μνημονεύοντας Φίλιπ Ντικ [περί σύγχρονου μαζοχιστή]
«Ο
Τήοντορ Ράικ στη μελέτη του για τη μορφή που παίρνει ο μαζοχισμός στο
σύγχρονο άνθρωπο υποστηρίζει μια ενδιαφέρουσα άποψη. Ο μαζοχισμός είναι
ευρύτερα διαδεδομένος απ' ότι αντιλαμβανόμαστε, επειδή παίρνει μια
εκλεπτυσμένη μορφή. Ο βασικός τρόπος εξέλιξής του είναι ο ακόλουθος: ένα
ανθρώπινο ον βλέπει σαν αναπόφευκτο κάτι κακό που έρχεται. Δεν υπάρχει
τρόπος να σταματήσει την πορεία του κακού˚ είναι
ανήμπορο. Αυτή η αίσθηση της ανημποριάς δημιουργεί την ανάγκη να
αποκτήσει κάποιον έλεγχο επί του επαπειλούμενου πόνου -οποιουδήποτε
είδους έλεγχο. Αυτό είναι λογικό˚
το υποκειμενικό συναίσθημα της ανημποριάς είναι οδυνηρότερο της
επαπειλούμενης δυστυχίας. Οπότε, το πρόσωπο αναλαμβάνει τον έλεγχο της
κατάστασης με το μόνο τρόπο που τού έχει μείνει: συνεργάζεται με την επαπειλούμενη δυστυχία.˚ την επισπεύδει.
Αυτή
η δραστηριότητα ενισχύει την ψευδή εντύπωση ότι απολαμβάνει τον πόνο.
Δεν είναι έτσι. Απλώς δεν μπορεί πια να αντέξει την ανημποριά, την
υποτιθέμενη ανημποριά. Αλλά καθώς αναλαμβάνει τον έλεγχο επί της
αναπόφευκτης δυστυχίας γίνεται αυτόματα ανηδονικός (που σημαίνει
ανίκανος ή απρόθυμος να απολαύσει χαρά). Η ανηδονία έρχεται ύπουλα,
κρυφά. Με το πέρασμα του χρόνου παίρνει τον έλεγχο του ατόμου.
Για παράδειγμα, το άτομο μαθαίνει να αναβάλλει την ικανοποίηση˚
αυτό είναι ένα βήμα στη ζοφερή πορεία της ανηδονίας. Μαθαίνοντας να
αναβάλλει την ικανοποίηση έχει την αίσθηση της αυτοκυριαρχίας˚ είναι πια στωϊκός, πειθαρχημένος˚ δεν υποτάσσεται στις παρορμήσεις του. Εχει τον έλεγχο.
Ελεγχο
επί του εαυτού του όσον αφορά τις παρορμήσεις του και έλεγχο της
εξωτερικής κατάστασης. Είναι ένα άτομο ελεγχόμενο και ελέγχον. Σύντομα
επεκτείνεται και ελέγχει άλλους ανθρώπους σαν μέρος της κατάστασης.
Γίνεται αυτός που κινεί να νήματα.
Φυσικά δεν έχει συνειδητή αντίληψη του γεγονότος˚
το μόνο που θέλει είναι να ελαχιστοποιήσει την αίσθηση της ανικανότητάς
του. Αλλά στην προσπάθειά του να ελαχιστοποιήσει αυτή την αίσθηση
υποσκάπτει δολίως την ελευθερία των άλλων. Κι όμως δεν αντλεί
ικανοποίηση από αυτό, κανένα θετικό ψυχολογικό όφελος˚ όλα τα οφέλη του είναι στην ουσία αρνητικά.»
[.......]
«Εν περιλήψει, ο σύγχρονος μαζοχιστής δεν απολαμβάνει τον πόνο˚ απλώς δεν αντέχει να είναι ανήμπορος.»
______________________________
ΣΗΜ.1. Αποσπάσματα από το Valis του Philip K. Dick [εκδ. PARSEC, από σελ. 114, 115, 117]
ΣΗΜ.2.
Στα δύσκολα, μαζί με Παπαδιαμάντη, Σεφέρη, και λοιπούς, μνημονεύομεν
και Φίλιπ Ντικ -το έσχατο καταφύγιο για την ανασύνταξη του νου.
ΣΗΜ.3. ...και μη πάει ο νους σας σε γνωστά πρόσωπα, ε;
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου