5 εκατομμύρια λέξεις και λίγη αξιοπρέπεια για χάσιμο(απο το Μπλογκ του Νικου Σαραντάκου)

5 εκατομμύρια λέξεις και λίγη αξιοπρέπεια για χάσιμο
αποσπασμα

'Το χειρότερο είναι ότι για τη γλώσσα μπορεί κανείς ανεξέλεγκτα να παραθέσει την πιο απίστευτη παπάρα σαν να ήταν επιστημονικό στοιχείο -και ότι θα το δεχτούν αρκετοί χωρίς να το αμφισβητήσουν.

Αρκεί βέβαια να τους βολεύει να το δεχτούν. Θέλω να πω, αν είστε αγύρτης που προωθείτε την ιδέα ότι όλες οι γλώσσες του κόσμου προέρχονται από τα παλαιοτουρκικά (η θεωρία της Γλώσσας του Ήλιου ή κάπως έτσι), καλά θα κάνετε να την πλασάρετε στη γειτονική χώρα. Αν θέλετε να πουλήσετε με επιτυχία τις μπαρούφες σας στην Ελλάδα, πρέπει να πείτε κάτι σαν κι αυτό που δημοσιεύτηκε σήμερα στην Ελευθεροτυπία με τίτλο 5.000.000 λέξεις για χάσιμο

Με αφορμή την παρουσίαση μιας έρευνας που εκπονήθηκε για λογαριασμό της Ακαδημίας Αθηνών, το ρεπορτάζ που υπογράφει η κυρία Κοντράρου-Ρασσιά περιλαμβάνει τον εξής τερατώδη ισχυρισμό:

Κι όμως η ελληνική γλώσσα αναφέρεται στο βιβλίο Γκίνες ως η πλουσιότερη γλώσσα του κόσμου με 5 εκατομμύρια λέξεις, ενώ η αγγλική, που χρησιμοποιούμε κατά κόρον, έχει μόνο 490.000 λέξεις και φέρεται να έχει δανειστεί από την ελληνική 41.615 λέξεις (λεξικό Γουέμπστερ).

Η φράση δεν βρίσκεται σε εισαγωγικά, επομένως πρέπει να συμπεράνουμε ότι βγήκε από την πένα (ή έστω το πληκτρολόγιο) της κυρίας Ρασσιά. Αν είναι έτσι, είναι χρέος της κυρίας Ρασσιά να μας πει σε ποιο σημείο ακριβώς, σε ποια σελίδα ποιας έκδοσης του βιβλίου Γκίνες υπάρχει η πληροφορία για τα 5 εκατομμύρια λέξεις, γιατί αλλιώς θα συμπεράνουμε ότι παραπληροφορεί. Είναι όμως χρέος και της Ακαδημίας Αθηνών να καταδικάσει την παραπληροφόρηση, αλλιώς θα είναι συνυπεύθυνη.

Ο φίλος Ν. Λίγγρης είχε πρόχειρη την έκδοση 1985 του βιβλίου και γράφει στο φόρουμ Λεξιλογία:  Το Guinness Book of Records, μια και όλο το αναφέρουν, λέει ότι το πιο πλούσιο λεξιλόγιο το έχει η αγγλική γλώσσα, με 490.000 λέξεις συν κάπου 300.000 τεχνικούς όρους (αντιγράφω από την έκδοση του 1985 που βρήκα μπροστά μου, θα έχουν αυξηθεί από τότε).

Οπότε; Συνειδητά ψέματα μας παρουσιάζει η κυρία Ρασσιά ή απλώς αναμεταδίδει άκριτα τις φαντασιώσεις του Λερναίου κειμένου και των Γεωργαλάδων; Κατά πάσα πιθανότητα, το δεύτερο -αλλά αυτό δεν την απαλλάσσει από την ευθύνη. Ούτε την κυρία Ρασσιά ούτε την Ελευθεροτυπία που ξαφνικά μετατρέπεται σε παπαγαλάκι των ελλαδεμπόρων και των αγυρτών.

Εκτός αν… Εκτός αν την εκτός εισαγωγικών φράση την έχει πει πράγματι ο ακαδημαϊκός κύριος Κουνάδης. Αυτό αδυνατούσα να το πιστέψω, βλέπω όμως ότι και σε άλλη εφημερίδα υπάρχει ρεπορτάζ από την εκδήλωση, με ακόμα περισσότερες γλαφυρές λεπτομέρειες -και φαίνεται ότι ο κύριος Κουνάδης επανέλαβε όλο το ρεπερτόριο του Λερναίου κειμένου.

Αν είναι έτσι, τότε η κυρία Ρασσιά και η Ελευθεροτυπία δεν έχουν (σχεδόν) καμιά ευθύνη για τη βάναυση παραπληροφόρηση του κοινού, η ευθύνη βαραίνει (σχεδόν) ολοκληρωτικά τον καθηγητή (Στατικής) και ακαδημαϊκό (εφαρμοσμένων θετικών επιστημών) κ. Κουνάδη. Η μόνη ευθύνη της δημοσιογράφου βρίσκεται στην απρόσεχτη χρήση των εισαγωγικών. Ίσως και στο ότι δεν επέδειξε λίγο περισσότερη υγιή δυσπιστία αλλά γιατί να απαιτούμε από μία δημοσιογράφο να δυσπιστεί απέναντι σε κοτζάμ ακαδημαϊκό έστω κι αν αυτός μιλάει για θέμα για το οποίο καμιά ειδικότητα δεν έχει; (θα έλεγα μάλιστα ότι είναι λιγότερο ειδήμων από τη δημοσιογράφο).

Μερικοί μπορεί να πουν: εντάξει, το Γκίνες δεν το γράφει, αλλά δεν είναι πράγματι η ελληνική η πλουσιότερη γλώσσα στον κόσμο; Δεν έχει 5 ή 6 ή 70 εκατομμύρια λέξεις, όπως μας έλεγε ο θεολόγος στο γυμνάσιο (ο λοχαγός στο στρατό / ο συνάδελφος στο γραφείο / μια καθηγήτρια στο κομμωτήριο / ο Μηνάς ο ψυκτικός στο καφενείο);

Καταρχάς, η έννοια “πλούσια” γλώσσα δεν είναι εύκολο να οριστεί. Αν όμως μέτρο του πλούτου νοείται ο αριθμός των λέξεων τότε, λυπάμαι, αλλά η αρχαία ελληνική (διότι αυτήν βέβαια εννοούν ελληνική οι ελλαδέμποροι) δεν είχε ούτε 5 ούτε 6 εκατομμύρια λέξεις. Όπως γράφω αναλυτικά σε παλιό μου σημείωμα και στο βιβλίο μου Γλώσσα μετ’ εμποδίων, ο συνολικός αριθμός των λημμάτων της αρχαίας ελληνικής δεν πρέπει να ξεπερνά τις 150.000 λέξεις, πολύ λιγότερο από την αγγλική ή από τα 5-6-70 εκατ. της εθνικιστικής ονείρωξης.

Πέρα από τη μπαρούφα για τα 5 εκατομμύρια και το βιβλίο Γκίνες, το άρθρο περιέχει και δύο ακόμα σημεία που θέλω να σχολιάσω, τα οποία θα τα χρεώσω χωρίς αμφιβολία στον ακαδημαϊκό κ. Κουνάδη, διότι βρίσκονται μέσα σε εισαγωγικά, σε αντίθεση με τη μπαρούφα. Το ένα, ότι σύμφωνα με έρευνα εταιρείας δημοσκοπήσεων, “το 64,8% των κατοίκων της Αττικής χρησιμοποιεί ξενόφερτες λέξεις”. Ή δεν εξήγησε σωστά η εταιρεία τι εννοεί με τη λέξη “ξενόφερτες” ή το 35,2% των κατοίκων της Αττικής είναι ψεύτες, διότι βέβαια δεν νομιζω να υπάρχει κανείς που δεν λέει σπίτι, σκάλα, πατάτες, τρένο, μπάλα -ή ακόμα και μπαμπάς.

Το άλλο, ότι “μηνύματα μέσω ηλεκτρονικού ταχυδρομείου μεταβιβάζονται στην ελληνική γραμμένα με λατινικούς χαρακτήρες”, λέει ο ακαδημαϊκός. Αφήνω την ελαφρώς τρικυμισμένη σύνταξη και προχωρώ στην ουσία: όσοι ζουν σήμερα στην Ελλάδα ξέρουν ότι η συντριπτική πλειοψηφία των ηλεμηνυμάτων γράφονται στα ελληνικά. Η Ακαδημία είναι (μόνο) 8-10 χρόνια πίσω στην εκτίμησή της.

Θα πει κανείς: εντάξει, έγραψε και μια υπερβολή η εφημερίδα, εσείς τι συμφέρον έχετε να την κατακεραυνώνετε με τόσο μένος; Δεν αγαπάτε την ελληνική γλώσσα;

Θα απαντήσω παραφράζοντας ένα σχόλιο του Ν. Λίγγρη: Το μένος με το οποίο αντιτασσόμαστε σ’αυτό το παραμύθι οφείλεται στο ότι λατρεύουμε την ελληνική γλώσσα και την ιστορία της και είναι ντροπή που κάποιοι, με εσκεμμένα ψέματα, δημιουργούν την εντύπωση ενός κομπλεξικού επαρχιωτισμού. Και δεν αγανακτούμε με όσους πιστεύουν το παραμύθι ή όσους ανύποπτους το αναμεταδίδουν, αλλά με εκείνους οι οποίοι το ξεκινούν, τους επαγγελματίες παραμυθάδες.''