Αναγνώστες

Πέμπτη 27 Οκτωβρίου 2011

o Mαξ Σελλερ για το Θάνατο




''Άρα , ο θάνατος δεν είναι ένα αμιγώς εμπειρικό στοιχείο της εμπειρίας μας , αλλά ο προσανατολισμός προς τον θάνατο υπονοείται ουσιωδώς από την εμπειρία κάθε ζωής , και βέβαια της δικής μας. Ο θάνατος ανήκει στη μορφή και στην υφή όπου κάθε ζωή, δική μας η ξένη, μας έχει δοθεί , και τούτο ένδοθεν όσο και έξωθεν . Είναι ένα πλαίσιο το οποίο δεν προστίθεται τυχαία στην εικόνα, άνευ της οποίας δεν θα υπήρχε η εικόνα μιας ζωής. Ας σβήσουμε με τη σκέψη μιας όποια φάσεως της ζωής μας την ενορατική βεβαιότητα του θανάτου¬ παρευθύς θα προέκυπτε μέσα στο μέλλον μια ριζικά διαφορετική στάση από την πραγματική μας στάση . Θα βλέπαμε τότε μπροστά μας την ίδια μας τη ζωή να εκτυλίσσεται σαν μια διαδικασία ατελεύτητη και εκ φύσεως ατέρμονη ΅λόγω της απουσίας προοπτικής μέσα στη σφαίρα αναμονής , κάθε μια από τις έμπειρες μας θα έπαιρνε άλλη όψη και κάθε συμπεριφορά μας θα ήταν διαφορετική από ότι είναι στη πραγματικότητα ''


Μαξ Σελερ Θάνατος και μετά Θάνατον Ζωή μετ Κωστής παπαγιωργης ΕΚΔ Καστανιώτης Αθήνα 2003
Για τη διαφορά
Δυτικής και Ανατολικής στασης ως προς τον θανατο :
Οι Ινδοί πριν από την εμφάνιση του Βούδα ήταν πεπεισμένοι για την μετά θάνατον ζωή , την οποία έβλεπαν ενορατικά σαν το ατέρμονο «ταξιδι» των ψυχών και σαν διηνεκή αναγέννηση τους . Η πολυσήμαντη καινοτομία του Βούδα και των προδρόμων του ήταν ότι τόλμησε- πράγμα ανήκουστο για εκείνη την εποχή- να υποστηρίξει πως υπάρχει θάνατος , δηλαδή ένα τέρμα, μια διακοπή , τουλάχιστον μια οριστική διακοπή του ατέρμονου ταξιδιού των ψυχών ότι υπάρχει μια απελευθέρωση» από αυτή την ατέρμονη κίνηση, που αποτελούσε ως τότε αντικείμενο της λαϊκής ενόρασης;¨ότι έχουμε μια είσοδο των ψυχών στην ‘’νιρβάνα». Αυτό που κατάφερε να ανακαλύψει προοδευτικά και να συλλάβει ενορατικά ο Ινδός στη διάρκεια της ιστορίας του δεν ήταν η αθανασία αλλά ο θάνατος . Το βάρος της απόδειξης εδώ ήταν το αντίστροφο από ότι στην Ευρώπη . Σε αντίθεση με το προφανες »της μετά θανατον ζωής και της αποδημίας ένιωθαν πάντα την ακατανίκητοι επιθυμία ενός τέλους ,οπότε αυτά τα αισθήματα βρήκαν την έκφραση τους στις ιδέες του Βούδα για την Νιρβάνα
Μαξ Σελερ Θανατος και μετα θανατον Ζωή ο.π...
Ο Σύγχρονος άνθρωπος

Αυτός ο σύγχρονος άνθρωπος δεν φοβάται τον θάνατο όπως ο αρχαίος , αλλά καθώς η ξέφρενη εργασία και το ξέφρενο κέρδος τον απομακρύνουν από κάθε ενατένιση και απόλαυση του Θεού και του κόσμου, παρομοίως τον αναισθητοποιούν απέναντι στην ιδέα του Θανάτου. Η καταβύθιση στη δίνη των επιχειρήσεων με σκοπό την ίδια την απασχόληση αποτελεί , όπως σημείωσε ο Πασκαλ – το νέο , εξόχως αμφίβολο φάρμακο , χάρη στο οποίο οποιο ο μοντέρνος τύπος ανθρώπου απωθεί την σαφή και προφανή ιδέα του ανθρώπου και μετατρέπει την αυταπάτη μιας ατέρμονης συνέχισης της ζωής σε άμεση υπαρξιακή διάθεση .

Μαξ Σελερ Θανατος και μετά Θάνατον Ζωή .....

1 σχόλιο:

Γιάννης είπε...

νομίζω μπερδεύει το πρώτο κείμενο το φόβο της βλάβης με το θάνατο. ο θάνατος μπορεί να θεωρηθεί σύμβολο και αποκορύφωση/ολοκλήρωση της βλάβης, κάθε βλάβης. αλλά δε βλέπουμε το θάνατο ως θάνατο, βλέπουμε την κάθε βλάβη/φθορά ως θάνατο. ωστόσο είανι άλλο ο θάνατος και άλλο η φθορά.

μας είπαν ότι θα πεθάνουμε, δεν ξέρουμε εμπειρικά. αλλά ξέρουμε εμπειρικά ότι φθειρόμαστε, πονάμε, αιμορραγούμε κλπ. ο θάνατος είναι αναπόσπαστα δεμένος με την ερμηνεία του, δηλαδή τι θα μας πουν γι' αυτόν αυτοί που θα μας πουν ότι όλοι οι άνθρωποι κάποτε πεθαίνουν.

νομίζω το πρώτο και το τρίτο κείμενο διαφωνούν κάπως. γιατί το πρώτο, λέει ότι αλλιώς θα βλέπαμε τη ζωή αν σβήναμε για λίγο την ιδέα του θανάτου, ενώ το τρίτο ότι σήμερα ζούμε σα να είμαστε αθάνατοι. νομίζω το δεύτερο συμβαίνει. δεν είναι η ζωή μας ατελείωτη, με συνεχώς νέους στόχους και νέες επιθυμίες, ακόρεστες; γι' αυτό και, αν τυχόν γινόμασταν αθάνατοι, δε θα πλήτταμε ποτέ. ίσως η μόνη διασκέδαση που θα χάναμε θα ήταν να σκοτώνουμε τους άλλους. αλλά θα υπήρχαν ένα κάρο επιθυμίες, που θα επιδιώκαμε δίχως το φόβο ακύρωσής τους.
καταρχήν αμφιβάλλω αν ο κορεσμός πχ του σεξ ή του φαγητού θα επερχόταν (αν θεωρήσουμε ότι λχ οι ανθρωποι θα βαριόντουσαν τα ποιηματα ή την τεχνη) με δεδομένη την απουσια ειτζ ή καρδιακών νοσημάτων. κάθε είδους απόλαυση δίχως φόβο, δεν είναι ένας στόχος σήμερα;
κατά δεύτερον, θα είχε κανείς άπειρο χρόνο να δοκιμάσει άπειρες δυνατότητες κι από μόνο του κάτι τέτοιο θα απέκλειε την πλήξη ή την απουσία νοήματος.
θα έπλητταν οσοι θα ήθελαν να πεθάνουν και δε θα μπορούσαν. αλλά θα υπήρχε μια κατάσταση στην οποία μόνη λύση θα ήταν ο θάνατος; δλδ, αν υπήρχε βλάβη αλλά όχι θάνατος, θα υπήρχε τέτοια, αλλιώς (αν δλδ ούτε βλάβη υπήρχε, ούτε θάνατος) όχι.
αλλά, μπορούμε να φανταστούμε έναν κόσμο χωρίς θάνατο και χωρίς βλάβη; και τι θα πει αυτό; πως δε θα υπήρχαν κοντύτεροι, καραφλότεροι, ασχημότεροι, εξυπνότεροι; άρα μιλάμε για κάτι φύσει αδύνατον, το να είναι όλοι ολόιδιοι σωματικά και ψυχικά, προκειμένου να σκεφτούμε την κατάσταση στην οποία δε θα υπήρχε θάνατος.

Από το Μοντέρνο στο Μεταμοντερνο -Στη τέχνη και στη Κοινωνία. Πέτρος Θεοδωρίδης

  Πέτρος Θεοδωρίδης (τμήμα κινηματογράφου Α.Π.Θ ) Από το Μοντέρνο στο Μεταμοντερνο Στη τέχνη και στη Κοινωνία   Α. :Μοντερνισμός   ...