Το αναμορφωτήριοΤου ΤΑΚΗ ΚΑΦΕΤΖΗ/ απο ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΊΑ

Το αναμορφωτήριο

 

«Κάνω (κάποιον) να πειθαρχήσει, να συμπεριφέρεται σωστά». Αυτή είναι μία από τις μεταφορικές εκδοχές του ρήματος «συμμορφώνω» κατά το «Λεξικό» Μπαμπινιώτη. Κατά το ίδιο λεξικό, συνώνυμο είναι το «συνετίζω», το «αναμορφώνω», που σημαίνει «σωφρονίζω κάποιον παραστρατημένο».

Στην πολιτική, αυτά τα ρήματα έχουν εύλογη αξία, αν κάποιος θέλει να μετρήσει το λόγο απόστασης μεταξύ εξουσίας και πολιτών σε μια χώρα, κάτω από Χ ιστορικές-κοινωνικές και διεθνείς συνθήκες, πολιτικές συγκυρίες, πολιτισμικά πλαίσια, συγκείμενα δημόσιου λόγου κ.λπ. Οσο ο λόγος αυτός προσεγγίζει το μηδέν τόσο περισσότερο πιθανολογείται η σύγκλιση πολιτικού και κοινωνικού υποσυστήματος, μεταφραζόμενη σε «συναίνεση» - και το αντίστροφο, όσο περισσότερο αυτός ο λόγος αποκλίνει από το μηδέν. Στην πολιτική, τα ρήματα αυτά υφέρπουν επίσης στην αντίληψη περί νεοτερικής εξουσίας ως μιας δύναμης που διαθέτει το (νομιμοποιημένο) μονοπώλιο φυσικού καταναγκασμού επί των πολιτών της.

Αυτά θα μπορούσαν να έρθουν στη σκέψη κάποιου πολίτη τούτης της χώρας όταν άκουγε τα λόγια του αντιπροέδρου της κυβέρνησης Ευάγγ. Βενιζέλου, το βράδυ της Κυριακής 18 Σεπτεμβρίου και νωρίς το μεσημέρι της Τετάρτης στην αίθουσα της Βουλής. Μία παρένθεση εδώ. Είχαν προηγηθεί ημέρες πάνδημου πανικού.

Στην εκάστοτε έγκριση της «δόσης» από τους δανειστές, η ανησυχία μετατρέπεται σε εσωτερικευμένη κρίση ύπαρξης, σαν να πρόκειται για χώρα ναρκομανών. Είχαν προηγηθεί, λοιπόν, η «δραματική» συνάντηση Βενιζέλου με τους υπουργούς Οικονομικών της Ε.Ε. στην Πολωνία, η «δραματική» ματαίωση του ταξιδιού Παπανδρέου στην Αμερική, η «δραματική» συνεδρίαση των κυβερνητικών οργάνων, οι «δραματικές» προβλέψεις για ό,τι η «μοίρα» επιφυλάσσει. Κατάσταση πολιορκίας και διαρκής κατάσταση έκτακτης ανάγκης.

Ανάμεσα στο σπειροειδές των δύο αυτών «καταστάσεων» κινείται το εκκρεμές του χρόνου στην Ελλάδα, δυο χρόνια τώρα, σαν ένας πέλεκυς σε απόσταση ολοένα και βραχύτερης αναπνοής απ' τον αυχένα. Ο πέλεκυς είναι αφανής, γι' αυτό και αποτελεσματικότερος από την πειθαρχία του «Πανοπτικού» που ευαγγελίστηκε ο Μπένθαμ. Ο πέλεκυς της έκτακτης ανάγκης δεν ταλαντώνεται από τα χέρια ενός αυτεξούσιου-πολιτικά κυρίαρχου, όπως αξίωνε ο Καρλ Σμιτ, αλλά από τις «αγορές». Τις άχρονες αγορές, τις άτοπες αγορές, γι' αυτό και ζελατινώδεις, εξ ορισμού εκτός κάθε μέτρου, ασύλληπτα ελισσόμενες με μηδενισμό του χρόνου, πάντα και παντού διαφεύγουσες του πάλαι ποτέ επικρατειακού ελέγχου, άρα ανηλεώς και αδιακρίτως ετυμηγορούσες επί δικαίους και αδίκους, όπου γης. Ο «Λεβιάθαν» του Hobbes, αλλά εφιαλτικά ανάποδα.

Τα λόγια, όπως αυτά που είπε ο Ευάγγ. Βενιζέλος, μένουν σφηνωμένα στην ιστορία μερικές φορές. Γι' αυτό αφήνουν και στίγμα, στίγμα ανεξίτηλο, σε όποιον τα λέει. Την Κυριακή το βράδυ 18 Σεπτεμβρίου, μέσα στο κλίμα πανικού που περιγράψαμε πριν, ο αντιπρόεδρος της κυβέρνησης σήκωσε το δάχτυλο του εισαγγελέα και κάλεσε όλους όσοι αρθρώνουν δημόσιο λόγο να «φρονηματιστούν», λέγοντάς τους πως θα πρέπει να σκέφτονται δυο και τρεις φορές πριν μιλήσουν για την κατάσταση της χώρας και για τις πράξεις της κυβέρνησής του. Ως θεσμικός διαμεσολαβητής των αγορών στο εσωτερικό της χώρας, ο επί των Οικονομικών υπουργός έχει πλήρως ενστερνιστεί ότι είναι επιβεβλημένο το σιωπητήριο στην Πολιτική, δηλαδή στη διαφορά, την αντίθεση, τον αντίλογο, τον ίδιο το δημόσιο λόγο.

Ενα σιωπητήριο ισοδύναμο του ολοκληρωτισμού, με μόνους δικαιούχους λόγου, καθότι μοναδικούς κυρίαρχους σε μια πολιτεία-φάντασμα, τους διεθνείς δανειστές μας. Και επειδή το κεφάλαιο δεν είναι μια σχέση οικονομική αλλά εμπεριέχει σχέσεις δύναμης και εξουσίας, ο λόγος αυτών των κυρίαρχων δανειστών είναι ολικός, φρονηματικός και πειθαρχικός. Το «συμμορφωθείτε απόλυτα με όλα όσα σας λέμε πως πρέπει να κάνετε», δεν είναι παρά μία από τις δεκάδες αποτυπώσεις αυτού του λόγου, που κυριολεκτικά εποικίζει τη βιοτή τούτης της κοινωνίας δύο χρόνια τώρα.

Αυτή την επιταγή του «συνετισμού» του «παραστρατημένου» ελληνικού λαού, αυτή τη λογική ζοφερού αναμορφωτηρίου, τις είχε, σε ανύποπτο χρόνο, προσυπογράψει ο Γ. Παπανδρέου jr., γι' αυτό και διαλαλούσε ανά τον κόσμο τη «διαφθορά» της Ελλάδας. Το ίδιο απαράλλαχτα κάνει και ο σημερινός «αντ' αυτού», όταν θριαμβολογούσε την προηγούμενη Τετάρτη στη Βουλή, ότι η χώρα ευτύχησε να υπ(οτ)αχθεί σε διεθνή έλεγχο, αποκτώντας έτσι «εθνικό αυτοέλεγχο».

Μία κάποια λύσις θα ήτο να εγκλεισθούν οι ίδιοι σε αναμορφωτήριο.