Η πράξη (ΙΙ) απο το :Στο ντιβάνι με το Λακάν

Η πράξη (ΙΙ)

 Aν υπάρχει υποκείμενο της πράξης, αυτό δεν είναι το υποκείμενο της υποκειμενοποίησης. Δεν πρόκειται για την ενσωμάτωση της πράξης στο σύμπαν της συμβολικής αναγνώρισης, την αναγνώριση της πράξης ως δικής μου (Zizek,1999:374). Το υποκείμενο αφού πραγματοποιηθεί η πράξη αντιδρά ως εξής: «παρά το ότι δεν ξέρω πως το έκανα , απλά συνέβη» . Ο φορέας της πράξης δεν είναι το υποκείμενο της υποκειμενοποίησης αλλά το ανοίκειο ακέφαλο υποκείμενο. Στην πράξη το υποκείμενο σύμφωνα με τον Λακάν θέτει τον εαυτό του ως αίτιο και δεν καθορίζεται πλέον από ένα αποκεντρωμένο αντικείμενο αίτιο (Zizek,1999:375).

Η πράξη είναι κάτι που συμβαίνει απροσδόκητα. Η πραγματοποίησή της εκπλήσσει το ίδιο το υποκείμενο. Το παράδοξο της πράξης είναι ότι η μεγαλύτερη ελευθερία συμπίπτει με τη μεγαλύτερη παθητικότητα, με την αναγωγή σε ένα άβιο αυτόματο που εκτελεί την πράξη τυφλά (Zizek,1999:375).

Η πράξη είναι επιτελεστική με τρόπο που υπερβαίνει την γλωσσική πράξη. Η επιτελεστικότητά της είναι αναδραστική, επανακαθορίζει το δίκτυο των δικών της προϋποθέσεων (Zizek,1991:192).  Η πράξη πετυχαίνει όταν συρράφει εκ νέου το παρελθόν της , τις συνθήκες της, διαγράφοντας τον σκανδαλώδη χαρακτήρα της. Η πράξη η ανάδυση ενός νέου κύριου σημαίνοντος, ενός χτυπήματος του δάχτυλου  που ως εκ θαύματος οδηγεί το προηγούμενο χάος σε μια νέα αρμονία (Zizek,1991:193). Αυτό που χάνεται μετά την θεμελίωση της νέας αρμονίας είναι ο ενδεχομενικός, σκανδαλώδης και αβυσσαλέος χαρακτήρας του νέου κύριου σημαίνοντος (Zizek:1991:193).

Η πράξη δεν μπορεί ποτέ να είναι παρούσα με την έννοια ότι το υποκείμενο δεν γνωρίζει ποτέ πλήρως ότι «τώρα» θεμελιώνει μια νέα συμβολική τάξη (Zizek,1991:222). Μόνον εκ των υστέρων αντιλαμβάνεται αυτό που έχει κάνει. Το υποκείμενο λειτουργεί σαν αυτόματο, σαν να μην είχε άλλη επιλογή, σαν να μην μπορούσε να δράσει διαφορετικά. Εκ των υστέρων αποδεικνύεται ότι αυτό που το υποκείμενο θεωρούσε αναγκαιότητα ήταν ελεύθερη επιλογή του. Έτσι το υποκείμενο ποτέ δεν είναι ελεύθερο αλλά εκ των υστέρων συνειδητοποιεί ότι θα είναι ελεύθερο (will have been) (Zizek,1991:222). 

Η τρελή και αδύνατη επιλογή του υποκειμένου γίνεται μέσα σε ένα πλαίσιο εξαναγκασμένης επιλογής. Η επιλογή του υποκειμένου είναι εξαναγκασμένη γιατί το υποκείμενο καθορίζεται μέσα από το δίκτυο των σημαινόντων της συμβολικής τάξης. Σε αυτή την κατάσταση εξαναγκασμένης επιλογής το υποκείμενο προσπαθεί να χτυπήσει τον εαυτό του, αυτό που είναι το πιο πολύτιμο σε αυτόν, παίρνει έναν χαρακτήρα θυσίας. Με τον αποχωρισμό από αυτό το πολύτιμο αντικείμενο, το υποκείμενο κερδίζει έναν χώρο ελεύθερης επιλογής (Zizek,2000:150). Το πολύτιμο αντικείμενο το οποίο το υποκείμενο θυσιάζει, είναι το αντικείμενο α, ο πυρήνας της ύπαρξής του. Έτσι στην πράξη εκτός από την προσωρινή αφάνιση του υποκειμένου συμβαίνει ταυτόχρονα και εξαφάνιση του αντικειμένου.

Αναρτήθηκε από kraftwerk στις 11:35 μ.μ.