Αναγνώστες

Παρασκευή 30 Ιουνίου 2023

Ο Φουκώ για την διαφορά μεταξύ της ιστορίας των ιδεών και ιστορίας της Σκέψης

 Η ΠΑΡΡΗΣΙΑ ...Αυ


τή είναι η διαφορά μεταξύ ιστορίας των ιδεών και ιστορίας της σκέψης. Η ιστορία των ιδεών είναι η ανάλυση της τάδε ή της δείνα έννοιας από τη γέννησή της ως την άνδρωσή της, εξεταζόμενης εντός του συστήματος κάποιων άλλων εννοιών, οι οποίες συνιστούν το πλαίσιό της. Η ιστορία της σκέψης οφείλει να είναι, νομίζω, κάτι διαφορετικό: η ανάλυση του τρόπου με τον οποίο ένα πεδίο εμπειρίας και ένα σύνολο πρακτικών οι οποίες παλαιότερα γίνονταν αποδεκτές απροβλημάτιστα, οι οποίες ήταν οικείες και παρέμεναν σιωπηρές, ή, τουλάχιστον, πέρα από κάθε συζήτηση, καθίστανται πρόβλημα, προ- καλούν συζητήσεις και διαμάχες και υποκινούν νέες αντιδράσεις, προκαλώντας έτσι κρίση σε συνήθειες, σε πρακτικές και σε θεσμούς. Η ιστορία της σκέψης —νοούμενη μ' αυτόν τον τρόπο και θεωρού- μένη ως κάτι σαφώς διακριτό από την ιστορία των ιδεών είναι η ιστορία του τρόπου με τον οποίον οι άνθρωποι ασχολούνται με το ένα ή το άλλο πράγμα, η ιστορία του τρόπου με τον οποίο μεριμνούν γι' αυτό – π.χ. με την τρέλα, το έγκλημα, το σεξ, ή τον εαυτό τους και την αλήθεια. Κατ' εμέ, το ότι η λέξη παρρησία εμφανίζεται στο τέλος του 5ου αιώνα π.Χ. στα κείμενα που μόλις διάβασα, δεν μαρτυρεί ότι η ελευθερία λόγου ανακαλύφθηκε ως ιδέα ή ως αξία εκείνη τη στιγμή, αλλά ότι η εμφάνιση αυτής της λέξης σηματοδοτεί μια καινούργια προβληματοποίηση σχετικά με την ελευθερία του λόγου στην Αθήνα, ότι συνδέεται με έναν νέο τρόπο ενασχόλησης με τις σχέσεις μεταξύ αλήθειας, ελευθερίας, πολιτικής εξουσίας και λεκτικής δραστηριότητας, ένα νέο τρόπο διερεύνησης των σχέσεων αυτών ... Σελ 86 

Δεν υπάρχουν σχόλια: