Αναγνώστες

Δευτέρα 5 Αυγούστου 2013

Η Αισθητική ουτοπία του Έθνους”

Απο άρθρο του  Πέτρου Θεοδωρίδη στο τευχος 1. του περιοδικού ΕΝΕΚΕΝ με τίτλο΄” Η Αισθητική ουτοπία του Έθνους”
Η έννοια του έθνους συνυφαίνεται με μια ιδιαίτερη στιγμή περίοδο της νεωτερικοτητας .

Συνυφαίνεται με μια ιδιαίτερη οπτική του κοινωνικού δεσμού .Αυτό το βλέμμα , αυτή η οπτική προσπαθεί να συγκρατήσει , να κρυσταλλώσει , ότι είναι ευμετάβλητο και ρευστό.


Με αυτή την οπτική το έθνος φετιχοποιεται και χρησιμεύει ως αποκούμπι , ως ιστορικό αγκυροβόλι ή ως αισθητικό αντικείμενο .
Το έθνος ετσι , μετατρέπεται σε κάτι παρόμοιο με την έννοια που ένας μεγάλος εξερευνητής του εσωτερικού κόσμου του παιδιού ο Winnicot προσδίδει στον όρο:Μεταβατικό αντικείμενο:ως γέφυρα που δημιουργεί το παιδί μεταξύ του εσωτερικού του κόσμου και της εξωτερικής αντικειμενικής πραγματικότητα.

Για τον Winnicot το μεταβατικό αντικείμενο, το οποίο συνιστά το μαξιλάρι , το κουρελάκι΄ ή το αρκουδάκι είναι το πρώτο «μη εγώ» στοιχείο. Καταλαβαίνουμε ότι για το παιδί παίζει πολλούς ρόλους:, το παρηγορεί , το νανουρίζει στον ύπνο του, αντέχει τις επιθετικές του δραστηριότητες και μέσα από όλες τις εκδηλώσεις αγάπης και μίσους του παιδιού παραμένει αναλλοίωτο. Ίσως το αρκουδάκι φθαρεί λίγο με το χρόνο , το μαξιλάρι να αρχίζει να μυρίζει από τα σάλια , τους ιδρώτες και τα δάκρυα . Αλλά ακόμα και οι μυρωδιές προσαρτώνται στο βασικό χαρακτήρα του μεταβατικού αντικειμένου , αφού η βαθμιαία αυτή μεταβολή του μαξιλαριού είναι δημιούργημα του ίδιου του παιδιού .Αν χρησιμοποιήσουμε αυτή την αναλογία ,αν θεωρήσουμε δηλαδή το έθνος ως ένα μεταβατικό αντικείμενο εύλογα γεννιέται το ερώτημα :
Ποια είναι η ψυχολογική χρησιμότητα αυτής της λειτουργίας του έθνους φετίχ;
Η χρησιμότητα της αισθητικής διάστασης του έθνους
έγκειται στο ότι παρέχει στον εαυτό , στον κάθε εαυτό ένα αίσθημα ''οντολογικής ασφάλειας » μπροστά στην ασταμάτητη ροή της σύγχρονης πραγματικότητας


Κατά την γνώμη μου ο εαυτός ,ο κάθε εαυτός σήμερα , δηλαδή η κάθε προσωπική ταυτότητα βρίσκεται σήμερα σε κατάσταση αγωνίας, πού δεν πρέπει να ταυτίζεται με την έννοια του φόβου.

Ο φόβος είναι μια απάντηση σε μια ειδική απειλή, έχει ένα προσδιορισμένο αντικείμενο.
Η αγωνία, αντίθετα, παραβλέπει το αντικείμενο, είναι μια κατάσταση διάχυτη πού κυματίζει ελεύθερα, πού εκδηλώνεται με συμπτωματικές αντιδράσεις πού έχουν μια ομιχλώδη μόνο σχέση με ό,τι αρχικά την προκάλεσε. . Η αγωνία, ανακαλεί στον εαυτό τους βρεφικούς φόβους αποχωρισμού, το διάχυτο φόβο αποδοκιμασίας, παραλύει εν τέλει τον πυρήνα του εαυτού -
......................................
.Η διάρρηξη αυτής της εμπιστοσύνης, προκαλεί ασυνέχειες στην προσωπική ταυτότητα
Αυτή την προστασία απέναντι στην αγωνία που προκαλείται από την ασταμάτητη και ανεξέλεγκτη ροή της ζωής , παρέχει , ψυχολογικά και αισθητικά το έθνος.
Όπως περιγράφει την ζωή ένας σύγχρονος ψυχολόγος και μελετητής του τραύματος
:

«Η ζωή μας ,η ζωή όλων μας είναι σαν ένα ποτάμι. Τα ρεύματα των βιωμάτων μας ρέουν μέσα στο χρόνο σχηματίζοντας περιοδικούς κύκλους ηρεμίας αναστάτωσης και ολοκλήρωσης . Τα σώματα μας είναι οι όχθες του ποταμού που περικλείει την ενέργεια της ζωής μας και την κρατά μέσα σε όρια ενώ ταυτόχρονα της επιτρέπει να κυλά ελευθέρα μέσα στις όχθες του. Το προστατευτικό εμπόδιο που δημιουργούν οι όχθες είναι αυτό που μας επιτρέπει να βιώνουμε με ασφάλεια την αίσθηση της εσωτερικής μας κίνησης και αλλαγής. Ο Freud  στο έργο του Πέρα από την Αρχή της Ηδονής , έδωσε τον ορισμό του τραύματος «…σαν ένα ρήγμα στο προστατευτικό εμπόδιο το οποίο μας προφυλάσσει από ερεθίσματα που οδηγούν σε συναισθήματα συντριπτικής ανημποριάς»Για να χρησιμοποιήσουμε την αναλογία του ρεύματος, το σοκ από το τραύμα μπορεί να γίνει αντιληπτό ως μια εξωτερική δύναμη που προκαλεί ρήξη στο φράγμα , ή στις όχθες του ποταμού που προστατεύει και συγκρατεί τις εμπειρίες μας. Αυτό το ρήγμα δημιουργεί τότε μια βίαιη δίνη. Με την δημιουργία του ρήγματος ξεχύνεται ορμητικά προς τα έξω η ενέργεια της ζωής και δημιουργεί μια τραυματική δίνη »
Αυτή την τάση συγκράτησης και ανασυγκρότησης του εφήμερου ,δηλαδή της ασταμάτητης ροής της πραγματικότητας ,που ίσως εκφράζει και το άγχος μπροστά στη φθορά και στο θάνατο, αυτό δηλαδή το οιονεί μεταφυσικό στοιχείο (ή στοιχειό)του εθνικισμού θυμίζει και το τέλος εκείνου του περίφημου μυθιστορήματος του Εντγαρ Αλλαν Ποε « Η αφήγηση του Άρθουρ Γκόρντον Πυμ Από το Ναντακετ » :« ''Τώρα η δύναμη του ρεύματος μας σπρώχνει σα βολίδα στην αγκαλιά του καταρράκτη όπου μια άβυσσος ανοιχτή καρτερεί να μας δεχτεί. Να όμως που μπροστά στο διάβα μας , ορθώνεται κάποια σαβανωμένη πανύψηλη ανθρώπινη μορφή , πιο ψηλή και πιο μεγάλη απ¨ οποιονδήποτε κάτοικο τούτης της γης και που έχει για χρώμα στο δέρμα της , την τέλεια ασπράδα του χιονιού

αποσπασμα απο το Η ΑΙΣΘΗΤΙΚΗ ΟΥΤΟΠΙΑ ΤΟΥ ΕΘΝΟΥΣ , του Πετρου Θεοδωριδη , τευχος 1 περιοδικου ΕΝΕΚΕΝ

6 σχόλια:

vripol είπε...

