Πορτραίτο του διανοούμενου ως αποστάτη: James Burnham
(δεν υιοθετώ τις θεσεις του παρακάτω αρθρου που αναδημοσιευω .. Απλώς το βρισκω ενδιαφερον )
[...]
Ριζοσπαστική πολιτική
Το 1933, μαζί με τον Sidney Hook, ο Burnham βοήθησε στην οργάνωση του Αμερικανικού Εργατικού Κόμματος,
που είχε ως ηγέτη τον Ολλανδικής καταγωγής ειρηνιστή ιερέα A.J.
Muste.[5] Ο Burnham υποστήριξε την συγχώνευση, το 1934, με την
Κομμουνιστική Λίγκα της Αμερικής, που δημιούργησε το Εργατικό Κόμμα ΗΠΑ.
Το 1935, συμμάχησε με την τροτσκιστική πτέρυγα εκείνου του κόμματος και
στήριξε την συγχώνευση με το Σοσιαλιστικό Κόμμα ΗΠΑ. Στην περίοδο αυτή, έγινε φίλος του Λέον Τρότσκι. Ως αρθρογράφος στο The Partisan Review, ο Burnham επηρέασε επίσης σημαντικά συγγραφείς όπως ο Dwight MacDonald και ο Philip Rahv.[6] Η ενασχόληση όμως του Burnham με τον Τροτσκισμό ήταν βραχύβια: από το 1937 άρχισαν να διαφαίνονται διαφωνίες.
Το 1937 οι Τροτσκιστές
αποβλήθηκαν από το Σοσιαλιστικό Κόμμα, πράγμα που οδήγησε στην
δημιουργία του Σοσιαλιστικού Εργατικού Κόμματος (SWP) στα τέλη της χρονιάς. Μέσα στο SWP ο Burnham συμμάχησε με τον Max Shachtman σχηματίζοντας φράξια ενάντια στην πλειοψηφική ομάδα του SWP, της οποίας ηγείτο ο James P. Cannon και την
οποία υποστήριζε ο Τρότσκι, σε ό,τι αφορούσε την υπεράσπιση της ΕΣΣΔ ως
εκφυλισμένου εργατικού κράτους κόντρα στις παρεμβάσεις του
ιμπεριαλισμού. Οι Shachtman and Burnham, κυρίως μετά την
Σοβιετο-Γερμανική συμφωνία του1939 και τις εισβολές στην Πολωνία, την
Λετονία, τη Λιθουανία και την Εσθονία από το καθεστώς του Ιωσήφ Στάλιν,
καθώς και την Σοβιετική εισβολή στην Φινλανδία τον Νοέμβρη του 1939, έφτασαν
να ισχυρίζονται ότι η ΕΣΣΔ ήταν μια νέα μορφή ιμπεριαλιστικής ταξικής
κοινωνίας, και συνεπώς δεν ήταν άξια ούτε κριτικής στήριξης από το
σοσιαλιστικό κίνημα.
Μετά από μια παρατεταμένη
συζήτηση μέσα στο SWP, κατά την οποία οι φράξιες έθεσαν τα επιχειρήματά
τους σε μια σειρά από έντονες εσωτερικές συζητήσεις, το Ειδικό Τρίτο
Εθνικό Συνέδριο της οργάνωσης, που έγινε νωρίς τον Απρίλη του 1940,
αποφάσισε υπέρ της πλειοψηφίας Cannon με ψήφους 55–31.[7] Αν και η
πλειοψηφία προσπάθησε να αποφύγει το σχίσμα, δηλώνοντας πρόθυμη να
συνεχίσει τη συζήτηση και να επιτρέψει αναλογική εκπροσώπηση στην
μειονότητα της Διοικούσας Εθνικής Επιτροπής του κόμματος, οι
Shachtman, Burnham, και οι υποστηρικτές τους παραιτήθηκαν από το SWP και
ξεκίνησαν δική τους οργάνωση, που και πάλι ονομάστηκε Εργατικό Κόμμα.
Όμως η ρήξη αυτή σηματοδότησε επίσης και το τέλος της συμμετοχής του Burnham στο ριζοσπαστικό κίνημα.
Στις 21 Μαϊου του 1940, έγραψε μια επιστολή στην Εθνική Επιτροπή του
Εργατικού Κόμματος, παραιτούμενος από την οργάνωση. Στην επιστολή του,
κατέστησε σαφές, ότι είχε απομακρυνθεί από τον Μαρξισμό:
"Όπως γνωρίζετε, απορρίπτω τη "φιλοσοφία του Μαρξισμού", τον διαλεκτικό υλισμό...
Η γενική μαρξιστική
θεωρία της "οικουμενικής ιστορίας", στον βαθμό που έχει κάποιο εμπειρικό
περιεχόμενο, μου φαίνεται πως έχει αποδειχθεί εσφαλμένη από την
σύγχρονη ιστορική και ανθρωπολογική έρευνα.
Η μαρξιστική μελέτη της
οικονομίας μου φαίνεται κατά κύριο λόγο είτε ψευδής είτε παρωχημένη είτε
άνευ νοήματος σε ό,τι αφορά την εφαρμογή στα σύγχρονα οικονομικά
φαινόμενα. Οι όψεις αυτές της μαρξιστικής μελέτης της οικονομίας οι
οποίες παραμένουν ορθές δεν μου φαίνεται να δικαιολογούν την θεωρητική
δομή της οικονομικής μελέτης.
Όχι απλώς θεωρώ άνευ
νοήματος την ιδέα πως ο "σοσιαλισμός είναι αναπόφευκτος" και ψευδή την
ιδέα πως ο σοσιαλισμός "είναι η μόνη εναλλακτική στον καπιταλισμό" είναι
ψευδής· θεωρώ ότι στην βάση των ενδείξεων που έχουμε τώρα είναι εφικτή
όχι μόνο μια νέα μορφή εκμεταλλευτικής κοινωνίας (την οποία ονομάζω
"διευθυντική κοινωνία"), αλλά είναι επίσης και πιο πιθανή ως αποτέλεσμα
του παρόντος από τον σοσιαλισμό...
Δεν υπάρχει λοιπόν
ιδεολογική, θεωρητική ή πολιτική βάση στην οποία να αναγνωρίζω ή να
αισθάνομαι οποιοδήποτε δεσμό πίστης προς το Εργατικό Κόμμα (ή προς
οποιοδήποτε άλλο Μαρξιστικό κόμμα). Τα πράγματα είναι απλώς έτσι, και δεν μπορώ πλέον να υποκρίνομαι, ούτε στον εαυτό μου, ούτε στους άλλους." [8][9]
Το 1941, ο Burnham έγραψε ένα βιβλίο όπου ανέλυε την ανάπτυξη της οικονομίας όπως την έβλεπε, με τον τίτλο Η διευθυντική επανάσταση: Τι συμβαίνει στον κόσμο.
Μετά τα χρόνια του ριζοσπαστισμού
Κατά τη διάρκεια του Β' Παγκοσμίου Πολέμου, ο
Burnham "πήρε άδεια" από το Πανεπιστήμιο της Νέας Υόρκης, και έπιασε
δουλειά στο Γραφείο Στρατηγικών Υπηρεσιών (OSS), τον πρόδρομο της CIA. Με πρόταση του George F. Kennan, ο Burnham πρσοκλήθηκε να ηγηθεί του τομέα "Πολιτικού και Ψυχολογικού Πολέμου" του Γραφείου Συντονισμού Πολιτικής, ενός ημιαυτόνομου τομέα της υπηρεσίας. [10]
Μετά τον πόλεμο, κατά τη διάρκεια του λεγόμενου Ψυχρού Πολέμου, έκανε έκκληση για την υιοθέτηση επιθετικής πολιτικής ενάντια στην ΕΣΣΔ. Ως αρθρογράφους του περιοδικού The Freeman
στις αρχές της δεκαετίας του 1950, θεωρούσε το περιοδικό υπερβολικά
επικεντρωμένο σε οικονομικά ζητήματα, και ευρύ σε ό,τι αφορούσε την
άποψη για το ζήτημα της αντίδρασης στη Σοβιετική απειλή. Το 1955
βοήθησε τον William F. Buckley να ιδρύσει περιοδικό National Review,
το οποίο εξ αρχής πήρε θέσεις για την εξωτερική πολιτική που συνέπλεαν
με αυτές του Burnham. Ο Burnham έγινε εφ όρου ζωής αρθρογράφος στο
περιοδικό, και ο Buckley τον χαρακτήρισε τον "υπαριθμό ένα διανοούμενο
με επιρροή πάνω στο National Review από τη μέρα που ιδρύθηκε.”[11] Η
προσέγγιση του Burnham στην εξωτερική πολιτική έχει οδηγήσει κάποιους να
τον θεωρήσουν τον πρώτο "νεοσυντηρητικό", αν και οι ιδέες του Burnham
είχαν σημαντική επίδραση τόσο στην παλαιοσυντηρητική όσο και στην
νεοσυντηρητική πτέρυγα της αμερικανικής δεξιάς. [12]
Το 1983, ο πρόεδρος Ρόναλντ Ρίγκαν του απένειμε το Προεδρικό Μετάλλιο της Ελευθερίας.
