«ΑΓΑΝΑΚΤΗΣΗ» είναι η λέξη που «τονίζει ιδιαίτερα μια μια τις πέντε συλλαβές της» από μέσα του, ο Μάρκους Μέσνερ ο ήρωας του μυθιστορήματος. Μιλά σε πρώτο πρόσωπο, είναι ένας έφηβος μόνο και μόνο ήρωας δεν είναι. Ή μάλλον είναι με τον τρόπο που είναι κάθε έφηβος και μόνο με το να είναι έφηβος. Δηλαδή ανυπεράσπιστος κι ετοιμοθάνατος.
Διάβασα το βιβλίο απνευστί. Εντελώς τυχαία έβρεχε όλη μέρα, συγκυριακά έλειπε ο έφηβος γιός μου και προφανώς συμπτωματικά έχουμε 6 Δεκέμβρη. Αυτή η διήγηση που διαδραματίζεται το 1951 ως απολύτως σημερινή, έπεσε στα χέρια μου σα πέτρα διαμάντι. Σκέφτηκα: του Σίσυφου;
Ο συγγραφέας, ώριμος και αγέραστα νεαρός, μας βάζει ένα γυαλί μπροστά σε μάτια και στόμα. Στο τελευταίο κεφάλαιο που ονομάζεται «Εκτός κινδύνου» σταματά την αφήγηση σε πρώτο πρόσωπο. Στο προηγούμενο αναρωτιέται, αν «ο θάνατος δεν είναι ένα αέναο τίποτε αλλά αντίθετα είναι μια μνήμη που στοχάζεται αέναα τον εαυτό της»
Η μητέρα του Μάρκους αναφέρεται στην« τραγωδία του ανθρώπου που δεν είναι προετοιμασμένος για την τραγωδία». Ο πατέρας τρελαίνεται από την αγωνία του να προφυλάξει το γιό από τους τρομερούς κινδύνους τού να μπλέξει με βλαβερές συνήθειες, κακές συναναστροφές, λάθος κορίτσια. Το παιδί φεύγει μακριά για να γλιτώσει απ’ την τυραννία που επιβάλλει νόμους και απαγορεύσεις στο όνομα της φροντίδας και της προστασίας. Έχει να παλέψει με το να βρει και να ορίσει τον εαυτό του, τα πανίσχυρα στερεότυπα που κουβαλά , τον παραλογισμό της εξουσίας, τις ίδιες του τις σπασμωδικές αντιδράσεις . Εύστοχα η μεταφράστρια Αθηνά Δημητριάδου παραπέμπει στο επίμετρό της στον Τζόυς : «Όταν η ψυχή του ανθρώπου γεννιέται σ αυτή τη χώρα, απλώνονται δίχτυα για να την εμποδίσουν να πετάξει. Μου μιλάς για το έθνος, τη γλώσσα, τη θρησκεία. Προσπαθώ να ξεφύγω απ’ αυτά τα δίχτυα».
Τι και ποιος ακυρώνει το θαύμα που υπόσχεται η κάθε ζωή; Στο βίωμα της ζωής που καλείσαι να ζήσεις, προστίθεται το συνεχές ντόμινο ματαιωμένων ζωών, στο φόντο μιας αυτιστικής ιστορίας της Ιστορίας. Θυμίζει αιώνια επιστροφή; Πλησιάζω τον καθρέφτη. Αναρωτιέμαι τι υπάρχει μετά οπότε κοιτώ έναν έφηβο στα μάτια πριν…
της Μαρίας Δαμολή
ΠΗΓΗ
http://voices.gr/2009/12/11/aganaktisi-philip-roth/
επισης και απο την αναγνωστρια
http://anagnostria.blogspot.com/2010/01/blog-post_17.html
απόσπασμα:
Στην "Αγανάκτηση", παρ' όλο που αυτά τα στοιχεία δεν λείπουν, παρατηρείται μια διαφοροποίηση. Τα γηρατειά και η αρρώστια εγκαταλείπονται, ο Ροθ ξαναγυρίζει στη νεότητά του. Γίνεται ο έφηβος της δεκαετίας του '50 και μας μεταφέρει στο κλίμα και στην ατμόσφαιρα των αμερικανικών πανεπιστημίων της εποχής, μιας εποχής που την σκιάζει ο πόλεμος της Κορέας που μόλις είχε αρχίσει.
"Υπό την επήρεια της μορφίνης" τιτλοφορείται το πρώτο μέρος. Τι πρώτο μέρος δηλ. αφού κάτω από αυτόν τον τίτλο στεγάζεται ολόκληρο το βιβλίο. Ακολουθούν μόνο τρεις σελίδες υπό τον τίτλο "Εκτός κινδύνου", γραμμένες σε τρίτο πρόσωπο και που αρχίζουν με τη φράση "Εδώ η μνήμη σταματά". Επομένως, όλο αυτό που διαβάσαμε ήταν οι αναμνήσεις του κεντρικού ήρωα, του Μάρκους Μέσνερ, καθώς ήταν υπό την επήρεια μορφίνης, βαριά τραυματισμένος στην Κορέα, χωρίς όμως η μορφίνη να έχει αναστείλει τις νοητικές του λειτουργίες.
Ο Μάρκους, γιος ενός εβραίου χασάπη , είναι ένα σοβαρό, μελετηρό παιδί, πρωτοετής φοιτητής σ' ένα μικρό πανεπιστήμιο στο Νιούαρκ του Νιου Τζέρζι, όπου και κατοικεί με την οικογένειά του. Η υπερπροστατευτικότητα του πατέρα που εκδηλώνεται με τον απόλυτο έλεγχο της ζωής του Μάρκους, τον ωθεί ν' αλλάξει πανεπιστήμιο και να φοιτήσει ως δευτεροετής στο πανεπιστήμιο του Γουάινσμπεργκ στο Οχάιο. Είναι η πρώτη εκδήλωση αγανάκτησης του Μάρκους. Μια αγανάκτηση που θα εκδηλώνεται συνεχώς. Αγανακτεί με τον πρώτο συγκάτοικό του στο πανεπιστήμιο, δεν μπορεί να συμβιώσει ούτε με τον δεύτερο, αντιδρά στην υποχρέωση να έχει σαράντα παρουσίες εκκλησιασμού, δηλώνει άθεος και έχει μια μακρά αντιδραστική συζήτηση με τον κοσμήτορα, αποφεύγει να γίνει μέλος σε μια από τις αδελφότητες των φοιτητών, απορρίπτει την κοπέλα που τολμηρά τον ξεπαρθενεύει. Είναι με λίγα λόγια ένας αγανακτισμένος έφηβος όπως πολλοί άλλοι της γενιάς του, γιατί όχι όμως, και κάθε γενιάς.
Ένα ακόμη ενδιαφέρον μυθιστόρημα του Φίλιπ Ροθ για το οποίο λέει, ανάμεσα σ' άλλα, η μεταφράστρια του έργου που υπογράφει το επίμετρο και τις σημειώσεις: "Η Αγανάκτηση είναι ένα βιβλίο που σε εξαπατά με τη μικρή του έκταση. Είναι σαν τα έργα των μεγάλων ζωγράφων, οι οποίοι έμειναν στην ιστορία για τον πλούτο και τη λεπτομέρεια των ελαιογραφιών τους αλλά σε αφήνουν άφωνο και με την αμεσότητα και αποτελεσματικότητα ενός σκίτσου τους".
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου