Ο φαιός «πατριωτισμός» της κρίσης
Η υπόθαλψη του ακροδεξιού λόγου
ΑΠΟΣΠΑΣΜΑ :
Το ΛΑΟΣ ήταν το μόνο κοινοβουλευτικό κόμμα που δεν δίστασε να
συνταχθεί με τα μέτρα της κυβέρνησης, ακόμα κι εκείνα που βλέπουν με
μισό μάτι ως και οι βουλευτές του ΠΑΣΟΚ. Δεν είναι βέβαια η πρώτη φορά
που το κόμμα αυτό εμφανίζεται ως συναινετικό προς την εκάστοτε
κυβέρνηση, με φανερό πρώτο στόχο να διασκεδάσει την εικόνα του ακραίου
και να διεκδικήσει μεσοπρόθεσμα μεγαλύτερο ρόλο στο κομματικό παιχνίδι.
Αλλά οπωσδήποτε εκπλήσσει η ταύτιση ενός αντιπολιτευτικού
κόμματος με τα πιο αντιλαϊκά μέτρα που έχουν εξαγγελθεί τις τελευταίες
δεκαετίες. Αν συνυπολογίσει κανείς ότι πρόκειται για το ίδιο κόμμα που
έχει σηκώσει την παντιέρα της εξέγερσης κατά του «αντεθνικού» ΠΑΣΟΚ με
αφορμή το νομοσχέδιο για την ιθαγένεια και τους μετανάστες, η
«φιλοπαπανδρεϊκή» στροφή του ΛΑΟΣ προκαλεί ακόμα μεγαλύτερη εντύπωση σε
όσους δεν έχουν εξοικειωθεί με τον απόλυτο τακτικισμό που αποπνέουν οι
κινήσεις Καρατζαφέρη.
Νεοφιλελευθερισμός των άκρων
Βέβαια οι προσεκτικοί παρατηρητές της συγκρότησης του ΛΑΟΣ δεν
έχουν δυσκολία να αναγνωρίσουν ότι η σημερινή υποστήριξη των οικονομικών
μέτρων είναι απόρροια της προγραμματικής συμφωνίας του κόμματος αυτού
με ακραίες μορφές νεοφιλελευθερισμού. Οπως συμβαίνει και με άλλα κόμματα
της ευρωπαϊκής ακροδεξιάς, το ΛΑΟΣ ελάχιστα συγκινείται από τις
διεκδικήσεις των εργαζομένων. Τους θυμάται μόνο όταν επιθυμεί να τους
διαχωρίσει σε «ιθαγενείς» και «λαθρομετανάστες».
Αλλωστε ο αρχηγός του είναι γνήσιος μαθητής του Κώστα Μητσοτάκη,
του πρώτου δηλαδή έλληνα πρωθυπουργού που επιχείρησε να μεταφέρει στα
καθ' ημάς το νεοφιλελεύθερο δόγμα -και ο οποίος έσπευσε από την πλευρά
του να χαιρετίσει τα μέτρα της κυβέρνησης Παπανδρέου.
Ηδη πριν από ένα χρόνο, όταν συζητιόταν το περιβόητο φλερτ των
δύο ενοίκων της πολυκατοικίας, είχαμε αναλύσει το οικονομικό περιεχόμενο
μιας ενδεχόμενης συγκατοίκησης στην κυβέρνηση δεξιάς και ακροδεξιάς
(«Το οικονομικό πρόγραμμα Ν.Δ.-ΛΑΟΣ», «Κυριακάτικη Ελευθεροτυπία»,
26/4/09). Με βάση το επίσημο πρόγραμμα αλλά και τις δημόσιες δηλώσεις
των στελεχών του, το ΛΑΟΣ ήταν ήδη πριν από τις εκλογές το πιο σκληρό
νεοφιλελεύθερο κόμμα.
Ο Γ. Καρατζαφέρης είχε εισηγηθεί κατά καιρούς την κατάργηση της
φορολογίας των επιχειρήσεων, τη νομιμοποίηση του μαύρου χρήματος, την
κατάργηση του «πόθεν έσχες», τη θεσμοποίηση της παραοικονομίας, την
ιδιωτικοποίηση των υπόλοιπων δημόσιων οργανισμών, τη δημιουργία
φορολογικού παραδείσου στην Ελλάδα. Οσο για τις διεκδικήσεις των
εργαζομένων, ο αρχηγός του ΛΑΟΣ είχε εισηγηθεί πέρυσι στη Βουλή να
επανέλθει το περιβόητο «άρθρο 4», δηλαδή ο αντεργατικός νόμος του 1983,
για να αντιμετωπιστεί ο εργατικός συνδικαλισμός και οι απεργιακές
κινητοποιήσεις.
Αυτή, λοιπόν, η σημερινή αμέριστη υποστήριξη των σκληρών μέτρων
από το ΛΑΟΣ δεν θα 'πρεπε να μας ξαφνιάζει. Ομως από την άλλη πλευρά, η
συνεπής νεοφιλελεύθερη αυτή πολιτική στάση του ΛΑΟΣ ξεγυμνώνει την
επίσημη κυβερνητική επιχειρηματολογία που βασίζεται σε μια φτηνή
καταστροφολογική προπαγάνδα και στην προσπάθεια να πειστούν οι πολίτες
ότι η «σωτηρία της πατρίδας» απαιτεί την εξαθλίωση των χαμηλόμισθων
εργαζομένων και συνταξιούχων του δημοσίου τομέα (καταρχήν). Η μοναδική
δικαιολογία που ακούγεται εδώ και δέκα μέρες από τα κυβερνητικά στελέχη
είναι ότι τα μέτρα δεν ανταποκρίνονται στην «ιδεολογία» τους (η οποία
προφανώς ισχύει μόνο σε περιόδους οικονομικής ανάπτυξης) και ότι
βρισκόμαστε «σε πόλεμο», στον οποίο προφανώς οι πρώτοι που θα σκοτωθούν
είναι οι απλοί φαντάροι.
«Το ΠΑΣΟΚ όταν ιδρύθηκε από τον Α. Παπανδρέου απέκτησε ένα
βασικό χαρακτηριστικό», θα μας πει ο Γ. Φλωρίδης. Και θα εξηγήσει: «Ο
πατριωτικός του χαρακτήρας είναι αυτό που το διακρίνει. Με αυτή την
έννοια, θεωρώ ότι όταν η χώρα σου κινδυνεύει, τότε ενεργοποιείται ο
πατριωτισμός σου, δηλαδή ο αγώνας για να τη σώσεις» (συνέντευξη στον
Flash, 6/3/10).
Την καραμέλα του «πατριωτισμού» θα την πιπιλίσουν σε κάθε
ευκαιρία οι εκπρόσωποι του κυβερνητικού κόμματος. Βέβαια, ο Γ.
Παπανδρέου μιλά για «νέο πατριωτισμό» εδώ και δυο χρόνια. Μόνο που έδινε
το ακριβώς αντίθετο περιεχόμενο. Μέχρι και πριν από ένα μήνα, μιλώντας
στη Βουλή κατά την εκτός ημερησίας διάταξης συζήτηση για την ιθαγένεια
και τη μεταναστευτική πολιτική (8/2/10) ο πρωθυπουργός είχε υποστηρίξει
τα αντίστροφα απ' όσα λέει σήμερα ο ίδιος και οι συνεργάτες του. Οτι
δηλαδή «πατριωτισμό» πρέπει να επιδείξουν οι έχοντες και κατέχοντες, όχι
συλλήβδην οι εργαζόμενοι και συνταξιούχοι: «Πατριωτισμός σήμερα
σημαίνει να βάλουμε όλοι πλάτη για να βγούμε από την κρίση που απειλεί
τη χώρα μας. Να βάλουν πλάτη ακόμα περισσότερο αυτοί που μπορούν να
προσφέρουν περισσότερο. Γι' αυτό, στις αποφάσεις που θα ανακοινώσει η
κυβέρνηση την ερχόμενη εβδομάδα θα είναι απόλυτα σαφές το στίγμα της
κοινωνικής δικαιοσύνης και της αναδιανομής». Λίγες μόνο μέρες αργότερα
είδαμε πράγματι αυτό το «στίγμα».
Μια αναπάντεχη σύγκλιση
Εδώ βρίσκεται και το επικίνδυνο σημείο σ' αυτή την αναπάντεχη
σύμπλευση ΠΑΣΟΚ-ΛΑΟΣ. Στη σύντομη πορεία του κόμματος Καρατζαφέρη έχουν
παρουσιαστεί πολλές περιπτώσεις κατά τις οποίες εμφανίστηκε το ΠΑΣΟΚ να
ενισχύει εμμέσως το νέο κόμμα, με την προφανή σκοπιμότητα να
δημιουργήσει ρήγματα στο ανταγωνιστικό κόμμα της Ν.Δ. Αλλωστε τα ίδια
έκανε από την πλευρά της και η Ν.Δ. Ηταν διάφανη η προσπάθεια της
κυβέρνησης της Ν.Δ. να βγάλει από την αφάνεια τις κομματικές απόπειρες
του Στ. Παπαθεμελή με στόχο την απόσπαση ψήφων από το ΠΑΣΟΚ και βεβαίως
το ΛΑΟΣ.
Μέχρι σήμερα, όμως, δεν είχε πραγματοποιηθεί καμιά σύγκλιση του
επίσημου κομματικού λόγου του ΠΑΣΟΚ με το ΛΑΟΣ. Από αυτή την άποψη η
επιλογή του ΠΑΣΟΚ να παίξει το χαρτί του «πατριωτισμού» δεν αποδεικνύει
μόνο την ένδεια ουσιαστικών πολιτικών επιχειρημάτων που θα
δικαιολογούσαν την καταφυγή στα ακραία μέτρα λιτότητας. Στην
πραγματικότητα ανοίγει το δρόμο για μια νέα ανάπτυξη του ακροδεξιού
ρεύματος στην ελληνική κοινωνία. Και ίσως αυτή η εξέλιξη είναι ακόμα πιο
επίφοβη από τα ίδια τα μέτρα.
Το πρωτότυπο και το αντίγραφο
Οπως αποδεικνύει η επιστημονική μελέτη που παρουσιάζουμε σε
διπλανές στήλες, ένας βασικός όρος για την πολιτική επιτυχία των
ακροδεξιών κομμάτων στη Δυτική Ευρώπη είναι η ανάπτυξη από τις ηγεσίες
των εκάστοτε κυβερνητικών κομμάτων (σοσιαλιστικών ή συντηρητικών) ενός
πολιτικού λόγου με επίκεντρο την «εθνική ταυτότητα». Ο πολιτικός αυτός
λόγος προκαλεί σχεδόν αυτόματα την προσέγγιση των πολιτών προς τα
κόμματα της ακροδεξιάς, τα οποία είχαν πρώτα «πατεντάρει» τη σχετική
φιλολογία. Και όπως έχει πει ο Λεπέν, η στροφή των μεγάλων κομμάτων σε
τέτοιου είδους ζητήματα μακροπρόθεσμα θα του φέρει περισσότερους
υποστηρικτές, εφόσον όλοι «προτιμούν το πρωτότυπο από το αντίγραφο».
Για το πού μπορεί να οδηγήσει αυτή η σύμπλευση ΠΑΣΟΚ-ΛΑΟΣ έχουμε
ήδη ένα πρώτο δείγμα. Ο εθνικός συναγερμός που προκάλεσε το εξώφυλλο
ενός γερμανικού περιοδικού και όσα ακολούθησαν στα ελληνικά μέσα
ενημέρωσης αποδεικνύουν ότι ο πολιτικός πρωτογονισμός των μέσων
ενημέρωσης μαζί με την επίσημη κυβερνητική προπαγάνδα επιδιώκουν να
στρέψουν την οργή των πολιτών στους «εξωτερικούς εχθρούς» που μας
επιβουλεύονται. Σ' αυτή την κατεύθυνση πρωταγωνιστούν και πάλι οι
απόψεις ΛΑΟΣ, αλλά και η αισθητική Καρατζαφέρη.
Βέβαια, τόσο το εξώφυλλο του «Focus», όσο και τα άρθρα της
«Bild» για τα νησιά και την Ακρόπολη είναι δείγματα ενός παρόμοιου
«πατριωτικού» παροξυσμού που συναντάμε αυτές τις μέρες και στη Γερμανία.
Μόνο που εκεί εκφράζεται η αλαζονεία του ισχυρού και όχι η κακομοιριά
του ξεπεσμένου που κλαίει για τα χαμένα του μεγαλεία, όπως κατά κανόνα
συμβαίνει στα ελληνικά μέσα ενημέρωσης.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου