Αναγνώστες

Τρίτη 4 Ιανουαρίου 2011

Για τον συγχρονο ΛΑΙΚΙΣΜΟ ΚΑΙ ΤΗ ΔΥΣΦΟΡΙΑ ΣΤΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ. ενα ακομα αποσπασμα




δειτε κι εδω 
http://nosferatos.blogspot.com/2010/11/18.html




Η Δυσφορία στον Πολιτισμό στην εποχή του Φρουντ προερχόταν από τις επιταγές ενός σκληρού Υπέρ- εγώ και τις απαγορεύσεις που αυτό έθετε,  όμως η μεταμοντερνα δυσφορία –γεννιέται από μάλλον από την ναυτία της καταναλωτικής  ελευθερίας. 


Και ο    μετανεωτερικος ’’υπεύθυνος’’  καταναλωτής-πολίτης συνεχίζει να ,αγνοεί τους ‘’αόρατους’’ :τους  πρόσφυγες,που θεωρούνται  σήμερα «περιττές’’ υπάρξεις  αλλά και την –κατά Μπαουμαν-  «υποτάξη» (underclass) :μια αφιλόξενη ομαδοποίηση για μεγάλες και ετερόκλητες κατηγορίες ανθρώπων οπου  στοιβάζονται εγκληματίες και ανύπαντρες μητέρες που ζουν από την πρόνοια, νεαροί παραβάτες και τοξικομανείς, αποφυλακισθέντες και άστεγοι, βαποράκια και  επαίτες που το μόνο κοινό χαρακτηριστικό τους είναι η αποτυχία τους να είναι καταναλωτές
Ο Όρος λαϊκισμός αναφέρεται σε ρητορικές και ιδεολογίες στις οποίες ο « λαός» λειτουργεί ως κομβικό σημείο 

Όμως ο σύγχρονος λαϊκισμός  που πλήττει τις Δυτικές Μεταδημοκρατιες μας έχει ελάχιστη σχέση με την  ιστορικοπολιτική έννοια του λαού 
Πολύ περισσότερο σχετίζεται με ότι η Hannah Arendt    αποκαλουσε «υπόλειμμα όλων των τάξεων » όχλο(mob) διακρίνοντας σε αυτόν χαρακτηριστικά ‘’μαζανθρωπου ‘’ και έναν ακραίο  ατομικισμό  .

 Ο σύγχρονος λαϊκισμός θυμίζει και τον αγροτικό λαϊκισμό των μεσοδυτικών  και νότιων περιοχών  των ΗΠΑ όπου «όπου τον πρώτο λόγο θα έχει  ο απλός άνθρωπος  του λαού»: θεωρούνται υπεύθυνοι για την τραγική κατάσταση των φτωχών αγροτών «η κυβέρνηση οι τραπεζίτες σιδηροδρομικές εταιρείες, η Καθολική εκκλησία , οι Εβραίοι κι οι μαύροι»

 Σε μια εποχή όλο και πιο απρόσωπου και ακατανόητου για τους πολλούς κοινωνικού ανταγωνισμού οι εκπρόσωποι της Νέας Ακροδεξιάς εμφανίζονται σαν να λένε:«, η πραγματικότητα είναι απλή, επίτηδες την κάνουν να φαίνεται περίπλοκη γιατί υπάρχει συνομωσία»: σε μια επίδειξη δήθεν ειλικρίνειας. Έτσι ο Ακροδεξιός λόγος αποκτά ένα σχεδόν σαρκικό πλεονέκτημα εχθρός για αυτόν δεν είναι απρόσωπος ο αποδιοπομπαίος τράγος εξαθλιωμένος, κακοντυμένος, μυρίζει άσχημα ,μας κλέβει τις δουλειές ο εχθρός αποκτά πρόσωπο : ο μετανάστης.

..................................................................
Το 1859 ο John Stuart Mill με το περίφημο δοκίμιο του On Liberty  διατύπωσε τρία επιχειρήματα υπέρ της διασφάλισης της ελεύθερης κυκλοφορίας  των ιδεών μέσω του τυπου.α) οι απόψεις που αποσιωπούνται από την κυβέρνηση η την κοινωνία μπορεί να αποδειχτούν σωστές. Β) ακόμα και αν μια άποψη αποδεδειχθεί λανθασμένη συχνά περιέχει ψήγματα αλήθειας Γ) ακόμα και αν κάποια άποψη ταυτίζεται με την αλήθεια, αν δεν αμφισβητηθεί σύντομα θ μετατραπεί σε νεκρό δόγμα αντί για ζώσα αλήθεια’’

Ο  Mill  διατυπώνοντας την θεωρία της ελευθερίας του τύπου δεν μπορούσε να φανταστεί τους πολύπλοκους τρόπους με τους οποίους τα σύγχρονα μέσα επικοινωνίας  κατασκευάζουν την κοινωνική πραγματικότητα περιορίζουν το εύρος των νοημάτων και διαμορφώνουν καθημερινά το περιεχόμενο των σκέψεων, συζητήσεων και πράξεων των ατόμων
Στην τηλεδημοκρατια  των ήμερων μας η διαφήμιση μεταμορφώνει τις εκπομπές σε υπηρέτες της . Τα τηλεοπτικά προγράμματα σχεδιάζονται για να προβάλλουν διαφημίσεις. 


Για να προσελκύσουν την προσοχή του κοινού και να υπάρξει χώρος για την επόμενη σειρά διαφημίσεων οι απόψεις πρέπει να αναπτύσσονται γρηγορα,τα πλάνα να είναι σύντομα και τα ηχητικά σήματα συντομότερα. 

Οι αφηγήσεις περικόπτονται .Και έτσι προκύπτει και η αλλαγή του τρόπου σκέψης : Το να σκέφτεσαι -σήμερα -ορθά, σημαίνει να σκέφτεσαι με ισομέρεια και ταχύτητα ,να αφαιρείς το βάθος των πραγμάτων ,να αρκείσαι σε μια  γρήγορη ανάγνωση των  αναφορών  και στοιχείων ,να μη βουλιάζεις στην υποκειμενικότητα του πάθους

Στο 1984 του Οργουελ το Minitrue (Ministry of true)διέθετε ειδικό τμήμα για την ‘’ Προλετροφή’’ που στη ‘’Νεα ομιλια’’ της Ωκεανιας σήμαινε τα ηλίθια θεάματα που προσεφερε το κρατος στις μάζες[  


 Σε αυτό παράγονταν σκουπιδοεφημεριδες που δεν περιείχαν τίποτε άλλο εκτός από αθλητικά , εγκλήματα κι αστρολογία , Υπήρχε ακόμη και μια ολόκληρη υποδιεύθυνση αποστολή της οποίας ήταν η παραγωγή πορνογραφίας .


Σήμερα τα ρεαλιτυ σώους είναι ίσως η πιο παραδειγματική έκφραση του σύγχρονου ατομικιστικού τηλε λαϊκισμού: δημιουργούν την εντύπωση του νατουραλισμού καθώς παρατηρούμε τους άλλους οπως τους εαυτούς μας:το κοινότοπο βαφτίζεται «αυθεντικό» Τα ρεαλιτυς δίνουν στους θεατές την ψευδαίσθηση της λαϊκής εξουσίας επιβάλλοντας καταδίκες για το ποιος θα αποχωρήσει: Ως ενσάρκωση της κραυγαλέας ασημαντότητας τα reality showς δίνουν την ευκαιρία στο ανώνυμο «Μοναχικό »πλήθος να αντικρίσει τηλε ναρκισσιστικά την ίδια του την κενότητα.



[

1 σχόλιο:

Θοδωρής Βελισσάρης είπε...

Ωραίες σκέψεις για τα ριάλιτι. Αυτού του είδους η πολιτιστική κριτική είναι αναγκαία σήμερα νομίζω.