Πηγή: Wikipedia
Μετάφραση: Lenin Reloaded
---------
Το ιστολόγιο Praxis για την επίδραση του James Burnham στον Slavoj Zizek, "Η πολιτική οικονομία του Slavoj Zizek: Καταστρέφοντας τα τετράδια της Μαρξιστικής θεωρίας":
[...] Ο Zizek [στο "Η εξέγερση της μισθωτής μπουρζουαζίας" και αλλού] διασπά μηχανιστικά την εργατική τάξη σε τρία τμήματα («διανοητικούς εργάτες», «παλιά (;;;) εργατική τάξη» και «απόβλητους») και την ανάγει κατευθείαν σε τρείς εκδοχές της αστικής ιδεολογίας. (44) Η πολυσύνθετη κοινωνική πραγματικότητα, η διαπάλη των ιδεολογικών ρευμάτων, οι αντιφάσεις της αστικής ιδεολογίας τακτοποιούνται σε νεκρά κουτάκια μιας καρικατούρας της πραγματικής εργατικής τάξης που έχει σχέση περισσότερο με το πώς βλέπει η αστική ιδεολογία τους εργάτες παρά η Μαρξιστική κριτική. Για παράδειγμα η ορολογία του «απόβλητου» (δηλαδή αυτού που ζει σε φτωχογειτονιά).
Καθώς για τον Zizek o Kαπιταλισμός στην παραγωγή ουσιαστικά έχει καταργηθεί αναζητά τα αίτια της διάσπασης αυτών των τμημάτων όχι στην εκμετάλλευση και την ταξική πάλη αλλά στην «έλλειψη οικουμενικού δημόσιου χώρου» (45). Όμως η απώλεια «δημόσιων χώρων» στον Καπιταλισμό και ιδιαίτερα στον σημερινό Καπιταλισμό της κρίσης είναι αποτέλεσμα και όχι αιτία της διάσπασης των εργαζομένων. Αυτή η έλλειψη είναι έκφραση ενός δομικού και μοναδικού στοιχείου του Καπιταλισμού, της διάσπασης «δημόσιου» και «ιδιωτικού» χώρου, «κοινωνίας των πολιτών» και «ατομικών δικαιωμάτων που ενοποιείται κάτω από την αστική εξουσία και ιδεολογία για την νομιμοποίηση της ταξικής εκμετάλλευσης στην «ιδιωτική κοινωνία». Αυτή η θεώρηση φυσικά δεν αντιστοιχεί στον εικονικό Καπιταλισμό του Zizek, γιατί εκεί θεωρείται ότι η ταξική εκμετάλλευση στην ιδιωτική σφαίρα έχει ήδη καταργηθεί, οπότε η άρση της διάσπασης της εργατικής τάξης περιορίζεται στην διεκδίκηση του «δημόσιου χώρου» και όχι στην ανατροπή των Καπιταλιστικών σχέσεων στην παραγωγή (46).
Η θεωρία του Zizek για την «μισθωτή μπουρζουαζία» είναι ουσιαστικά άλλη μια νεκρανάσταση, στα βασικά της σημεία, της αντιδραστικής θεωρίας της «επανάστασης των διευθυντών», θεωρία που είχε διατυπωθεί από έναν πρώην Τροτσκιστή, τον James Βurnham, το 1941 (47), ο οποίος υποστήριζε ότι περνάμε σε μια μετά-καπιταλιστική «διευθυντική» κοινωνία όπου, ακριβώς όπως υποστηρίζει και ο Zizek, τα διευθυντικά στελέχη έχουν υποκαταστήσει την αστική τάξη και έχουν αποκτήσει τον πραγματικό έλεγχο της παραγωγής. To λάθος που αποκρύπτει αυτή η θεωρία είναι ότι στην πραγματικότητα αυτοί οι διευθυντές και μάνατζερ που περιγράφει μπορεί να διευθύνουν π.χ. ένα εργοστάσιο αλλά η ιδιότητα τους ως «άρχουσα τάξη» ορίζεται από τον έλεγχο στα μέσα παραγωγής. Αν αυτός δεν υπάρχει τότε υπάγονται στους ανώτατους διευθυντές του κλάδου που κατέχουν τα μηχανήματα, το κεφάλαιο, τα κτίρια κλπ. Έτσι στις "διευθυντικές θεωρίες", ο έλεγχος στα μέσα παραγωγής εξισώνεται αυθαίρετα με τον έλεγχο της πρόσβασης στα μέσα παραγωγής, με την εξουσία της πρόσληψης ή της απόλυσης κ.α. (48)
Ο Zizek απλά αντιγράφει αυτά τα λάθη προσθέτοντας και την έννοια του «υπερμισθού» (αντί της «υπεραξίας») ο οποίος υποτίθεται ότι είναι η διαφορά από τον προλεταριακό «κατώτατο μισθό». Υποστηρίζει ότι αυτός ο «υπερμισθός» είναι και η βασική διαφορά από τους «κοινούς προλετάριους» (49). Όπως δείξαμε και πριν αυτή η θεωρία δεν έχει σχέση με την πραγματικότητα. Ο προλεταριακός «κατώτατος μισθός» δεν μπορεί να οριστεί αυθαίρετα (ο ίδιος ο Zizek παραδέχεται ότι είναι μια «μυθική αναφορά»). Ακόμα και αν οριστεί, ουσιαστικά ανοίγει το δρόμο για επαναφορά της Μαρξιστικής θεωρίας της υπεραξίας και της εκμετάλλευσης στην παραγωγή, την οποία όμως ο Zizek προσπαθεί να ανατρέψει χρησιμοποιώντας την έννοια του υπερμισθού. Λαθεμένο πάλι είναι και το ίδιο το κριτήριο για τον μισθό σαν μέσο διαφοροποίησης της «μισθωτής μπουρζουαζίας» από τους κοινούς προλετάριους.
[...] Ο Zizek [στο "Η εξέγερση της μισθωτής μπουρζουαζίας" και αλλού] διασπά μηχανιστικά την εργατική τάξη σε τρία τμήματα («διανοητικούς εργάτες», «παλιά (;;;) εργατική τάξη» και «απόβλητους») και την ανάγει κατευθείαν σε τρείς εκδοχές της αστικής ιδεολογίας. (44) Η πολυσύνθετη κοινωνική πραγματικότητα, η διαπάλη των ιδεολογικών ρευμάτων, οι αντιφάσεις της αστικής ιδεολογίας τακτοποιούνται σε νεκρά κουτάκια μιας καρικατούρας της πραγματικής εργατικής τάξης που έχει σχέση περισσότερο με το πώς βλέπει η αστική ιδεολογία τους εργάτες παρά η Μαρξιστική κριτική. Για παράδειγμα η ορολογία του «απόβλητου» (δηλαδή αυτού που ζει σε φτωχογειτονιά).
Καθώς για τον Zizek o Kαπιταλισμός στην παραγωγή ουσιαστικά έχει καταργηθεί αναζητά τα αίτια της διάσπασης αυτών των τμημάτων όχι στην εκμετάλλευση και την ταξική πάλη αλλά στην «έλλειψη οικουμενικού δημόσιου χώρου» (45). Όμως η απώλεια «δημόσιων χώρων» στον Καπιταλισμό και ιδιαίτερα στον σημερινό Καπιταλισμό της κρίσης είναι αποτέλεσμα και όχι αιτία της διάσπασης των εργαζομένων. Αυτή η έλλειψη είναι έκφραση ενός δομικού και μοναδικού στοιχείου του Καπιταλισμού, της διάσπασης «δημόσιου» και «ιδιωτικού» χώρου, «κοινωνίας των πολιτών» και «ατομικών δικαιωμάτων που ενοποιείται κάτω από την αστική εξουσία και ιδεολογία για την νομιμοποίηση της ταξικής εκμετάλλευσης στην «ιδιωτική κοινωνία». Αυτή η θεώρηση φυσικά δεν αντιστοιχεί στον εικονικό Καπιταλισμό του Zizek, γιατί εκεί θεωρείται ότι η ταξική εκμετάλλευση στην ιδιωτική σφαίρα έχει ήδη καταργηθεί, οπότε η άρση της διάσπασης της εργατικής τάξης περιορίζεται στην διεκδίκηση του «δημόσιου χώρου» και όχι στην ανατροπή των Καπιταλιστικών σχέσεων στην παραγωγή (46).
Η θεωρία του Zizek για την «μισθωτή μπουρζουαζία» είναι ουσιαστικά άλλη μια νεκρανάσταση, στα βασικά της σημεία, της αντιδραστικής θεωρίας της «επανάστασης των διευθυντών», θεωρία που είχε διατυπωθεί από έναν πρώην Τροτσκιστή, τον James Βurnham, το 1941 (47), ο οποίος υποστήριζε ότι περνάμε σε μια μετά-καπιταλιστική «διευθυντική» κοινωνία όπου, ακριβώς όπως υποστηρίζει και ο Zizek, τα διευθυντικά στελέχη έχουν υποκαταστήσει την αστική τάξη και έχουν αποκτήσει τον πραγματικό έλεγχο της παραγωγής. To λάθος που αποκρύπτει αυτή η θεωρία είναι ότι στην πραγματικότητα αυτοί οι διευθυντές και μάνατζερ που περιγράφει μπορεί να διευθύνουν π.χ. ένα εργοστάσιο αλλά η ιδιότητα τους ως «άρχουσα τάξη» ορίζεται από τον έλεγχο στα μέσα παραγωγής. Αν αυτός δεν υπάρχει τότε υπάγονται στους ανώτατους διευθυντές του κλάδου που κατέχουν τα μηχανήματα, το κεφάλαιο, τα κτίρια κλπ. Έτσι στις "διευθυντικές θεωρίες", ο έλεγχος στα μέσα παραγωγής εξισώνεται αυθαίρετα με τον έλεγχο της πρόσβασης στα μέσα παραγωγής, με την εξουσία της πρόσληψης ή της απόλυσης κ.α. (48)
Ο Zizek απλά αντιγράφει αυτά τα λάθη προσθέτοντας και την έννοια του «υπερμισθού» (αντί της «υπεραξίας») ο οποίος υποτίθεται ότι είναι η διαφορά από τον προλεταριακό «κατώτατο μισθό». Υποστηρίζει ότι αυτός ο «υπερμισθός» είναι και η βασική διαφορά από τους «κοινούς προλετάριους» (49). Όπως δείξαμε και πριν αυτή η θεωρία δεν έχει σχέση με την πραγματικότητα. Ο προλεταριακός «κατώτατος μισθός» δεν μπορεί να οριστεί αυθαίρετα (ο ίδιος ο Zizek παραδέχεται ότι είναι μια «μυθική αναφορά»). Ακόμα και αν οριστεί, ουσιαστικά ανοίγει το δρόμο για επαναφορά της Μαρξιστικής θεωρίας της υπεραξίας και της εκμετάλλευσης στην παραγωγή, την οποία όμως ο Zizek προσπαθεί να ανατρέψει χρησιμοποιώντας την έννοια του υπερμισθού. Λαθεμένο πάλι είναι και το ίδιο το κριτήριο για τον μισθό σαν μέσο διαφοροποίησης της «μισθωτής μπουρζουαζίας» από τους κοινούς προλετάριους.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου