Αντινομίες του φορμαλισμού: η κατά Laclau θεώρηση του λαϊκισμού και ο ελληνικός θρησκευτικός λαϊκισμός
Γιάννης Σταυρακάκης
Το έργο του Ernesto Laclau αποτελεί μια πολύ συχνή και σταθερή αναφορά σχεδόν σε κάθε συζήτηση περί λαϊκισμού. Το κείμενο που ακολουθεί επιχειρεί αρχικά να σκιαγραφήσει και να ανασυστήσει τις σημαντικότερες θεωρητικές και αναλυτικές συνιστώσες της προσέγγισης αυτής που φαίνεται να διατηρεί, μέχρι και σήμερα, τη σημασία και την εγκυρότητά της. Ιδιαίτερη έμφαση αποδίδεται στα σχετικά κείμενα του Laclau από τη δεκαετία του 1970, αλλά και στα συμπεράσματα της μεταγενέστερης έρευνάς του, που συνθέτουν ένα ιδιαίτερα αποτελεσματικό πλαίσιο για την ανάλυση του λαϊκιστικού λόγου. Η υπόθεση αυτή θεμελιώνεται περαιτέρω, στο δεύτερο μέρος του κειμένου, μέσα από την ανάλυση ενός πρόσφατου εμπειρικού παραδείγματος, της πολιτικοποίησης του λόγου της Εκκλησίας της Ελλάδος και του αρχιεπισκόπου Χριστόδουλου. Τέλος, το καταληκτικό τμήμα του άρθρου αφιερώνεται στην ανάλυση των πιο πρόσφατων γραπτών του Laclau περί λαϊκισμού, στα οποία επιχειρείται η ενίσχυση του μορφικού/τυπικού ή και φορμαλιστικού χαρακτήρα του επιχειρήματός του. Ενώ η γενικότερη ανάλυση του λαϊκιστικού λόγου από τον Laclau συνιστά μια σημαντική πρόοδο στην εννοιολόγηση αυτής της ολισθηρής έννοιας, από την άλλη, οι πρόσφατες απόψεις του για τον λαϊκισμό ίσως να αποκαλύπτουν τα όρια μιας καθαρά φορμαλιστικής προσέγγισης του φαινομένου.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου