες της αντιφασιστικής αντίστασης που μας τιμάτε με την παρουσία σας. 

«Αρχίζεις να διαλύεις έναν λαό αφαιρώντας τη μνήμη του. Καταστρέφεις τα βιβλία του, την κουλτούρα και την ιστορία του. Έπειτα, άλλοι γράφουν βιβλία γ’ αυτόν, του προσφέρουν μια άλλη κουλτούρα και επινοούν μια άλλη ιστορία. Στη συνέχεια ο λαός αρχίζει σιγά-σιγά να ξεχνά ποιος είναι και τί ήταν. Γι’ αυτό η πάλη της μνήμης εναντίον της λήθης δεν είναι παρά η πάλη του ανθρώπου εναντίον της εξουσίας.» (Μίλαν Κούντερα, Το βιβλίο του γέλιου και της λήθης, 1979)

«Η ιστορία γράφεται με ανυπακοή»

Στο σύνθημα αυτό, που έχει κατακτήσει διαχρονικά την ετυμηγορία της ιστορίας, συμπυκνώνονται και ζωντανεύουν όλα τα «μαθήματα» από την απελευθέρωση-σωτηρία της μαρτυρικής, ανυπότακτης Θεσσαλονίκης  από τα νύχια των Ναζί και των Ταγματαλητών, σαν σήμερα, πριν 69 χρόνια, από τον ΕΛΑΣ.

Γιατί «ξέσχισαν τον Δούρειο Ίππο της Καζέρτας»,  κατά την έκφραση του Μάρκου Βαφειάδη αλλά και τη συμφωνία της Λισαβώνας, που «το τίμημα της ήταν να παραχωρηθεί η Θεσσαλονίκη από τους Γερμανούς στους Άγγλους, ώστε να μπορέσουν να την καταλάβουν αμαχητί  και  μ’  αυτόν  τον  τρόπο  η  Ελλάδα  να  περιέλθει  στο  δυτικό στρατόπεδο.» (Συνέντευξη του φον Σπέε στον Β. Μαθιόπουλο το 1976 στη Χαϊδελβέργη. Η Ελληνική Αντίσταση (1941-44) και οι Σύμμαχοι, 1994).

To τέλος της γερμανικής κατοχής στη Μακεδονία είχε διαφανεί ήδη από το καλοκαίρι του 1944, όταν η Ομάδα Μεραρχιών Μακεδονίας του ΕΛΑΣ, υπό τον στρατηγό Ευριπίδη Μπακιρτζή, απελευθέρωνε τη μία μετά την άλλη τις πόλεις της Δ. Μακεδονίας. Η απελευθέρωση της Αθήνας και του Βελιγραδίου έκανε τους Σαλονικιούς να νιώθουν πως και τα δικά τους δεινά έφταναν στο τέλος. Έτσι, παρά τις άνωθεν εντολές, η ιστορική απόφαση του Μάρκου Βαφειάδη και του Ευριπίδη Μπακιρτζή να προελάσουν προς τη Θεσσαλονίκη αποδείχτηκε σωτήρια για την πόλη, καθώς όχι μόνο γλύτωσαν τις υποδομές της (λιμάνι, ηλεκτρικές εταιρίες, υδραγωγεία, αλευρόμυλους, κ.λπ.) από την καταστροφή, αλλά και τη διαφύλαξαν από το να υποστεί τα δικά της «Δεκεμβριανά». Επιπλέον, τόσο οι δυνάμεις του ΕΛΑΣ στο στρατιωτικό πεδίο όσο και εκείνες του ΕΑΜ στο πολιτικό-κοινωνικό ανέλαβαν με επιτυχία το τιτάνιο έργο της μετάβασης από τη σκλαβιά στην ελευθερία, τουλάχιστον έως την επάρατη συμφωνία της Βάρκιζας-βούτυρο στο ψωμί των λουφαγμένων της «εθνικοφροσύνης» και των δωσιλόγων. Γι' αυτό και δεν θα διστάσουν να αιματοκυλίσουν τις εκδηλώσεις για την πρώτη επέτειο της απελευθέρωσης της Θεσσαλονίκης από τους Ναζί. Σκοτώνουν  έναν 25xρoνo κουρέα και τραυματίζουν άλλα 12 άτομα. Όχι μόνο δεν συλλαμβάνεται και δεν τιμωρείται κανείς, αλλά και θάβουν για δεκαετίες ολόκληρες ως μη «εθνικώς ορθή» την ίδια την επέτειο της απελευθέρωσης!

Έπρεπε να περάσουν 37 χρόνια για να τιμήσουν οι Θεσσαλονικείς την επέτειο της «απολυτρώσεως» της πόλης με πρωτοβουλία του αριστερού δήμαρχου Θανάση Γιαννούση και τη συμμετοχή των αριστερών δημάρχων Σταυρούπολης, Αμπελοκήπων και Ευόσμου. Την παρακαταθήκη αυτή θα συνεχίσει μέχρι το 1986 και ο κατοπινός δήμαρχος Θεοχάρης Μαναβής, ενώ επί δημαρχίας Σ. Κούβελα παύει κάθε εορτασμός της «ενοχλητικής» αυτής  επετείου.

Το υπουργείο Β. Ελλάδος και η ΤΕΔΚ συνεχίζουν να τιμούν την επέτειο, ώσπου, μετά το 1989, σβήνεται από το δημοτικό εορτολόγιο. Έκτοτε ο κατ’ ευφημισμόν εορτασμός εξαντλείται σε μια τυπική τελετή στο ηρώο του Γ΄ Σ.Σ.

Σήμερα, 69 χρόνια μετά, με τα βλαστάρια των Ναζί, των Ταγματαλητών και των χουντικών στη Βουλή ή προφυλακισμένα, δεν θα βρείτε στον κεντρικό δήμο της πόλης κανένα δρόμο με την ιστορική ημερομηνία «30/10/1944» ή με τα ονόματα των απελευθερωτών της. Ούτε θα δείτε το πορτρέτο του πρώτου δημάρχου της απελευθερωμένης  Θεσσαλονίκης του αντιστασιακού καθηγητή του ΑΠΘ Δημήτρη Καβάδα, ανάμεσα     στα πορτρέτα των δημάρχων της πόλης, που είναι αναρτημένα έξω από την αίθουσα του δ.σ. Αντίθετα θα δείτε να φιγουράρουν, με απόφαση του χουντικού Δ.Σ.Θ. και την ανοχή των κατοπινών, τα ονόματα όσων προϋπάντησαν, συνεργάστηκαν και κατευόδωσαν τους τυράννους της φαιάς πανούκλας, όπως οι κατοχικοί δήμαρχοι Κ. Μερκουρίου και Γ. Σερεμέτης.  

Έστω και με καθυστέρηση 69 ετών, το Δ.Σ.Θ., αποκαθιστώντας την ιστορική αλήθεια για την πόλη μας, πρέπει να ακυρώσει τις κατάπτυστες αυτές ονοματοδοσίες και να κοσμήσει τους δρόμους της πόλης με τα ονόματα των απελευθερωτών της. Μια τέτοια απόφαση, πέρα από τον προφανή συμβολισμό της, θα αποτελεί και ένα πολιτικό όπλο απέναντι στη νεοναζιστική πανούκλα που κατοικοεδρεύει και στα έδρανα της Βουλής, αλλά και σε ανθρώπους ή νοσταλγούς της χούντας που βρίσκονται σε κρίσιμα δημόσια πόστα.

Να κλείσω με την υπόσχεση να γιορτάσουμε του χρόνου τα 70 χρόνια της λύτρωσης της πόλης από τη ναζιστική τυραννία, μετονομάζοντας την παραλιακή «λεωφόρο Νίκης» σε «λεωφόρο αντιφασιστικής νίκης 30 Οκτωβρίου 1944», όπως θυμίζει η ταμπέλα που κρατώ. Οργανώνοντας παράλληλα μια μεγάλη αντιφασιστική διαδήλωση με κατάληξη τον παλιό σιδηροδρομικό σταθμό, απ’ όπου ξεκινούσαν τα τρένα του θανάτου για τους συμπολίτες μας μάρτυρες του ολοκαυτώματος.

 Γιατί, όπως έγραψε ο επιζών του Ολοκαυτώματος Ελί Βιζέλ «ο δήμιος σκοτώνει πάντα δύο φορές, τη δεύτερη με τη λήθη».

     

 ΜΗΤΑΦΙΔΗΣ ΤΡΙΑΝΤΑΦΥΛΛΟΣ

ΕΚΔΗΛΩΣΗ

ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΠΕΛΕΥΘΕΡΩΣΗ ΤΗΣ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΠΟ ΤΟΥΣ ΝΑΖΙ

(30-10-013)

ΕΙΣΗΓΗΣΕΙΣ:

ΣΤΡΑΤΟΣ ΔΟΡΔΑΝΑΣ, «Αντίσταση και συνεργασία στη γερμανοκρατούμενη Θεσσαλονίκη»

Ευάγγελος Χεκίμογλου, Διδάκτωρ οικονομολόγος, "Πτυχές της απελευθέρωσης (1944): Ο ανύποπτος Σουηδός και ο επίμονος ταβερνιάρης"

Σπύρος Κουζινόπουλος: "Πώς ο ΕΛΑΣ έσωσε τη Θεσσαλονίκη από τους Ναζί τη μέρα της απελευθέρωσης"