αποσπασμα (πατηστε στο Λινκ για ολο το κειμενο)
Ο Λεβινάς το γνωρίζει καλύτερα από όλους: "Δεν μπορεί κανείς να απορρίψει τις Γραφές χωρίς να γνωρίζει πώς να τις διαβάζει, ούτε να λέει φιλολογία χωρίς φιλοσοφία, ούτε, αν χρειαστεί, να συλλαμβάνει τον φιλοσοφικό λόγο χωρίς να φιλοσοφεί." "Πρέπει να αναφερθεί κανείς --είμαι πεπεισμένος-- στο μέσο κάθε κατανόησης και κάθε αντίληψης στο οποία αντανακλάται όλη η αλήθεια --ακριβώς στον ελληνικό πολιτισμό, και σε αυτό που παρήγαγε: στον λόγο, στον συνεκτικό λόγο της λογικής, στη ζωή σε ένα λογικό Κράτος. Αυτές είναι οι αληθινές βάσεις κάθε κατανόησης" (Λεβινάς, Η δύσκολη ελευθερία). Αυτό το σημείο συνάντησης δεν μπορεί να προσφέρει περιστασιακή φιλοξενεία σε μια σκέψη που θα παρέμενε ξένη σ' αυτό. Και ακόμα λιγότερο μπορεί να λείψει ο Έλληνας, έχοντας δανείσει το σπίτι και τη γλώσσα του, ενώ ο Ιουδαίος και ο Χριστιανός συναντιούνται στο σπίτι του (γιατί αυτή είναι η συνάντηση που αφορά το κείμενο που μόλις παρέθεσα). Η Ελλάδα δεν είναι ένα ουδέτερο, δοκιμαστικό έδαφος, πέρα από σύνορα. Η ιστορία στην οποία παρήχθηκε ο ελληνικός λόγος δεν μπορεί να είναι ένα ευτυχές ατύχημα το οποίο παρέχει τη βάση κατανόησης για αυτούς που καταλαβαίνουν την εσχατολογική προφητεία, και για αυτούς που δεν την καταλαβαίνουν καθόλου. Δεν μπορεί να είναι εξωγενής και τυχαία για καμμία σκέψη. Το ελληνικό θαύμα δεν είναι αυτό ή εκείνο, τούτη και η άλλη εκπληκτική επιτυχία. Είναι το ότι καμμία σκέψη δεν δύναται να αντιμετωπίζει τους σοφούς της ως "σοφούς του επέκεινα", σύμφωνα με την έκφραση του Αγίου Ιωάννη του Χρυσοστόμου.
................................................................................................................
Είμαστε Εβραίοι; Είμαστε Έλληνες; Ζούμε στη διαφορά του Εβραίου και του Έλληνα, που ίσως είναι η ενότητα αυτού που αποκαλούμε ιστορία. Ζούμε μέσα στη διαφορά και δια της διαφοράς, δηλαδή της υποκρισίας, για την οποία ο Λεβινάς θα πει με τόση περίσκεψη ότι δεν είναι "μόνο ένα χυδαίο και τυχαίο μειονέκτημα του ανθρώπου αλλά το χάσμα στη βάση ενός κόσμου προσαρτημένου τόσο στους φιλόσοφους όσο και στους προφήτες" (Το Ατέρμονο και η Ολότητα).
......................................................................................................................
Είμαστε Έλληνες; Είμαστε Εβραίοι; Αλλά ποιοι είμαστε εμείς; Είμαστε (όχι χρονολογική αλλά προ-λογική ερώτηση), πρώτα Εβραίοι ή πρώτα Έλληνες; Και αυτός ο παράξενος διάλογος ανάμεσα στον Εβραίο και τον Έλληνα, η ειρήνη η ίδια, έχει τη μορφή της απόλυτης θεωρησιακής λογικής του Χέγκελ, την ζωντανή λογική η οποία συμφιλιώνει την μορφολογική ταυτολογία και την εμπειρική ετερολογία έχοντας στοχαστεί τον προφητικό λόγο στον πρόλογο του Φαινομενολογία του Πνεύματος; Ή μήπως, αντίθετα, τούτη η ειρήνη έχει τη μορφή του ατέρμονου χωρισμού και του αδιανόητου, της άφατης υπέρβασης του άλλου; Σε τι ορίζοντα ειρήνης ανήκει η γλώσσα η οποία θέτει αυτό το ερώτημα; Από πού αντλεί την ενέργεια για το ερώτημά της αυτό; Μπορεί να εξηγήσει το ιστορικό ζευγάρωμα του ιουδαϊσμού και του ελληνισμού; Και ποια είναι η νομιμότητα, ποιο είναι το νόημα του συνδέσμου σε αυτή την πρόταση, γραμμένη από τον ίσως περισσότερο εγελιανό των σύγχρονων πεζογράφων: "Ο Εβραιοέλληνας είναι Ελληνοεβραίος. Τα άκρα συναντώνται." (Τζέιμς Τζόυς, Οδυσσέας);
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου