Περί κομμουνιστικής νεκροφιλίας και νεκροφοβίας, ή, γιατί χρειαζόμαστε τη διαλεκτική όταν μιλάμε για τις λέξεις
Ένα φάντασμα στοιχειώνει την
Ευρώπη: Το φάντασμα του κομμουνισμού. Όλες οι δυνάμεις της γηραιάς
Ευρώπης έχουν συνάψει ιερή συμμαχία για να ξορκίσουν τούτο το φάντασμα:
o Πάππας και ο Τσάρος, ο Μέτερνιχ και ο Γκουϊζό, οι γάλλοι ριζοσπάστες
και οι γερμανοί μυστικοί αστυνομικοί.
Karl Marx και Friedrich Engels, Το Κομμουνιστικό Μανιφέστο.
Η παράδοση όλων των νεκρών
γενεών βαραίνει το μυαλό των ζωντανών σαν εφιάλτης. Και μόλις μοιάζουν
να προετοιμάζονται να κάνουν επανάσταση απέναντι στον εαυτό τους και στα
πράγματα, να δημιουργήσουν κάτι που δεν υπήρχε πριν, σε τέτοιες ακριβώς
εποχές επαναστατικής κρίσης καλούν εναγώνια τα πνεύματα του παρελθόντος
προς βοήθεια και συνδρομή, δανειζόμενοι απ' αυτά ονόματα, ιαχές της
μάχης και κοστούμια για να παρουσιάσουν την νέα αυτή σκηνή στην
παγκόσμια ιστορία με μεταμφιέσεις τιμημένες από τον καιρό και γλώσσα
δανεισμένη.
Karl Marx, Η 18η Μπρυμαίρ του Λουδοβίκου Βοναπάρτη.
Η κοινωνική επανάσταση του 19ου
αιώνα δεν μπορεί να παραλάβει την ποίησή της από το παρελθόν αλλά μόνο
από το μέλλον. Δεν μπορεί να ξεκινήσει με τον εαυτό της πριν αποξέσει
κάθε δυσειδαιμονία για το παρελθόν. Οι παλιές επαναστάσεις απαιτούσαν
την ενθύμηση της περασμένης παγκόσμιας ιστορίας για να αποσιωπήσουν το
δικό τους περιεχόμενο. Η επανάσταση του 19ου αιώνα πρέπει να αφήσει τους
νεκρούς να θάψουν τους νεκρούς τους για να φτάσει στο δικό της
περιεχόμενο. Εκεί η φράση υπερέβαινε το περιεχόμενο· εδώ το περιεχόμενο
υπερβαίνει τη φράση.
Karl Marx, Η 18η Μπρυμαίρ του Λουδοβίκου Βοναπάρτη.
Το παρελθόν κουβαλάει μέσα του
ένα χρονικό δείκτη δια μέσω του οποίου αναφέρεται στη λύτρωση. Υπάρχει
μια μυστική συμφωνία ανάμεσα στις περασμένες γενιές και την τωρινή. Η
έλευσή μας ήταν αναμενόμενη στη γη. Όπως σε κάθε γενιά που ήρθε πριν από
μας, μάς έχει δοθεί μια αδύναμη μεσσιανική δύναμη, μια δύναμη
στην οποία το παρελθόν έχει δικαιώματα. Τα δικαιώματα αυτά δεν μπορούν
να διευθετηθούν φτηνά. Ο ιστορικός υλισμός το γνωρίζει αυτό.
Walter Benjamin, "Θέσεις για τη φιλοσοφία της ιστορίας", Θέση ΙΙ.
Ο τρόπος με τον οποίο πολλοί
ξαναοργανώνουν τη ζωή τους μετά τον θάνατο κάποιου κοντινού σ' αυτούς
προσώπου ως ενεργή λατρεία του νεκρού ή ως εκλογικευμένη λήθη είναι το
σύγχρονο αντίστοιχο της πίστης σε φαντάσματα η οποία επιβιώνει με τη
μορφή του πνευματισμού. Μόνο ο ενσυνείδητος φόβος της καταστροφής
δημιουργεί τη σωστή σχέση με τους νεκρούς: ενότητα μαζί τους γιατί
εμείς, όπως και αυτοί, είμαστε θύματα της ίδιας κατάστασης και της ίδιας
απογοητευμένης ελπίδας.
Theodor Adorno και Max Horkheimer, Διαλεκτική του διαφωτισμού.
Το να ξεχάσεις τους νεκρούς
εντελώς είναι ασεβές με ένα τρόπο που προετοιμάζει την εκδίκησή τους,
αλλά το να τους θυμάσαι είναι νευρωτικό και εμμονικό και θρέφει απλώς
μια στείρα επανάληψη. Δεν υπάρχει σωστός τρόπος να σχετιστείς με τους
νεκρούς και με το παρελθόν.
Fredric Jameson, "Το κλεμμένο γράμμα του Μαρξ."
--------------------------------------------------
και ενα δικο μου
(το πιο ενδιαφερον στη ρηση του Μαρξ οτι η ιστορια επαναλαμβανεται ως φάρσα δεν ειναι ουτε η τραγωδια ουτε η φαρσα αλλά το ξαφνικό φως που ριχνει στην πραγματική λειτουργια της Επαναληψης.
η επαναληψη εξαλλου -ως ξορκι της μνημης - δεν ειναι η μητρα της μελαγχολιας και ενας τροπος για να αχμαλωτιστει -φανταστικά - το αντικειμενο πουο Μελαγχολικος φνταζεται οτι εχει χασει;
Νοσφερατος
--------------------------------------------------
και ενα δικο μου
(το πιο ενδιαφερον στη ρηση του Μαρξ οτι η ιστορια επαναλαμβανεται ως φάρσα δεν ειναι ουτε η τραγωδια ουτε η φαρσα αλλά το ξαφνικό φως που ριχνει στην πραγματική λειτουργια της Επαναληψης.
η επαναληψη εξαλλου -ως ξορκι της μνημης - δεν ειναι η μητρα της μελαγχολιας και ενας τροπος για να αχμαλωτιστει -φανταστικά - το αντικειμενο πουο Μελαγχολικος φνταζεται οτι εχει χασει;
Νοσφερατος
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου