το ''εσωκατευθυνόμενο'' και το ''εξωκατευθυνομενο ''ατομο

Ο ΕΣΩΚΑΤΕΥΘΥΝΟΜΕΝΟΣ

Μεχρι προσφατα η ‘’ατομικότητα ‘’συνδεόταν με αυτό πού ο D Riesman σενα σημαντκό βιβλίο του1949, το Lonely crowd ( The Lonely Crowd’)αποκάλεσε, εσωκατευθυνόμενο ανθρωπο‘’Inner directed Man

Ο Riesman διεκρινε μεταξύ αρκετών κύριων χαρακτηρολογικών τυπων τον εδοστρεφή εσωκατευθυνόμενο και τον ετεροκατευθυνόμενο.

Ο πρωτος τυπος αποτελουσε ουσιαστικά ένα συμβολο του νεωτερικου ανθρωπου :. «η πηγή της κατευθυνσης του ειναι «εσωτερική » με την εννοια ότι εμφυτευεται κατά τα πρωτα χρόνια της ζωής του ανθρωπου από τους μεγαλύτερους του και κατευθυνεται προς γενικευμένους μα ωστόσο αναπόδραστα προσδιορισμένους σκοπούς *

Η συμπεριφορά του εσωκατευθυνόμενο ανθρώπου ελεγχόταν από ένα«ψυχολογικό γυροσκόπιο »πού «από τη στιγμή που θα εμφυτευτεί από τους γονείς και τις άλλες εξουσίες, διατηρεί σε λειτουργία τον εδοστρεφή (εσωκατευθυνόμενο) ακόμα και όταν η παράδοση, δεν υπαγορεύει πια της κινήσεις του

Ο ενδοστρεφής εσωκατευθυνόμενο γίνεται ικανός να διατηρεί μία εύθραυστη ισορροπία ανάμεσα στις απαιτήσεις πού έχει απαυτόν ο στόχος του στη ζωή και στους καταναγκασμούς του εξωτερικού του περιβάλλοντος

Ο ΕΤΕΡΟΚΑΤΕΥΘΥΝΟΜΕΝΟΣ

τον Riesman τον απασχολουσε περισσοτερο η εμφανιση (τοτε!!!) του ετεροκατευθυνόμενου (otherdirected) ανθρώπου πού βρισκεται χωρίς έναν εσωτερικό οδηγό- αντιθεται η δραση του καθοδηγείαται μονιμα από τον αμεσο κοινωνικο του περιγυρο.

Η αντιπάθεια του Riesman για την ετεροκατευθυνόμενη προσωπικότητα διαφαίνεται στην επιλογή των περιγραφών πού κάνει«ο ετεροστρεφής ειναι ενας κονφορμιστής΄΄ ο οποιος «υποτάσσεται στην εξουσία της ομάδας» και κυριαρχείται από μια «ακόρεστη αναγκη για αποδοχή»,«ειναι κοσμοπολιτης. Για αυτόν το σύνορο αναμεσα στο οικείο και το ξένο…εχει καταργηθεί Καθώς η οικογένεια απορροφά συνεχώς το ξενο και ανασχηματίζεται,το ξένο γίνεται οικείο. Ο ετεροστρεφής ειναι από μια αποψη σαν το σπίτι το παντού και πουθενά, ικανός για μια γοργή και μερικές φορες επιφανειακή οικειοτητα με τον καθενα και για μιαν απόκριση στον καθένα .Ο ετεροστρεφής πρεπει να ειναι ικανός να λαμβάνει σήματα από μακριά κι από κοντά¨οι πηγές ειναι πολλές, ο αλλαγές γοργές

Αυτό λοιπόν που μπορεί να εσωτερικευθεί δεν ειναι ενας κωδικας συμπεριφοράς,αλλά ο εξεζητημένος εξοπλισμός πού χρειάζεται για να λαμβάνει τέτοια μηνυματα και εν τέλει να συμμετέχει στην κυκλοφορία τους.

Αντί για τους ελέγχους ενοχής και ντροπής που εξακολουθουν βέβαια να υπάρχουν, ο ουσιαστικός ψυχολογικός μοχλός του ετεροστρεφούς ειναι μια διαχυτη ανησυχία΄.Αυτός ο εξοπλισμός ελέγχου δεν ειναι σαν γυροσκόπιο αλλά σαν ραντάρ »

* David Riesman Το μοναχικό πλήθοςΜτφ Βασίλης Τομανάς εκδ Νησίδες (1949)2001