ΓΙΟΥΡΓΚΕΝ ΧΑΜΠΕΡΜΑΣΗ εποχή των μεταβάσεων(απο την Βιβλιοθηκη της Ε ''

Από το κλασικό διεθνές δίκαιο στο καθεστώς της οικουμενικότητας

αποσπασμα
''Ο Γερμανός φιλόσοφος περιγράφει τις όψεις της αποδυνάμωσης του κράτους - έθνους, οι οποίες αφορούν την απώλεια αυτονομίας του κράτους έναντι των εξωτερικών επιδράσεων, το έλλειμμα δημοκρατικής νομιμοποίησης και κυρίως την αδυναμία άσκησης εθνικών πολιτικών πρόνοιας και κοινωνικής προστασίας. Αυτή όμως η περιγραφή δεν γίνεται για να νομιμοποιήσει το δήθεν αναπόφευκτο της σημερινής διαδικασίας της παγκοσμιοποίησης, αλλά για να καταδείξει πως αυτό που χρειάζεται δεν είναι κατάργηση της παγκοσμιοποίησης αλλά η πολιτικοποίηση της. Ο Χάμπερμας απορρίπτει την αμυντική λογική του Τρίτου Δρόμου, η οποία συμπλέει με τη γραμμή ενός φιλελευθερισμού που εξισώνει την κοινωνική δικαιοσύνη με την ισότητα ευκαιριών. Πιστεύει πως υπάρχει και μια επιθετική πολιτική του Τρίτου Δρόμου, η οποία προωθεί την υπεροχή τής πολιτικής έναντι της αγοράς, μια πολιτική που ανοίγει τις προοπτικές της εφαρμογής του καντιανού προγράμματος, της παγκόσμιας ειρήνης της κοινωνίας των πολιτών.Αυτή η προοπτική αναλύεται περαιτέρω στον επόμενο τόμο, στη «Διάσπαση της Δύσης». Τα κείμενα αυτά εμποτίζονται από το πάθος και τις αγωνίες των Ευρωπαίων διαδηλωτών της 15ης Φεβρουαρίου 2003 κατά της επέμβασης στο Ιράκ. Μια επέμβαση που δεν νομιμοποιήθηκε από κανένα διεθνή οργανισμό, ούτε και από την ύπαρξη πραγματικής απειλής. Η πολιτική του αμερικανικού νεο-συντηρητισμού υποκαθιστά το διεθνές δίκαιο στο όνομα της ηθικής. Η μετάγγιση της μιας μονομερούς νεοσυντηρητικής ηθικής στο σώμα του διεθνούς δικαίου απειλεί να εξουθενώσει την ανθρωπότητα, αντί να τη σώσει. Από κανονιστικής πλευράς η απόφαση του προέδρου Μπους να κηρύξει τον πόλεμο κατά της τρομοκρατίας αναβαθμίζει τους εγκληματίες σε πολεμικούς αντιπάλους. Ενώ είναι εσφαλμένη και από πραγματιστικής πλευράς, γιατί δεν είναι δυνατόν ο πόλεμος με ένα «δίκτυο» να πραγματοποιείται στο πλαίσιο μιας συγκεκριμένης κρατικής οντότητας. Η σημερινή τρομοκρατία αποτελεί ένα μη κρατικό δίκτυο και συνεπώς δεν καταπολεμάται από ασύμμετρους πολέμους μεταξύ κρατών. Ο Χάμπερμας δεν πιστεύει πως έχουν εξαντληθεί η σημασία και ο ρόλος των εθνών - κρατών και δεν τάσσεται υπέρ της δημιουργίας ενός παγκόσμιου κράτους. Απορρίπτει αυτό το παγκόσμιο κράτος, όχι για λόγους πραγματιστικούς, αλλά για λόγους κανονιστικούς και δεοντολογικούς. Ο συγγραφέας τονίζει πως ο κόσμος των εθνικών κρατών βρίσκεται σε μετάβαση προς ένα μετα-εθνικό σύστημα μιας παγκόσμιας κοινωνίας. Από την άλλη όμως, αυτό που διακυβεύεται δεν είναι η τεχνητή κατάργηση των κρατών, αλλά η μετάβαση από ένα διεθνές δίκαιο που ρυθμίζει διακρατικές σχέσεις σε έναν συνταγματικό πατριωτισμό που θα εγγυάται την προτεραιότητα μιας παγκόσμιας κοινωνίας των πολιτών. .....

......Για τον φιλόσοφο η δημιουργία μιας ευρωπαϊκής ταυτότητας είναι δυνατή στον ίδιο βαθμό που κατά τον 17ο ώς τον 19ο αιώνα η συμβολική και βίαιη εν πολλοίς κατασκευή των «εθνών» μετέτρεψε τα κράτη σε εθνικά κράτη. Ο συγγραφέας αναμφισβήτητα τάσσεται υπέρ μιας Ομόσπονδης Ευρώπης ως προϋπόθεση για την άσκηση υπερεθνικών οικονομικών πολιτικών κοσμοπολίτικης διάστασης και όχι βεβαίως υπέρ ενός παγκόσμιου κράτους. Το στοίχημα της Ευρώπης είναι αν μπορεί, αφενός, να επιβάλει σε ισχυρούς συμμέτοχους της αγοράς ανακατανεμητικές υποχρεώσεις και αφετέρου, να σχηματίσει μια νέα συλλογική ταυτότητα πέρα από τα όρια του έθνους-κράτους. Και στη συνέχεια, αν αυτή ως παγκόσμιος οργανισμός μπορεί να λειτουργήσει ως κινητήρια δύναμη παγκοσμιοποίησης όχι μόνο των αγορών, αλλά και του δικαίου και της πολιτικής δημοκρατίας.
................................................................................................................
ο Χάμπερμας κατηγορήθηκε πως προωθεί τον ατομικιστικό οικουμενισμό. Η χαμπερσιανή οικουμενικότητα δεν θεωρεί πως το άτομο προϋπάρχει της κοινωνίας. Είναι μια οικουμενικότητα δημοκρατική και πολιτική. Παράλληλα όμως βλέπει στα άτομα, και όχι τα κράτη, τα σύγχρονα υποκείμενα της πολιτικής. Γεγονός που καταγράφει και την τομή στους προβληματισμούς για τη σχέση της εθνικής και της οικουμενικής ταυτότητας.''ΓΙΩΡΓΟΣ ΣΙΑΚΑΝΤΑΡΗΣ
ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗ - 07/09/