"Το έθνος ετσι , μετατρέπεται σε κάτι παρόμοιο με την έννοια που ένας μεγάλος εξερευνητής του εσωτερικού κόσμου του παιδιού ο Winnicot προσδίδει στον όρο:Μεταβατικό αντικείμενο:ως γέφυρα που δημιουργεί το παιδί μεταξύ του εσωτερικού του κόσμου και της εξωτερικής αντικειμενικής πραγματικότητα."
Σκεφτομαι, πατερα , πώς αντίστοιχο ρόλο παίζει ο ΕΛΑΣ γιά μας τούς δύο, ο Αντώντσαους γιά τον Πάνο, η αντιδεξιά γιά σενα, ο Πόντος καί οι Πόντιοι γιά μένα. :Αν λοιπόν στό ενα ακρο τού φάσματος είναι η τυφλή ταυτιση μέ κάποιο σύνολο, στήν άλλη άκρη, ο πλήρως χειραφετημένος από τετοιου είδους προσδέσεις νούς, πρέπει να βιώνει απόλυτη μοναξιά ως τιμημα της ελευθερίας του. Μου φαίνεται όμως οτι τα γονιδιακά μας εφόδια δεν μας επιτρεπουν νά ευπραγούμε υπό τοιάύτας συνθήκας. Τί λέγεις επ αυτού;

Νοσφεράτος είπε...

ισως υπάρχει και η μεσότητα (με την Αριστοτελική εννοια- οχι ως μετριο αλλά ως ''αριστο'')

Δηλαδή εν προκειμένω η Δημιουργική ελευθερια...

Δεν θαλεγα οτι ειναι αδυνατη ..Κατα περιοδους εχω νιωσει ετσι ..Οχι βεβαια για πολύ ..Και αν το θελεις και το πετυχεις ολο και κατι συμβαινει...
ειτε απ' εξω ειτε απο μέσα (απο μεσα γιατί οι νεκροι βαραινουν στη συνειδηση των ζωντανών ) Απ εξω γιατί ειτε υπάρχουν τα αρνητικά συναισθηματα των αλλων , οΦθονος π.χ που αναποφευκτα σε επηρεαζουν ειτε γιατί συμβαινει καποιοεξωτερικο γεγονός -ας πουμε η Παγκοσμια κριση ..και ψαχνεις απο καπου να πιαστεις ...Εστω και φαντασιακά ..

Αλλά υπάρχει και η Δημιουργια
και η Πολιτική ειναι ΚΑΙ δημιουργια ..Επίμοχθη και μοχθηρή ολλές φορες ..Αλλά μαλλον δεν γινεται αλλιως

vripol είπε...

Αρχοντα, ως Ιατρόν με ενδιαφέρει πάντα τό δια ταυτα επειδη εχω μάθει νά παίρνω σέ συντομο χρόνο αποφάσεις, διοτι το αντιθετον καθίσταται επικίνδυνον διά τούς ασθενείς.Αυτή η πίεσις ενέχει τόν κινδυνον της καταφυγής στα παραδεδεγμένα και ψυχοπαραμυθιαστικά, αν δέν επαγρυπνώ καί δεν αμφιβάλλω διαρκώς. Οπως είπες κάπου, αυτη ειναι η πεμπτουσία της επιστημονικης μεθόδου: Η διαψευσιμότητα των παραδεδεγμένων ως προυπόθεση γιά την επιστημονική εξέλιξη της σκέψης καί της πράξης.
Προτείνω λοιπον, κατόπιν καί της προηγούμενης διαφωτιστικής παρεμβάσεώς σου, την κατωτέρω εποπτικήν σχηματοποίησιν: Τού διαρκώς κρίνοντος τα υποδήματά του διαβάτου, μά μηδεποτε σταματοντος την βάδισιν: Η βάδιση, είναι οπως ειπες η δημιουργία. Εσωτερικό εμποδιο σ αυτήν στεκουν οι μεχρι τουδε παραδοχές μας καί οι συναισθηματικες μας προσδέσεις. Εξωτερικο εμποδιο ειναι οι αδράνεια τού κοινου νού, καί τών ιερατείων τών θεσμών της επιστημης, πού κάποτε καναν επιστημονικές επαναστασεις καί τωρα αποτελούν την αδρανή αντιδραστικη γραφειοκρατία (ισχύει δι όλους τούς θεσμούς). Τά παπούτσια μας ειναι τά μέχρι τώρα εφόδια διά την βάδισιν πού ομως πρεπαι διαρκώς αναθεωρούνται, αναλογα μέ τις ανάγκες της πορείας, καί μέ την νέαν γνώση που αποκομίζουμε, ακριβώς επειδή βαδίζουμε.Δέν λύεται αυτομάτως τό θέμα τού ψυχικού κόστους που συνεπάγονται οι συνεχεις αυτοαλλαγές, αλλα ελπιζουμε σε δαρβινικό ξεκαθάρισμα πού θά αποφερει ανθρώπους που θά βρίσκουν ηρεμια στις συνεχεις αλλαγες καί στο προγκάρισμα απο τους άλλους. Αν δεν σου αρέσει αυτη ησχηματοποίηση, εναλλακτικώς μπορει ισως νά ικανοποιηθείς απο αυτήν του διαρκώς επανεξεταζονος τους ορχεις του αλλα μηδεποτε σταματων την γονιμοποίησιν επιβήτορα, και σα παρακαλώ μην με απκαλέσεις ρεβιζιονιστικον ορχιν οπως ο Πάνος εσέ.

vripol είπε...

εννοώ "μηδεποτα σταματόντος την γονιμοποιησιν"

Ανώνυμος είπε...

παρακαλώ μην με απκαλέσεις ρεβιζιονιστικον ορχιν οπως ο Πάνος εσέ''

Ποτε δε με αποκαλεσε ρεβιζιονιστικο''

Και σε παρακαλώ να μην αναπαραγεις ξανα εδώ μεσα τις Υβρεις αυτου του ατομου ...

Το οποιο Δεν μ' ενδιαφερει πλεον στο βαθμό που πραγματι εχει αποχωρησει απο εκει που μπηκε και δεν δημιουργει συγχυσημε τις θεσεις του

Τις οποιες βεβαια θα αντικρουω στο βαθμό που προσβαλλουν τα Δημοκρατικά ιδεωδη και αξιες ..ποτε ομως Υβριστικά ..Αυτό το... προνομιο το αφήνω σαυτον και στο είδος του...
Νομιζω οτι εξηγηθηκαμε


ΝΟΣΦΕΡΑΤΟΣ

ο δείμος του πολίτη είπε...

Ρε συ θέλω από καιρό να συνεννοηθούμε προκειμένου να γίνω συνδρομητής στο περιοδικό (και να μου έρχεται στη Θεσσαλονίκη). επικοινώνησε μαζί μου με e-mail (εσύ ή κάποιος υπεύθυνος του περιοδικού).

Η Δόξα των σιδηροδρόμων TONY JUDT

 TONY JUDT Η ΔΟΞΑ ΤΩΝ ΣΙΔΗΡΟΔΡΟΜΩΝ ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ ΚΩΣΤΟΥΛΑ ΣΚΛΑΒΕΝΙΤΗ ΕΠΙΜΕΤΡΟ ΣΤΑΥΡΟΣ ΖΟΥΜΠΟΥΛΑΚΗΣ ΜΟΡΦΩΤΙΚΟ ΙΔΡΥΜΑ ΕΘΝΙΚΗΣ ΤΡΑΠΕΖΗΣ ΑΘΗΝΑ 2013 ...