Ο πόλεμος των εκπλήξεων»
«Πρόκληση για στοχασμό και συσπείρωση της
σκεπτόμενης και βασανισμένης ανθρωπότητας» θεωρούσε ο Μαρξ τις
μεγάλες στιγμές της Ιστορίας και όχι ευκαιρία για εθνικιστικά παραληρήματα,
πολυέξοδες φιέστες και παρελάσεις.
Γιατί,
όπως σωστά τονίζει στο «μανιφέστο» του ο Σύλλογος Διδασκόντων του 1ου
Πειραματικού Δημοτικού Σχολείου του Παιδαγωγικού Τμήματος Δημοτικής Εκπαίδευσης
του ΑΠΘ, «αν κάτι πρέπει να διδάσκονται
τα παιδιά από το Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο είναι αυτό που χιλιάδες άνθρωποι διαδήλωναν
στους δρόμους με τη λήξη του πολέμου: Ποτέ πια πόλεμος, ποτέ πια φασισμός στη γη!
Κι αυτό, φυσικά, δεν μπορεί να γίνει μέσα
από την παρέλαση, ένα μιλιταριστικό, συντηρητικό σύμβολο, μια αναχρονιστική
πρακτική που υποβιβάζει τον ελεύθερο πολίτη σε υποταγμένο «υπήκοο» που αποδίδει
τιμές στους βλοσυρούς «επισήμους» που στέκονται στην εξέδρα».
Αντίθετα,
είναι αναγκαίο η εξιστόρηση του Β' Παγκόσμιου πόλεμου στα ελληνικά σχολικά
βιβλία «να απεξαρτηθεί από το ηρωολατρικό
αφήγημα, που δαιμονοποιεί και εξιδανικεύει κατά περίπτωση, περιορίζοντας τον
ορίζοντα κατανόησης και ερμηνείας των ιστορικών γεγονότων», όπως σωστά
τονίζουν στην «ΑΥΓΗ» της περασμένης Κυριακής οι ιστορικοί Γ. Κόκκινος
Παναγιώτης Γατσωτής και Έλλη Λεμονίδου.
69
χρόνια μετά τον ελληνοϊταλικό «πόλεμο των
εκπλήξεων» (Θ. Χατζής) δεν έχουν κοπάσει οι διαφωνίες στο πεδίο της
Δημόσιας Ιστορίας για τη λύση της «φαινομενικής-κατά
τον Ν. Σβορώνο-αντίφασης»: μια χώρα
με φιλοφασιστικό καθεστώς να πρωτοστατεί στον αντιφασιστικό αγώνα. Αν και ο Ν.
Σβορώνος προσπαθεί να γειώσει την εξήγησή του γι’ αυτή τη «σύγκρουση» στις οικονομικές, κοινωνικές και πολιτικές «αναδιαρθρώσεις» του Μεσοπολέμου, και
ιδιαίτερα το πάγωμα της πολιτικής ζωής από τη μεταξική δικτατορία, δεν
αποφεύγει τον πειρασμό των ηθικών ερμηνειών και τη γνωστή ρητορική περί «αρετών του ελληνισμού», με αποκορύφωμα
την κατακλείδα της ομιλίας του στη συγκέντρωση της ελληνικής κοινότητας
Παρισίων στις 27/10/1979, ότι η «28η
Οκτωβρίου σημειώνει την είσοδο του ελληνισμού στην ανδρική του υπεύθυνη ηλικία».
Ο
Γ. Γραμματέας του ΕΑΜ Θ. Χατζής, στο έργο του «Οι ρίζες της Εθνικής Αντίστασης», θεωρώντας ότι όλες αυτές οι ερμηνείες «δεν εξηγούν τα πραγματικά κίνητρα του
ελληνικού λαού», αποδίδει το «λαϊκό πατριωτισμό» κατά τον πόλεμο του
‘40 στη «συναίσθηση ότι η Ελλάδα κάνει
έναν δίκαιο πόλεμο με ευρύτερο αντιφασιστικό δημοκρατικό περιεχόμενο, που τον έφερνε αντιμέτωπο με τους φασίστες
κυβερνήτες του». Παραπέμπει μάλιστα και στον Λένιν, που, εξηγώντας την
ψυχολογία των μαζών στο πεδίο της μάχης, έγραφε ότι «η πεποίθηση στο δίκαιο του πολέμου, η συνειδητοποίηση ότι είναι
απαραίτητο να θυσιάσει τη ζωή του για όφελος των αδελφών του, ξεσηκώνει το
ηθικό των στρατιωτών και τους κάνει ικανούς να αντιταχθούν σε πρωτάκουστες
δοκιμασίες».
Η
ναζιστική κατοχή «θα μεταμορφώσει γρήγορα
τα ηττημένα έθνη σε μπαρουταποθήκες, καθώς απο όλες τις μορφές δικατατορίας η
ολοκληρωτική δικατατορία των ξένων κατακτητών είναι η πιο ανυπόφορη», προέβλεπε
ο Λ. Τρότσκι τον Ιούνιο του 1940, δυο μόλις μήνες πριν δολοφονηθεί απο τον
Στάλιν.
Και
η έκρηξη δεν άργησε να έρθει. Η απόπειρα των Ναζί να μετατρέψουν και την
κατεχόμενη Ελλάδα σε ένα απέραντο στρατόπεδο καταναγκαστικής εργασίας, στο
πλαίσιο της υποδούλωσης των «βρωμολαών»
της Ευρώπης στο «εθνολαϊκό κράτος του Γ΄ Ράιχ», συνέβαλε στην «συνειδητοποίηση του κοινωνικού προβλήματος που - παρά την ανάπτυξη των κοινωνικών αγώνων - ήταν
εξαιρετικά θαμπό και μπλεγμένο με το εθνικό πρόβλημα,
κεντρικό σημείο του μεγαλύτερου μέρους της εποχής 1900-1940», όπως σημειώνει ο Ν. Σβορώνος στα «Ανάλεκτά» του.
Στην
διάρκεια του αντικατοχικού αγώνα το κοινωνικό πρόβλημα παύει να είναι υπόθεση
μιας μικρής πρωτοπορίας και τη λύση του αναλαμβάνουν τα πλατιά λαϊκά στρώματα,
έστω και υπό το θολό όραμα της «λαοκρατίας».
Οι
«λαϊκοί θεσμοί» των ΕΑΜ / ΕΛΑΣ –
μορφές δυαδικής εξουσίας - και η σφυρηλάτηση της εργατοαγροτικής συμμαχίας ήταν
βασικοί σταθμοί στη μετάβαση από την εθνική στην κοινωνική απελευθέρωση, που
έπεσε, δυστυχώς, θύμα της σταλινικής «θεωρίας των σταδίων» και των αυταπατών της τότε ηγεσίας της Αριστεράς περί «εθνικού δρόμου για το σοσιαλισμό».
Τριαντάφυλλος
Μηταφίδης, ΑΥΓΗ 28/10/09
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου