Αναγνώστες

Δευτέρα 21 Μαΐου 2012

" Τα ΕΝ ΟΙΚΩ εν δήμω": Πως όριζε την οικολογία ο Αντρέ Γκορζ


αποσπασμα:
''Εγώ δεν βλέπω όμως το πώς οι ατομικές επιλογές θα αλλάξουν «γρήγορα και ριζικά» το μοντέλο παραγωγής και κατανάλωσης. 
Αυτό το μοντέλο άλλωστε έχει σχεδιαστεί και επιβληθεί ακριβώς για να επεκτείνει την κυριαρχία του κεφαλαίου πάνω στις ανάγκες, τις επιθυμίες, τις σκέψεις, τις προτιμήσεις του καθένα και για να μας κάνει να αγοράζουμε, να καταναλώνουμε, να επιδιώκουμε αυτό που συμφέρει στον καπιταλισμό να παράγει. Πάει πολύς καιρός από τότε που η παραγωγή του αναγκαίου και του ωφέλιμου έπαψε να είναι κινητήρια δύναμη της ανάπτυξης
Οι ανάγκες είναι περιορισμένες, οι επιθυμίες και οι φαντασιώσεις δεν είναι.
 
Πρώτα στη δεκαετία του 1920 και έπειτα στη δεκαετία του 1950, η ανάγκη που είχε η βιομηχανία να παράγει περισσότερο ξεπέρασε την ανάγκη των ανθρώπων να καταναλώνουν περισσότερο και υποκίνησε την ανάπτυξη μιας παιδαγωγικής –το μάρκετινγκ, η διαφήμιση– που δημιουργεί νέες ανάγκες στο πνεύμα των ανθρώπων και τους κάνει να αυξάνουν την κατανάλωσή τους. 

Οι καταναλωτές και η παραγωγή πρέπει να τεθούν στην υπηρεσία του κεφαλαίου και όχι το αντίστροφο.
Ο δεσμός ανάμεσα στη δημιουργία αξίας και στη δημιουργία πλούτου διερράγη

Δεν αναγνωρίζεται ως πλούτος παρά μόνον αυτό που μπορεί να εκφραστεί και να μετρηθεί σε χρήμα.
Τα κοινά αγαθά προφανώς δεν ανήκουν σε αυτή την κατηγορία.
Οι συλλογικές υπηρεσίες πρέπει να καταργηθούν στο βαθμό που φρενάρουν ή εμποδίζουν την αύξηση της ατομικής κατανάλωσης.

Βλέπετε λοιπόν ότι μια ηθική της ευθύνης προϋποθέτει πολλά πράγματα.

Προϋποθέτει μια ριζική κριτική των ύπουλων μορφών κυριαρχίας που ασκούνται πάνω μας και μας εμποδίζουν να συγκροτηθούμε σε συλλογικό υποκείμενο που ενώνεται από μια κοινή άρνηση και μια κοινή δράση ....''

Παρατηρηση: Ειναι εκπληκτικό το πόσο κοντα ειναι η Σκεψη του μεγαλου θεωρητικου της Οικολογιας με την σκεψη τοσο των θεωρητικών της ''Λακανικής αριστεράς '' (βλε ετικέτα διπλα ) οσο και με τη σκεψη του Ζιγκμουν Μπαουμαν..

2 σχόλια:

Elias είπε...

Εάν αποενοχοποιήσουμε την κατανάλωση,ως σύμπτωμα , θα κατανοήσουμε τον Γκορζ,ίσως καλυτερα και όπως σωστά λες, με όρους Μπάουμαν.
Ας ξεκινήσουμε απο μια αυτονόητη αποδοχή της οικονομικής πραγματικότητας: οτι τα συναλλακτικά ήθη διαμορφώνουν και διαμορφώνονται απο τους ατομικούς ψυχισμούς και την επίδραση του Συμβολικού στην επιθυμία.
Ετσι μόνο καταλήγουμε να ψηλαφούμε την σχεδόν ιδεατή και εξω-συμβατική με τις ηθικές νόρμες , εξατομικευμένη σχέση με το χρήμα, όπως αυτή σχετίζεται με τις λακανικές θεωρήσεις.
Π.χ την έννοια του Αλλου στην οικονομική συμπεριφορά, θα ηταν προχειρότητα να την ταυτίσουμε με την θεοποίηση της επιθυμίας για κέρδος ή συσσώρευση πλούτου, αν και πρόσφατες προσεγγίσεις του λακανικού ακαδημαικού κοινού, φαίνεται να καταλήγουν στην αναλυτική προβληματική για την ψυχική εξουσία του χρήματος.

Επίσης, στα πλαίσια της ανταλλακτικής σχέσης των ατόμων στον καπιταλισμό και στην απομέιωση της αξίας χρήσης, να επισημάνουμε την πολύ σημαντική ζιμμελιανή προσέγγιση για την Φιλοσοφία του Χρήματος( 1900)όπου σχεδόν μας εισάγει στην οικονομική πραγματικότητα ως σκηνικό πάθους και αναπαράστασης.
Τέλος,η φρουδική και λακανική προσέγγιση του Οικονομικού μας θυμίζει οτι τίποτα δεν υφίσταται ξεχωριστά απο την ιδεολογική και πολιτική ψυχοπαθολογία και ανάλυση διοτι υπόρρητα εννοείται στους μηχανισμούς που διαμορφώνουν την επιθυμία του υποκειμένου.

Θα τολμήσω να διεισδύσω στην Μηχανική των Επιθυμιών ,μέσω του Ντελέζ και του Μπωντριγιάρ, κυρίως για να συσχετίσω -οσο είναι εφικτό- την εξουσιαστική δομή της επιθυμίας κέρδους με το Επιθυμητό.

Εάν σήμερα απομυθοποιήσουμε το Μεγάλο Κεφάλαιο ως δαιμονιακό και πυρηνικό κομμάτι της καπιταλιστικής πραγματικότητας -χωρίς να απορρίψουμε την μαρξιστική φιλοσοφία περί φετιχισμού χρήματος και εμπορέυματος- τότε μπορούμε να δούμε την συμβολική διάσταση της χρηματικής επιθυμίας ως παράγοντα ψυχοπαθολογίας του υποκειμένου.
Τόσο η αλτουσεριανή όσο και η φουκωική έννοια της καθυπόταξης, έξοχα προσαρμοσμένη στην σύγχρονη εκδοχή του ατομικού ψυχισμου απο την Μπάτλερ, μας θυμίζουν οτι η έγκληση του Άλλου είναι ουσιαστικά ο φορέας της αυτοαναφοράς ως ψυχικό προαπαιτούμενο εξουσιαστικής κυριαρχίας. Αν τώρα μεταβούμε σε επίπεδο ανάλυσης του συμπεριφορικού μοντέλου των ατόμων στην Οικονομία,όπου η υπερχρέωση και η υπερκατανάλωση, ως σημαινόμενα/ φαντασιακά άγχη με τις θανατερές τους σημειολογικές θέσεις στους ατομικούς ιδεοψυχαναγκαστικούς κόσμους,τότε θα αντιληφθούμε την καθυπόταξη ως προγενέστερη της νέυρωσης για ανταπόκριση στο κάλεσμα του συμβολικού μέσου κοινωνικής καταξίωσης και πλούτου, του χρήματος δηλαδή.
Κοινωνίες και άτομα,υποβάλλονται για πολύ καιρό στον τρόμο της έλλειψης ρευστότητας και στην μελλοντική αβεβαιότητα πιστωτικών ονείρων και ελπίδας, απορροφώντας τον δημοσιονομικό τρόμο που εξαπολύουν τα ΜΜΕ, και σωματοποιώντας-ατομικά και συλλογικά - τις νευρώσεις επιβίωσης που αντικαθιστούν πλέον τις νευρώσεις επιτυχίας των προηγούμενων δεκαετιών.

Χρήσιμο είναι λοιπόν να προσεγγίσουμε την ψυχοπαθολογική εκδοχή της ταξικής νεύρωσης και το σύμπτωμα πλουτισμού υπο το πρίσμα της εντεινόμενης οικονομικής ανασφάλειας, αποτυπώνοντας κάπως επικίνδυνα φυσικά, την λακανική τρισδιάστατη κατηγοριοποίηση του ψυχικού κόσμου( Συμβολικό-Πραγματικο -Φανταστικό) και διεισδύοντας στον διαστροφικό πυρήντα της επιθυμίας, με το πάντα χρήσιμο και διαχρονικό βυθόμετρο της μαρξιστικής ανάλυσης για φετιχισμό και αλλοτρίωση, όπως αυτά εμφανίζονται στους ψυχικούς κόσμους των σημερινών ανασφαλών και απο-ιδεολογικοποιημένων στην πλειοψηφία τους ατόμων

Ανώνυμος είπε...

ελιας ευχαριστω για το πολύ δημιουργικο και ενδιαφερον σου σχολιο.
Νοσφερατος

Από το Μοντέρνο στο Μεταμοντερνο -Στη τέχνη και στη Κοινωνία. Πέτρος Θεοδωρίδης

  Πέτρος Θεοδωρίδης (τμήμα κινηματογράφου Α.Π.Θ ) Από το Μοντέρνο στο Μεταμοντερνο Στη τέχνη και στη Κοινωνία   Α. :Μοντερνισμός   ...