40 χρόνια μετά την έκδοσή του στα γαλλικά, η ελληνική έκδοση του «Μαρξ, στοχαστής της τεχνικής» φέρνει στο προσκήνιο ένα σημαντικό Ελληνα φιλόσοφο
Καθηγητής, εκδότης, στοχαστής
Του ΠΙΕΡ ΝΟΜΠΕΡ
βιβλιο θηκη -ελευθεροτυπιαςΠαρασκευή06 - 04 - 2001
αποσπασματα
''Διδάσκοντας φιλοσοφία στη Σορβόνη από το 1962, προσπαθεί να θεμελιώσει και να εμβαθύνει την προβληματική μιας διδασκαλίας βασισμένης στον Ηράκλειτο και στον Χέγκελ, τον Μαρξ και τον Φρόιντ, τον Νίτσε και τον Χάιντεγκερ.
Ειρωνικός καθηγητής, επιμένει να γονιμοποιεί τη σκέψη των φοιτητών του, τους προτρέπει να εγκαταλείπουν όλες τις σταθερές βάσεις, τους ανοίγει ένα νέο ορίζοντα. Οπως πολύ εύστοχα παρατηρεί ο Μισέλ Ντεγκί: «Ειρωνικός, διδακτικός; Ανασήκωμα των ώμων και μειδίαμα, κι ένας τρόπος να κατευθύνει την τάξη του, παίζοντας, με κύρος». Διότι αυτό για το οποίο πρόκειται συνιστά ένα παιχνίδι που εμφανίζεται μέσα από όλα του τα σύμβολα
. Ο Κώστας Αξελός είναι επίσης παίκτης ως ιδρυτής και διευθυντής της σειράς Arguments (Επιχειρήματα) στις «Editions de Minuit», από το 1960. Η σειρά αυτή διαδέχθηκε, όπως ξέρουμε, το ομώνυμο περιοδικό: 1956-1962. Με τη δημοσίευση κορυφαίων έργων της σύγχρονης παγκόσμιας έρευνας (Λούκακτς και Κορς, Μαρκούζε, Βιτφόγκελ και Χίλφερντινγκ, Γιάκομπσον και Χζέλμσλεβ), της γαλλικής έρευνας (Λεφέβρ και Σατελέ, Μπατάιγ και Μπλανσό, Λαπασάντ, Γκαμπέλ, Ντελέζ) και των δικών του έργων, η σειρά αυτή, που δεν ακολουθεί το ρεύμα αλλά το δημιουργεί ''
...Ανατρέχοντας στον Ηράκλειτο, πρώτο Δυτικό στοχαστή, που συμβολίζει το χρόνο: «Αιών παις εστί παίζων πεσσεύων· παιδός η βασιληίη» (απ. 52), ο Κώστας Αξελός τού αφιερώνει τη διατριβή του Ο Ηράκλειτος και η φιλοσοφία (1963 - ελληνική μετάφραση στις εκδόσεις «Εξάντας»). Ακολουθώντας όλη τη διαδρομή της σκέψης, φθάνει στον Μαρξ, καίριο σημείο του παρόντος, και του αφιερώνει την άλλη του διατριβή: Ο Μαρξ στοχαστής της τεχνικής (1961 -ελληνική μετάφραση στις «Εκδόσεις Καστανιώτη»).
Διότι ο Μαρξ, καταγγέλλοντας τον κόσμο της αστικής και καπιταλιστικής αλλοτρίωσης της εκμεταλλευτικής εργασίας, προσβλέπει σ' έναν κόσμο όπου η εργασία θα πραγματοποιούνταν ως παιχνίδι. Το παιχνίδι του χρόνου μάς οδηγεί από το παρελθόν -που το συμβολίζει ο Ηράκλειτος- και από το παρόν -που το συμβολίζει ο Μαρξ- στο μέλλον -που συμβολίζεται από αυτό το οποίο ο Αξελός ονομάζει πλανητική εποχή. Το τρίτο βιβλίο αυτής της τριλογίας (σ.σ.: ακολούθησαν έκτοτε άλλες δύο τριλογίες και σειρά άλλων έργων) -τριλογίας του ξετυλίγματος της περιπλάνησης- θέλει να κατευθύνεται Προς την πλανητική σκέψη (1964 -ελληνική μετάφραση από τις Εκδόσεις του Βιβλιοπωλείου της Εστίας). Επειδή το παιχνίδι της πλανητικής εποχής συμβολίζει ταυτόχρονα την περιπλάνηση (πλανήτης = πλανώμενο άστρο) και τη σφαιρικότητα, την επιπεδότητα, το σχεδιασμό.Τον απόηχο όλων αυτών των αναζητήσεων βρίσκει κανείς στο βιβλίο του Επιχειρήματα μιας έρευνας, 1969 (σ.σ.: αμετάφραστο στην Ελλάδα). Εδώ συγκεντρώνει μια σειρά ερευνών που ανάγονται στην ιστορία της σκέψης και στη μετέπειτα ιστορία της αρχαίας Ελλάδας που γονιμοποίησε την ιστορία όλης της Δύσης, αν όχι του σύγχρονου πλανήτη· έρευνες που αναφέρονται στο χριστιανικό Μεσαίωνα και κυρίως στην ανατολική του πτέρυγα, το Βυζάντιο δηλαδή· έρευνες σχετικές με την καθαρά μοντέρνα και σύγχρονη πολιτική και θεωρία όπου ήδη αναγγέλλεται η μελλοντική ιστορία. Η πιο στοχαστική έρευνα συνδέεται με τις εξερευνήσεις των πρωτοποριακών ρευμάτων της νεωτερικότητας. Η άκρως επίκαιρη πρακτική και τα πιο φλέγοντα ζητήματα συνδέονται με το, φαινομενικώς πιο μακρινό, θεωρητικό στοιχείο...''
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου