Tα αισθήματα ενοχής για τον Φρουντ είναι η έκφραση της έντασης ανάμεσα στο υπέρ-εγώ και το εγώ. Με τη σύλληψη της έννοιας του ένστικτου της καταστροφής, ο Φρουντ αναγνώρισε πως. υπήρχε πολύ πιο πολλή καταστροφικοτητα από oση μπορούσε να ερμηνευτεί από το συσχετισμό με το σεξουαλικό ένστικτο : Αυτό που προκάλεσε τη σύλληψη της έννοιας ήταν η συχνότητα της αγριότητας στην ιστορία της ανθρωπότητας: πόλεμοι , επαναστάσεις , θρησκευτικούς διωγμοί .
«Το κομμάτι της πραγματικότητας- λέει ο Φρόιντ- που βρίσκεται πίσω από όλα αυτά κα το αρνούμαστε ευχαρίστως , είναι ότι ο άνθρωπος δεν είναι ένα πράο ,αξιαγάπητο πλάσμα , που το πολύ πολύ να αμυνθεί όταν το επιτεθούν , αλλά ότι στον ορμικό εφοδιασμό του περιλαμβάνει και μια σημαντική ποσότητα επιθετικής τάσης. Γι αυτό ο πλησίον του δεν είναι μόνο πιθανός βοηθός και σεξουαλικός αντικείμενο , αλλά και πειρασμός για να ικανοποιήσει πάνω του την επιθετικότητα του , να εκμεταλλευτεί την εργασία του χωρίς αμοιβή , να τον μεταχειρισθεί σεξουαλικά , να τον ταπεινώσει ,να τον βασανίσει , να τον σκοτώσει… (Homo hominis Lupus*» (Πλαύτος Asinaria ii,) , ….
1 σχόλιο:
νομίζω ότι η ανάλυση του φρόυδ είναι εσφαλμένη. προκειμένου να εξηγήσει το κακό, οδηγείται στη βιολογική σύλληψη της ηθικής και του κακού, ότι από το ένστικτο ή τα γονίδια (θα λεγαν άλλοι) είμαστε βίαιοι και κακοί.
ας αφήσουμε καταρχήν το ότι όποιος σκοτώνει (ή βιαιοπραγεί) δεν είναι κατανάγκη κακός ούτε κατ' ανάγκη είναι καλός όποιος αγαπά.
άλλωστε, αφού το ένστικτο παραπέμπει στο ζωώδες, ούτε τα υπόλοιπα ζώα έχουν κάποια επιθετικότητα για την επιθετικότητα, αλλά μόνο όταν ορέγονται κάτι ή οταν αμύνονται.
το ίδιο και ο άνθρωπος. είναι η σύγκρουση συμφερόντων αυτή που οδηγεί στην επιθετικότητα και ενδεχομένως στη βία. όχι κάποιο ένστικτο. άνθρωποι που ήταν φίλοι ξαφνικά γίνονται εχθροί λόγω αποκλινουσων συμφερόντων ή κοσμοεικόνων. και το αντίστροφο. αν υπήρχε το ένστικτο, τότε η κατάσταση θα ήταν οριστικά παγιωμένη μεταξύ δεδομένων ανθρώπων, για κάθε σχέση μεταξύ ανθρώπων.
πόλεμοι, επαναστάσεις, θρησκευτικοί διωγμοί, δεν έγιναν για την πλάκα ή επειδή οι δράστες δεν το ήθελαν αλλά το ένστικτο δεν τους επέτρεπε να μην τα πράξουν. έγιναν επειδή πίστευαν στην ορθότητα των πράξεων και της επιθετικότητας που ήταν πίσω από αυτές.
Δημοσίευση σχολίου