Αναγνώστες

Κυριακή 14 Μαρτίου 2010

Η μελαγχολία των θεσμών

Η μελαγχολία των θεσμών

..Η ίδια η έκφραση «καταναλωτικά βαμπίρ» [βλ. προηγούμενο] αναφέρεται σε στρατιές υπνωτισμένων που ικανοποιούνται μάλλον με τη συσσώρευση και διαχείριση πληροφοριών παρά με την απόλαυση των αντικειμένων ή των υπηρεσιών, εφόσον αυτά έχουν πλέον υποβιβαστεί στην κατάσταση της πληροφορίας.
Το κενό του αντικειμένου, κενό αυθεντικότητας της επιθυμίας που το επικαλείται και της αξίας της χρήσης που του επιφυλάσσεται, είναι ακριβώς η διαφανής εξουσιοδότηση να συμπίπτει με το λογότυπο. Η μορφή, υλική και διαφημιστική (σχήμα και μάρκα), του κάθε αγαθού είναι πια η μοναδική του διάσταση και συνάμα αυτό που το πράγμα μεταφέρει, προβάλλει, εγγυάται και, εντέλει, ωθεί στην εξαφάνιση: όπως τα υποατομικά σωματίδια στην κβαντική φυσική, το αγαθό δεν έχει υλική υπόσταση αλλά συμπεριφέρεται αποκλειστικά σαν φορέας «δεδομένων», όπως είναι οι ποιοτικές συντεταγμένες, το barcode, οι θερμιδικοί πίνακες, οι οδηγίες χρήσης, τα σλόγκαν της υγειονομικής πολιτικής, οι ρήτρες, οι παρενέργεις κ.λπ.
Μ ια τέτοια πτώχευση της υλικότητας του πράγματος που, απεναντίας, δοξάζεται κατ' ευφημισμόν σαν το άκρον άωτο ενός χιμαιρικού υλισμού, παροτρύνει τον πόθο να διεισδύσει κανείς σ' αυτό μέχρι το έσχατο όριο, σε μια μάχη πιστοποίησης της απόλυτης και διαφανούς έλλειψης εμποδίων ή νοηματικών αντιστάσεων, η οποία (έλλειψη) είναι μεν ανοιχτή στη σάρωση του βλέμματος αλλά διόλου πειστική εμπειρικά, αφού δεν πρόκειται για διαφάνεια αλλά για συμμετοχή στο μηδέν. Παράλληλα, το μηδέν εξιδανικεύεται ως ο απειροστός βαθμός αχρηστίας. Εκεί εμφανίζεται η επιστήμη να πρωτοστατεί και, ήδη, κατασκευάστηκαν μηχανές που φωτογραφίζουν διαπερνώντας τοίχους είκοσι εκατοστών, ίσως μισού και ενός μέτρου ή και πέντε μέτρων τη στιγμή που μιλάμε, ενώ παρουσιάζονται τηλεσκόπια που σκοπεύουν τη μαύρη τρύπα στο κέντρο του γαλαξία· να μην ξεχνάμε, άλλωστε, ότι κατορθώθηκε η διαίρεση του χρόνου σε ιλιγγιώδη απειροστημόρια, φτάνοντας ίσαμε το ένα εξάκις εκατομμυριοστό του δευτερολέπτου, αρκετό για να συμφωνήσουμε ότι το φως προλαβαίνει να διασχίσει τον πυρήνα τού υδρογόνου.
Ε ννοείται πως όσο διευρύνεται η διαπερατότητα τόσο λιγότερο βλέπουμε και όσο μακραίνει το βεληνεκές της ματιάς προς το υποτιθέμενο βάθος πεδίου, που δεν είναι παρά το σημείο φυγής του υποκειμένου προς το μέλλον, τόσο πιο αδέξια προσπερνάμε οτιδήποτε θα μπορούσε, γύρω μας, να θεωρηθεί βαθύ ή άξιο λόγου. Στην αιθρία αυτής της δυνητικής διαπερατότητας, τα ερείπια της παλιάς συνθήκης της ζωής μας μιλούν για το παρελθόν σαν αυτό να ήταν εξίσου δυνητικό («αναμνήσεις από το μέλλον» κ.λπ.), η δε Ιστορία γίνεται μια επίπεδη συμπερίληψη των πάντων με άμεση πρόσβαση στη χολιγουντιανή αρχαία Ελλάδα και στα καρτούν της κελτικής μυθολογίας, για να μην πούμε και για τους δεινόσαυρους, σχετικά με τους οποίους τα παιδιά πιστεύουν ότι υπήρξαν μόνον πριν δύο ή τρεις χιλιάδες χρόνια, σχεδόν χτες.
Καθεαυτή, η εξωπραγματική ενίσχυση των προσβάσεων που εξασφαλίζουν τα μικροσκόπια, τα τηλεσκόπια, οι κάμερες ή τα εργαλεία των εξωτικών επιστημονικών κλάδων σαν τη νανοτεχνολογία, δεν διαφέρει απ' την εξασθένιση όλων εκείνων των προκλήσεων της ζωής που υπήρχαν θεμελιωμένες στην ιδέα μιας αδιάψευστης, συνολικής γνωριμίας με τα πράγματα, άρα και όλων των ψυχικών δονήσεων που αυτή συγκρατούσε, αγάπη, φόβο, μάγευση, αγωνία κ.λπ. Σ' αυτή την παραφορά της τυφλής αλλά παντοδύναμης και αδυσώπητης πανεποπτείας, στο παραλήρημα αυτό της εξονυχιστικής και υπεραποτελεσματικής εμπειρογνωμοσύνης, ο κόσμος εμφανίζεται μονοσήμαντος και απογοητευτικά προφανής. Βλέπουμε τα πάντα, δίχως να αισθανόμαστε τίποτα, εκτός από τη σιωπηρή διάχυση της κατάθλιψης που καλύπτει τις επιφάνειες σαν ένα πέπλο στάχτης. Αν πιστέψουμε ότι «η ομορφιά είναι το σχήμα που η αγάπη δίνει στα πράγματα», όπως το έθεσε ο Γιάννης Σβορώνος, ποτέ ο κόσμος δεν ήταν τόσο άσχημος................''

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Τα url του θείου Ισιδώρα