Οι τροτσκιστές στην Kατοχή-
Τα πιστεύω, η δράση, το τέλος τους
του Γιάννη Kολοβού
αναδημοσίευση από: http://news.kathimerini.gr/4dcgi/_w_articles_civ_1_02/06/2002_26698
Η
περίοδος της ελληνικής ιστορίας που ορίζεται από την έναρξη της
μεταξικής δικτατορίας έως τη λήξη του Εμφυλίου έχει μελετηθεί σε
ικανοποιητικό βαθμό από επαγγελματίες ιστορικούς και ερασιτέχνες
ιστοριογράφους, ενώ πολλοί από τους εμπλεκόμενους στα γεγονότα έχουν
καταθέσει τις μαρτυρίες τους. Πάραυτα, για πολλούς και διάφορους λόγους,
μέχρι πρόσφατα δεν είχαν εκδοθεί σημαντικά συνθετικά έργα - κατάσταση
την οποία ανέτρεψε η Ιστορία του Ελληνικού Εμφυλίου Πολέμου του Γιώργου
Μαργαρίτη[1].
Η
ιστορία της περιόδου, τουλάχιστον μέχρι τα μέσα της δεκαετίας του ΄90,
συνδέεται σε μεγάλο βαθμό με τη διαμόρφωση της αριστερής ταυτότητας του
εκάστοτε συγγραφέα ή την αναπαράσταση ενός παρελθόντος το οποίο έπαιζε
καίριο ρόλο στη διαμόρφωση των σύγχρονων γεγονότων. Γι' αυτό και
υπέβοσκε μια ατμόσφαιρα αντιρρητισμού, εναγώνιας πιστοποίησης της
ορθότητας των επιλογών του παρελθόντος ή αναψηλάφησης και ερμηνείας
τραυματικών εμπειριών (οι εξορίες, τα στρατοδικεία, η τύχη του
Ζαχαριάδη). Η πλειοψηφία της παραγωγής ασχολήθηκε με τα άτομα και τις
ομάδες που επάνδρωσαν το ΕΑΜ και τον Δημοκρατικό Στρατό αργότερα. Στη
σκιά όλων αυτών όμως κινήθηκαν και άλλα άτομα και ομάδες με σοσιαλιστική
ταυτότητα.
Ο
Μάριος Εμμανουηλίδης καταπιάνεται με τις τροτσκιστικές ομάδες που
έδρασαν κατά τη διάρκεια της κατοχής και την ερμηνεία των σύγχρονών τους
γεγονότων την οποία παρήγαγαν - ερμηνεία που ερχόταν σε πλήρη
αναντιστοιχία με τις επιλογές του ΚΚΕ και όσων συμπλήρωσαν τις τάξεις
ΕΑΜ. Ο συγγραφέας τονίζει τη γέννηση και συγκρότηση του τροτσκισμού μέσα
από τη σύγκρουση με τον σταλινισμό και την ιδιαίτερη πολιτικοϊδεολογική
του παρουσία στο πλαίσιο του κομμουνιστικού κινήματος. Προβάλλοντας το
ευρύτερο αυτό πεδίο στην ελληνική πραγματικότητα χαρτογραφεί τον εν λόγω
πολιτικό χώρο πριν και κατά τη διάρκεια του πολέμου και προσπαθεί να
ερμηνεύσει τις επιλογές του.
Eγκλημα και τιμωρία
Ο
Εμμανουηλίδης γοητεύεται εμφανώς από αυτούς τους αιρετικούς της
Αριστεράς, αλλά ποτέ δεν παύει να θυμάται ότι ο ίδιος είναι ιστορικός. Η
τύχη των περισσοτέρων –και στην ουσία πάντοτε περιορισμένων αριθμητικά–
τροτσκιστών υπήρξε δραματική. Παίζοντας πάντα τον ρόλο του αντίπαλου
δέους για το ΚΚΕ, εξοντώθηκαν από την ΟΠΛΑ - όσοι δεν εκτελέστηκαν από
τις κατοχικές δυνάμεις. «...Η διαφωνία με την πολιτική της
Κομμουνιστικής Διεθνούς είναι έγκλημα και τιμωρείται με θάνατο, όπως στη
μαφία και στο συνδικάτο του εγκλήματος. Eτσι διασφαλίζεται η
μονολιθικότητα. Ποιος θα τολμούσε να διατυπώσει διαφορετική από την
επίσημη άποψη;»[2].
Ο
συγγραφέας έχει επεξεργαστεί όλο το διαθέσιμο αρχειακό υλικό και έχει
μιλήσει με όσους από τους πρωταγωνιστές πρόλαβε εν ζωή. Η προσπάθειά του
να δώσει το γενεαλογικό δένδρο των ομάδων του τροτσκιστικού χώρου είναι
μνημειώδης. Η ειρωνεία βρίσκεται στην εξαφάνιση ενός σπουδαιότατου
αρχειακού υλικού –του περιεχομένου των περίφημων «φακέλων»– το οποίο θα
μας έδινε την εικόνα που διαμόρφωνε το κράτος για τον χώρο αυτό. Αυτό
όμως είναι ένα άλλο έγκλημα, φοβερότερο και βαρύτερο, γιατί
πραγματοποιήθηκε εις βάρος της συλλογικής μνήμης ενός λαού[3]...
Μάριος Εμμανουηλίδης
Αιρετικές Διαδρομές –
Ο ελληνικός τροτσκισμός και ο Β΄ Παγκόσμιος Πόλεμος.
Εκδ. Φιλίστωρ, Αθήνα 2002
[1]Γιώργος Μαργαρίτης, Ιστορία του Ελληνικού Εμφυλίου Πολέμου 1946-1949, Αθήνα: Βιβλιόραμα, 2000 (τ. Α΄) - 2001 (τ. Β΄).
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου